→ Biologia Definicje 14 → Start Learning / Download MP3 Flashcards

Question		Answer
neuroprzekaźnik start learning		zwiazek chemiczny służacy neuronom do przekazywania impulsów nerwowych innym neuronom w synapsach.
neutrofil start learning		ziarnisty leukocyt ważny w odpowiedzi immunologicznej; wykazuje silne właściwości żerne, niszczac droga fagocytozy bakterie i inne obce czastki.
neutron start learning		elektrycznie obojętna czastka elementarna o masie 1 atomowej jednostki masy, czyli 1,0086 Da, wchodzaca w skład jadra atomowego.
nibynóżka, pseudopodium start learning		wypustka cytoplazmy służaca do odżywiania się i lokomocji, wytwarzana czasowo przez komórkę ameboidalna.
nibyśluźnia, pseudoplazmodium start learning		skupisko komórek ameboidalnych śluzowców komórkowych, wytwarzajace podczas rozmnażania owocnik z zarodnikami.
nicienie start learning		typ zwierzat o obłym ciele, zwanych potocznie obleńcami.
niecykliczny transport elektronów start learning		w fotosyntezie zależny od światła ciagły jednokierunkowy przepływ elektronów od donora (wody) przez fotosystemy I i II; w rezultacie powstaja ATP, NADPH i tlen czasteczkowy.
niedoskonały kwiat, k. rozdzielnopłciowy start learning		kwiat majacy tylko pręciki albo tylko owocolistki.
niekompetycyjny inhibitor start learning		substancja hamujaca reakcję enzymatyczna przez wiazanie się nie z centrum aktywnym enzymu, lecz z innym jego fragmentem i zmianę jego konformacji.
niekrewniacze kojarzenie start learning		kojarzenie w populacji osobników niespokrewnionych genetycznie.
niełupka start learning		owoc pojedyńczy, suchy, jednonasienny, o owocnii nie zrastajacej się z łupina nasienna; np. owoc słonecznika.
nieorganiczne zwiazki start learning		proste zwiazki chemiczne niezawierajace atomów węgla oraz tlenki węgla i węglany.
niepolarna czasteczka, cz. obojętna start learning		czasteczka, która nie ma końca elektroujemnego i elektrododatniego; w zasadzie nierozpuszczalna w wodzie.
niepolarne wiazanie kowalencyjne, w.k. obojętne start learning		wiazanie chemiczne między atomami w czasteczce (np. H2, O2), w którym atomy maja podobny ładunek ujemny i równomierny rozkład wspólnych elektronów.
nieswoista odporność start learning		mechanizmy obronne organizmu takie, jak bariery fizyczne (np. skóra) lub fagocytoza, chroniace przed inwazja patogenów. Zwana również odpornościa wrodzona.
niewirulentność, niezjadliwość start learning		brak szkodliwości czynnika infekcyjnego, tzn. niezdolność do wywołania choroby w organiźmie gospodarza.
nieżywotność mieszańców start learning		mechanizm rozrodczej izolacji postzygotycznej polegajacy na śmierci mieszańców międzygatunkowych w okresie rozwoju zarodkowego.
nisza, n. ekologiczna start learning		całokształt interakcji organizmu ze środowiskiem biotycznym i abiotycznym; zależy od przystosowań strukturalnych i fizjologicznych, a także brhawioru organizmu.
nisza podstawowa start learning		nisza ekologiczna, która organizm mógłby zajać, gdyby np. nie istniała konkurencja ze strony innego gatunku.
nisza zrealizowana start learning		tryb życia, jaki organizm prowadzi, oraz zasoby środowiska, z jakich korzysta. Z powodu konkurencji międzygatunkowej n.z. organizmu jest węższa niż podstawowa.
nitka pręcikowa start learning		w kwiatach roślin okrytozalażkowych część pręcika w postaci cienkiego trzonka, na którym sa osadzone pylniki.
nitrogenaza start learning		enzym odpowiedzialny za wiazanie azotu atmosferycznego w warunkach beztlenowych.
nitryfikacja start learning		proces przekształcania amoniaku (NH3) w azotan (NO3-) przez pewne bakterie glebowe (nitryfikacyjne); n. jest częścia cyklu azotowego.
nocyceptory, receptory bólowe start learning		wolne zakończenia niektórych neuronów czuciowych, których pobudzenie jest odczuwane jako ból.
nondysjunkcja start learning		nierozdzielenie się chromatyd siostrzanych lub chromosomów homologicznych podczas mitozy lub mejozy.
noradrenalina, norepinefryna start learning		neuroprzekaźnik, a zarazem hormon wydzielany przez rdzeń nadnerczy.
norma reakcji start learning		zakres zmienności fenotypowej wśród osobników o identycznym genotypie objawiajacej się w różnych warunkach środowiskowych.
Nothern metoda odwzorowywania start learning		technika, w której fragmenty RNA, rozdzielone za pomoca elektroforezy żelowej, przenosi się na nitrocelulozowa błonę i identyfikuje dzięki autoradiografii lub chemoluminescencji.
noworodek start learning		nowo narodzony osobnik
nowotwór, guz nowotworowy start learning		tkanka rosnaca w sposób niekontrolowany.
nóżki wodne, nóżki ambulakralne start learning		specyficzne struktury szkarłupni, służace do lokomocji i zdobywania pokarmu.
nukleoid start learning		w komórce bakteryjnej obszar zawierajacy DNA. N. nie jest oddzielony błona od reszty cytoplazmy.
nukleoplazma start learning		zawartość jadra komórkowego.
nukleosomy start learning		powtarzajace się regularnie jednostki strukturalne chromatyny złożone z fragmentu czasteczki DNA owiniętego wokół, ompleksu ośmiu czasteczek histonów. Sasiednie n. sa połaczone DNA łacznikowym, zwiazanym z dodatkowa czasteczka histonu.
nukleotyd start learning		czasteczka złożona z jednej lub większej liczby grup fosforanowych, pięciowęglowego cukru (rybozy lub dezoksyrybozy) i zasady azotonowej (puryny lub pirymidyny).
obniżenie regulacji receptorów, "down" regulacja start learning		spadek wrażliwości komórek docelowych na działanie określonego hormonu wywołany przez zmniejszenie się liczby reagujacych nań receptorów.
obojętny roztwór start learning		roztwór o pH równym 7; w r.o. stężenie jonów wodorowych (H+) i hydroksylowych (OH-) jest takie samo.
obwodowy układ nerwowy, peryferyjny u.n. start learning		nerwy i zakończenia nerwowe (receptory) kręgowców znajdujace się poza ośrodkowym układem nerwowym
oceaniczna strefa start learning		część otwartego oceanu obejmujaca obszar od głębokości ok. 200 m do dna.
ochrona ex situ start learning		ochrona gatunków w warunkach kontrolowanych przez człowieka, np. w ogrodach zoologicznych.
ochrona przyrody start learning		wielodyscyplinarny dział wiedzy zajmujacy się badaniem wpływu człowieka na organizmy i opracowaniem metod ochrony bioróżnorodności.
ochronne ubarwienie, u. maskujace start learning		ubarwienie ciała niektórych organizmów upodobniajace je do otoczenia i chroniace w ten sposób przed drapieżnikami.
odbyt start learning		otwór układu pokarmowego służacy do usuwania kału.
odcinajaca warstwa start learning		strefa przy nasadzie ogonka liściowego, gdzie następuje oderwanie liścia.
oddechowe ośrodki start learning		ośrodki (grupy komórek nerwowych) w rdzeniu przedłużonym i moście regulujace oddychanie.
oddychanie 1 start learning		oddychanie komórkowe, tj. wytwarzanie czasteczek ATP w komórce w serii reakcji redoks. W o. tlenowym ostatecznym akceptorem elektronów jest tlen czasteczkowy, a w o. beztlenowym- inna czasteczka nieorganiczna.
oddychanie 2 start learning		wymiana gazowa między organizmem żywym a otaczajacym go środowiskiem; odbywa się za pośrednictwem wyspecjalizowanych powierzchni oddechowych, np. płuc lub skrzeli.
odnawialność środowiska start learning		zdolność do zaspokajania bieżacych potrzeb ludzkości bez odbierania przyszłym pokoleniom tej możliwości.
odnuża dwugałęziowe start learning		charakterystyczne dla skorupniaków odnóża zbudowane z członowanej części podstawowej i dwóch członowanych gałęzi.
odpowiedź immunologiczna pierwotna start learning		odpowiedź układu odpornościowego na pierwszy kontakt z antygenem.
odpowiedź immunologiczna wtórna start learning		szybkie wytworzenie przeciwciał wskutek powtórnego kontaktu z antygenem po wielu dniach. tygodniach lub miesiacach od pierwszego kontaktu.
odprowadzajace neurony, n. eferentne start learning		neurony przewodzace potencjał czynnościowy z mózgu lub rdzenia kręgowego do mięśni lub gruczołów.
odrosty korzeniowe start learning		pędy rozwijajace się z paków przybyszowych na korzeniach, sposób rozmnażania wegetytawnego roślin.
odruch start learning		automatyczna, mimowolna reakcja na określony bodziec, o. przyczynia się do utrzymania równowagi wewnatrzustrojowej (homeostazy).
odruch nurkowania start learning		zespół mechanizmów fizjologicznych, np. zmiejszanie tempa metabolizmu, uruchamianych poczas zanurzenia zwierzęcia.
odrzucenie przeszczepu start learning		reakcja immunologiczna skierowana przeciwko przeszczepionej tkance lub narzadowi.
odwodorowanie, dehydrogenacja start learning		rodzaj utlenienia, w którym z czasteczki zostaja usunięte atomy wodoru.
odwrotna transkryptaza start learning		enzym wytwarzany przez retrowirusy, katalizujacy syntezę DNA na matrycy RNA.
odżywianie start learning		pobieranie i wykorzystywanie w organizmie pokarmu.
ogonek liściowy start learning		część liścia łaczaca blaszkę liściowa z łodyga.
ograniczajacy czynnik start learning		czynnik środowiska niewystarczajacy lub niekorzystny dla gatunku i powodujacy zawężenie jego niszy ekologicznej.
Okazaki fragmenty start learning		krótkie odcinki DNA, długości 100-2000 nukleotydów, które po połaczeniu przez ligazę DNA tworza nić opóźniona podczas replikacji DNA.
oko złożone start learning		narzad wzroku owadów złożony z wielu wrażliwych na światło jednostek zwanych omatidiami.
okolnica, perycykl start learning		warstwa komórek miękiszowych występujaca w korzeniach między śródskórnia i łykiem.
okres geologiczny start learning		jednostka czasu w dziejach Ziemi krótsza od ery geologicznej; każdy o. dzieli się na epoki geologiczne.
okrytozalażkowe rośliny, r. kwiatowe, r. okrytonasienne start learning		duży (liczacy ok. 300 000 gatunków), silnie zróżnicowany typ roślin wytwarzajacych kwiaty do rozmnażania płciowego oraz nasiona zamknięte w owocach; obejmuje m.in. rośliny jedno- i dwuliścienne.
okrytozalażkowe bazalne start learning		trzy klady roślin okrytozalażkowych, które wyewoluowały przed rozdzieleniem się głównych linii ewolucyjnych wyższych okrytozalażkowych.
okrytozalażkowe wyższe start learning		klad, do którego należy większość roślin okrytozalażkowych, obejmuje magnoliowe, jednoliścienne, dwuliścienne właściwe.
okrzemka start learning		jednokomórkowy glon okryty krzemionkowym pancerzykiem złożonym z dwóch połówek, zwykle zachodzacych na siebie, ważny składnik planktonu mórz i wód słodkich.
oksydancyjno- redukcyjna reakcja, r. oksydoredukcyjna, r. redoks start learning		reakcja chemiczna, podczas której jeden lub więcej elektronów ulega przeniesieniu z jednej substancji (utlenianej) do drugiej (redukowanej).
oksyhemoglobina start learning		hemoglobina zwiazana z tlenem.
oksytocyna start learning		hormon wytwarzany przez podwzgórze i uwalniany przez tylny płat przysadki mózgowej, stymuluje skurcze ciężarnej macicy (ułatwiajac wyparcie płodu podczas porodu) oraz uwalnianie mleka z gruczołów mlekowych.
oligodendrocyt start learning		komórka glejowa tworzaca osłonkę mielinowa wokół aksonu neuronu ośrodkowego układu nerwowego.
omatidium start learning		jedna z wielu jednostek reagujacych na światło, wchodzacych w skład oka złożonego stawonogów; składa się z soczewki i stożka krystalicznego, skupiajacych światło na fotoreceptorach zwanych komórkami siatkóweczki.
omocznia start learning		błona płodowa gadów, ptaków i ssaków gromadzaca zbędne produkty przemian azotowych zarodka; podczas wykluwania się (gadów, ptaków) lub narodzin (ssaków) większość o. zostaje odrzucona.
onkogen start learning		zmutowany gen, który powoduje wystapienie nowotworu złośliwego.
oocyt start learning		komórka, z której w wyniku mejozy powstaje komórka jajowa (jajo).
oogamia start learning		zapłodnienie dużej nieruchomej gamety żeńskiej przez mała ruchliwa gametę męska.
oogeneza start learning		proces wytwarzania gamet żeńskich (jaj).
oospora start learning		grubościenna, odporna na uszkodzenia spora powstajaca z zygoty w rozmnażaniu płciowym lęgniowców.
opadanie start learning		proces fizjologiczny (zwykle zachodzacy sezonowo) utraty liści lub innych części rośliny, takich jak owoce lub kwiaty.
operator start learning		jeden z kontrolnych regionów operonu; odcinek DNA, z którym wiaże się represor, uniemożliwiajac transkrypcję zwiazanych z operatorem genów strukturalnych operonu.
operon start learning		u prokariontów grupa genów strukturalnych (kodujacych białka) podlegajacych wspólnej regulacji i transkrybowanych jako pojedyńcza czasteczka mRNA; w skład o. wchodza również sasiadujace z tymi genami elementy regulatorowe.
operon indukowany start learning		Operon nieczynny w normalnych warunkach wskutek zablokowania jego operatora przez represor; zwiazanie induktora z represorem powoduje odblokowanie operatora, umożliwiajacym transkrypcję operonu. Przykładem o.i. jest operon laktozowy (operon lac).

biologia definicje 14

You must sign in to write a comment

More