biologia definicje 11

 0    90 flashcards    Kaaamilkaaaaa
download mp3 print play test yourself
 
Question język polski Answer język polski
kosmówka
start learning
najbardziej na zewnatrz położona błona płodowa otaczajaca zarodek gadów, ptaków i ssaków; u ssaków współtworzy łożysko.
kostna tkanka, kość
start learning
główna tkanka szkieletowa kręgowców, rodzaj tkanki łacznej.
kotransport
start learning
aktywny transport substancji ze środowiska o niskim stężeniu do środowiska o wysokim stężeniu sprzężony z transportem innej substancji zgodnym z gradientem jej stężenia.
kotylozaury
start learning
najstarsze gady (kambr i perm)
kowalencyjne wiazanie
start learning
wiazanie chemiczne, w którym zwiazane atomy dziela się elektronami tworzacymi parę; może być pojedyncze, podwójne lub potrójne (z jedna, dwiema lub trzema parami wspólnych elektronów.
kowalencyjny zwiazek
start learning
zwiazek chemiczny, w którym atomy sa połaczone wiazaniami kowalencyjnymi.
krajobraz
start learning
duży obszar làdu obejmujacy różne ekosystemy wzajemnie na siebie oddziałowujace.
krasnorosty
start learning
grupa glonów, zawierajacych takie barwniki, jak chlorofil alfa, karotenoidy, fikocyjanina, fikoerytryna.
kreatyny fosforan
start learning
wysokoenergetyczny zwiazek w komórkach mięśniowych.
kretynizm
start learning
wrodzona choroba spowodowana niedoczynnościa tarczycy w rozwoju płodowym i wczesnym dzieciństwie; nieleczona prowadzi do upośledzenia fizycznego i umysłowego.
krew
start learning
płynna tkanka łaczna transportujaca w organizmach wielu zwierzat substancje odżywcze i inne.
krewniacze kojarzenie, k. wsobne, inbred
start learning
kojarzenie podobnych genetycznie osobników prowadzace do zwiększania częstości homozygot w każdym kolejnym pokoleniu.
kręgowce
start learning
podtyp strunowców majacych kostny kręgosłup; obejmuje ryby, płazy, gady, ptaki i ssaki.
krętek
start learning
długa, giętka, spiralnie skręcona bakteria
kromaniończyk, człowiek z Cro-Magnon
start learning
prehistoryczny człowiek (homo sapiens) o cechach człowieka współczesnego, żyjacy w Europie ok. 30 000 lat temu.
królestwo
start learning
takson wysokiej rangi obejmujacy spokrewnione typy. Wielu biologów dzieli obecnie świat żywy na pięć królestw i kilka "supergrup".
krótkie powtórzenia tandemowe
start learning
molekularne znaczniki w postaci krótkich powtarzajacych się sekwencji DNA; k.p. t sa wysoce polimorficzne ze względu na różna długość u różnych osobników, a więc szczególnie użyteczne w ich dokładnej identyfikacji.
krtań
start learning
narzad znajdujacy się między gardziela a tchawica; zawiera struny głosowe.
krummholz
start learning
karłowate, zdeformowane krzewopodobne drzewa rosnace przy górnej granicy lasu. W Europie zwane piętrem kosodrzewiny.
kryptochrom
start learning
białkowy barwnik silnie absorbujacy światło niebieskie, uczestniczy w regulacji zegara biologicznego m.in. u roślin, muszki owocowej i myszy.
krzywa dysocjacji oksyhemoglobiny
start learning
krzywa przedstawiajaca procentowe wysycenie hemoglobiny tlenem jako funkcje takich zmiennych, jak stężenie tlenu, stężenie dwutlenku węgla lub pH.
krzyżowanie, hybrydyzacja
start learning
(1) kojarzenie osobników należacych do dwóch różnych taksonów. (2) Kojarzenie rodziców różnych genetycznie. (3) hybrydyzacja
krzyżówka dwugenowa
start learning
kojarzenie osobników homozygotycznych (pokolenia P) różniacych się pod względem dwóch loci.
krzyżówka jednogenowa
start learning
kojarzenie dwóch osobników różniacych się allelami tego samego locus.
krzyżówka testowa
start learning
krzyżowanie osobnika pokolenia F1 lub osobnika o nieznanym genotypie z homozygota recesywna.
kupka, sorus
start learning
skupienie zarodni paproci wytwarzajacych zarodniki.
kutykula
start learning
bezkomórkowa woskowa warstwa pokrywajaca nadziemne części roślin i chroniaca je przed utrata wody. (2) Oskórek bezkręgowców.
kwas
start learning
zwiazek chemiczny będacy dawca (donorem) jonu wodorowego (protonu); k. w połaczeniu z zasadami tworza sole.
kwas moczowy
start learning
główny zwiazek azotowy wydalany przez owady, ptaki i gady; trudno rozpuszczalny końcowy produkt metabolizmu białkowego; występuje również u ssaków jako końcowy produkt metabolizmu puryn.
kwaśne opady
start learning
opady o kwaśnym odczynie; wskutek wiazania się wydzielanych do atmosfery tlenków azotu i siarki z woda atmosferyczna powstaja kwasy spadajace na ziemię z deszczem.
kwaśny roztwór
start learning
roztwór, w którym stężenie jonów wodorowych (H+) przewyższa stężenie jonów hydroksylowych (OH-). Roztwór kwaśny ma pH niższe od 7.
kwiat niezupełny
start learning
kwiat niemajacy jednej (lub więcej) z czterech części: działek kielicha, płatków korony, pręcików i (lub) owocolistków.
kwiat zupełny
start learning
kwiat złożony z działek kielicha, płatków korony, pręcików i owocolistków.
kwiatostan
start learning
skupienie kwiatów na wspólnej szypułce
labiryntodonty, meandrowce
start learning
pierwsze czworonogi ladowe.
laktacja
start learning
wydzirlanie i uwalnianie mleka przez gruczoły mleczne.
laminy
start learning
białka zwiazane z wewnetrzna powierzchnia osłonki jadrowej, pełnia ważne funkcje w jadrze, m.in. stanowia podporę dla osłonki jadrowej.
Langerhansa wysepki
start learning
skupiska komórek w miaższu trzustki wydzielajace glukagon i insulinę- hormony regulujace zawartość cukru we krwi.
larwa
start learning
niedojrzałe stadium rozwojowe w cyklu życiowym niektórych zwierzat, zwykle niepodobna do osobnika rodzicielskiego.
las deszczowy strefy umiarkowanej
start learning
biom lasów szpilkowych w strefie łagodnych zim, gęstych mgieł i znacznych opadów, np. północne wybrzeża Pacyfiku w Ameryce Północnej.
las liściasty strefy umiarkowanej
start learning
biom leśny w strefie umiarkowanej, gdzie roczne opady wynosza 75-125 cm.
leptyna, hormon sytości
start learning
hormon wytwarzany przez tkankę tłuszczowa, informujacy ośrodki mózgu (głównie podwzgórze) o stanie energetycznym organizmu.
leukocyty, krwinki białe
start learning
bezbarwne, zdolne do ruchu pełzakowatego komórki krwi, służace do obrony przed organizmami chorobotwórczymi
leukoplasty
start learning
bezbarwne plastydy, np. amyloplasty magazynujace skrobię w korzeniach i bulwach.
lęgniowce
start learning
grzybopodobne protisty o ciele zbudowanym z cenocytowen grzybni; rozmnażaja się bezpłciowo przez wytwarzanie ruchliwych pływek (zoospor), a płciowo przez oospory.
ligand
start learning
czasteczka, która wiaże sie ze specyficznym miejscem receptora lub z innym białkiem.
ligaza DNA
start learning
enzym katalizujacy łaczenie końców 5' i 3' dwóch fragmentów DNA; zasadniczny w replikacji DNA i wykorzystywany do rekombinacji DNA.
lignina
start learning
substancja wystepujaca w ścianach komórkowych komórek roślinnych i nadajaca im sztywność i wytrzymałość; występuje głównie w zdrewniałych częściach roślin.
limbiczny układ, u. ràbkowy
start learning
układ czynnościowy w mózgu kręgowców. U człowieka kieruje zachowaniami emocjonalnymi, seksualnymi, motywacyjnymi i czynnościami autonomicznymi.
limfa, chłonka
start learning
bezbarwny płyn krażacy w naczyniach limfatycznych pochadzacy z osocza krwi; zawiera leukocyty; ostatecznie powraca do krwiobiegu.
limfatyczny układ, u. chłonny
start learning
część układu sercowo-naczyniowego, którego naczynia chłona nadmiar płynu tkankowego (limfę) i przekazuja do żył; u.l. chroni organizm przed patogenami.
limfatyczny węzeł, w. chłonny
start learning
skupienie tkanki limfatycznej otoczone torebka lacznotkankowa; wytwarza limfocyty i filtruje limfę.
limfocyt B
start learning
leukocyt (krwinka biała) odpowiedzialny za odporność typu humoralnego (zależna od przeciwciał). W wyniku aktywacji l. B różnicuja się w komórki plazmatyczne wytwarzajace przeciwciała.
limfocyt NK
start learning
duży, ziarnisty limfocyt, uczestniczacy zarówno w nieswoistej, jak i swoistej odpowiedzi immunologicznej; uwalnia cytokiny i enzymy proteolityczne niszczace komórki rakowe oraz zainfekowane wirusem lub innym patogenem.
limfocyt pamięci
start learning
limfocyt T lub B umożliwiajacy szybka odpowiedź immunologiczna na powtórny lub kolejny kontakt z danym antygenem. Limfocyty B pamięci stale wytwarzaja przeciwciała po przebyciu infekcji przez organizm.
limfocyt T
start learning
leukocyt (krwinka biała) odpowiedzialny za odporność typu komórkowego organizmu. L. T dojrzewaja w grasicy.
limfocyt T supresorowy
start learning
limfocyt T hamujacy odpowiedź immunologiczna.
limfocyty
start learning
typ leukocytów o bezziarnistej cytoplazmie odpowiedzialnych za reakcje immunologiczne (wytwarzajacych przeciwciała).
limfocyty T cytoksyczne
start learning
limfocyty T rozpoznajace i niszczace komórki rakowe i inne komórki patogenne. Tc sa również zwane limfocytami CD8 dodatnimi lub komórkami T zabójcami.
limfocyty T pomocnicze
start learning
limfocyty T aktywujace limfocyty B i stymulujace wytwarzanie limfocytów Tc. Limfocyty te sa również zwane limfocytami CD4 dodatnimi.
limnetyczna strefa
start learning
strefa otwartych wód jezior i stawów, poza strefa litoralu, przez która przenikaja promienie słoneczne.
linia czysta
start learning
linia genetyczna, w której wszystkie osobniki sa homozygotyczne dla prawie wszystkich loci.
linienia hormon
start learning
hormon steroidowy stymulujacy wzrost i linienie owadów; zwany także ekdyzonem.
linienie
start learning
usunięcie starego pokrycia ciała i zastapienie je nowym, np. zrzucenie oskórka przez stawonogi.
lipaza
start learning
enzym rozkładajacy tłuszcze
lipidy
start learning
zwiazki organiczne nierozpuszczalne w wodzie, a rozpuszczalne w rozpuszczalnikach niepolarnych (organicznych); sa wysokoenergetycznym materiałem zapasowym i ważnym składnikiem błon biologicznych.
lipoproteina
start learning
kompleks białkowo-lipidowy służacy do transportu lipidów we krwi. Lipoproteiny o dużej gęstości (HDL) przenosza cholesterol do watroby; lipoproteiny o małej gęstości (LDL) dostarczaja go do wielu komórek ciała.
listki zarodkowe
start learning
trzy warstwy komórek powstajace w zarodkach zwierzat podczas gastrulacji; ektoderma, endoderma i mezoderma.
liścień
start learning
liść zarodkowy rośliny; może zawierać substancje odżywcze niezbędne do kiełkowania.
liść zarodnionośny, sporofil
start learning
liść na którym występuja zarodnie z zarodnikami.
litoralna strefa, litoral
start learning
rejon płytkich wód przybrzeżnych jezior i stawów.
liza
start learning
rozpad (komórki lub innej struktury).
lizosomy
start learning
organelle komórek eukariotycznych zawierajace liczne enzymy hydrolityczne.
lizozym
start learning
enzym występujacy w wielu tkankach, płynach ustrojowych i wydzielinach, np. łzach i ślinie; niszczy ścianę komórkowa wielu bakterii gramdodatnich.
locus
start learning
miejsce na chromosomie zajęte przez gen (część czasteczki DNA) determinujacy określona cechę organizmu.
logistyczny wzrost liczebności populacji
start learning
wzrost populacji poczatkowo w stałym tempie (tj. wykładniczy), po czym stopniowo malejacy w miare zbliżania się liczebności do pojemności środowiska.
Lophotrochoza
start learning
grupa pierwogębnych (Protostomia) obejmujaca płazince, wstężnice, mięczaki, pierścienice i czułkowce (Lophophorata).
luteinzujacy hormon, lutropina
start learning
hormon gonadotropowy wydzielany przez przedni płat przysadki mózgowej, stymuluje owulację i rozwój ciałka żółtego w jajniku oraz syntezę testosteronu w jadrach.
łagiewka
start learning
struktura w przedsionku ucha wewnętrznego kręgowców, podobnie jak woreczek zawiera receptory zmysłu równowagi.
łagiewka pyłkowa
start learning
rurkowaty wyrostek, powstajacy podczas kiełkowania ziarna pyłku roślin nago- i okrytozalażkowych, umożliwiajacy dostanie się gamet męskich (komórek plemnikowych) do zalażka.
łańcuch pokarmowy, ł. troficzny
start learning
sekwencja poziomów troficznych, przez które przepływa energia w ekosystemie. Każdy organizm z danego poziomu zjada lub rozkłada organizm z poprzedniego. Pierwszym ogniwem w łańcuchu pokarmowym sa organizmy samożywne, głównie rośliny.
łańcuch transportu elektronów
start learning
zespół reakcji chemicznych, w których elektrony przechodza na kolejne przenośniki białkowe, w wyniku czego uwalnia się energia.
łechtaczka
start learning
niewielki zdolny do wzwodu narzad w przedniej części sromu samic ssaków, homologiczna z praciem samców.
łożysko
start learning
narzad powstajacy podczas ciaży w macicy samic łożyskowców, zbudowany z tkanek matki i płodu; służy do wymiany między płodem a matka.
łupina nasienna
start learning
ochronna osłona nasienia.
łuska pàkowa
start learning
przekształcony liść, który okrywa i ochrania pak w okresie spoczynku.
łyko, floem
start learning
tkanka naczyniowa roślin przewodzaca rozpuszczone cukry i inne zwiazki organiczne.
macica
start learning
umięśniony narzad żeńskiego układu rozrodczego, gdzie rozwija się płód.
macierz 1
start learning
wnętrze przedziału (kompartmentu) mitochondrium, otoczonego błona mitochondrialna wewnętrzna
macierz 2
start learning
żel wydzielany przez komórki tkanki łacznej i otaczajacy je; zawiera sieć włókien białkowych.

You must sign in to write a comment