→ Biologia Definicje 6 → Start Learning / Download MP3 Flashcards

Question		Answer
elektroreceptor start learning		receptor reagujacy na bodźce elektryczne
El-Niño Oscylacja Południowa start learning		okresowe nagrzewanie się powierzchni wód tropikalnych wschodniego Pacyfiku, zmieniajace cyrkulacje pradów oceanicznych i atmosfery, co wywołuje anomalie pogodowe w odległych rejonach.
elongacja start learning		wydłużanie, w syntezie białka dodawanie kolejnych aminokwasów do rosnacego łańcucha polipeptydowego.
emigracja start learning		migracja polegajaca na opuszczaniu populacji przez osobniki, wskutek czego spada wielkość populacji.
enancjomery start learning		izomery, z których jeden jest lustrzanym odbiciem drugiego.
endemiczny gatunek start learning		gatunek, którego występowanie ogranicza się do jednego niewielkiego obszaru na świecie.
endocytoza start learning		transport aktywny substancji do wnętrza komórki polegajacy na tworzeniu wypukleń błony komórkowej, z których następnie powstaja pecherzyki cytoplazmatyczne zawierajace dana substancję.
endocytoza zależna od receptorów start learning		endocytoza polegajaca na wiazaniu się pobieranych czasteczek ze specyficznymi receptorami na powierzchni błony komórkowej i wprowadzaniu ich do cytoplazmy w pęcherzykach endocytotycznych.
endoderma start learning		wewnętrzna warstwa komórek (listek zarodkowy) w młodym zarodku; powstaje z niej środkowa część przewodu pokarmowego, płuca, watroba i trzustka.
endoergiczna reakcja, r. endotermiczna start learning		reakcja chemiczna nie zachodzaca spontanicznie, lecz wymagajaca dostarczenia pewnej ilości energii swobodnej.
endokrynny gruczoł, g. wydzielania wewnętrznego, g. dokrewny start learning		gruczoł niemajacy przewodów wyprowadzajacych, uwalniajacy wydzielinę wprost do krwi lub płynów tkankowych.
endometrium, błona śluzowa macicy start learning		nabłonek wyścielajacy macicę.
endorfiny start learning		neuropeptydy wydzielane przez niektóre neurony mózgu, działaja m.in. przeciwbólowo.
endosperma, bielmo start learning		triploidalna (3n) tkanka odżywcza powstajaca w rozwoju nasion roślin okrytozalażkowych.
endospora start learning		przetrwalnikowa komórka bakteryjna, bardzo odporna na temperaturę, promieniowanie i środki chemiczne.
endostyl start learning		rowek na dnie gardzieli niższych strunowców; wydziela śluz, do którego przyklejaja się czastki pokarmu niesione woda przepływajaca przez gardziel. U kręgowców endostyl przekształcił się w tarczycę.
endosymbiont start learning		organizm, który żyje wewnatrz organizmu innego gatunku, przynoszac korzyść swojemu gospodarzowi (mutualizm) lub szkodzac mu (pasożytnictwo).
endotoksyna start learning		toksyna występujaca w ścianach komórkowych bakterii gramujemnych.
energia start learning		zdolność do wykonywania pracy; wyrażana jest w kilodżulach lub kilokaloriach.
energia cieplna start learning		energia przepływajaca z obiektu cieplejszego do obiektu o niższej temperaturze.
energia swobodna start learning		maksymalna ilość energii dostępnej do wykonania pracy w przebiegu reakcji biochemicznej. Wzrost entropii powoduje spadek ilości e.s.
energia wiazania start learning		energia potrzebna do rozerwania wiazania chemicznego.
enkefaliny start learning		neuropeptydy uwalniane przez niektóre neurony mózgu; uczestnicza w regulacji percepcji bólu.
entalpia start learning		całkowita energia potencjalna układu fizycznego; zwana też zawartościa cieplna układu.
enterocelia start learning		jeden z mechanizmów powstawania wtórnej jamy ciała (celomy): ze światła woreczków mezodermalnych powstałych z uchyłków prajelita.
entropia start learning		chaos, ilościowa miara nieuporzadkowania energii w układzie fizycznym, nieuporzadkowana energia jest niezdolna do wykonania pracy. Im większe nieuporzadkowanie układu, tym większa e.
enzym start learning		organiczny katalizator (zwykle białko), przyspieszajacy określona reakcje chemiczna wskutek obniżenia energii aktywacji niezbędnej do jej przebiegu.
eon start learning		największa jednostka podziału czasu geologicznego; dzieli się na ery.
eozynofil, granulocyt kwasochłonny start learning		biała krwinka, której ziarnistości cytoplazmatyczne absorbuja kwaśne barwniki; e. odgrywaja ważna rolę w zwalczaniu pasożytów i w reakcjach alregicznych.
epistaza start learning		zjawisko polegajace na tym, że allele jednego locus wpływaja na ekspresję alleli innego locus.
epitet gatunkowy start learning		drugi człon nazwy naukowej gatunku, określa dany gatunek w obrębie rodzaju.
epoka start learning		najmniejsza jednostka czasu w historii Ziemi, epoki tworza okres geologiczny.
era start learning		jedna z głównych jednostek czasu w historii Ziemi, ery dziela się na okresy.
era kenozoiczna start learning		era geologiczna, która rozpoczeła się ok. 65 mln lat temu i trwa do dzisiaj.
erozja gleby start learning		zużywanie lub ubywanie gleby z danego terenu; proces naturalny, zachodzacy np. wskutek wymywania przez deszcze lub unoszenia przez wiatr czasteczek gleby, ale wzmagany przez działalność człowieka. (np. wylesianie).
erytrocyt, krwinka czerwona start learning		komórka krwi kręgowców zawierajaca hemoglobinę służaca do transportu tlenu.
erytropoetyna start learning		hormon peptydowy wydzielany głównie przez komórki nerek, stymuluje wytwarzanie krwinek czerwonych.
estrogeny start learning		żeńskie hormony płciowe wytwarzane przez jajniki; wpływaja na rozwój i czynność żeńskich narzadów rozrodczych oraz wykształcenie drugorzędowych cech płciowych.
estrowe wiazanie start learning		wiazanie kowalencyjne łaczace grupę karboksylowa z grupa hydroksylowa; w.e. zawiera atom tlenu polaczony z grupa karbonylowa.
estuarium start learning		szerokie ujście rzeki do morza, gdzie woda słodka pochodzaca z ladu miesza się z morska.
estywacja, sen letni start learning		stan odrętwienia (znacznego zmiejszenia aktywności życiowej) wywołany brakiem pokarmu lub wody w suchej i goracej porze roku.
etologia start learning		dział nauki zajmujacy się badaniem zachowania zwierzat w środowisku naturalnym.
etylen start learning		gazowy hormon roślinny uczestniczacy w różnych aspektach wzrostu i cyklu życiowego roślin, m.in. w opadaniu liści i dojrzewaniu owoców.
etylowy alkohol, etanol start learning		alkohol zawierajacy dwa atomy węgla w czasteczce.
euchromatyna start learning		luźna chromatyna zdolna do transkrybcji.
eufotyczna strefa start learning		górna warstwa wód, zarówno słonych jak i słodkich, która przenikaja promienie słoneczne umożliwiajace fotosyntezę żyjacym tam organizmom.
euglenoidy start learning		grupa głównie słodkowodnych jednokomórkowych protistów przeważnie zdolnych do fotosyntezy i poruszajacych się za pomoca wici osadzonej na przednim końcu ciała.
eukariont, organizm eukariotyczny start learning		organizm, którego komórki maja jadro i inne obłonione organelle. Do e. należa protisty, grzyby, rośliny i zwierzęta.
Eustachiusza przewód start learning		przewód słuchowy łaczacy gardziel z jama ucha środkowego kręgowców; służy do wyrównania ciśnienia powietrza po obu stronach błony bębenkowej.
eutroficzne jezioro start learning		jezioro bogate w materię organiczna i sole mineralne (azotany, fosforany), co pozwala na bujny rozwój roślin i glonów.
EvoDevo start learning		dziedzina biologii rozwoju badajaca ewolucję genetycznych mechanizmów sterujacych rozwojem.
ewolucja start learning		gromadzenie się w populacji, z pokolenia na pokolenie, zmian genetycznych. E. prowadzi do różnic między populacjami i wyjaśnia pochodzenie wszystkich żyjacych dzisiaj i w przeszłości organizmów.
ewolucja chemiczna start learning		powstanie życia z materii nieożywionej.
ewolucja in vitro start learning		doświadczenia demonstrujace, iż czasteczki RNA w istniejacym przypuszczalnie świecie RNA mogły katalizować wiele różnych reakcji chemicznych potrzebnych do rozwoju życia na Ziemi. Zwana również ewolucja kierunkowa.
ewolucja zbieżna, konwergencja start learning		niezależne wykształcenie ewolucyjne podobnych cech budowy lub funkcji u słabo spokrewnionych gatunków, będace zwykle wynikiem adaptacji do podobnych środowisk.
F1, pierwsze pokolenie potomne start learning		pierwsze pokolenie uzyskane w wyniku skojarzenia osobników rodzicielskich.
F2, drugie pokolenie potomne start learning		potomstwo osobników pokolenia F1
FAD/FADH2 start learning		forma utleniona (FAD) i zredukowana (FADH2) dinukleotydu flawinoadeninowego; jest on koenzymem przenoszacym protony i elektrony w procesach metabolicznych, m.in. w oddychaniu komórkowym.
fagocytoza start learning		rodzaj endocytozy polegajacy na wchłanianiu przez komórkę czastek pokarmu, mikroorganizmów, obcych ciał lub innych komórek.
farmakogenetyka start learning		nowy oparty na genetyce dział medycyny zajmujacy się dopasowywaniem leków do genomu danego pacjenta.
fenetyka, taksonomia numeryczna start learning		kierunek w systematyce, zgodnie z którym organizmy grupuje się na podstawie liczby podobieństw fenotypowych, tj. w wygladzie, bez rozpatrywania konwergencji lub pokrewieństw ewolucyjnych.
fenotyp start learning		zespół cech fizycznych i (lub) chemicznych będacych wynikiem ekspresji genów organizmu.
fenyloketonuria start learning		choroba dziedziczna spowodowana przez brak enzymu przekształcajacego fenyloalaninę w tyrozynę; nieleczona powoduje upośledzenie umysłowe.
fermentacja start learning		beztlenowy proces wytwarzania ATP w wyniku serii reakcji oksydacyjno-redukcyjnych, w których zwiazki organiczne sa zarówno dawcami (donorami), jak i biorcami (akceptorami) elektronów.
feromon start learning		wydzielana przez organizm do środowiska zewnętrznego substancja wpływajaca na rozwój lub zachowanie innych osobników tego samego gatunku.
fibroblasty start learning		komórki tkanki łacznej wytwarzajace składniki substancji międzykomórkowej- macierz, włókna i kompleksy białkowo cukrowe.
fibronektyny start learning		glikoproteiny macierzy pozakomórkowej, które wiaża się z integrynami (receptorami białkowymi w błonie komórkowej).
fikocyjanina start learning		niebieski barwnik występujacy u cyjanobakterii i krasnorostów.
fikoerytryna start learning		czerwony barwnik występujacy u cyjanobakterii i krasnorostów.
filamenty pośrednie start learning		włókniste składniki cytoszkieletu komórki, średnicy (10nm) pośredniej między mikrotubulami (24-25 nm) i mikrofilamentami (7-8 nm).
filogenetyczne drzewo, dendrogram start learning		schemat w kształcie drzewa przedstawiajacy ewolucję i pokrewieństwa w określonej grupie taksonów.
filogeneza, rozwój rodowy start learning		historia ewolucji grupy organizmów
fimbrie start learning		włosowate wyrostki na powierzchni komórki niektórych prokariontów, ułatwiaja bakteriom przyleganie do siebie i do powierzchni zakażanych komórek.
fitochrom start learning		niebieskozielony barwnik białkowy pełniacy funkcje fotoreceptora w wielu reakcjach fizjologicznych; występuje w dwóch formach, przechodzacych jedna w druga zależnie od stosunku czerwieni do dalekiej czerwieni w świetle.
fitoplankton start learning		mikroskopijne glony i cyjanobakterie stanowiace zasadniczy składnik większości sieci pokarmowych środowiska wodnego.
fluorescencja start learning		samorzutna emisja przez dana substancję światła o dłuższej fali (i mniejszej energii) niż długość fali światła pierwotnie przez nia pochłoniętego. Najczęściej jest to emisja światła widzialnego w skutek naświetlenia ultrafioletem.
fosfodiestrowe wiazanie start learning		wiazanie kowalencyjne między dwoma nukleotydami DNA i RNA; zawiera grupę fosforanowa połaczona z cukramindwóch sasiednich nukleotydów.
fosfoenolopirogronian start learning		trójwęglowy zwiazek, ważny metabolit pośrednimw glikozie i reagent w poczatkowym etapie wiazania węgla przez rośliny C4 i CAM.
fosfoglicerynian start learning		ufosforylowany trójwęglowy zwiazek będacy ważnym metabolitem pośrednim.
fosfolipidy start learning		lipidy, w których dwa kwasy tłuszczowe i grupa zawierajaca fosfor sa zwiazane z glicerolem; zasadniczy składnik błony komórkowej i błon wewnatrzkomórkowych.
fosforanowa grupa start learning		grupa funkcyjna o słabej kwasowości, uwalniajaca jeden lub dwa jony wodorowe.
fosforowy cykl, krażenie fosforu start learning		krażenie fosforu w biosferze Ziemi od środowiska abiotycznego poprzez organizmy żywe ponownie do środowiska abiotycznego.
fosforylacja start learning		przyłaczenie grupy fosforanowej (reszty kwasu fosforowego) do czasteczki organicznej.
fosforylacja oksydacyjna start learning		wytwarzanie ATP z wykorzystaniem energii uzyskanej w wyniku transportu elektronów przez łańcuch transportu elektronów w mitochondriach, następuje podczas chemiosmozy.

biologia definicje 6

You must sign in to write a comment

More