biologia definicje 1

 0    81 flashcards    Kaaamilkaaaaa
download mp3 print play test yourself
 
Question język polski Answer język polski
abiotyczne czynniki
start learning
czynniki środowiska nieożywionego wpływajace na orgnizm
abscysynowy kwas
start learning
hormon roślinny wywołujacy stan spoczynku nasion, a także uczestniczacy w reakcjach na stresy.
absorpcja
start learning
1) wchłanianie substancji odżywczych i innych zwiazków przez ścianę przeowdy pokarmowego, naczynia krwionośnego lub limfatycznego; (2) pochłanianie przez chlorofil światła słonecznego podczas fotosyntezy.
absorpcyjne widmo
start learning
wykres przedstawiajacy ilość światła o różnej długości fali absorbowanego podczas przechodzenia przez dana substancję.
acetylocholina
start learning
ważny neuroprzekaźnik uwalniany przez neurony cholinergiczne, m.in. neurony motoryczne (ruchowe).
acetylokoenzym A, acetylo-CoA
start learning
ważny w przemianach metabolicznych zwiazek złożony z dwuweglowej grupy acetylowej połaczonej kowalencyjnie z koenzymem A.
acetylowa grupa
start learning
dwuwęglowa grupa będaca reszta kwasu octowego (octanu).
adaptacja
start learning
zmiana ewolucyjna zwiększajaca szanse organizmu na przeżycie i wydanie potomstwa w danym środowisku.
adaptacyjna strefa
start learning
nowa możliwość ekologiczna dla gatunków pionierskich, niewykorzystywana przez ich przodków; ewolucjoniści stosuja ten termin do wyjaśnienia szlaków ekologicznych ewolucji różnych taksonów.
adenina
start learning
zasada purynowa wchodzaca w skład kwasów nukleinowych i ATP.
adenozynotrifosforan
start learning
zwiazek organiczny zbudowany z adeniny, rybozy i trzech reszt kwasu fosforoweg, jest głównym nośnimiem energi w komórkach.
adhezja
start learning
zdolność łaczenia się powierzchniami dwóch różnych ciał zetkniętych ze soba.
adrenalina, epinefryna
start learning
hormon wytwarzany przez rdzeń nadnerczy; stymuluje współczulny (sympatyczny) układ nerwowy.
adrenergiczny neuron
start learning
neuron wydzielajacy neuroprzekaźniki: adrenalinę lub noradrenalinę.
aferentny
start learning
doprowadzajacy
afotyczna strefa
start learning
warstwa oceanu (występujaca poniżej 100 m), do której nie dociera światło.
aklimatyzacja
start learning
przystosowanie do zmian sezonowych.
akromegalia
start learning
choroba objawiajaca sie m.in. przerostem kończyn, palców, żuchwy, nosa. jej przyczyna jest nadmierne wydzielanie hormonu wzrostu przez przedni płat przysadki...
akrosomowa reakcja
start learning
proces, w wyniku którego akrosom, struktura w postaci czapeczki w szczytowej części główki plemnika, uwalnia enzymy proteolityczne (rozkładajace bialka) i przechodzi inne zmiany umożliwiajace plemnikowi penetracje osłonek jajowych
akson
start learning
długa wypustka neuronu przewodzaca impuls nerwowyod ciała komórkowego.
aksopodia
start learning
długie, cienkie wypustki cytoplazmatyczne charakterystyczne dla promienionóżek.
aktyna
start learning
białko budujace mikrofilamenty (filamenty aktynowe); aktyna w powiazaniu z białkiem miozynâ jest odpowiedzialna za skurcze mięśni
aktynowe filamenty
start learning
cienkie filamenty zbudowane głównie z białka aktyny; filamenty aktynowe i miozynowe tworzá włókienka kurczliwe (miofibryle) we włóknach mięśniowych.
aktywacji energia
start learning
energia kinetyczna konieczna do zainicjowania reakcji chemicznej (innymi słowy, energia, której trzeba dostarczyć substratom, aby mogły wejść ze sobá w reakcję).
aktywatorowe białko
start learning
białko regulatorowe, które po zwiázaniu się z DNA indukuje transkrypcję
aktywne miejsce, centrum aktywne
start learning
specyficzny rejon enzymu (zwykle na powierzchni), który wiáże jeden lub więcej substratów i katalizuje reakcję chemicznaá.
aktywny transport (cz I)
start learning
transport substancji przez błonę z obszaru o najniższym stężeniu do obszaru o wyższym stężeniu, a więc wbrew gradientowi stężenia.
aktywny transport (cz II)
start learning
energi potencjalnej zawartej w gradiencie stężenia nie można wykorzystać do tego transportu, więc wymaga on dodatkowego źródła energii, zwykle w postaci ATP.
akwaporyny
start learning
rodzina białek transportujácych zlokalizowanych w błonie komórkowej, ułatwiajá szybki transport czásteczek wody do i z komórki.
albinizm, bielactwo
start learning
dziedziczna niezdolność do wytwarzania melaniny, czego skutkiem jest jasne zabarwienie skóry.
albuminy
start learning
grupa białek występujáca w większości tkanek zwierzęcych, frakcja białek osocza krwi.
aldehyd
start learning
zwiázek chemiczny zawierajácy grupę karbonylowá zwiázaná z conajmniej jednym atomem wodoru.
aldehyd 3-fosfoglicerynowy
start learning
ufosforylowany trójwęglowy zwiàzek będàcy ważnym produktem pośrednim w glikozie i cyklu Calvina.
aldosteron
start learning
hormon steroidowy wytwarzany przez korę nadnerczy; m.in. stymuluje resorpcję sodu.
alergen
start learning
substancja (antygen), która wywołuje reakcję alergicznâ.
alergia
start learning
nadwrażliwość na niektóre substancje występujáce w środowisku, objawiajáca się np. katarem, wysypká lub astmâ; a. mogá powodować niektóre środki spożywcze (alergia pokarmowa).
alfa-helisa
start learning
rodzaj drugorzędowej struktury łańcucha polipeptydowego, którego helikalne zwinięcie stabilizujá wiázania wodorowe.
alle
start learning
alternatywne formy genu zajmujáce to samo miejsce (locus) na chromosomach homologicznych; wywołujá odmienne wykształcenie tej samen cechy.
allele wielokrotne
start learning
trzy lub więcej alleli jednego locus genowego (w populacji), np. allele wyznaczajáce grupy krwi układu AB0.
allelopatia
start learning
oddziaływanie jednych roślin na inne za pośrednictwem substancji wydzielanych do środowiska, np. przez korzenie lub opadłe liście.
allometryczny wzrost
start learning
odmienne tempo wzrostu różnych części ciała w rozwoju osobniczym.
allopoliploid
start learning
poliploid, którego chromosomy pochodzá od dwóch gatunków.
allosteryczne miejsce
start learning
niezależne od miejsca aktywnego miejsce w czásteczce enzymu, gdzie wiâże sie specyficzna substancja, zmieniajâc w ten sposób kształt i aktywność enzymu.
allosteryczne regulatory
start learning
substancje, które wpływajá na funkcje białekprzez wiàzanie siè z ich miejscami allosterycznymi.
alternatywne składanie eksonów
start learning
mechanizm genetyczny prowadzácy do powstawania na matrycy jednego genu różnych czásteczek, RNA wskutek odmiennego łàczeni eksonów.
Alveolata
start learning
protisty majâcy alweole, spłaszczone pęcherzyki występujáce tuż pod błonâ komórkowâ; obejmujâ bruzdnice, Apicomplexa i orzęski.
alweola
start learning
jeden z wielu spłaszczonych pęcherzyków położony tuż pod błoná komórkowá niektórych protistów.
Alzheimera choroba
start learning
postępujáca degeneracyjna choroba mózgu charakteryzujáca się formowanie w tkance mózgowej płytek amyloidowych i splotów neurofibrylarnych.
ameba
start learning
protist poruszajàcy się za pomocá nibynóżek.
ampfipatyczna czàsteczka
start learning
czàsteczka zawierajáca część hydrofilowá i hydrofobowà.
aminoacylo-tRNA
start learning
czásteczka złożona z aminokwasu połáczonego z tRNA wiàzaniem konwalencyjnym.
aminokwas
start learning
zwiazek organiczny zawierajacy grupę aminowa (-NH2) i karboksylowa (-COOH); aminokwasy połaczone wiazaniami peptydowymi tworza łańcuch polipeptydowy.
aminowa grupa
start learning
słabo zasadowa grupa funkcyjna o wzorze -NH2
aminy biogenne
start learning
grupa neuroprzekaźników, do której należa noradrenalina, serotonina i dopamina.
aminocenteza
start learning
pobranie próbki płynu owodniowego otaczajacego płód w celu uzyskania informacji o jego rozwoju i strukturze genetycznej.
amonifikacja
start learning
proces przeksztalcania organicznych zwiazków azotowych w amoniak (NH3) przez niektóre bakterie glebowe (zwane amonifikacyjnymi); amonifikacja jest częścia cyklu azotowego.
amplifikacja genu
start learning
proces rozwojowy polegajacy na tym, że pewne komórki wytwarzaja, w wyniku wybiórczej replikacji, liczne kopie określonebo genu, zwiększajac w ten sposób syntezę kodowanego przez niego produktu.
amylaza
start learning
enzym rozkładajacy skrobię, obecny np. w ślinie i soku trzustkowym
anabolityczne steroidy
start learning
syntetyczne androgeny powodujace wzrost masy mięśni, siły fizycznej, wytrzymałości i agresywności, przy czym jednak wykazuja szkodliwe działanie uboczne, zwiazki te sa często nadużywane.
anabolizm
start learning
zespół reakcji metabloicznych, w których wyniku ze zwiazków prostych powstaja złożone, np. magazynujace energię lub będace materiałem budulcowym niezbędnym do wzrostu komórki.
anafaza
start learning
stadium mitozy oraz mejozy I i II, w którym chromosomy wędruja do przeciwmych biegunów komórki; anafaza występuje po metafazie i poprzedza telofazę.
anafilaksja
start learning
ostra reakcja alergiczna spowodowana uczuleniem na obca substancję.
anafilaksja ogólnoustrojowa
start learning
szybka, rozległa reakcja alergiczna, która może doprowadzić do śmierci.
androgen
start learning
jakakolwiek substancja nadajaca cechy męskie np. męski hormon płciowy.
anemia sierpowata, niedokrwisość sierpowata
start learning
dziedziczna postać anemi polegajacej na nienormalnej budowie łańcuchów beta hemoglobiny; a.s. dziedziczy się jako recesywna cecha autosomalna.
anemia, niedokrwistość
start learning
zmiejszenie poziomu hemoglobiny w erytrocytach lub liczby erytrocytów.
aneuploidalność, aneuploidia
start learning
aberracja chromosomowa polegajaca na obecności dodatkowego (ych) chromosomu (ów) albo braku jednego lub większej ich liczby.
angiotensyna I
start learning
polipeptyd wytwarzany w wyniku działania reniny na białko osocza (angiotensynogen).
angiotensyna II
start learning
hormon peptydowy wytwarzany przez działanie na angiotensynę I tzw. enzymu komwertujacego angiotensynę, hormon ten stymuluje wydzielanie aldosteronu przez korę nadnerczy.
animalny biegun
start learning
metabolicznie aktywna część (bez żółtka) jaja kręgowców i jeżowców
anion
start learning
jon majacy jeden lub więcej ładunków ujemnych np. jon chlorkowy (Cl-) lub hydroksylowy (OH-).
anizogamia
start learning
rozmnażanie płciowe, w którym uczestnicza ruchliwe gamety różniace sie wielkościa.
antenowy kompleks
start learning
kompleks złożony z chlorofilu, barwników dodatkowych oraz zwiazanych z barwnikami białek tworzacy jednostkę pochłaniajaca światło. a.k. występuje w błonach tylakoidów fotoautotroficznych eukariontów.
anterydium, plemnia
start learning
wielokomórkowe męskie gametangium (organ płciowy) roślin, w którym powstaja komórki plemnikowe.
antropoidy, małpy właściwe
start learning
podrzad naczelnych grupujacy małpy zwierzokształtne, małpy człekokształtne i ludzi.
antropologia molekularna
start learning
gałaź nauki zajmujaca się porównaniem materiału genetycznego osobników z regionalnych populacji ludzkich w celu wyjaśnienia pochodzenia i dróg migracji człowieka współczesnego.
antydiuretyczny hormon, wazopresyna
start learning
hormon uwalniany przez tylny płat przysadki, komtrolujacy zwrotne wchłanianie wody w nerkach.
antygen
start learning
jakakolwiek czasteczka, zwykle białko lub polisacharyd, specyficznie rozpoznawana jako obca przez komorki układu odpornościowego.
antykodon
start learning
sekwencja trzech nukleotydów w czasteczce transportujacego RNA (tRNA) komplementarna do sekwencji trzech nukletydów kodonu.
antykoncepcja
start learning
jakakolwiek metoda zapobiegajaca zajsciu w ciażę.
antyonkogen
start learning
gen (zwany również genem supresorowym transformacji nowotworowej), którego zadaniem jest blokowanie podziału komórki w odpowiedzi na działanie pewnych czynników hamujacych wzrost; mutacja takiego genu może spowodować powstanie komórki rakowej.

You must sign in to write a comment