→ Biologia Definicje 5 → Start Learning / Download MP3 Flashcards

Question		Answer
dobór sztuczny start learning		metoda hodowli roślin i zwierzat polegajaca na wyborze tylko tych osobników, które maja cechy pożadane przez chodowców.
dobór typu K, selekcja typu K start learning		strategia rozrodcza organizmów o znacznych rozmiarach ciała, powolnym rozwoju, długowiecznych i podejmujacych niewielki wysiłek reprodukcyjny (zużywajac niewiele energii metabolicznej na wydanie potomstwa).
dobór typu r start learning		strategia rozrodcza stosowana przez organizmy o niewielkich rozmiarach ciała, szybko dojrzewajace, stosunkowo krótko żyjace i podejmujace maksymalny wysiłek reprodukcyjny (zużywajace dużo energi metabolicznej na wydawanie potomstwa).
dobór zależny od częstości start learning		dobór, w którym dostosowanie (fitness) poszczególnych genotypów (i odpowiadajacym im fenotypów) zależy od częstości ich występowania w populacji.
docelowa komórka, d. tkanka start learning		komórka lub tkanka majaca receptory wiażace hormony.
dołek opłaszczony start learning		wypuklenie błony komórkowej, której powierzchnia kontaktujaca się z cytoplazma jest opłaszczona białkiem klatrynaà; uczestniczy w endocytozie zależnej od receptorów.
domena start learning		(1) część czasteczki białka o określonej strukturze i funkcji. (2) takson najwyższej rangi, każda d. obejmuje jedno lub więcej królestw
dominacja niezupełna start learning		stan, w którym żaden z pary przeciwstawnych alleli nie ulega całkowitej ekspresji w obecności drugiego
dominacja wierzchołkowa start learning		hamowanie rozwoju pàków bocznych przez wierzchołek wzrostu pędu głównego.
dominujàcy allel start learning		allel, który ulega ekspresji u osobników zarówno homozygotycznych, jak i heterozygotycznych.
dominujacy gatunek start learning		gatunek wpływajacy na zespół, którego jest częścia, z powodu swej dużej liczebności lub biomasy.
dopamina start learning		neuroprzekaźnik z grupy amin biogennych.
dopełniacz start learning		grupa białek surowiczych krwi i innych plynów ustrojowych; po aktywowaniu przez kompleks antygen (przeciwciał) uczestnicza w niszczeniu patogenów.
doprowadzajace neurony, n. aferentne start learning		neurony przenoszace potencjał czynnościowy od receptorów czuciowych do mózgu lub rdzenia kręgowego.
dorsalny start learning		grzbietowy, wierzchni
doskonały kwiat, k. obupłciowy start learning		kwiat majacy zarówno owocolistki, jak i pręciki.
dostosowanie bezpośrednie start learning		sukces rozrodczy osobnika mierzony liczba przeżywajacego potomstwa.
dostosowanie właczne start learning		suma dostosowania bezpośredniego osobnika (mierzonego liczba alleli jego genów przekazywanych bezpośrednio na potomstwo) i dostosowania pośredniego (mierzonego liczba alleli jego genów przekazywanych na potomstwo krewnych dzięki jego pomocy).
Downa zespół start learning		wrodzony zespół chorobowy objawiajacy się charakterystycznymi rysami twarzy, deformacja powiek, powiększeniem języka i in. oraz upośledzeniem fizycznym i umysłowym, zwykle spowodowany trisomia chromosomu 21.
drapieżne zwierzę, drapieżca start learning		zwierze żywiace się innymi zwierzętami, zwane jest również konsumentem II lub III rzędu. Konsumenci II rzędu żywia się konsumentami I rzędu, czyli roślinożercami, a sami sa pokarmem dla konsumentów III rzędu.
drapieżnictwo start learning		zależność pokarmowa między organizmami polegajaca na tym, iż osobniki jednego gatunku (drapieżnika) zabijaja i zjadaja osobniki innego gatunku (ofiary).
drewno, ksylem start learning		tkanka naczyniowa rośliny przewodzaca wode i sole mineralne.
droga nerwowa start learning		wiazka włókien nerwowych w ośrodkowym układzie nerwowym.
drożdże start learning		jednokomórkowe grzyby (workowce) rozmnażajace się bezpłciowo przez paczkowanie lub podział i płciowo przez zarodniki workowe.
drugi przekaźnik, p. wtórny start learning		substancja chemiczna, np. cykliczny AMP lub jony wapnia, przekazujaca informację od hormonu zwiazanego z receptorem powierzchniowym komórki; powoduje określone zmiany w komórce.
drugorzędowa struktura białka start learning		reguralny geometryczny kształt czasteczki białka stabilizowany wiazaniami wodorowymi między atomami szkieletu łańcuchów polipeptydowych; obejmuje alfa-helisę i harmonijkę beta.
dryf genetyczny start learning		losowe ewolucyjne zmiany częstości alleli w małych, izolowanych rozrodczo populacjach.
dryf kontynentalny start learning		rozpad istniejacego w przeszłości geologicznej jednego wielkiego ladu na części (kontynenty), które dryfujac, zajely dzisiejsze położenie.
drzewo rodowe start learning		drzewo genealogiczne ukazujace sposób dziedziczenia cechy, np. choroby, w obrębie kilku pokoleń.
duplikacja start learning		anomalia chromosomowa polegajaca na podwojeniu fragmentu chromosomu, przykładem jest translokacyjna postać zespołu Downa.
dwuboczna symetria, s. bilateralna start learning		symetria polegajaca na tym, że prawa połowa ciała jest odzwierciedleniem lewej.
dwucukier, disacharyd start learning		cukier zbudowany z dwóch jednocukrów połaczonych wiazaniem kowalencyjnym (np. maltoza lub sacharoza).
dwujajowe bliźnięta start learning		bliźnięta rozwijajace się z dwóch niezależnie zapłodnionych komórek jajowych.
dwuletnia roślina start learning		roślina, której cykl życiowy trwa dwa lata.
dwuliścienne właściwe start learning		jeden z kladów wyższych roślin okrytozalażkowych, zarodek w nasieniu d. ma dwa liścienie.
dwunastnica start learning		część jelita cieńkiego, do której przechodzi częściowo strawiony pokarm z żoładka.
dwunożny start learning		poruszajacy się po ziemi na dwóch kończynach.
dwupienny start learning		określenie rośliny majacej osobniki o tylko męskich lub żeńskich organach rozrodczych.
dychotomiczne rozgałęzienie start learning		w botanice rozwidlenie, np. pędu, na dwie części mniej więcej jednakowej długości.
dyfrakcja promieni X start learning		metoda określania przestrzennego rozmieszczenia składników kryształu.
dyfuzja start learning		przepływ atomów, jonów lub czasteczek ze środowiska o wyższym stężeniu do środowiska o niższym stężeniu, tj. zgodnie z gradientem stężeń.
dyfuzja ułatwiona start learning		bierny transport jonów lub czasteczek z udziałem specyficznego białka przenośnikowego w błonie. Podobnie jak w dyfuzji, transport ten odbywa się z zgodnie z gradientem stężeń i nie wymaga dodatkowego nakładu energii.
dymorfizm płciowy start learning		występowanie różnic fenotypowych między męskimi i żeńskimi osobnikami jednego gatunku.
dynamika populacji start learning		zmiany zachodzace w populacji, np. wzrost lub spadek jej liczebności w czasie.
dystalny start learning		znajdujacy się w oddaleniu od punktu odniesienia.
dywergentny obwód, o. rozbieżny start learning		droga bodźców nerwowych, w której neuron presynaptyczny pobudza wiele neuronów postsynaptycznych.
działka start learning		element budowy kielicha kwiatu, zwykle podobny do liścia, chroniacy pàk kwiatowy.
dziedziczenie epigenetyczne start learning		dziedziczenie zmiany sposobu ekspresji genu niespowodowanej zmiana jego sekwencji nukleotydowej.
dziedziczenie wielogenowe start learning		przekazywanie potomstwu cech ilościowych determinowanych przez wiele alleli z różnych niezależnych loci; efekty działania tych alleli się kumuluja.
dziedziczność start learning		przekazywanie informacji genetycznej od rodziców potomstwa.
dzielenie zasobów środowiska start learning		zmniejszenie konkurencji między koegzystujacymi gatunkami w korzystaniu z zasobów środowiska (np. z pokarmu). Jego przyczyna jest zróżnicowanie nisz ekologicznych zamieszkiwanych przez te gatunki.
dziki typ start learning		fenotypowo normalna (występujaca w naturze) forma genu lub organizmu.
dżul start learning		jednostka energii równa 0,239 kalorii
Ecdysozoa start learning		grupa zwierzat należacych do pierwogębnych (Protostomia), przechodzaca linienie; należa tu nicienie i stawonogi.
echolokacja start learning		lokalizowanie występujacych w otoczeniu obiektów za pomoca echa odbijanych od nich ultradźwięków; e. posługuja się np. nietoperze i delfiny.
ediakar start learning		ostatni okres eonu proterozoicznego (proterozoiku), trwajacy od 600 do 542 milionów lat temu; nazwa pochodzi od wzgórz Ediakara w południowej Australii, gdzie znaleziono skamieniałości organizmów z tego okresu.
efekt Bohra start learning		wzrost dysocjacji oksyhemoglobiny wskutek wzrostu stężenia CO2 i obniżenia pH.
efekt brzegowy start learning		zjawisko ekologiczne polegajace na tym, że ekotony między sasiednimi zespołami często zawieraja więcej gatunków lub większe zagęszczenie populacji określonego gatunku niż którykolwiek z tych zespołów.
efekt cieplarniany start learning		naturalne ogrzewanie się atmosfery Ziemi spowodowane obecnościa dwutlenku węgla i innych gazów obsorbujacych energię promieniowania słonecznego.
wzmocniony efekt cieplarniany start learning		Dodatkowe globalne ocieplenie, spowodowane wzrostem absorpcji promieniowania podczerwonego przez zwiększajaca się ilość gazów cieplarnianych.
efekt założyciela start learning		zjawisko dryfu genetycznego w populacji powstałej z nielicznej grupy osobników wyjściowych, które opanowały nowe środowisko, skutkujacego inna niż w populacji macierzystej frekwencja genów i genotypów.
efektor start learning		narzad reagujacy bezpośrednio na bodziec nerwowy, np. mięsień reaguje skurczem, gruczoł wydzielaniem.
efektu matczynego geny start learning		geny matki przechodzace transkrypcję podczas oogenezy i wpływajace na rozój zarodka.
eferentny start learning		odprowadzajacy
egzocytoza start learning		transport aktywny materiałów z komórki polegajacy na dyfuzji pęcherzyków cytoplazmatycznych (zawierajacych dany materiał) z błona komórkowa.
egzoergiczna reakcja,. r. egzotermiczna start learning		reakcja chemiczna przebiegajaca spontanicznie, z uwolnieniem energii swobodnej.
egzokrynny gruczoł, g. wydzielania zewnętrznego start learning		gruczoł uwalniajacy wydzielinę np. pot przez przewód wyprowadzajacy na wolna powierzchnię (np. na powierzchnię skóry)
egzotoksyna start learning		toksyna wydzielana głównie przez bakterie gramdodatnie.
ejakulacja start learning		gwałtowne wydalenie, np. wytrysk nasienia z męskiego narzadu kopulacyjnego.
ekologia start learning		dział biologi zajmujacy się badaniem zależności między osobnikami jednego lub różnych gatunków oraz między organizmami a środowiskiem.
ekologia behawioralna start learning		dział ekologii badajacy zachowanie zwierzat w środowisku naturalnym z ewolucyjnego punktu widzenia.
ekologia krajobrazu start learning		dział ekologii badajacy zwiazki między ekosystemami tworzacymi krajobraz.
ekologia ekosystemów start learning		dziedzina ekologii badajaca przepływ energii i krażenie substancji chemicznych w połaczonych ze soba biotycznych i abiotycznych częściach ekosystemu.
ekologia populacji start learning		dział ekologii zajmujacy się badaniem zjawisk zachodzacych w populacji jednego gatunku, bada zmiany liczebności osobników, interakcje między nimi oraz dynamikę populacji.
ekologia zespołu start learning		dziedzina nauki zajmujaca się opisem i analiza procesów zachodzacych w zespole.
ekosystem start learning		fragment biosfery obejmujacy zespół organizmów wraz z otaczajacym go nieożywionym środowiskiem.
ekosystem wód stojacych start learning		ekosystem jeziora lub stawu.
ekosystemem zarzadzanie start learning		działania w zakresie ochrony przyrody majace na celu utrzymanie całego ekosystemu, nie tylko ochronę poszczególnych gatunków.
ekoton start learning		strefa przejściowa, w której spotykaja się i zachodza na siebie dwa zespoły lub biomy.
ekson, egzon start learning		(1) region w genie eukariotycznym kodujacy białko. (2) mRNA transkrybowany z takiego regionu.
ekspansja klonalna start learning		wzrost liczby limfocytów T lub B o identycznej swoistości antygenowej; zachodzi wskutek aktywacji określonych limfocytów T lub B przez antygen.
eksploatacyjna konkurencja, k. przez odbieranie start learning		konkurencja wewnatrzgatunkowa polegajaca na tym, że wszystkie osobniki dziela miedzy siebie ograniczone zasoby mniej więcej równomiernie, więc przy dużym zagęszczeniu dla każdego sa one niewystarczajace.
eksteroceptor, eksteroreceptor start learning		receptor zmysłowy odbierajacy bodźce zewnętrzne, np. oczy, receptory dotykowe.
ektoderma start learning		zewnętrzna warstwa komórek (listek zarodkowy) w młodym zarodku; powstaje z niej skóra i układ nerwowy.
elektroforeza żelowa start learning		metoda rozdzielania białek lub kwasów nukleinowych zawieszonych w żelu w polu elektrycznym, rozdział ten wynika z różnic wielkości i ładunku czasteczek.
elektrolit start learning		zwiazek chemiczny, który w środowisku wodnym ulega rozpadowi na jony; powstały roztwór może przewodzić prad elektryczny.
elektron start learning		czastka elementarna będaca składnikiem atomu; znajduje się poza jadrem atomowym i ma ładunek ujemny.
elektronowy mikroskop I start learning		mikroskop o dużej zdolności rozdzielczej, pozwalajacy na uzyskiwanie bardzo dużych powiększeń; rolę światła widzialnego pełni w nim strumień elektronów.
elektronowy mikroskop II start learning		W m.e. transmisyjnych uzyskuje się obrazy dwuwymiarowe, a m. e skaningowe służa do badania struktur trójwymiarowych.

biologia definicje 5

You must sign in to write a comment

More