→ Prawo Łacina → Start Learning / Download MP3 Flashcards

Question		Answer
1. Corpus iuris civilis start learning		teksty prawa rzymskiego
2. Ars iudicii oratoria start learning		antyczne korzenie retoryki
3. Fas start learning		prawo boskie, też ‘właściwe postępowanie’; historycznie oznaczało wszelkie reguły, które łączono z funkcjonowaniem dawnej religii rzymskiej, w późniejszym okresie (od VI w p.n.e. oznaczało prawo sakralne)
4. Ius start learning		prawo świeckie, od VI w p.n.e. oznaczenie prawa świeckiego.
5. Lex start learning		ustwa, prawo pozytywne, prawo ustawowe; najwęższe znaczenie pojęcia prawa, pierwszym znaczeniem tego słowa była ustawa, prawo świeckie przyjęte w formie ustawy.
6. Comitia start learning		zgromadzenie ludowe
7. Contra ius fasque start learning		przeciw prawu boskiemu i ludzkiemu
8. Fas est start learning		jest rzeczą godziwą
9. Per fas et nefas start learning		wszelkimi środkami godziwymi i niegodziwymi
10. Ius est ars boni et aequi start learning		Prawo jest sztuką tego, co dobre i słuszne
11. Ius recipsit aequitatem start learning		prawo ma na względzie sprawiedliwość
12. Ius et fraus nonquam cohabitant start learning		Prawo i działanie podstępne nigdy nie współistnieją
13. Male iure nostro uti non debemus start learning		Nie powinniśmy źle korzystać z naszego prawa
14. Summum ius summa iniura start learning		szczyt prawa to szczyt bezprawia
15. Iustitia est constans et perpetua voluntas ius suum cuique tribuendi start learning		sprawiedliwość jest stałą i niezmienną wolą przyznania każdemu należnego mu prawa
16. Iuris praecepta sunt haec: honeste vivere, alterum non laedere, suum cuique tribuere start learning		Nakazy prawa są następujące: żyć uczciwie, drugiemu nie szkodzić, każdemu oddać co mu się należy
17. Non omne quod licet honestum est start learning		Nie wszystko, co dozwolone, jest uczciwe
18. Ecclesia vivit lege Romana start learning		kościół żyje według prawa rzymskiego
19. Ius naturale start learning		prawo naturalne, reguły odpowiadające rozumowi
20. Ius gentium start learning		prawo rodów, reguły prawne, które porządkują relacje między suwerennymi państwami, prawo międzynarodowe, prawo rodów
21. Ius civile start learning		prawo obywatelskie, stworzone przez obywateli dla obywateli
22. ius commune start learning		prawo powszechne, reguluje wspólne dla różnych krajów europejskich
23. Ius sanguinis start learning		właściwe jest prawo kraju pochodzenia, prawo krwi
24. Ius soli start learning		właściwym porządkiem prawnym jest porządek kraju, w którym się znajdujemy, prawo ziemi
25. Ius publicum start learning		prawo publiczne
26. Ius privatum start learning		prawo prywatne
27. Publicum ius est quod ad statum rei romanae spectat, privatum quod ad singulorum utilitatem start learning		Prawem publicznym jest to, które dotyczy spraw państwa rzymskiego, prywatnym zaś to, które ma na względzie korzyść jednostek
28. Lex duodecim tabularum start learning		ustawa dwunastu tablic
29. Fons publici privatique juris start learning		źródło całego prawa publicznego i prywatnego
30. Ius publicum privatorum pactis mutari non potest start learning		Prawo publiczne nie może być zmieniane umowami osób prywatnych
31. Privatorum conventio iuri publico non derogat start learning		umowa prywatna nie uchyla prawa publicznego
32. Ius cogens start learning		uprawnienia o charakterze bezwzględnym (czynność prywatna go nie zmienia i nie uchyla)
33. Ius dispositivum start learning		uprawnienia o charakterze fakultatywnym/względnym (prywatna czynność może go zmienić i uchylić)
34. Ignorantia iuris nocet start learning		nieznajomość prawa szkodzi
35. Ignorantia juris non excusat start learning		nieznajomość prawa nie jest usprawiedliwieniem
36. Ignorantia legis neminem excusat start learning		nieznajomość prawa nie jest usprawiedliwieniem
37. Error iuris semper nocet? start learning		naruszenie prawa zawsze szkodzi?
38. Ius civile vigilantibus scriptum est start learning		Prawo cywilne jest tworzone dla osób starannych
39. Nec stultis solere succurri start learning		Nie należy przyzwyczajać głupich, że będzie im się zawsze przychodziło z pomocą
40. Iura vigilantibus, non dormientibus prosunt start learning		prawa służą osobom starannym, a nie drzemiącym
41. Ius in personam start learning		prawo względem osoby (służy nazwaniu sytuacji, w której określone uprawnienie, w chwili kiedy już powstaje, jest skuteczne tylko przeciwko jednej, ściśle określonej osobie)
42. Ius in rem start learning		prawo względem rzeczy (służy nazwaniu sytuacji, w której określone uprawnienie, w chwili kiedy już powstaje, przysługuje przeciwko nieokreślonemu kręgowi przedmiotów)
43. Ius generale start learning		uprawnienia o charakterze ogólnym
44. Ius speciale start learning		uprawnienia o charakterze szczególnym
45. Ius apellationis start learning		uprawnienia do wniesienia apelacji
46. Ius avocandi start learning		prawo odwołania się
47. Ius provocationis start learning		możliwość wniesienia zaskarżenia od wyroku karnego
48. Ius cavendi start learning		uprawnienia do strzeżenia/chronienia, uprawnienia do podjęcia działań w celu ochrony obywateli i interesów państwa
49. Ius coercendi start learning		uprawnienia do karcenia, państwo jest uprawnione do wymierzania kar
50. Ius gladii start learning		uprawnienie do użycia siły zbrojnej (prawo miecza)
51. Ius disponendi start learning		uprawnienia do rozporządzania
52. Ius possidendi start learning		uprawnienia do posiadania/do faktycznego władania/korzystania z rzeczy
53. Ius fruendi start learning		uprawnienia do czerpania korzyści
54. Ius acquisitum = Ius quaesitum start learning		uprawnienia do nabycia czegoś
55. Dominus/ proprietarius start learning		właściciel
56. Ius utendi et fruendi start learning		prawo do korzystania i pobierania korzyści z obiektu do którego mamy uprawnienia
57. iura quasita start learning		prawa nabyte
58. iura cognata start learning		prawa przyrodzone
59. Lex posterior derogat priori start learning		ustawa późniejsza uchyla ustawę wcześniejszą
60. Lex posterior generalis non derogat legi priori speciali start learning		ogólna ustawa późniejsza nie uchyla wcześniejszej ustawy szczegółowej
61. Lex specialis derogat legi generali start learning		ustawa szczególna uchyla ustawę ogólną
62. Lex superior derogat legi inferiori start learning		ustawa wyższa uchyla ustawę niższą
63. Lex retro non agit start learning		ustawa patrzy w przyszłość, a nie w przeszłość, prawo nie działa wstecz = lex prospicit, non respicit
64. Cum lex in praeteritum quid indulget, in futurum vetat start learning		jeśli ustawa pobłaża czemuś co zdarzyło się w przeszłości, tego na przyszłość zakazuje
65. Civilista sine canonista parum valet, canonista sine civilista nihil start learning		cywilista bez kanonisty znaczy niewiele, kanonista bez cywilisty nic nie znaczy
66. Natura legis est disponere de futuro, no de praeterito start learning		naturą ustaw jest ustalanie odnośnie przyszłości, a nie przeszłości
67. Non omni consisteret peccatum, si interdictio non fuisset start learning		nie ma grzechu tam, gdzie nie było zakazu
68. Cessante ratione legis cessat ipsa lex start learning		Gdy ustaje przyczyna obowiązywania ustawy, traci moc sama ustawa
69. Lex iniusta non est lex start learning		ustawa niesłuszna nie jest ustawą
70. Inter arma silent leges start learning		wśród szczęku oręża milczą prawa
71. Nullum crimen sine lege start learning		nie ma przestępstwa bez ustawy
72. Nulla poena sine lege start learning		nie ma kary bez ustawy (formalna definicja przestępstwa)
73. Nullum crimen sine poena start learning		nie ma przestępstwa bez kary (publiczny charakter przestępstwa)
74. Benignius leges interpretandae sunt, quo voluntas earum conservetur start learning		ustawy są właściwiej interpretowane, gdy zachowuje się ich ducha
75. Scire leges non hoc est verba larum tenere, sed vim ac potestatem start learning		Znać prawa to nie znaczy trzymać się słów ustawy, ale jej treści i mocy działania
76. In legibus magis simplicitas quam difficultas placet start learning		W prawie podoba się bardziej prostota niż zawiłość
77. Consuetudo est optima legum interpres start learning		Zwyczaj jest najlepszą wykładnią prawa
78. Ubi lex non distinquit, nec nos distinguere debemus = lege non distinguente nec nostrum start learning		tam, gdzie ustawa nie wprowadza rozróżnień nie powinniśmy my takich rozróżnień wprowadzać
79. Lex imperfecta start learning		ustawa niedoskonała (brak sankcji)
80. Lex minus quam perfecta start learning		ustawa mniej niż doskonała (opatrzona sankcją ale nie pozbawiająca ważności czynności)
81. Lex perfecta start learning		ustawa doskonała (sankcja nieważności)
82. Lex plus quam perfecta start learning		ustawa bardziej niż doskonała (sankcja nieważności i kara)
83. Minus quam perfecta lex est, quae vetat aliquid fieri, et si factum sit, non rescindit, sed poenam iniungit ei, qui contra legem fecit start learning		Ustawa mądra jest to ustawa, która zakazuje czegoś, ale jeśli zostało dokonane, nie czyni nieważnym ale nakłada karę.
84. Lex causae start learning		prawo właściwe w danej sprawie
85. Lex domicilii start learning		prawo miejsca zamieszkania
86. Lex fori start learning		prawo prawo miejsca siedziby sądu
87. Lex loci actus start learning		prawo miejsca dokonania czynności
88. Lex loci celebrationis start learning		prawo miejsca dokonania aktu uroczystego (ceremonii)
89. Lex loci contractus start learning		prawo miejsca, w którym została zawarta umowa
90. Lex patriae start learning		prawo ojczyste
91. Lex rei sitae start learning		prawo położenia rzeczy
92. Hereditas start learning		spadek
93. Bonum / bona start learning		dobra majątkowe (majątek)
94. Res corporales start learning		obiekt materialny
95. Res incorporales start learning		obiekt niematerialny
96. Possessio start learning		posiadanie/władztwo faktyczne
97. Dominium start learning		własność
98. Iura in re aliena start learning		prawo do rzeczy cudzej/ ograniczone prawa rzeczowe
99. Obligatio / obligationes start learning		zobowiąznie
100. (...) hominum causa omne ius constitutum sit start learning		Wszelkie prawo winno być stanowione ze względu na człowieka
101. Nasciturus pro iam nato habetur quitiens de commodis eius agitur start learning		dziecko poczęte uważa się za już narodzone, o ile chodzi o jego korzyści
102. Postumus start learning		pogrobowiec
103. Matrimonium putativum start learning		małżeństwo mniemane, nieważne
104. Matrimonium legitimum start learning		małżeństwo wywołujące skutki prawne, zgodne z prawem, małżeństwo ważne
105. Matrimonium start learning		małżeństwo
106. Ius quod ad personas pertinet start learning		prawo, które dotyczy osób
107. Coniux start learning		małżonek (ogólnie)
108. Maritus / vir/ vir + coniux start learning		mąż
109. Marita / uxor start learning		żona
110. Parentes / genitores start learning		rodzice
111. Ascendentes start learning		wstępni, ascendenci
112. Descendentes start learning		zstępni, descendenci
113. Cognatus start learning		pokrewieństwo krwi (spokrewniony
114. Affinis start learning		powinowactwo (relacja pomiędzy jednym z małżonków, a krewnymi drugiego małżonka)
115. Persona start learning		osoba ludzka
116. Mater start learning		matka
117. Mater semper certa est start learning		matka jest zawsze pewna
118. Pater start learning		ojciec
119. Pater est quem nuptiae demonstrat start learning		ojcem jest ten, na kogo wskazuje małżeństwo
120. Quia semper certa est, etiam si volgo conceperit: pater vero is est, quem nuptiae demonstrant. (...) start learning		ponieważ ta zawsze jest pewna, nawet jeśli pocznie nie z prawego łoża, ojciec jest zaś to ten, na którego wskazuje małżeństwo
121. De in ius vocando start learning		o wezwaniu do sądu
122. Praesumptio iuris start learning		domniemanie prawne
123. Pater semper incertus start learning		Ojciec jest zawsze niepewny
124. Obligatio est vinculum iuris, quo necessitate adstringimur alicuius solvendae rei secundum nostrae civitatis iuria start learning		zobowiązanie jest węzłem prawnym, który zmusza nas do świadczenia czegoś zgodnie z prawami naszego państwa
125. Creditor start learning		wierzyciel
126. Debitor start learning		dłużnik
127. Obligatio ex contractu start learning		zobowiązanie umowne (dwie strony umówiły się na określone świadczenia)
128. Obligatio ex delicto start learning		zobowiązanie z czynu niedozwolonego (zobowiązanie deliktowe)
129. Obligatio quasi ex contractu start learning		zobowiązanie jak gdyby z zobowiązania umownego (np. spłata nadwyżkowej raty kredytu, bezpodstawne wzbogacenie)
130. Obligatio quasi ex delicto start learning		zobowiązanie jak gdyby z czynu niedozwolonego (np. gdy mój pies pogryzł jakąś osobę)
131. Obligatio ex lege start learning		zobowiązanie z mocy samego prawa
132. Obligatio naturalis start learning		zobowiązanie naturalne (zobowiązanie za którym nie stoi przymus porządku prawnego)
133. Obligatio civilis start learning		zobowiązanie cywilne (jest to takie zobowiązanie, którego spełnienia można domagać się na drodze sądowej)
134. Obligatio in solidum start learning		solidarność niewłaściwa (po stronie zobowiązanej występuje kilku dłużników, z których każdy może spełnić świadczenie co uwalnia pozostałych)
135. Obligatio pro rata start learning		zobowiązanie podzielone na części
136. Causa start learning		przyczyna prawna (to cel społecznogospodarczy, od którego istnienia określony porządek prawny uzależnia skuteczność oświadczenia woli)
137. Causa obligandi vel acquirendi start learning		celem jest nabycie prawa lub innej korzyści majątkowej przez dokonującego przysporzenia
138. Causa solvendi start learning		składający oświadczenie zmierza do rozwiązania węzła obligacyjnego (zwrot pożyczki)
139. Causa donandi start learning		składający oświadczenie woli zmierza do bezpłatnego dokonania przysporzenia majątkowego na rzecz kontrahenta (darowizna)
140. Iusta causa traditionis start learning		słuszna podstawa przeniesienia posiadania (dotychczasowy posiadacz przekazuje własność nowemu posiadaczowi przeniesienie odbywa się w oparciu o akceptowalną przez prawo podstawę)
141. Iusta causa possidendi start learning		słuszna/godziwa przyczyna objęcia w posiadanie (podstawa do wejścia w posiadanie przez zasiedzenie)
142. Causa criminalis start learning		sprawa kryminalna
143. Causa civilis start learning		sprawa cywilna
144. Culpa start learning		wina
145. Culpa in custodiendo start learning		wina w nadzorze (możliwość przypisania odpowiedzialności za czyny innych osób odpowiedzialność za szkody wyrządzone przez zwierzęta, dzieci)
146. Culpa in eligendo start learning		wina w wyborze (np. odpowiedzialność za winy podwykonawców)
147. Neglegentia start learning		sytuacja w której sprawca, wyraził szkodę, chociaż tej szkody nie chciał wyrządzić; wina nieumyślna
148. Dolus start learning		zły zamiar, podstęp (sprawca który chce wyrządzić szkodę
149. Culpa lata start learning		grube niedbalstwo (niezrozumienie tego, co wszyscy rozumieją)
150. Culpa levis start learning		lżejsze niedbalstwo
151. Culpa in concreto start learning		niedołożenie staranności takiej, jak w swoich własnych sprawach
152. Culpa in abstracto start learning		porównanie staranności sprawcy szkody, z jakąś hipotetyczną starannością jakiej należałoby dołożyć
153. Culpa in contrahendo start learning		niestaranność w fazie zawierania/negocjowania umowy (np. rozpoczęcie negocjacji bez zamiaru zawarcia umowy)
154. Dolus premeditatus start learning		popełnienie czynu w sposób zaplanowany
155. Dolus repentinus start learning		popełnienie czynu w sposób raptowny (nie planował, ale uczynił)
156. Dolus subsequens start learning		zamiar następczy (podjęcie działania w celu osiągnięcia rezultatu i w czasie jego realizacji dokonanie rzeczy, które nie były planowane)
157. Dolus directus start learning		zamiar bezpośredni (ktoś podjął działanie, zmierzające bezpośrednio do wywołania określonego nagannego lub przestępnego skutku)
158. Dolus coloratus start learning		zły zamiar zabarwiony (używany, żeby wskazać, iż nagannemu działaniu sprawcy towarzyszyło jakieś szczególne zabarwienie emocjonalne)
159. Dolus evetualis start learning		zamiar ewentualny (sprawca wie, że jego działanie może wywołać określony skutek i on się z nim godzi podpala dom wiedząc, że są w nim osoby, które nie mogę go samodzielnie opuścić)
160. Volenti non fit iniuria start learning		Chcącemu nie dzieje się krzywda
161. Casus start learning		przypadek
162. Casus fortuitus start learning		przypadek nadzwyczajny (czysto losowy)
163. Casus mixtus start learning		przypadek mieszany (kiedy szkoda jest następstwem zdarzenia losowego, ale jest ona następstwem niedbalstwa)
164. Casus a nullo praestantur start learning		za zdarzenie z powodu przypadku nikt nie jest zobowiązany do świadczenia (od nikogo nie można domagać się odszkodowania)
165. Casus sentit dominus start learning		zdarzenie przypadkowe dotyka właściciela (konsekwencje zdarzeń przypadkowych ponosi właściciel)
166. Vis maior / vis absoluta / vis start learning		siła wyższa
167. vis cui humana infirmitas resistere non potest start learning		siła, której ludzka słabość nie może się oprzeć
168. Periculum start learning		ryzyko
169. Periculum locatoris start learning		ryzyko wynajmującego
170. Periculum debitoris start learning		ryzyko dłużnika (ryzyko ponosi dłużnik)
171. Periculum in mora start learning		ryzyko w okresie zwłoki (zwłoka nie wykonała swoich obowiązków)
172. Lucrum cessans start learning		utracone korzyści
173. Damnum emergens start learning		rzeczywisty uszczerbek majątkowy
174. Damnum start learning		szkoda
175. Damnum compensare start learning		naprawianie szkody
176. Solutio start learning		prawidłowe wykonanie zobowiązania przez dłużnika
177. Datio in solutum start learning		sytuacja kiedy dłużnik za zgodą wierzyciela świadczy mu coś innego niż wynika z treści zobowiązania
178. Solutio + res start learning		prawidłowe wykonanie zobowiązania przez dłużnika względem rzeczy (czy świadczył to co powinien świadczyć)
179. Solutio + tempus start learning		prawidłowe wykonanie zobowiązania przez dłużnika względem czasu (czy we właściwym czasie wykonał zobowiązanie)
180. Solutio + locum start learning		prawidłowe wykonanie zobowiązania przez dłużnika względem miejsca (czy we właściwym miejscu wykonał zobowiązanie)
181. Obligatio alternativa start learning		zobowiązanie alternatywne/przemienne; zobowiązanie, którego wykonanie polega na tym, że dłużnik może spełnić jedno z kilku alternatywnych świadczeń
182. Solutio start learning		świadczenie
183. Facultas alternativa start learning		upoważnienie przemienne; polega na tym, że dłużnik może zwolnić się od swojego zobowiązania, spełniając inne świadczenie
184. Mora start learning		zwłoka
185. Mora debitoris = mora solvendi start learning		zwłoka dłużnika (określa sytuacje, kiedy dłużnik nie wykonał zobowiązania w prawidłowo ustalonym terminie)
186. Interpellatio start learning		wezwanie
187. Mora ex rei fit start learning		zwłoka wynika z samego stanu rzeczy (z treści umowy wynika, kiedy dane świadczenie ma być wykonane i automatycznie jeśli nie zostanie wykonane to bez wezwania ma miejsce zwłoka)
188. Fur semper moram facere videtur start learning		Złodziej postrzegany jest zawsze jako będący w zwłoce
189. Perpetuatio obligationis start learning		dosł. Uwiecznienie zobowiązania
190. Mora creditoris = mora accipienti start learning		zwłoka wierzyciela = zwłoka przyjmującego
191. Utile per inutile non vitiatur start learning		to, co jest skuteczne, nie doznaje uszczerbku ze strony tego, co jest nieskuteczne (Dotyczy problemu częściowej nieważności czynności prawnej. Częściowa nieważność czynności nie powoduje całkowitej nieważności te czynności)
192. Quod ab initio vitiosum est, non potest tractu temporis convalescere start learning		To, co od początku jest wadliwe, nie może być uzdrowione z upływem czasu
193. Ratihabitio mandato comparatur start learning		potwierdzenie równa się zleceniu
194. Contractus ab initio voluntatis est, ex post facto necessitatis start learning		Zawarcie kontraktu jest dobrowolne, lecz wykonanie przymusowe
195. Contractus bilateralis start learning		umowa dwustronna (wyraźnie rozdzielamy dwie strony o odmiennych interesach)
196. Contractus multilateralis start learning		umowa wielostronna (np. umowa spółki prawa cywilnego)
197. Contractus innominatus start learning		brak zaskarżalności w prawie rzymskim
198. Contractus vitalitus start learning		umowa aż do śmierci jednej ze stron, umowa dożywotnia
199. Essentialia contractus start learning		przedmiotowo istotne składniki treści kontraktu
200. Naturalia contractus start learning		przedmiotowo przedmiotowo nieistotne składniki treści kontraktu, powinny się znaleźć w jej treści, jednakże jeśli strony ich do tej treści nie włączą czynność jest ważna, a brakujące elementy można ustalić na podstawie np. zasad współżycia społecznego
201. Accidentalia contractus start learning		nie wpływają na istotę kontraktu (np. na to, czy daną umowę uznamy za umowę sprzedaży czy najmu), jednakże mocą woli stron zostały podniesione do rangi istotnych (np. termin, warunek, polecenie).
202. Pacta sunt servanda start learning		umów należy dotrzymywać
203. Rebus sic stantibus [omnis contractus intellegitur] start learning		dosł. ‘ponieważ sprawy przybrały taki obrót’ każda umowa jest pojmowana jako obowiązująca tylko w danych oznaczonych warunkach; wszelkie umowy są rozumiane w określonym stanie rzeczy
204. Impossibilium nulla obligatio est start learning		Nie ma zobowiązania, gdy [świadczenie] jest niemożliwe
205. Ex maleficio non oritur contractus start learning		Kontrakt nie rodzi się z czynu bezprawnego
206. Contractus stricti iuris start learning		umowa ścisłego prawa (przy której wykonaniu rygorystycznie trzymamy się treści umowy ustalonej przez strony umowy)
207. Contractus bonae fidei start learning		umowa dobrej wiary (charakteryzuje się tym, że przy ustalaniu ich treści sąd ma pole swobodnej oceny)
208. Bona fides start learning		dobra wiara (zasady współżycia społecznego)
209. Mala fides start learning		zła wiara
210. Venire contra factum proprium nemini licet start learning		nie wolno występować przeciwko temu, co wynika z własnych czynów
211. Tu patere legem quam fecisti start learning		powinieneś przestrzegać prawa, które uczyniłeś
212. Turpitudinem suam allegans nemo audiatur start learning		Powołujący się na własny występek nie będzie wysłuchany
213. Dolo facit qui petit quod redditurus est start learning		Działa podstępnie ten, kto żąda tego, co będzie musiał zwrócić
214. In conventionibus contrahentium voluntas potius quam verba spectanda sunt start learning		W umowach bardziej uwzględnia się zamiar stron, niż dosłowne brzmienie
215. In ambiguitas contra stipulatorem start learning		wątpliwości tłumaczy się na niekorzyść tego, kto złożył oświadczenie w sposób niejasny
216. In contractibus tacite insunt, quae sunt moris et consuetudinis start learning		w umowach zawierają się milcząco także wymagania wynikające z obyczajów i zwyczaju
217. Actio negatoria start learning		uprawnienie właściciela do tego aby inne osoby zaniechały takich zachowań, które stanowią zakłócenie spokojnego korzystania z jego własności
218. Rei vindicatio start learning		skarga wydobywcza (uprawnienie właściciela do odebrania jego rzeczy od każdego kto nią faktycznie włada bez uzasadnienia prawnego do wydobycia)
219. Superficies solo cedit start learning		to, co znajduje się na powierzchni, przypada gruntowi
220. Nemo plus iuris ad alium transferre potest, quam ipse habet start learning		Nikt nie może przenieść na drugiego więcej praw, niż sam posiada
221. Accomodatio start learning		dostosowanie
222. Venditio start learning		sprzedaż
223. Proprietas start learning		własność
224. Animus start learning		zamiar polegający na traktowaniu rzeczy jako swojej
225. Corpus start learning		materialne władanie rzeczą
226. Bonae fidei possessor start learning		posiadacz w dobrej wierze (ten, który wszedł w faktyczne władanie w usprawiedliwionym przekonaniu, że nie narusza niczyich uprawnień)
227. Malae fidei possesor start learning		posiadacz w złej wierze (ten, który wszedł w faktyczne władanie wiedział, że narusza czyjeś uprawnienia)
228. Melior est condicio possidentis start learning		w jednakowej sytuacji lepsza jest pozycja posiadacza
229. Mala fides supervieniens non nocet start learning		późniejsza zła wiara nie szkodzi (jeżeli ktoś jest posiadaczem w dobrej wierze, a później dowiedział się, że narusza cudze uprawnienia, to nadal jest posiadaczem danej rzeczy sytuacja charakterystyczna dla nieruchomości, w szczególności dla zasiedzenia)
230. Mala fides superveniens nocet start learning		późniejsza zła wiara szkodzi (charakterystyczne dla ruchomości)
231. Servitus in faciendo consistere nequit start learning		służebność nie może polegać na działaniu
232. Servitutes start learning		służebności
233. Servitutibus civiliter utendum est start learning		służebności należy wykonywać oględnie
234. Nulli res sua servit start learning		nie można mieć służebności na własnej rzeczy
235. Ex testamento start learning		powołanie do dziedziczenia oparte na testamencie
236. Ab intestato start learning		dziedziczenie beztestamentowe (dziedziczenie ustawowe)
237. Contra tabulas start learning		dziedziczenie przeciwtestamentowe (dziedziczenie przez osoby najbliższe spadkodawcy, które zostały pominięte w testamencie zachowek)
238. Hereditas nihil aliud est, quam successio in universum ius quod defunctus habuerit start learning		spadkobranie to nic innego niż sukcesja w całość praw zmarłego
239. Nemo pro parte testatus, pro parte intestatus decedere potest start learning		Nikt nie może umrzeć pozostawiając dziedzica do części spadku, część zaś beztestamentowo
240. Testamentum start learning		testament
241. Testamentum allographum start learning		testament alograficzny (testament sporządzony ustnie w obecności świadków)
242. Testamentum holographum start learning		testament holograficzny (testament pisemny sporządzony w całości własnoręcznie)
243. Testamentum ruptum start learning		testament, który utracił prawną skuteczność (testament nieważny)
244. Testamentum militum start learning		testament wojskowy
245. Ambulatoria (enim) est voluntas defuncti usque ad vitae supremum exitum start learning		zmienna jest (zatem) wola zmarłego aż do samego kresu życia
246. Falsa demonstratio non nocet start learning		fałszywe oznaczenie nie szkodzi
247. Imperium start learning		uprawnienia władcze (magistratury rzymskie, wojskowość), ale też struktura polityczna, władająca na wielkim obszarze terytorialnym
248. Regnum start learning		władza, rządy
249. Iudicium start learning		sąd, ale też wyrok, proces
250. Administratio start learning		administracja (pomoc; służebny charakter)
251. Actor start learning		powód/oskarżyciel
252. Reus start learning		pozwany/oskarżony
253. Actor sequitur forum rei start learning		powód idzie za sądem pozwanego
254. Forum est ubi domicilium est start learning		miejscem sporu jest sąd miejsca zamieszkania (pozwanego)
255. Cognitio extra ordinem start learning		proces rzymskokanoniczny, proces cywilny, proces inkwizycyjny, proces mieszany
256. Nemo iudex sine actore start learning		nie ma sędziego bez powoda (nie prowadzi się postępowania jeśli nie została złożona skarga)
257. Actiones semel inclusae judicio salvae permanent /lis pendens start learning		skargi raz wytoczone powodują stan sprawy zawisłej
258. Actio quaelibet in via sua start learning		każda skarga ma właściwą sobie drogę (jest rozpatrywana samodzielnie)
259. Actio personalis moritur cum persona start learning		roszczenie o charakterze ściśle osobistym wygasa ze śmiercią osoby której dotyczy
260. Delicta perentium liberis non nocent start learning		przestępstwa rodziców nie szkodzą dzieciom (karne tez)
261. Actio semel extincta non reviviscit start learning		roszczenie raz wygasłe nie odżywa
262. Res iudicata start learning		rzecz osądzona
263. Ne bis in idem start learning		nie dwa razy za to samo (zakaz powtórnego karania)
264. Res iudicata pro veritate accipitur start learning		prawomocny wyrok przyjmuje się jako prawdę (wiążące)
265. Actor non condemnatur start learning		powód nie może być zasądzony
266. Nemo tenetur seipsum accusare start learning		nikt nie jest zobowiązany do oskarżenia samego siebie
267. Actori incumbit probatio start learning		Na powodzie spoczywa ciężar dowodu
268. Actori incumbit onus probandi start learning		ciężar dowodu spoczywa na powodzie
269. Ei incumbit probatio, qui dicit, non qui negat start learning		ciężar dowodu spoczywa na tym kto twierdzi, a nie na tym kto zaprzecza
270. Reus exceptiendo fit actor start learning		podniesienie przez pozwanego zarzutu czyni go powodem
271. Reus in exceptione actor est start learning		pozwany w zakresie podniesionego zarzutu jest powodem (tj. na nim spoczywa ciężar dowodu)
272. Non debet actori licere, quod reo non permittur start learning		Powodowi nie wolno tego, na co nie pozwala się pozwanemu
273. Audiatur et altera pars start learning		należy wysłuchać także drugiej strony
274. Iura novit curia start learning		sąd zna prawo
275. Ubi ius ibi remedium start learning		gdzie prawo, tam i środek (do jego realizacji)
276. Iudicis est ius dicere, non dare start learning		zadaniem sędziego jego stosowanie a nie tworzenie prawa
277. Iudex non calculat start learning		sędzia nie kalkuluje
278. Iudex suspectus start learning		sędzia podejrzany
279. Iudicium non debet esse illusorium start learning		wyrok nie powinien być pozorny
280. Nemo est iudex in propria causa start learning		Nikt nie jest sędzią we własnej sprawie
281. Nemo iudex sine actore start learning		Nie ma sędziego bez powoda
282. Ei incumbit probatio, qui dicit, non qui negat start learning		Ciężar dowodu spoczywa na tym, kto twierdzi, a nie na tym, kto zaprzecza
283. In dubio pro reo start learning		w razie wątpliwości na korzyść oskarżonego
284. In dubio semper id, quod minus est, debetur start learning		w wypadku wątpliwości, wymagane jest to co mniejsze
285. Iudex non dedit plus, quam quod petens ipse requirit / ne ultra petita start learning		sędzia nie może zasądzić ponad żądanie powoda
286. Reformatio in peius iudici apellatio non licet start learning		Sądowi apelacyjnemu nie wolno zmienić wyroku na niekorzyść zasądzonego
287. Reformationis in peius start learning		pogorszenie sytuacji skazanego w wyniku wyroku zapadłego w postępowaniu odwoławczym
288. Ubi societas, ibi ius start learning		gdzie społeczeństwo, tak i prawo (różne źródła antyczne)
289. Auctoritas, non veritas facit legem start learning		władza a nie prawda jest źródłem prawa
290. Lex facit regem start learning		prawo czyni króla
291. Fortior est custodia legis quam hominis start learning		silniejsza jest ochrona prawna niż ludzka
292. De minimis non curat praetor start learning		pretor (władza) nie zajmuje się błahostkami
293. De minimis non curat lex start learning		prawo nie zajmuje się błahostkami (forma anglosaska)
294. Iustitia nemini neganda start learning		nikomu nie należy odmawiać sprawiedliwości
295. Nulla taxatio sine representatione start learning		nie ma opodatkowania bez demokratycznego umocowania
296. Fiscus sepmer locuples solvendo start learning		skarb państwa jest zawsze wypłacalny
297. In tributis non admittur compensatio start learning		w przypadkach długów podatkowych nie dopuszcza się potrącenia
298. Quod semel sumpsit, fiscus numquam reddit start learning		skarb państwa nigdy nie oddaje tego, co raz przyjął
299. Ius canonicum start learning		prawo kanoniczne
300. Ratio legis start learning		cel konkretnej sprawy
301. Ratio iuris start learning		cel prawa, porządku prawnego
302. Ratio legis est anima legis start learning		sens ustawy jest jej duszą
303. Nemo plus iuris ad alium transferre potest quam ipse habet start learning		nikt nie może przenieść na drugą osobę więcej praw, aniżeli sam posiada
304. Accessio cedit principali start learning		rzecz przyłączona dzieli los rzeczy głównej
305. Ambiguitas contra stipulatorem start learning		sformułowania dwuznaczne rozumieć należy przeciw składającemu oświadczenie
306. Ambulatoria est voluntas defuncti usque ad vitae supremum exitum start learning		Wola spadkodawcy może być zmieniona aż do ostatniego tchnienia
307. Dies interpelat pro homine start learning		termin wzywa za człowieka
308. Dolus omnimodo puniatur start learning		podstęp jest karany w każdym przypadku
309. Emptio tollit locatum start learning		kupno przekreśla najem
310. In contractibus tacite insunt, quae sunt moris et consuetudinis start learning		w umowach jest milcząco zawarte to, co stanowi zwyczaj i obyczaj
311. Male iure nostro uti non debemus start learning		nie powinniścmy źle używać naszego prawa
312. Melior est condicio posidentis start learning		lepsza jest pozycja posiadacza
313. Qui tacet, consentire videtur ubi loqui potuit et debuit start learning		Kto milczy, ten zdaje się zgadzać gdy ktoś mógł i powinien był mówić
314. Semel heres semper heres start learning		kto raz zostanie dziedzicem pozostaje nim na zawsze
315. Tutor rem pupili emere non potest start learning		opiekun nie może nabyć rzeczy osoby poddanej jego opiece
316. Vim vi repellere licet start learning		siłę wolno odeprzeć siłą
317. Accessio start learning		akcesja
318. Actus start learning		akta
319. Adoptio start learning		adopcja, przysposobienie
320. Apellatio start learning		apelacja
321. Cautio start learning		kaucja, zabezpieczenie
322. Cessio start learning		cesja, przeniesienie wierzytelności
323. Clausula start learning		klauzula
324. Compensatio start learning		kompensacja, potrącenie
325. Contractus start learning		kontrakt
326. Donatio start learning		darowizna
327. Exceptio start learning		wyjątek
328. Depositum start learning		depozyt, przechowanie
329. Delictum start learning		delikt, czyn niedozwolony
330. Vindicatio start learning		windykacja
331. Inventarium start learning		inwentarz
332. Legalis start learning		legalny, prawny
333. Legtum start learning		legat, zapis
334. Mandatum start learning		mandat, zlecenie
335. Novatio start learning		nowacja, odnowienie
336. Occupatio start learning		zawłaszczenie, okupacja
337. Pactum start learning		pakt, umowa
338. Poena start learning		kara
339. Precarium start learning		prekarium
340. Prohibitio start learning		zakaz
341. Promulgatio start learning		promulgacja
342. Provincia start learning		prowincja
343. Privatus start learning		prywatny
346. Sanctio start learning		sankcja
347. Successio start learning		sukcesja

prawo łacina

You must sign in to write a comment

More