→ Rzym → Start Learning / Download MP3 Flashcards

Question		Answer
ius publicum start learning		Prawo publiczne
ius privatum start learning		prawo prywatne
Ius commune start learning		prawo pospolite, przysługiwało szerokiemu kręgowi osób, zawierało normy mające powszechne zastosowanie, o generalnym charakterze
Ius singulare start learning		prawo wyjątkowe, zawierało normy odnoszące się do ściśle określonych grup
ius strictum start learning		Prawo ścisłe
ius aequum start learning		Prawo słuszne
Ius gentium start learning		– normy prawne obowiązujące wszystkich mieszkańców państwa rzymskiego
Ius honorarium start learning		część prawa rzymskiego obejmująca przepisy zawarte w edyktach magistratur j
fontes iuris) start learning		źródła prawa
Lex duodecim tabularum start learning		Ustawa XII Tablic
Tablice I- III start learning		Proces cywilny
Tablice IV-V start learning		Prawo rodzinne, spadkowe
Tablice VI-VII start learning		Prawo majątkowe
Tablice VIII-IX start learning		Prawo karne
Tablica X start learning		Prawo sakralne
Tablice XI-XII start learning		Przepisy uzupełniające
działalność jurystów start learning		respondere – udzielanie opinii/cavere – udzielanie praktycznej pomocy/agere – udzielanie porad
contio start learning		zgromadzenie ludowe
rogatio start learning		Odczytanie wniosku(o ustawe) na zgromadzeniu ludowym
lex rogata, lex lata start learning		Uchwalenie ustawy na zgromadzeniu
plebiscita start learning		uchwały plebsu
leges perfectae start learning		Ustawy doskonałe, ich przekroczenie powodowało nieważność czynności
leges minus quam perfectae start learning		Ustawy mniej doskonałe, powodujące tylko karę
Senatus consulta start learning		Uchwały senatu
Ius edicendi start learning		Prawo rocznej zapowiedzi działalności pretora
actiones start learning		skarga/powództwo
exceptiones start learning		zarzut procesowy
edictum translaticum start learning		Zaczerpnięcie przepisów przez pretora z edyktów jego poprzednika
edicta nova start learning		Nowe przepisu pretora
digesta start learning		całościowe opracowanie rozstrzygnięć prawnych danego autora mające moc ustawy
Decreta start learning		Rozstrzygnięcia cesarza w sprawach indywidualnych, które nabierały charakteru rozstrzygnięć ogólnych
Rescripta start learning		odpowiedzi cesarzy na pytania urzędników, sędziów, zwykłych obywateli
constitutiones principis start learning		Konstytucje cesarskie
Mandata start learning		pisemne instrukcje cesarzy dla urzędników, zwłaszcza namiestników prowincji
Codex Gregorianum start learning		uporządkowany prywatny zbiór konstytucji cesarskich z okresu od cesarza Hadriana do 291 r
Codex Hermogenianus start learning		uzupełnienie poprzedniego Codex Gregorianum dokonane w obrębie panowania Dioklecjana
Codex Theodosianus start learning		pierwszy oficjalny zbiór ustaw cesarskich. Prace kodyfikacyjne zostały podjęte przez cesarza Teodozjusza II
Instytucje start learning		wstępny podręcznik Justyniana do nauki prawa, o mocy ustawy
Digesta start learning		urzędowy, podniesiony do rangi ustawy zbiór fragmentów pism jurystów
Kodeks start learning		zbiór konstytucji cesarskich. Miał dwie edycje: pierwsza z nich – to ogłoszony w 529 r. Codex
Corpus Iuris Civilis start learning		Corpus Juris CivilisJustynian traktował Instytucje, Digesta i Kodeks jak jedną całość
legis actio start learning		postępowanie legisakcyjne
postępowanie formułkowe start learning		per formulas
in iure start learning		faza przygotowawcza procesów leg i form.
apud iudicem start learning		faza rozstrzygająca procesów leg i form
cognito extra ordinem start learning		Postępowanie nadzwyczajne/kognicyjne
legis actio sacramento start learning		postępowanie z ustanowieniem zakładu pieniężnego
legis actio per iudicis arbitrive postulationem start learning		postępowanie poprzez żądanie wyznaczenia arbitra lub sędziego
legis actio per conditionem start learning		postępowanie przez zapowiedzenie terminu nowej rozprawy
legis actio per manus iniectionem start learning		postępowanie przez położenie ręki
legis actio per pignoris capionem start learning		postępowanie przez zabranie zastawu
legis actio sacramento in rem start learning		forma dochodzenia praw do władztwa nad rzeczami
legis actio sacramento in personam start learning		forma pozwalająca dochodzić roszczeń o charakterze osobistym
in ius vocatio start learning		wezwanie pozwanego przed magistraturę
vadimonium start learning		Ustalony z pozwanym termin jego wstawienia się przed magistraturą
vindex start learning		Poręczyciel wezwania przed magistrature
confessio in iure start learning		Gdy pozwany uznał roszczenie powoda
indefendus start learning		Termin, który określał pozwanego unikającego wdania się w spór
litis contestatio start learning		Stwierdzenie sporu dokonywane w drodze oświadczenia stron
sententia start learning		wyrok
editio actionis start learning		obowiązku uprzedzenia kandydata na pozwanego o zamiarze wytoczenia mu procesu.
Nominatio start learning		W formułce - wyznaczenie sędziego
Intentio start learning		w formułce - żądanie powoda, które obejmowało przedmiot żądania oraz podstawę skargi
Condemnatio start learning		część formułki, w której sędzia otrzymywał władzę zasądzenia lub uwolnienia pozwanego
Demonstratio start learning		część formułki zawierająca zwięzły opis stanu faktycznego
Adjudicatio start learning		część formułki, która pozwalała sędziemu przysądzić rzecz jednej ze stron
praescriptio pro reo start learning		w interesie pozwanego
Exceptio start learning		część formułki umieszczana w interesie pozwanego, zawierająca zarzut procesowy
Replicatio start learning		– klauzula, za pomocą której powód odpiera zarzut procesowy zawarty w exceptio
Actiones in rem start learning		służyły do ochrony bezwzględnego władztwa nad rzeczami
Actiones in personam start learning		sankcjonowały osobiste uprawnienia wierzycieli przeciw dłużnikom
Actiones perpetuae start learning		powództwa dawnego prawa cywilnego miały charakter „wieczysty” (perpetuae),
actiones civiles start learning		nawiązywały do ius civile, przede wszystkim do Ustawy XII Tablic,
Actiones honorariae start learning		SKargi, które opierały się na prawie pretorskim
actiones utiles start learning		skarga „analogiczna”, odnoszona do sytuacji, które dotychczas nie korzystały z ochrony
Powództwo ze zmianą podmiotów start learning		powództwo analogiczne prowadzące do powstania praktyki zastępstwa procesowego
actiones ficticiae start learning		Powództwo tworzone przez pretora wobec sytuacji regulowanych przez ius civile, ale nie identycznych
vadimonium start learning		przyrzeczenie stawienia się w określonym terminie przed sądem pod rygorem zapłaty przeciwnikowi
denegatio actionis start learning		odmowa ochrony procesowej
iusiurandum start learning		wyjaśnianie sporu za pomocą przysięgi
transactio start learning		ugoda
Negatio start learning		Zaprzeczenie pozwanego w etapie in iure, iż istnieje słuszna podstawa do wszczęcia sporu
Exceptio start learning		forma wdania się w spór polegająca na przeciwstawieniu żądaniu powoda pewnych, odmiennych, okoliczności
Pluris petito start learning		Nadmierne żądanie ze strony powoda
Iudicia bonae fidei start learning		Powództwa oparte na „dobrej wierze”
condemnatio pecuniaria start learning		Wymóg kondemnacji pieniężnej i jego złagodzenie
res iudicata start learning		Sprawa rozstrzygnięta wyrokiem
restitutio in integrum start learning		pozaprocesowy środek ochrony służący do anulowania skutków postępowania i wyroku
venditio bonorum start learning		Egzekucja majątkowa
bonorum emptor start learning		W egzekucji majątkowej Nabywca majątku dłużnika, który poddawał go licytacji
Cessio bonorum start learning		złagodzenie egzekucji w stosunku do dłużników, którzy popadli w trudności nie ze swojej winy
actor start learning		powód
reus start learning		pozwany
Kognitor (cognitor) start learning		Upoważniony zastępca w procesie cywilnym.
Stypulacje pretorskie start learning		pretor, na prośbę zagrożonego szkodą, wymuszał na drugiej stronie stypulacyjne zapewnienie pokrycia ewentualnej szkody
Missiones start learning		uprawnienie do wprowadzenia zainteresowanej osoby w posiadanie majątku drugiej osoby, w całości (missio in bona) lub w części (missio in rem)
Zdolność prawna start learning		zdolność do bycia podmiotem praw i obowiązków
status liberatis start learning		prawo rzymskie rozróżniało ludzi wolnych (liberi) i niewolników (servi)
status civitatis start learning		określał pozycję osoby ze względu na obywatelstwo
tatus familiae start learning		określał pozycję osoby ze względu na położenie prawne w rodzinie
capitis deminutio start learning		umniejszenie prawa, np utrata wolności - capitis deminutio maxima
capitis deminutio media start learning		konsekwencja kary wygnania, pozbawiała obywatelstwa i pozycji w rodzinie, ale pozwalała zachować wolność
capitis deminutio minima start learning		wywoływała jedynie skutki w zakresie prawa cywilnego, tj. zerwanie więzów agnacyjnych
postliminium start learning		gdy jeniec wrócił z niewoli – jego prawa odżywały na podstawie prawa powrotu do poprzedniego miejsca zamieszkania i poprzedniej sytuacji prawnej
fictio legis Corneliae start learning		jeżeli Rzymianin zmarł w niewoli, to na podstawie lex Corneliae przyjmowano fikcję iż jego śmierć nastąpiła w chwili popadnięcia w niewolę
Liberi start learning		ludzie wolni
serwus, ancilla start learning		niewolnik, niewolnica
Libertini start learning		wyzwoleńcy – to osoby, których niewola zgasła na skutek wyzwolenia
Półwolni start learning		Zalicza się do nich dłużników poddanych egzekucji osobistej, najemnych gladiatorów, osoby wykupione spod niewoli nieprzyjacielskiej aż do czasu spłacenia sumy wykupu,
manumissio vindicta start learning		wyzwolenie dokonywane przez właściciela przed organem władzy państwowej, w formie pozornego procesu windykacyjnego
manumissio censu start learning		wyzwolenie przez wpis na listę obywateli rzymskich
manumissio testamento start learning		nadanie wolności zawarte w testamencie
manumissio testamento directa start learning		testator w testamencie przy użyciu formuły rozkazującej wyzwalał niewolnika.
manumissio testamento fideicommissaria start learning		iż testator zwracał się z prośbą do dziedzica o wyzwolenie niewolnika.
manumissio inter amicos start learning		ustne oświadczenie dokonane w obecności przyjaciół jako świadków
manumissio per epistulam start learning		pisemny list wyzwoleńczy, skierowany do niewolnika
manumissio in ecclesia start learning		wyzwolenie wobec Kościoła – oświadczenie złożone w kościele.
ius suffragi start learning		prawo do udziału i głosowania na zgromadzeniach ludowych
ius honorum start learning		prawo piastowania urzędów
ius conubii start learning		prawo zawierania związków małżeńskich uznanych przez ius civile
ius commerci start learning		prawo do udziału w obrocie gospodarczym i zawierania aktów prawnych uznawanych przez ius civile
legis actio start learning		prawo występowania przed sądem celem dochodzenia swoich roszczeń uznawanych przez ius civile
patria potestas start learning		prawo przysługujące mężczyznom do sprawowania władzy ojca rodziny
testamenti factio activa oraz testamenti factio passiva start learning		prawo sporządzania ważnego testamentu oraz prawo bycia dziedzicem ustanowionym przez testament
Latini prisci lub veteres start learning		Latynowie dawni
Latini coloniarii start learning		Latynowie osiedleni
Latini Iuniani start learning		Latynowie juniańscy
cognatio start learning		więzi krwi
Existimatio start learning		cześć obywatelska – poważanie, jakie należało się obywatelowi w życiu społecznym.
Turpitudo start learning		polegała na tym, iż pewna osoba doznawała pewnego poniżenia jej godności osobistej w opinii społecznej na skutek trybutu życia przynoszącego ujmę na honorze
Prodigus start learning		odebranie marnotrawcy zarządu majątku odziedziczonego, jeśli go trwonił i narażał rodzinę na ubóstwo
Czynność kauzalna start learning		zawisłe od causa, np. tradycja jako sposób przenoszenia własności
mortis causa start learning		Czynności na wypadek śmierci
Metus start learning		czynność prawna zawarta pod wpływem groźby
error in corpore start learning		błąd dot. tożsamości przedmiotu lub osoby, np. ktoś kupił ocet zamiast wina.
error in negotio start learning		błąd co do rodzaju (typu) czynności prawnej, np. ktoś podpisał akt darowizny, sądząc mylnie iż podpisuje akt kupna sprzedaży
error in persona start learning		error in persona – błąd dot. tożsamości osoby, z którą miał być zawarty akt prawny, lub której miały dotyczyć skutki prawne
error in materia start learning		błąd dot. materii przedmiotu, (kupiono dzban srebrny myśląc że złoty) – czynność prawna była tu nieważna
error in qualitate start learning		error in qualität
error in nomine start learning		błąd dotyczący nazwy
exceptio doli start learning		zarzut procesowy przeciwko powództwu działającego podstępnie o wykonanie czynności prawnej dokonanej pod wpływem dolus
actio doli start learning		skarga przysługiwała poszkodowanemu, który wykonał już niekorzystne zobowiązanie pod wpływem dolus
restitutio in integrum propter dolum start learning		poszkodowany mógł dochodzić przywrócenia do stanu sprzed dokonania oszukańczej czynności prawnej
exceptio metus start learning		dłużnik mógł się uchylić od spełnienia wymuszonego zobowiązania jeśli jeszcze go nie wypełnił a został pozwany o jego wypełnienie przez nieuczciwego kontrahenta
restitutio in integrum propter metum start learning		poszkodowany mógł dochodzić przywrócenia do stanu sprzed dokonania wymuszonej groźbą czynności prawnej
Essentialia negotii start learning		elementy niezbędne do powstania danej czynności prawnej, decydujące o przynależności danej czynności do określonego typu czynności
Naturalia negotii start learning		elementy treści czynności prawnej, które zależały od stron. Regulowane były przez normy prawa względnie obowiązującego. Były to elementy niekonieczne
Accidentalia negotii start learning		dodatkowe postanowienia szczególne (klauzule) istotne dla stron i przez nie wprowadzone do treści czynności prawnych
condicio start learning		Warunek
dies start learning		termin
modus start learning		polecenie, klauzula zawarta w czynności nieodpłatnej, nakładającej na osobę otrzymującą przysporzenie obowiązek pewnego zachowania się
occupatio start learning		Zawłaszczenie rzeczy niczyjej
konwalescencjia start learning		Możliwość nadania rzeczy nieważnej prawnego znaczenia
Nabycie pierwotne start learning		Przykładem takiego nabycia prawa było zawłaszczenie rzeczy niczyjej
Nabycie pochodne start learning		nabywca nabywał prawo od innej osoby, tj. od poprzednika, który przenosił prawo na nabywcę
Sukcesja uniwersalna start learning		abywający na podstawie jednej czynności prawnej nabywał ogół praw majątkowych
Sukcesja syngularna start learning		nabywca nabywał pojedyncze, indywidualnie oznaczone prawa od zbywcy, każde na podstawie osobnej czynności prawnej
Nabycie konstytutywne start learning		Np. zbywca gruntu ustanawiał na nim prawo wieczystej dzierżawy na rzecz osoby, która to
Nabycie translatywne start learning		np. sprzedaż obciążonego gruntu pociągało przejście prawa własności gruntu wraz z tymi obciążeniami
Konwersja start learning		można było utrzymać nieważną czynność prawną w mocy, jeżeli spełniała ona wymogi innego typu (np. nieważne testamenty utrzymywały się jako kodycyle)
Zastępstwo bezpośrednie start learning		zachodzi wówczas, gdy przedstawiciel działa w cudzym imieniu, a skutki jego działania spadają wprost na reprezentowanego
emancipatio start learning		Wyzwolenie spod władzy pater familias
w linii prostej (linea recta) start learning		pokrewieństwo oparte na pochodzeniu jednej osoby od drugiej – z krewnymi wstępnymi (ascendentes, np. pradziadek, dziadek, ojciec)
w linii bocznej (linea obliqua) start learning		pokrewieństwo oparte na pochodzeniu wszystkich od jednego, wspólnego przodka – z krewnymi bocznymi (collaterales, np. rodzeństwo).
gradus start learning		stopień pokrewieństwa
conubium start learning		zdolność dwojga osób do zawarcia między sobą pełnoprawnego małżeństwa rzymskiego, czyli iustum matrimonium
dojrzałość fizyczna start learning		granica określona wiekiem: 14 lat dla mężczyzn, 12 lat dla kobiet
zgoda małżeńska (consensus) start learning		wymagane zgodne oświadczenie woli zawarcia związku
Confarreatio start learning		akt sakralny, dokonywany wobec dwóch najwyższych kapłanów i w obecności 10 świadków
Coemptio start learning		akt dokonywany przy zastosowaniu emancypacji. Zwierzchnik familijny kobiety (albo ona sama) odstępował mężowi władzę agnacyjną za symboliczną zapłatą
Usus start learning		powodował automatyczną przemianę istniejącego dotąd małżeństwa sine manu w cum manu
Małżeństwo cum manu start learning		kobieta wychodziła z familii agnacyjnej swego ojca a wchodziła do familii i pod władzę męża.
Małżeństwo sine manu start learning		nie zmieniało niczego w dotychczasowej przynależności familijnej żony. Jeśli była sui iuris – pozostawała nią nadal i nadal była pod opieką swoich opiekunów
donatio start learning		Darowizna
Dos profecticia start learning		Posag pochodzący od ojca – ustanawiał go zwierzchnik agnacyjny kobiety
Dos adventicia start learning		pochodzący z innego źródła - mógł go ustanowić ktokolwiek, np. sama żona, która wydzieliła posag dla siebie samej z majątku osobistego, jej matka, krewni, itd.
dotis datio start learning		realne przysporzenie wartości majątkowych składających się na posag. Jeżeli po dokonaniu przysporzenia do małżeństwa nie doszło – ustanawiający mógł żądać zwrotu posagu,
dotis dictio start learning		jednostronne, ustne przyrzeczenie ustanowienia posagu
dotis promissio start learning		dwustronne przyrzeczenie ustanowienia posagu, złożone i przyjęte w formie stypulacji
Concubinatus start learning		trwały związek dwojga wolnych osób, zawiązany i utrzymywany celowo jako związek pozamałżeński
arogacja start learning		arogowany, dotychczas sui iuris, spadał do roli alieni iuris i przechodził pod władzę arogującego wraz ze swym majątkiem oraz wszystkimi osobami podległymi.
adopcja właściwa start learning		adoptowany nie zmieniał swej sytuacji prawnej, przechodził tylko z jednej familii do drugiej
legitimatio start learning		nadanie dzieciom z konkubinatu stanowiska dzieci urodzonych w małżeństwie.
in manu start learning		Wejście pod władzę żony
Ius vitae nescisque start learning		prawo życia i śmierci
Ius vendendi start learning		uprawnienie do sprzedaży dzieci
Peculium start learning		wydzielone z majątku familijnego poszczególne elementy (np. bydło, sumy pieniężne) i powierzone w odrębny zarząd dzieciom oraz niewolnikom.
Peculium castrense start learning		zaliczano do niego to, co Filius familiae nabył jako żołnierz w wojsku (żołd, łupy wojenne). Był to odrębny majątek syna – także pod względem prawnym
Tutela impuberum start learning		opieka nad dziećmi i niedojrzałymi, której celem było przedłużenie zakończonej przedwcześnie władzy ojcowskiej
tutela legitima start learning		opieka ustawowa, do jej sprawowania powoływano najbliżsych agnatów. Tutor jako spadkobierca, był osobą zainteresowaną w sprawowaniu opieki
tutela testamentaria start learning		Ustawa XII Tablic dawała ojcu możliwość powołania opiekuna w testamencie.
tutela dativa start learning		opieka ustanawiana na zarządzenie władzy, gdy brakowało opiekuna ustawowego lub testamentowego
powództwo popularne start learning		przysługujące każdemu obywatelowi (oprócz pupila), wnoszono je w czasie trwania opieki, a celem było usunięcie opiekuna, który nadużył zaufania
powództwo w sprawie rozdzielenia rachunków start learning		pupil po zakończeniu opieki dochodził podwójnej wysokości tego, co opiekun rozmyślnie sprzeniewierzył
actio tutelae start learning		za jej pomocą pupil domagał się rozliczenia ze sprawowania opieki

Rzym

You must sign in to write a comment

More