biologia definicje 9

 0    90 flashcards    Kaaamilkaaaaa
download mp3 print play test yourself
 
Question język polski Answer język polski
informacyjny RNA
start learning
RNA który wyznacza kolejność aminokwasów w białku, powstaje w wyniku transkrypcji DNA.
inhibicja nieodwracalna
start learning
trwała inaktywacja lub zniszczenie enzymu przez inhibitor.
inhibicja odwracalna
start learning
czasowa inaktywacja enzymu przez nietrwale wiażacy się z nim inhibitor kompetencyjny lub niekompetencyjny.
inhibina
start learning
hormon hamujacy wydzielanie hormonu dojrzewania pęcherzyków jajnikowych (FSH); wydzielany przezmkomórki Sertoliego jader i komórki warstwy ziarnistej (granulozy) jajników.
inicjacja
start learning
zapoczatkowanie; pierwsze etapy syntezy białka w których duża i mała podjednostka rybosomowa oraz inne składniki uczestniczace w translacji przyłaczaja się do końca 5' mRNA.
inseminacja sztuczna
start learning
zaplemnienie samicy przez sztuczne wprowadzenie spermy samca.
insulina
start learning
hormon trzustkowy obniżajacy stężenie cukru we krwi.
insulinopodobne czynniki wzrostu, somatomedyny
start learning
peptydy, których syntezę indukuje hormon wzrostu, działajace jako czynniki wzrostu.
insulinowy szok
start learning
drastyczny spadek poziomu glukozy we krwi wskutek przedawkowania insuliny lub jej nadmiernej produkcji przez trzustkę. Może spowodować utratę przytomności, a nawet śmierć.
integracja (sygnałów nerwowych)
start learning
sumowanie (dodawanie i odejmowanie) i interpretowanie sygnałów nerwowych dochodzacych do organizmu lub neuronu.
integralne białko błonowe
start learning
białko silnie zwiazane z dwuwarstwa lipidowa błony biologicznej, np. białko transbłonowe, przechodzace na wylot przez dwuwarstwę lipidowa.
integryny
start learning
białka receptorowe błony komórkowej wiażace się ze specyficznymi białkami macierzy pozakomórkowej i białkami błonowymi sasiednich komórek; przekazuja sygnały z macierzy pozakomórkowej do wnętrza komórki.
interfaza
start learning
stadium cyklu komórkowego między kolejnymi podziałami komórki; i. dzieli się na trzy fazy: g1, S (syntezy DNA) i G2.
interferencja RNA I
start learning
zjawisko, w którym pewne niewielkie czasteczki RNa wpływaja na ekspresję genów lub ich transkryptów RNA;
interferencja RNA II
start learning
w interferencji RNA biora udział mały interferencyjny RNA, mikroRNA oraz kilka innych rodzajów krótkich czasteczek RNA.
interferencyjna konkurencja
start learning
konkurencja wewnatrz gatunkowa polegajaca na tym, że osobniki dominujace uzyskuja wystarczajaca ilość ograniczonych zasobów kosztem pozostałych członków populacji.
interferony
start learning
grupa cytokin wytwarzanych przez komórki zwierzęce zaatakowane przez wirusa, hamuja jego namnażanie się i stymuluja komórki odpornościowe, np. limfocyty NK, makrofagi.
interkineza
start learning
stadium między pierwszym i drugim podziałem mejotycznym, trwa zwykle krótko, chromosomy moga ulegać dekondensacji, przyjmujac częściowo postać interfazowa, w interkinezie nie zachodzi synteza DNA i duplikacja chromosomów.
interleukiny
start learning
grupa cytokin wytwarzana głównie przez makrofagi i limfocyty.
interoceptor, interoreceptor
start learning
receptor zmysłowy umiejscowiony we wnętrzu organizmu, odbiera informacje o składzie chemicznym, pH, ciśnieniu osmotycznym lub temperaturze danego narzadu.
interstycjalne komórki, k. śródmiàższowe Leydiga
start learning
wydzielajace testosteron komórki leżace między kanalikami nasiennymi (plemnikotwórczymi) jadra.
intron
start learning
region w genie eukariotycznym niekodujacy białka, a także fragment pre-mRNA transkrybowany z takiego regionu. Introny nie występuja w mRNA.
inwazyjny gatunek
start learning
obcy gatunek, który zasiedliwszy nowy dla siebie teren, powoduje zaburzenie równowagi między żyjacymi tam organizmami oraz wyrzadza szkody ekonomiczne i środowiskowe.
inwersja
start learning
zaburzenie w strukturze chromosomu polegajace na odwroceniu jego fragmentu o 180 stopni.
inżynieria genetyczna
start learning
manipulacja genami poza komórka, czyli rekombinacja DNA in vitro.
inżyniernia tkankowa
start learning
metoda majaca na celu pobudzenie do wzrostu ludzkich tkanek i narzadów (przeznaczonych do transplantacji) w hodowlach tkankowych.
istota zbita, tkanka kostna zbita
start learning
twarda i odporna tkanka kostna występujaca głównie na powierzchni kości.
iteroparyczność
start learning
strategia rozrodcza gatunku polegajaca na wielokrotnym powtarzaniu sezonu rozrodczego w ciagu życia.
izogamia
start learning
rozmnażanie płciowe, w którym uczestnicza ruchliwe gamety podobne pod względem budowy i wielkości.
izolacja behawioralna i. płciowa
start learning
rozrodczy mechanizm izolacyjny uniemożliwiajacy rozród spokrewnionych gatunków z powodów różnic w zachowaniu godowym; zwana również izolacja etologiczna lub rozrodcza.
izolacja czasowa
start learning
izolacja rozrodcza prezygotyczna uniemożliwiajaca połaczenie się gamet osobników różnych gatunków z uwagi na różne pory dnia, sezonu lub roku odbywania się ich rozrodu.
izolacja mechaniczna
start learning
izolacja rozrodcza prezygotyczna uniemożliwiajaca połaczenie gamet osobników dwóch różnych gatunków z powodu różnic morfologicznych lub anatomicznych (np. wielkość ciała lub budowy narzadów kopulacyjnych).
izolacja siedliskowa, i. ekologiczna
start learning
mechanizm izolacji rozrodczej prezygotycznej uniemożliwiajacy kojarzenie osobników ze spokrewnionych gatunków ze względu na ich przystosowanie do życia i rozrodu w różnych siedliskach.
izolacji rozrodczej mechanizmy
start learning
bariery rozrodcze uniemożliwiajace kojarzenie międzygatunkowe dzięki nim pulangenowa danego gatunku jest izolowana od innych.
izolecytalne jajo
start learning
jajo o niewielkiej zawartości żółtka równomiernie rozmieszczonego w cytoplazmie.
izomery
start learning
zwiazki chemiczne o identycznym wzorze sumarycznym (składzie pierwiastków), ale różnym wzorze strukturalnym, np. i. strukturalne i geometryczne, enancjomery.
izomery geometryczne
start learning
zwiazki o identycznym układzie wiazań kowalencyjnych, ale różnym ułożeniu przestrzennym atomów lub grup atomów.
izomery strukturalne
start learning
zwiazki chemiczne o takim samym wzorze chemicznym, lecz różniace się układem wiazań kowalencyjnych między atomami, np. glukoza i fruktoza.
izoprentowe jednostki
start learning
pięciowęglowe monomery (węglowodory) wchodzace w skład niektórych lipidów, np. karotenoidów i steroidów.
izotoniczny
start learning
określenie roztworów majacych identyczne stężenie rozpuszczonych substancji, a więc takie samo ciśnienie osmotyczne.
izotop
start learning
alternatywna postać danego pierwiastka o odmiennej liczbie neutronów, lecz identycznej liczbie protonów i elektronów.
jagoda
start learning
owoc pojedyńczy, mięsisty, zwykle wielonasienny; np. pomidor, banan, winogrono.
jajnik
start learning
jedna z pary gonad żeńskich zwierzęcia, odpowiedzialnych za wytwarzanie komórek jajowych i hormonów płciowych.
jajo
start learning
zwierzęca gameta żeńska.
jajorodny
start learning
określenie organizmu, którego zarodek rozwija się w jaju poza organizmem samicy.
jajowód
start learning
przewód transportujacy komórki jajowe z jajnika do macicy, kloaki lub na zewnatrz ciała. U samic ssaków zwany również przewodem Fallopa.
jajożyworodny
start learning
określenie organizmu, którego zarodek rozwija się w jaju wewnatrz ciała samicy i wylęga w chwili jego złożenia.
jasmonowy kwas
start learning
hormon roślinny wpływajacy na rozwój pyłku, wzrost korzeni, dojrzewanie owoców i starzenie; uczestniczy także w obronie rośliny przed owadami i mikroorganizmami chorobotwórczymi.
jàderko
start learning
wyspecjalizowana zbita struktura w jadrze komórkowym utworzona przez określone regiony niektórych chromosomów, jest miejscem formowania podjednostek rybosomowych.
jadro 1
start learning
część atomu zawierajaca protony i neutrony
jadro 2
start learning
Organella komórkowa eukariontów zawierajaca DNA i kierujaca procesami w komórce.
jadro 3
start learning
skupienie ciał komórek nerwowych w ośrodkowym układzie nerwowym.
jadro 4
start learning
gonada męska wytwarzajaca plemniki i męski hormon płciowy, testosteron. U człowieka i wielu innych ssaków j. sa umieszczone w mosznie.
jednakozarodnikowość, homosporia
start learning
wytwarzanie przez sporofit jednego typu haploidalnych (n) zarodników (spor), z których powstaja obupłciowe gametofity.
jednojajowe bliźnięta
start learning
bliźnięta identyczne genetycznie, powstałe z jednej zapłodnionej komórki jajowej.
jednoliścienne
start learning
jeden z kladów wyższych roślin okrytozalażkowych, zarodek w nasieniu j. ma tylko jeden liścień.
jednopienny
start learning
określenie rośliny majacej osobniki o zarówno męskich, jak i żeńskich organach rozrodcznych.
jednoroczna roślina
start learning
roślina, której cały cykl życiowy przebiega w ciagu jednego roku lub krótszym okresie.
jelito cienkie
start learning
część przewodu pokarmowego kręgowców występujaca między żoładkiem a jelitem grubym.
jelito grube
start learning
część przewodu pokarmowego człowieka i innych kręgowców składajaca się z jelita ślepego, okrężnicy, odbytnicy i odbytu.
jon
start learning
atom lub grupa atomów niosaca jeden lub więcej ładunków elektrycznych, dodatnich (kation) lub ujemnych (anion).
jonizacja
start learning
dysocjacja substancji na jony, np. jonizacja wody dostarcza jonów H+ i OH-.
jonowe wiazanie
start learning
przyciaganie miedzy dodatnio naładowanym kationem i ujemnie naładowanym anionem.
jonowy zwiazek
start learning
zwiazek chemiczny złożony z kationów i anionów połaczonych siła przyciagania przeciwnych ładunków elektrycznych.
juwenilny hormon
start learning
hormon owadów hamujacy przeobrażenie (larwy w imago) podczas każdego linienia larwy.
kalcytonina
start learning
wydzielany przez tarczycę hormon powodujacy szybkie obniżenie poziomu wapnia w krwi.
kalmodulina
start learning
białko wiażace wapń; zwiazana z wapniem kamlodulina zmienia aktywność niektórych enzymów i białek transportujacych.
kaloria
start learning
ilość energii cieplnej potrzebna do podniesienia temperatury grama wody o 1'C; ekwiwalent 4,184 dżuli.
kalus
start learning
niezróżnicowana masa komórek uzyskana w wyniku hodowli in vitro wyciętej części tkanki lub organu rośliny.
kanalik kręty bliższy, k.k. proksymalny, k.k. I rzędu
start learning
część kanalika nerkowego odprowadzajaca przesacz z torebki Bowmana do pętli Henlego.
kanalik kręty dalszy, k.k. dystalny, k.k. II rzędu
start learning
część kanalika nerkowego odprowadzajaca przesacz z pętli Henlego do cewki zbiorczej.
kanalik zbiorczy
start learning
kanalik w nerce przewodzacy mocz z nefronów do miedniczki nerkowej.
kanaliki nasienne
start learning
silnie poskręcane kanaliki w jadrach samców kręgowców, zachodzi w nich spermatogeneza
kanaliki T. k. poprzeczne
start learning
rurkowate wpuklenia błony komórkowej włókna mięśniowego.
kanały jonowe
start learning
struktury białkowe w błonach biologicznych, umożliwiajace transport jonów przez błony.
kanały jonowe bramkowane potencjałem, k.j. napięciowozależne
start learning
kanały jonowe w błonie komórkowej neuronów aktywowane i regulowane przez zmiany napięcia.
kanały półkoliste
start learning
przewody w uchu wewnętrznym kręgowców pełniace funkcje narzadów równowagi.
kapsyd
start learning
otoczka białkowa wirusa
karboksylowa grupa
start learning
grupa funkcyjna o słabej kwasowości; zapisuje się jako- COOH.
karbonylowa grupa
start learning
polarna grupa funkcyjna złożona z węgla połaczonego wiazaniem podwójnym z tlenen; występuje w aldehydach i ketonach.
karcynogen
start learning
czynnik przyczyniajacy się do powstania nowotworu lub przyśpieszajacy jego rozwój.
kariogamia
start learning
fuzja dwóch haploidalnych jader; następuje po plazmogamii (połaczeniu) komórek należacych do kompatybilnych typów płciowych.
kariotyp
start learning
pełen zestaw chromosomów występujacych w komórce somatycznej organizmu.
kariotyp XYY
start learning
trisomia chromosomów płciowych; osoby o tym kariotypie sa wysokimi mężczyznami z silnym tradzikiem.
karotenoidy
start learning
grupa żółtych, pomarańczowych i czerwonych barwników roślinnych będacych pochodnymi izoprenu; należa do nich karoteny i ksantofile.
kaspazy
start learning
grupa enzymów proteolitycznych aktywnych we wczesnych stadiach apoptozy.
katabolizm
start learning
zespół reakcji metabolicznych prowadzacych do rozkładu złożonych zwiazków organicznych na zwiazki prostsze, towarzyszy temu uwolnienie energii chemicznej, która komórka wykorzystuje lub gromadzi.
katalizator
start learning
substancja przyspieszajaca reakcję chemiczna, przy czym sama nie ulega zmianie. Biologicznymi katalizatorami sa enzymy.
katecholaminy
start learning
grupa zwiazków obejmujaca dopaminę, adrenalinę i noradrenalinę, zwiazki te pełnia rolę neuroprzekaźników i chormonów.
kation
start learning
jon majacy jeden lub więcej ładunków dodatnich, np. wodorowy (H+) lub wapniowy (Ca2+).

You must sign in to write a comment