→ Europa I Polska W Czasach Oświecenia. → Start Learning / Download MP3 Flashcards

Question		Answer
Kto i kiedy sformułował prawo powszechnego ciążenia? start learning		Izaak Newton, 1687
Kto i kiedy zbadał skład powietrza i wody? start learning		Antoine Lavoisier, 1785
Kto sklasyfikował gatunki roślin i zwierząt? start learning		Karol Linneusz
Kto wymyślił nową skalę pomiaru temperatury? start learning		Anders Celsjusz
Kto i kiedy skonstruował piorunochron? start learning		Benjamin Franklin, 1752
Co to empiryzm? Kto go reprezentował? start learning		Nurt filozoficzny w XVIII w. zakładający, że wiedza płynie z doświadczenia. Przedstawiciel - John Locke
Co to racjonalizm? Kto go reprezentował? start learning		Nurt filozoficzny w XVIII w. zakładający, że tylko rozumny człowiek potrafi wykorzystać wiedzę. Przedstawiciele - Wolter i Denis Diderot.
Kto to Jean-Jacques Rousseau? start learning		Filozof, napisał "Umowę Społeczną" i "Emil, czyli o wychowaniu.". Twierdził, że rządy w państwie powinien sprawować ogół społeczeństwa oraz, że człowiek z natury jest dobry, a jego zepsucie wynika z rozwoju cywilizacji.
Kto sformułował zasadę trójpodziału władzy? start learning		Karol Ludwik Monteskiusz (władza ustawodawcza, wykonawcza i sądownicza).
Kto i kiedy wynalazł maszynę parową? start learning		James Watt, 1763
Kto i kiedy wynalazł latający balon? start learning		Bracia Montgolfier, 1783
Jakie poglądy mieli deiści i ateiści? start learning		Deizm - Bóg stworzył świat, ale nie ingeruje w jego funkcjonowanie. Ateizm - Bóg nie istnieje, nie stworzył świata. Oba poglądy wątpiły w sens działalności Kościoła i zostały przez niego potępione.
Co to wolnomularstwo lub masoneria? Jak nazywały się ich spotkania? W co wierzyli? W jakich stosunkach byli z Kościołem? start learning		Wolnomularstwo lub masoneria to tajny ruch głoszący potrzebę doskonalenia człowieka i braterstwa wszystkich ludzi. Ich spotkania to loże wolnomularskie. Wierzyli w Najwyższą Istotę. Masoneria została zakazana.
Co to salony literackie? Kto organizował je w Paryżu, a kto w Warszawie? start learning		To spotkania podczas których czytano utwory literackie, prezentowano sztukę, przeprowadzano eksperymenty naukowe. W Paryżu - pani Lespinasse, w Warszawie - Barbara Sagnuszkowa.
Co to rokoko? Podaj przykład zabytków. start learning		Styl w sztuce na początku XVIII w., cechowało się małymi formami artystycznymi i bogatymi zdobieniami.Np. pałac Zwinger w Dreźnie, Sanssouci w Poczdamie.
Kto objął władzę w Rosji pod koniec XVII w.? Jakie reformy wprowadził? start learning		Piotr I. Rozwój gospodarczy, militarny i kulturalny, podzielił Rosję na gubernie i prowincje, utworzył Senat Rządzący, podporządkował sobie K. Prawosławny, przeniósł stolicę do Petersburga, zmiany tradycjonalne i unowocześnienie armii.
Kto w 1762 r. przejął władzę w Rosji? start learning		Katarzyna II.
Jakie tereny wchodziły w skład Prus? Kto otrzymał tytuł króla Prus w 1701 r.? start learning		Brandenburgia i Prusy Książęce - lenno Polski. Fryderyk III.
Kto przejął władzę w Prusach? Jakie reformy wprowadził? start learning		Fryderyk Wilhelm I. Obowiązek szkolny dla mężczyzn, wzmocnienie administracji, zmodernizowanie armii. Niechętnie prowadził wojny.
Kto objął tron Prus w 1740 r.? Co wprowadził do państwa? start learning		Fryderyk II. Podbijał wiele terenów (dokonał rozbioru Polski), umocnił armię, dbał o rozwój gospodarczy, lubił sztukę, naukę i kulturę (absolutyzm oświecony).
Kto przejął władzę w Austrii w 1740 r.? Jaka to dynastia? start learning		Maria Teresa, dynastia Habsburgów.
Jakie zmiany wprowadziła Maria Teresa? start learning		Ograniczyła uprawnienia szlachty i duchowieństwa, powołała Radę Państwa, była zwolenniczką merkantylizmu.
Kto objął władzę po Marii Teresie w 1780 r.? Jakie reformy wprowadził? start learning		Józef II. Zniósł poddaństwo, rozbudował szkoły, zapewnił wolność religijną i ograniczył dyskryminację Żydów, zlikwidował ok. 30% klasztorów.
W jakich latach odbywała się wojna siedmioletnia? Jakie państwa zyskały potęgę (5)? start learning		1756-1763, Francja, Austria, Wielka Brytania, Prusy i Rosja
Kto przejął władzę w Polce po Janie III Sobieskim? start learning		Fryderyk August, przyjął imię August II (Mocny).
Kiedy i z kim został podpisany pokój w Karłowicach i jakie były jego postanowienia? start learning		1699 r., z Turcją, Polska odzyskała Ukrainę i Podole
Opisz przebieg wojny północnej. start learning		W 1700 r. August II przystąpił do wojny. Król Szwecji przeniósł walki na tereny polskie, co wyniszczyło kraj. W wyniku walk domowych August abdykował, a wojna zakończyła się pokojem.
Co zawarli przeciwnicy Augusta II, a co jego zwolennicy? start learning		Przeciwnicy - popierającą króla Szwecji Karola XII konfederację warszawską, a jego zwolennicy konfederację sandomierską.
Kogo wybrano na władcę w 1704 r.? start learning		Wojewodę poznańskiego - Stanisława Leszczyńskiego.
Jak zakończyła się wojna północna? start learning		Po klęsce Szwedów z Rosjanami w bitwie pod Połtawą w 1709 r. August II powrócił do Polski. Odbył się Sejm Niemy w 1717 r... Wojna została zakończona pokojem w Nystad w 1721 r.
Jakie były postanowienia Sejmu Niemego (Pacyfikacyjnego)? start learning		Ograniczono prawa urzędników saskich oraz samowolę hetmanów i podskarbich. Ustanowiono stałe podatki na wojsko. Ograniczono prawa niekatolickiej szlachty.
Co stało się w 1720 r.? start learning		Rosja i Prusy zawiązały porozumienie przeciwko Polsce.
Co to tumult toruński? start learning		Egzekucja protestantów i burmistrza Torunia w 1724 r.
Po śmierci Augusta II, kogo wybrano początkowo na władcę? Kto został władcą? start learning		Stanisława Leszczyńskiego, później był to syn Augusta II August III (Sas). August III został koronowany w 1734 r.
Dlaczego wybuchła wojna domowa? Co ją zakończyło? start learning		Część szlachty opowiadała się za Augustem III, jednak pozostała część za S. Leszczyńskim. Wojnę zakończył sejm pacyfikacyjny w 1736 r. Walkę wygrał Sas.
Jakie były nowe postanowienia Augusta III? start learning		Ulepszenie zarządzania państwem przez ministrów, powoływał Polaków na urzędy w Saksonii.
Jakie dwa stronnictwa magnackie były ważne w Polsce w XVIII w.? start learning		Czartoryscy i Potoccy.
Jakie hasła głosiła szlachta? start learning		"Polska nierządem stoi.". Znaczyło to, że szlachcie odpowiada niska pozycja króla i uważa, że to właściwe.
Jakie są skutki unii Polski z Saksonią? start learning		Ożywiona wymiana kulturalna i gospodarcza. Pokój przyczynił się do odbudowy Polski.
Kto poparł Stanisława Augusta w elekcji? start learning		Ród Czartoryskich, zwany Familią i caryca Katarzyna II.
Co zmieniono w obradach sejmu pod koniec XVIII w.? start learning		Nowy regulamin sejmowy, ograniczono liberum veto, brak obowiązku przestrzegania przez posłów instrukcji, uchwały będą zapadać większością głosów, komisje wojskowe i skarbowe, podatki szlachty od nieruchom. w miastach.
Jaki pogląd na polską gospodarkę miał Stanisław August? start learning		Uważał, że Polska potrzebuje reform. Dbał o rozwój gospodarczy (górnictwa i manufaktur), angażował się w zarządzanie krajem i spotykał się z ministrami. Te plany w Rosji były uważane za nielojalne.
Czego zażądał ambasador rosyjski (jak się nazywał?) w 1766 r.? start learning		Mikołaj Repnin, zarządał równouprawnienia dla innowierców (dysydentów), co umożliwiłoby im wejście do sejmu i senatu
Jakie konfederacje zawiązali dysydenci, a jaką katolicy? start learning		Dydysenci - 1767 r., konfederacje w Słucku i Toruniu. Katolicy - konfederacja w Radomiu, cele: obrona praw katolików, sprzeciw Stanisławowi Augustowi
Co się wydarzyło podczas sejmu podczas którego miano zatwierdzić prawa innowierców? start learning		Rosyjski ambasador kazał uwięzić i zesłać w głąb Rosji biskupów Kajetana Sołtyka i Józefa Załuskiego oraz hetmana Wacława Rzewuskiego i jego syna. W 1768 r. posłowie ulegli i ustanowiono prawa kardynalskie.
Na czym polegały prawa kardynalskie? start learning		Obejmowały one podstawowe zasady ustroju Polski - wolną elekcję, liberum veto i przywilej wypowiadania posłuszeństwa królowi przez szlachtę.
Co to konfederacja barska? start learning		Sprzeciw szlachty wywołany działaniami Repnina i Stanisława Augusta. Jej przedstawiciele (m.in. Józef Pułaski, Michał Krasiński) podjęli walkę przeciw Rosji i królowi. Wojna trwała 4 lata, konf. przegrała - I rozbiór Polski w 1772 r.
Kto i kiedy dokonał I rozbioru Polski? start learning		Rosja, Austria i Prusy, 5 sierpnia 1772 r.
Co wydarzyło się w 1773 r.? start learning		Utworzono Komisję Edukacji Narodowej, która zajmowała się szkolnictwem w oparciu o szkoły jezuickie.
Jak rządy Stanisława Augusta Poniatowskiego wpłynęły na kulturę? start learning		Budowa manufaktur i nowych zakładów rzemieślniczych, odradzały się miasteczka, odbywały się jarmarki.
Jak zmieniła się gospodarka w czasie panowania Stanisława Augusta? start learning		Poprawił się handel, zakładano banki, wprowadzono nowe zasady gospodarowania i wprowadzono opłaty czynszowe.
Co to Collegium Nobilium? start learning		Najsłynniejsza szkoła, elitarne kolegium dla młodzieży szlacheckiej, utworzona w 1740 r.
Jak nazywała się i kiedy powstała pierwsza publiczna biblioteka? start learning		Biblioteka Załuskich, powstała w 1747 r.
Do czego przyczynili się m.in. Antoni Tyzenhaus i Andrzej Zamoyski? start learning		Do założenia wielu manufaktur, propagowali unowocześnienie wsi.
Jaki wpływ miał Stanisław August na pocztę? start learning		System pocztowy został ulepszony i ułatwił przepływ informacji w całym państwie.
Kiedy została założona Szkoła Rycerska i jakie miała znaczenie? start learning		1765 r., cel - przygotowanie młodzieży do służby w armii i wykształcenie nowej kadry oficerskiej. Najsłynniejsi absolwenci - Tadeusz Kościuszko, Józef Poniatowski.
Jaki był cel utworzenia Towarzystwa do Ksiąg Elementarnych? start learning		Opracowywanie podręczników, unowocześnianie metod nauczania.
Biskup, poeta, autor bajek. start learning		Ignacy Krasicki.
Poeta, historyk, autor "Historii Narodu Polskiego". start learning		Adam Naruszewicz.
Publicyści, popierający reformy ograniczające szlachtę i wzmacniające mieszczaństwo. start learning		Stanisław Staszic, Hugo Kołłątaj
Kto, kiedy i gdzie założył Teatr Narodowy? start learning		Wojciech Bogusławski, Warszawa, 1779 r.
Malarze pochodzący z Włoch cenieni w Polsce. start learning		Canalett, Marcelo Bacciarelli
Architekt, który zapoczątkował w Polsce modę na sztukę antyczną i zaczął rozwijać klasycyzm. start learning		Dominik Merlini
Jak nazywamy okres władzy Stanisława Augusta i dlaczego? start learning		Okres jego panowania to oświecenie stanisławowskie, ponieważ przyczynił się do rozpowszechnienia oświecenia i rozwoju kultury.
Jak wyglądała moda czasów oświecenia? start learning		U kobiet - duże suknie (roby, rogówki do podtrzymania ich). U mężczyzn - fraki i obcisłe spodnie.

Europa i Polska w czasach oświecenia.

You must sign in to write a comment

More