Question                    | 
                
                    Answer                    | 
            
        
        
      Systemy partyjne (rodzaje)    start learning
 | 
 | 
      jednopartyjny; dwupartyjny; dwuipółpartyjny; dwublokowy; wielopartyjny   
 | 
 | 
 | 
| 
     start learning
 | 
 | 
      w systemie funkcjonuje jedna partia, której przywództwo nie jest kwestionowane   
 | 
 | 
 | 
      Zalety systemu jednopartyjnego    start learning
 | 
 | 
      stabilność; łatwość podejmowania decyzji   
 | 
 | 
 | 
      Wady systemu jednopartyjnego    start learning
 | 
 | 
      pełnia władzy w rękach jednej siły; brak opozycji (funkcja kontrolna)   
 | 
 | 
 | 
      System jednopartyjny – przykłady    start learning
 | 
 | 
      państwa komunistyczne: Chiny (Komunistyczna Partia Chin), Kuba (Komunistyczna Partia Kuby), Wietnam (Komunistyczna Partia Wietnamu), Korea Północna (Koreańska Partia Pracy); państwa totalitarne: nazistowskie Niemcy (NSDAP), faszystowskie Włochy (Narodowa Partia Faszystowska)   
 | 
 | 
 | 
| 
     start learning
 | 
 | 
      o władzę rywalizują dwie główne partie (głosy oddane na obie partie przekraczają 90%); najczęściej partie zdobywają władzę na przemian   
 | 
 | 
 | 
      Zalety systemu dwupartyjnego    start learning
 | 
 | 
      stabilność nawet w przypadku zmiany władzy; brak potrzeby tworzenia koalicji   
 | 
 | 
 | 
      Wady systemu dwupartyjnego    start learning
 | 
 | 
      małe partie spychane są na margines - wyborcy nie oddają na nie głosu ponieważ uważają, że te partie i tak nie mają szans   
 | 
 | 
 | 
      System dwupartyjny – przykłady    start learning
 | 
 | 
      państwa demokratyczne: USA (Partia Demokratyczna i Partia Republikańska), Wielka Brytania (Partia Konserwatywna i Partia Pracy), Japonia (Partia Liberalno-Demokratyczna i Partia Demokratyczna)   
 | 
 | 
 | 
| 
     start learning
 | 
 | 
      podobnie jak w dwupartyjnym - dwie silne partie + partia obrotowa; partia obrotowa ma mała liczbę mandatów, ale nabiera znaczenia gdy żadna partii nie uzyskuje większości parlamentarnej (konieczność zawiązania koalicji)   
 | 
 | 
 | 
      System dwuipółpartyjny – przykład    start learning
 | 
 | 
      państwo demokratyczne: Niemcy (CDU i SPD + Partia Wolnych Demokratów)   
 | 
 | 
 | 
| 
     start learning
 | 
 | 
      partie grupują się w dwa bloki; partie w obrębie bloków różnią się założeniami programowymi, łączy je jedynie jeden lub kilka elementów wspólnych   
 | 
 | 
 | 
      Zalety systemu dwublokowego    start learning
 | 
 | 
      stabilność; małe partie też mają wpływ na rządy   
 | 
 | 
 | 
      Wady systemu dwublokowego    start learning
 | 
 | 
      ustępstwa są konieczne (kompromisowe wspólne stanowisko w obrębie bloku); duże wewnętrzne zróżnicowanie programowe w blokach   
 | 
 | 
 | 
      System dwublokowy – przykład    start learning
 | 
 | 
      państwo demokratyczne: Włochy (Dom Wolności i Unia)   
 | 
 | 
 | 
      System wielopartyjny (typy)    start learning
 | 
 | 
      system wielopartyjny z partią dominującą; system wielopartyjny bez partii dominującej   
 | 
 | 
 | 
      System wielopartyjny z partią dominującą    start learning
 | 
 | 
      jedna partia o szczególnie dużym poparciu (ok. 45%), bez której udział w sprawowaniu władzy byłby niemożliwy   
 | 
 | 
 | 
      System wielopartyjny bez partii dominującej    start learning
 | 
 | 
      nie ma jednej partii cieszącej się jednoznacznym poparciem wyborców; niezbędna jest koalicja co najmniej dwóch partii by sprawowanie władzy było możliwe (gdy zwycięska partia nie zawiera koalicji, powstaje rząd mniejszościowy - zwierający doraźne porozumienia)   
 | 
 | 
 | 
      Zalety systemu wielopartyjnego    start learning
 | 
 | 
      równe szanse na reprezentację; większy wybór partii   
 | 
 | 
 | 
      Wady systemu wielopartyjnego    start learning
 | 
 | 
      rozdrobnienie sceny politycznej; konieczność zawierania koalicji   
 | 
 | 
 | 
      System wielopartyjny – przykłady    start learning
 | 
 | 
      państwa demokratyczne: Polska, Dania (np.: Duńska Partia Ludowa, Konserwatywna Partia Ludowa, Ruch Czerwcowy, Socjaldemokracja Danii, Zieloni), Czechy (Czeska Partia Socjaldemokratyczna, Europejscy Demokraci, Obywatelska Partia Demokratyczna)   
 | 
 | 
 | 
      System partii dominującej – przykłady    start learning
 | 
 | 
      państwa komunistyczne: PRL (PZPR - Polska Zjednoczona Partia Robotnicza); państwo demokratyczne: Indie (Indyjski Kongres Narodowy), Szwecja (Szwedzka Socjaldemokratyczna Partia Robotnicza)   
 | 
 | 
 |