Ideologie i doktryny polityczne. Systemy polityczne, demokracja i kultura polityczna. WOS Wiedza O Społeczeństwie (liceum, matura)

1  1    32 flashcards    rudedude1
download mp3 print play test yourself
 
Question język polski Answer język polski
POLITYKA
start learning
Działania związane z dążeniem do zdobycia i utrzymania władzy
IDEOLOGIA
start learning
Uporządkowany i uproszczony obraz świata, chętnie przyjmowany przez szerokie kręgi społeczne. Jest to zbiór idei, poglądów, wartości i przekonań nt. funkcjonowania społeczeństwa
DOKTRYNA POLITYCZNA
start learning
pojecie węższe od ideologii; są to konkretne sformowania, wyodrębnione z ideologii i zastosowane w praktyce
PROGRAM POLITYCZNY
start learning
Dalsze uszczegółowienie ideologii; jest to bezpośrednie kształtowanie różnych sfer życia publicznego
Funkcje ideologii
start learning
integracyjna (zbliża ludzi o podobnych poglądach politycznych), poznawcza (tworząca obraz rzeczywistości społecznej), programowo-polityczna (wpływ na program polityczny partii), mobilizacyjna (mobilizacja do działań), uprawomocniająca (ideowa podstawa funkcjonowania partii)
Historyczny podział doktryn politycznych
start learning
konserwatywne, reformistyczne, rewolucyjne, reakcyjne, utopijne
Współczesny podział doktryn politycznych
start learning
doktryny prawicowe, lewicowe, centrowe
Najważniejsze doktryny
start learning
liberalizm, konserwatyzm, chrześcijańska demokracja, socjal-demokracja, faszyzm, komunizm
DEMOKRACJA
start learning
forma ustroju politycznego, w której obywatele sprawują władzę bezpośrednio lub za pośrednictwem swych przedstawicieli
Zasady współczesnej demokracji
start learning
podział władzy, suwerenność narodu, reprezentacja, poszanowanie mniejszości, pluralizm
FORMY DEMOKRACJI BEZPOŚREDNIEJ
start learning
referendum (powszechne głosowanie), inicjatywa ludowa (prawo części obywateli do zgłaszania własnych propozycji), veto ludowe (zgłoszenie sprzeciwu wobec ustawy), reccal (prawo do odwoływania urzędników), plebiscyt (poparcie lub dezaprobata), zgromadzenie ludowe (postanowienia i decyzje)
FORMY DEMOKRACJI BEZPOŚREDNIEJ
start learning
wybory, przynależność do organizacji, zgromadzenia, pochody, manifestacje, listy otwarte i potycje
WYBORY
start learning
Proces wyłaniania przez ogół obywateli z pośród kandydatów osób, które będą piastować najwyższe stanowiska w państwie
Zasady prawa wyborczego
start learning
-powszechności, proporcjonalności, równości, tajności, bezpośredniości
PRAWA obywatela w społeczeństwie
start learning
Prawa i wolności osobiste: prawo do życia, do wolności, wolności słowa, religii i przekonań, prawo do sprawiedliwego procesu sądowego, do swobodnego poruszania się i wyboru miejsca zamieszkania, prawo do ochrony życia. Prawa i wolności polityczne: wolność słowa i zgromadzeń, wolność zrzeszania się, dostęp do służby publicznej, prawo wyborcze i prawo do informacji, prawa wyborcze i prawo do składania petycji i wniosków
OBOWIĄZKI obywatela w społeczeństwie
start learning
Wierność Rzeczypospolitej i troska o dobro wspólne, przestrzeganie prawa, obrona kraju, podatki, dbałość o środowisko naturalne
Kultura polityczna
start learning
Całokształt politycznych postaw i poglądów jednostek i całego społeczeństwa
Typy kultury politycznej
start learning
kultura zaściankowa (niska świadomość społeczna członków społeczeństwa), kultura podporządkowana (charakterystyczna dla krajów młodej demokracji, gdzie obywatele pomimo pewnego zainteresowania życiem publicznym, nie biorą w nim udziału), kultura uczestnictwa (obywatele mogą i chcą uczestniczyć w życiu publicznym)
PAŃSTWO
start learning
Trwała wspólnota ludzi zamieszkujących określone terytorium oraz poddana władzy zwierzchniej. Jest organizacją przymusową, terytorialną, polityczną i suwerenną
OBYWATELSTWO
start learning
Przynależność do jakiegoś państwa
Formy nabycia obywatelstwa
start learning
prawo krwi, prawo ziemi, małżeństwo z obywatelem innego kraju, nadanie obywatelstwa przez organ władzy państwowej
Koncepcje genezy państwa
start learning
koncepcja teistyczna, koncepcja umowy społecznej, koncepcja podboju i przemocy, koncepcja marksistowska
Władza państwowa
start learning
Zdolność wydawania i egzekwowania decyzji
LEGITYMIZACJA
start learning
Przekonanie, że dana osoba lub grupa może sprawować władzę
Trzy typy legitymizacji
start learning
Legitymizacja tradycyjna (wiara, że dana osoba może sprawować władzę), legitymizacja charyzmatyczna (przekonanie o wyjątkowych cechach sprawującego władzę), legitymizacja legalna (przekonanie, że rządzący zdobył władzę na mocy obowiązującego prawa)
Funkcje współczesnego państwa
start learning
funkcja zewnętrzna - polityka zagraniczna; funkcja wewnętrzna - prawodawcza, porządkowa, administracyjna, gospodarcza, socjalna, kulturalna
Podział państw ze względu na formę rządu
start learning
monarchia i republika
Podział ze względu na reżim polityczny
start learning
państwo demokratyczne, totalitarne i autorytarne
Podział państw ze względu na ustrój terytorialny
start learning
państwo unitarne, państwo złożone (np. federacje, konfederacje, unie państw)
Państwo unitarne
start learning
Jednostki podziału terytorialnego nie mają samodzielności politycznej, np. Polska, Szwecja, Węgry
Państwo złożone
start learning
Części składowe państwa o dużym stopniu samodzielności, np. federacje, konfederacje, unie państw
Systemu polityczne
start learning
system parlamentarno-gabinetowy, system prezydencki, system parlamentarno-komitetowy, system kanclerski, system półprezydencki

You must sign in to write a comment