→ Biologia Definicje 13 → Start Learning / Download MP3 Flashcards

Question		Answer
mioglobina start learning		białko podobne do hemoglobiny, przenoszace tlen w mięśniach.
miozyna start learning		białko, które wraz z aktyna jest odpowiedzialne za skurcze mięśni.
miozynowe filamenty start learning		grube filamenty zbudowane głównie z miozyny; filamenty aktynowe i miozynowe tworza mikrofibryle we włóknach mięśniowych.
mitochondria start learning		organelle komórkowe eukariontów bedace miejscem fosforylacji oksydancyjnej, w wyniku której powstaje ATP, główny nośnik energii w komórce.
mitoza I start learning		podział jadra komórkowego, w wyniku którego powstaja dwa jadra potomne o identycznej liczbie chromosomów jak jadro rodzicielskie;
mitoza II start learning		m. składa się z profazy, prometafazy, metafazy, anafazy i telofazy. Cytokineza (podział cytoplazmy) rozpoczyna się zwykle w telofazie.
mlekowy kwas start learning		trójwęglowy kwas organiczny powstajacy w wyniku glikozy i fermentacji mleczanowej.
mocznik start learning		główny zwiazek azotowy wydalany przez ssaki; jedenz rozpuszczalnych w wodzie końcowych produktów metabolizmu białek.
moczowód start learning		jeden z dwóch przewodów odprowadzajacych mocz z nerki do pęcherza moczowego
modelowy organizm I start learning		gatunek szczególnie przydatny w badaniach ze względu na obecność cech umożliwiajacych wydajna analize procesów biologicznych.
modelowy organizm II start learning		Większość gatunków modelowych to małe organizmy o krótkim cyklu reprodukcyjnym, które łatwo się hoduje i bada w warunkach kontrolowanych.
mol start learning		masa pierwiastka lub zwiazku chemicznego wyrażona liczba gramów odpowiadajaca liczbie atomowej lub czasteczkowej; jeden mol substancji zawiera 6,02x10'23 jednostek, tj. atomów lub czasteczek (liczba Avogadro).
molekularne wzorce zwiazane z patogenami start learning		typ czasteczek bakteryjnych lub wytwarzanych przez inne patogeny, wiazacych się z receptorami Toll- podobnymi makrofagów i stymulujacymi je do wytwarzania cytokin.
monoacyloglicerol start learning		lipid złożony z glicerolu zwiazanego chemicznie z jedna czasteczka kwasu tłuszczowego.
monocyt start learning		duży, zdolny do fagocytozy bezziarnisty leukocyt, który wnika do tkanek i przekształca się w makrofag.
monofiletyczna grupa start learning		grupa organizmów pochodzacych od wspólnego przodka
monogamia start learning		współżycie płciowe samca z jedna samica w ciagu sezonu rozrodczego lub przez cale życie.
monokariotyczny start learning		określenie komórki majacej jedno haploidalne (n) jadro; odnosi się do niektórych strzępek grzybów.
monoklonalne przeciwciała start learning		identyczne przeciwciała wytwarzane przez komórki klonu powstałego z jednej komórki.
monomer I start learning		czasteczka, która może łaczyć się z innymi podobnymi czasteczkami, dwa monomery tworza dimer, a połaczenie licznych monomerów stanowi polimer.
monomer II start learning		Monomery moga być czasteczkami małymi (np. cukry proste lub aminokwasy) lub dużymi (np. tubulina lub aktyna).
monosacharyd start learning		cukier, którego nie można rozłożyć przez hydrolizę na cukry prostsze (np. glukoza lub fruktoza).
monosomia start learning		obecność tylko jednego z chromosomów tworzacych parę chromosomów homologicznych.
morfogen start learning		substancja regulujaca rożnicowanie komórek i wyznaczanie planu budowy organizmu (np. segmentację) podczas morfogenezy.
morfogeneza start learning		morphogenesis
morfogeneza start learning		rozwój kształtu i budowy organizmu oraz jego części; przebiega w wieloetapowym procesie wyznaczania planu budowy organizmu.
morula start learning		wczesny zarodek stanowiacy lità masę komórek.
most start learning		wypukła część pnia mózgu między rdzeniem przedłużonym a śródmózgowiem; łaczy różne części mózgu.
moszna start learning		worek skórny w rejonie krocza większości samców ssaków, mieszczacy jadra i zwiazane z nimi narzady dodatkowe.
motoryczny program start learning		skoordynowana sekwencja ruchów (skurczów mięśni) odpowiedzialna za wiele sachowań uważanych za automatyczne.
mozaikowy rozwój, r. zdeterminowany start learning		rozwój zarodkowy, w którym losy komórek zostały wcześniej ustalone (przed zapłodnieniem).
mózg start learning		silne skupisko tkanki nerwowej kontrolujace funkcje nerwowe, u kręgowców m. znajduje się w przedniej części ciała (głowie) i stanowi główna część ośrodkowego układu nerwowego.
mózgowie start learning		główna część mózgu kręgowców; m. człowieka jest odpowiedzialne za inteligencję, mowę, pamięć, świadomość, czucie i czynności ruchowe.
móżdżek start learning		część mózgu kręgowców odpowiedzialna za koordynację ruchów, utrzymanie równowagi i napięcie mięśni.
mszaki start learning		grupa roślin niemajaca naczyń, obejmujaca trzy typy: mchy, watrobowce i glewiki.
mszaki start learning		typ zarodnikowych roślin beznaczyniowych; w cyklu życiowym przechodza przemiane pokoleń: dominujacy haploidalny (n) gametofit występuje na przemian z diploidanym (2n) sporofitem, wyrastajacym z gametofitu i zależnym od niego.
mszywioły start learning		jeden z trzech typów bezkręgowców zaliczanych do czułkowców, w wyniku paczkowania m. tworza osiadłe kolonie.
mukowiscytoza start learning		choroba genetyczna dziedziczaca się jak cecha autosomalna recesywna; jest wynikiem zaburzeń transportu jonowego w komórkach.
mutacja start learning		jakakolwiek zmiana w DNA, np. zmiana pary zasad w genie lub przestawienie genów wewnatrz chromosomu; m. jest też zaburzenie struktury chromosomu.
mutacja nonsensowa start learning		mutacja polegajaca na zmianie kodonu kodujacego aminokwas na nonsensowy (terminacyjny), tj. kodon stop. W wyniku translacji mRNA z taka mutacja powstaje polipeptyd skrócony i niefuncjonalny.
mutacja zmiany sensu start learning		mutacja spowodowana zmiana zasady w kodonie na inna, w wyniku czego powstaje inny aminokwas.
mutacja zmieniajaca ramke odczytu I start learning		mutacja polegajaca na dodaniu (insercji) lub usunięciu (delecji) jednej lub dwóch par nukleotydów z sekwencji DNA danego genu, co powoduje przesunięcie ramki odczytu.
mutacja zmieniajaca ramke odczytu I start learning		W wyniku tego kodony poniżej insercji lub delecji determinuja całkowicie nowa sekwencje aminokwasów.
mutagen start learning		czynnik wywołujacy mutacje
mutualizm w ekologii start learning		symbiotyczny zwiazek korzystny dla obydwu partnerów.
mutualizm w zachowaniu zwierzat start learning		współdziałanie osobników pozwalajace każdemu z nich odnieść korzyść (u zwierzat społecznych).
n start learning		oznaczenie liczby chromosomów w gamecie. Liczba chromosomów w zygocie wynosi 2n. Jeżeli organizm nie jest poliploidem, to gamety o liczbie n chromosomów sa haploidalne, a zygoty, majace 2n chromosomów, sa diploidalne.
nabłonek węchowy start learning		tkanka zawierajaca neurony wrażliwe na bodźce zapachowe.
nabyta odporność systemiczna start learning		reakcja obronna roślin ułatwiajaca zwalczanie infekcji i gojenie się ran.
naczelne start learning		rzad ssaków majacych chwytne pięciopalczaste ręce i stopy; oczy ustawione w płaszczyźnie czołowej, silnie rozwinięta organizacje społeczna. Do n. należa małpiatki, wyraki, małpy zwierzokształtne i człekokształtne oraz człowiek.
naczynia mleczowe start learning		naczynia limfatyczne w kosmkach jelitowych absorbujace tłuszcze.
naczyniówka start learning		warstwa komórek barwinkowych położona między siatkówka i twardówka oka; n. pochłania światło, zapobiegajac dostawaniu się światła odbitego do receptorów siatkówki, co mogłoby powodować powstawanie nieostrych obrazów.
NAD+/NADH start learning		utleniona i zredukowana postać dinukleotydu nikotynamidoadeniowego, który jest koenzymem przenoszacym elektrony (wodór) głównie w szlakach katabolitycznych, np. oddychaniu komórkowym.
nadnercza start learning		parzyste gruczoły dokrewne przylegajace do górnej powierzchni nerek; wydzielaja hormony biorace udzial w regulacji metabolizmu oraz zwalczaniu stresów.
NADP+/NADPH start learning		utleniona i zredukowana postac fosforanu dinukleotydu nikotynamidoadeninowego, koenzymu przenoszacego elektrony (wodór), głównie w szklankach anabolitycznych np. fotosyntezie.
nagłośnia start learning		cienka chrzastka zakrywajaca wejście do krtani; zapobiega dostaniu się pokarmu do dróg oddechowych podczas przełykania.
nagozalażkowe, nagonasienne start learning		grupa roślin nasiennych, których zalażki, a później nasiona, sa nieodsłonięte; nasiona n. znajduja się w kwiatostanach zwanych szyszkami. N. obejmuja cztery typy: szpilkowe (iglaste), sagowce, miłorzębowe i gniotowe.
najadrze start learning		silnie skręcony przewód transportujacy plemniki z jadra do nasieniowodu.
najmniejsza populacja żywotna start learning		najmniejsza populacja zdolna do utrzymania swojej liczebności i przetrwania w długim okresie.
najprostszy wzór, w. empiryczny start learning		wzór chemiczny informujacy o najmniejszym liczbowym stosunku atomów tworzacych czasteczkę.
namorzynowy las, l. mangrowy, namorzyny start learning		wiecznie zielony las tropikalny pokrywajacy tereny podmokłe w strefie pływów.
nanoplankton start learning		mikroskopijne (< 20 um) glony, które ze względu na ogromna liczebność sa głównymi producentami w oceanach; wchodza w skład fitoplanktonu.
napięcie powierzchniowe start learning		siła wzajemnego przyciagania czasteczek cieczy na jej powierzchni.
napieciowo-kohezyjny model start learning		mechanizm, dzięki któremu woda z rozpuszczonymi solami mineralnymi jest podciagana w górę rośliny wskutek napięcia wywołanego przez tanspirację, poczas gdy kohezja (spójność) czasteczek wody utrzymuje ciaglość jej słupa.
naprawa niedopasowanych zasad start learning		mechanizm naprawy DNA, w którym specjalne enzymy rozpoznaja i usuwaja nieprawidłowo sparowane nukleotydy; następnie polimerazy DNA wstawiaja w ich miejsce właściwe nukleotydy.
naprawa przez wycinanie nukleotydów start learning		mechanizm naprawy uszkodzeń DNA spowodowanych słonecznym promieniowaniem UV lub szkodliwymi zwiazkami chemicznymi.
narzad start learning		wyspecjalizowana struktura zwierzecia, np. serce lub watroba, zbudowana z tkanek i przystosowana do wykonywania jednej lub więcej funkcji.
nasienie 1(seed) start learning		struktura rozrodcza rośliny zawierajaca młoda wielokomórkowa roślinę (zarodek), tkankę odżywcza (materiały zapasowe) i otoczona łupina nasienna.
nasienie 2(semen) start learning		sperma, wydzielina męskiego układu płciowego uwalniana przez pracie podczas orgazmu, zawiera plemniki i płynna wydzieline męskich gruczołów dodatkowych.
nasieniowód start learning		jeden z dwóch przewodów wyprowadzajacych nasienie z najadrza do przewodu wytryskowego.
naskórek, epiderma start learning		zewnętrzna warstwa skóry kręgowców.
nefron start learning		jednostka funkcjonalna nerki kręgowca.
nefrydium start learning		narzad wydalniczy wielu bezkręgowców; składa się z prostych lub rozgałęzionych kanalików, zwykle uchodzacych otworkami na zewnatrz ciała.
nerkoza, martwica start learning		niekontrolowana śmierć komórki powodujaca stany zapalne i uszkodzenie innych komórek.
nektarnik, miodnik start learning		gruczoł lub inny organ rośliny wydzielajacy nektar.
nekton start learning		duże wolno żyjace organizmy wodne, np. ryby i żółwie.
nematocysta start learning		organella komórki parzydełkowej (knidocytu) parzydełkowców, umożliwia przyczepianie się do podłoża oraz służy do obrony i chwytania ofiary.
nerki start learning		parzyste narzady kręgowców służace do wydalania zbędnych metabolitów oraz osmoregulacji.
nerw start learning		wiazka aksonów (lub dendrytów) otoczona tkanka łaczna i przewodzaca impulsy nerwowe między ośrodkowym układem nerwowym a innymi częściami ciała.
nerw liściowy start learning		wiazka przewodzaca, będaca częścia tkanki przewodzacej liścia. N.l. jest także zwany żyłka liścia.
nerwowa sieć start learning		układ połaczonych komórek nerwowych występujacy u parzydełkowców i szkarłupni.
nerwowa tkanka start learning		tkanka zwierzęca wyspecjalizowana do przewodzenia sygnałów elektrycznych i chemicznych.
nerwy czaszkowe start learning		10-12 par nerwów wychodzacych bezpośrednio z mózgu kręgowców.
nerytyczna strefa start learning		strefa mórz i oceanów rozciagajaca się od linii brzegowej do głębokości 200 m.
neuroendokrynne komórki start learning		neurony wydzielajace neurohormony.
neurohormony 1 start learning		hormony wytwarzane przez komórki neuroendokrynne, transportowane przez aksony i uwalniane do przestrzeni pozakomórkowej, zwykle dyfunduja do naczyń włosowatych i sa rozpoznawane przez krew;
neurohormony 2 start learning		powszechnie występuja u bezkręgowców; u kręgowców wytwarza je podwzgórze.
neuron, komórka nerwowa start learning		podstawowa komórka układu nerwowego, przewodzaca impulsy nerwowe; zwykle składa się z ciała komórkowego, dendrytów i aksonu.
neuron pośredniczacy, interneuron, n. wstawkowy start learning		Komórka nerwowa pośredniczaca w przekazywaniu impulsów między dwoma neuronami i nie kontaktujaca się bezpośrednio z efektorem ani receptorem zmysłowym.
neuropeptyd Y start learning		czasteczka sygnałowa wytwarzana przez podwzgórze, zwiększajaca apetyt i spowalniajaca metabolizm; pomaga przywrócić równowagę energetyczna przy spadku poziomu leptyny i ilości pobieranego pokarmu.
neuropeptydy start learning		grupa peptydów wytwarzanych w tkance nerwowej i pełniacych funkcję czasteczek sygnałowych; wiele z nich jest neuroprzekaźnikami.

biologia definicje 13

You must sign in to write a comment

More