→ Wykładnia Prawa IX → Start Learning / Download MP3 Flashcards

Question		Answer
Wykładnia prawa (interpretacja prawa) start learning		zespół czynności zmierzających do ustalenia prawidłowego znaczenia przepisu prawnego
3 racje (dla których wykładnia jest przeprowadzana) start learning		1. lingwistyczne 2. systemowe 3. funkcjonalne
racje LINGWISTYCZNE start learning		wyrażenia j. prawnego są często nieostre, niejasne, wieloznaczne, semantycznie niedookreślone; zaliczmy do niej dyrektywy, które charakteryzują znaczenie normy ze względu na jej właściwości językowe; należą tutaj dyrektywy j. prawnego i potocznego
racje SYSTEMOWE start learning		Rozumienie każdego przepisu musi brać pod uwagę i być zharmonizowane z rozumieniem innych przepisów; przepis prawny zajmuje określone miejsce w akcie normatywnym, a z kolei ten akt normatywny jest składnikiem określonej gałęzi prawa
racje FUNKCJONALNE start learning		wykłądnia prawa musi rozumieć kontekst funkcjonalny – czynniki społeczne, ekonomiczne i moralne (intencja normodawcy, cele jakie sobie stawiał, reinterpretacja przepisów obowiązujących w przeszłości).
etapy wykładni (model wykładni operatywnej Wróblewski) start learning		etap wstępny (czy przepis budzi wątpliwości), etap II(ustalenie właściwego znaczenia przepisu), etap III (kolizja interpretacyjna), ostatni etap- sformułowanie decyzji interpretacyjnej
etap wstępny wykładni start learning		jeśli jest jasne (Lex Clara) to nie zachodzi potrzeba jego wykładni, jeśli jego rozumienie budzi wątpliwości to przystępujemy do wykładni
etap II wykładni start learning		ustalenie właściwego znaczenia przepisu prawnego; interpretator odwołuje się do różnego typu dyrektyw wykładni (reguł interpretacji), określających sposoby ustalania sensu przepisów prawa
3 dyrektywy wykładni I stopnia start learning		dyrektywy wykładni językowej, systemowej, funkcjonalnej - Jeśli prowadzą do rozbieżnych rezultatów to należy przejść do następnych etapów wykładni.
III etap -kolizja interpretacyjna start learning		dyrektywy wykładni językowej, systemowej i funkcjonalnej prowadzą do niezgodnych wyników; trzeba rozstrzygnąć, które ze znaczeń przepisu jest właściwe. należy odwołać się do dyrektyw interpretacyjnych II stopnia, które mają charakter reguł preferencyjnych
reguły preferencyjne start learning		wskazują jakie znaczenie przepisu powinien interpretator uznać za właściwe w przypadku wykładni I stopnia
Ostatni etap wykładni start learning		sformułowanie decyzji interpretacyjnej – stwierdzenie jakie jest właściwe znaczenie interpretowanego przepisu.
2 podziały wykładni: start learning		ze wzgl. na jej MOC WIĄŻĄCĄ i ze wzgl na ZAKRES
Podział wykładni ze względu na jej moc wiążącą (4) start learning		1. autentyczna, 2. legalna, 3. operatywna, 4. doktrynalna
wykładnia autentyczna start learning		dokonana przez ten sam organ, który ustanowił daną normę, przyjmuje się, że ma ona moc prawna równą mocy prawnej aktu normatywnego, który został poddany interpretacji; jest OFICJALNA i NIEOFICJALNA
*oficjalna start learning		zawarta w autoryzowanym i mającym formalnie moc wiążącym akcie, w której prawodawca wypowiada się co do znaczenia ustanowionych przez siebie norm
*nieoficjalna start learning		intencje prawodawcy poznajemy w różny sposób (materiały przygotowawcze, deklaracje, prywatne oświadczenia prawodawcy), które formalnie nie wiążą.
wykładnia LEGALNA start learning		wykładnia dokonywana przez organ upoważniony przez samo prawo do interpretacji przepisów(charakter abstrakcyjny, dokonywana za pomocą uchwał, wytycznych podejmowanych na specjalnych posiedzeniach sądu, a nie w toku konkretnych indywidualn
wykładnia OPERATYWNA start learning		wykładnie dokonywane przez sądy i inne organy stosujące prawo w toku rozpoznawania indywidualnych spraw karnych, cywilnych i innych. charakter KONKRETNY a nie abstrakcyjny. Wiąże jedynie w tej sprawie, w której jej dokonano – nie ma mocy powszechnie obow.
wykładnia doktrynalna NAUKOWA start learning		dokonywana przez przedstawicieli doktryny prawniczej, w glosach do orzeczeń (najwyższych) instytucji sądowych, w komentarzach do tekstów prawnych i opracowaniach naukowych. Nie ma mocy wiążącej jednak jej wpływ jest znaczny i rosnący(ius respondendi)
podział wykładni ze wzgl. na ZAKRES start learning		1. literalna, 2. rozszerzająca, 3. zwężająca
wykładnia LITERALNA - (imperatio declarativa) start learning		zgodna z literą prawa; przyjmujemy znaczenie językowe (to co powiedział normodawca pokrywa się z tym czego chciał - idem dixit quam voluit
wykładnia ROZSZERZAJĄCA - (imperatio extensiva) start learning		szersze znaczenie przepisu od znaczenia językowego, gdyż normodawca powiedział mniej niż zamierzał – minus dixit quam voluit
Podział wykładni ze względu na jej stosunek do obowiązującego prawa: start learning		1. wykładnia secundum legem, 2. praerter legem, 3. contra legem
wykładnia contra legem start learning		– wykładnia prawotwórcza – to taka, która zmienia zakres czynów nakazanych, zakazanych lub dozwolonych w stosunku do tego, który wynika z dotychczas obowiązujących norm prawnych, a tymczasem sam tworzy nowe normy. Interpretator nie może tworzyć prawa.
Zasady stosowania secundum i contra legem start learning		1. Generalny NAKAZ stosowania wykładni SECUNDUM legem -Generalny ZAKAZ stosowania wykładni CONTRA legem
cechy DYREKTYW WYKŁADNI start learning		1. rzadko stanowią niepodważalny argument, że norma ma określone znaczenie;2. jedynie z większą lub mniejszą mocą przemawiają za przyjęciem lub odrzuceniem określonej decyzji;3. mają często strukturę antytetyczną;4. od większości istnieją wyjątki
kolejność stosowania dyrektyw: start learning		dyrektywy języka 1. prawnego, 2. specjalnego 3. potocznego
argument konsekwencjonalistyczny start learning		argument pozwalający odrzucić pewne tezy, decyzje ze względu na wynikające z nich konsekwencje. Nie każdy przypadek kolizji znaczenia językowego z normami moralnymi czy zasadami racjonalności upoważnia do odstąpienia od znaczenia literalnego przepisu.
zakazy co do interpretacji start learning		zakaz interpretacji 1. synonimicznej 2. homonimicznej 3. zakaz wykładni per non est. 4. tam gdzie rozróżnień nie wprowadza sam prawodawca, tam nie jest wolno ich wprowadzać interpretatorowi”
wykładnia systemowa start learning		Pełni rolę subsydiarną wobec wykładni językowej – nie może stanowić samodzielnej podstawy do przypisania normie określonego znaczenia ale może zadecydować o tym, które z możliwych znaczeń normy wybierzemy, czasem mozliwosc odstapienia od zn. potocznego
zasady odgrywające szczególną rolę w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego start learning		zasada państwa prawnego 2. sprawiedliwości społecznej 3. demokracji 4. równości 5. jpodziału władz 6. prawa do sądu 7. uczciwego procesu 8. własności i wolności gospodarowania 8. ochrony praw słusznie nabytych
normy SPRZECZNE ANALITYCZNIE start learning		normy, które przy niezgodnych lub częściowo niezgodnych hipotezach mają sprzeczne dyspozycje lub niezgodne sankcje, a zatem takie, z których jedna coś nakazuje (zakazuje), a druga na to samo zezwala lub jedna coś nakazuje, a druga to samo zakazuje.
normy KONFLIKTOWE start learning		normy których w pewnych okolicznościach łącznie zrealizować się nie da np. norma nakazująca mówienie prawdy i norma zakazująca zadawania cierpień (lekarz-śmiertelnie chory pacjent)
normy PRAKSEOLOGICZNIE NIEZGODNE start learning		– normy, w przypadku, których realizacja jednej normy unicestwia skutki realizacji drugiej normy (zamknij drzwi otwarte i otwórz drzwi zamknięte)
luki rzeczywiste dzielimy na: start learning		LUKI TECHNICZNE (proceduralna niekompletność regulacji, która utrudnia lub uniemożliwia podjecie decyzji); SWOISTE (brak przepisów, które zgodnie z innymi przepisami powinny być wydane
luki pozorne start learning		uki o charakterze ocennym (aksjologicznym); nie chodzi o brak regulacji prawnej, a jedynie o czyjąś ocenę, że jakieś przepisy powinny być wprowadzone, uchylone lub sprecyzowane.
typy luk pozornych start learning		extra legem, contra legem, intra legem
luki extra legem start learning		ujemna ocena faktu, ze pewne sprawy nie są uregulowane,
luki contra legem start learning		ujemna ocena tego, iż pewne są uregulowane, a zdaniem oceniającego nie powinny być,
luki intra legem start learning		ocena, iż sformułowanie danego przepisu jest zbyt nie precyzyjne, kauczukowe i powinno być uściślone,
domniemanie interpretacyjne start learning		zmienia ciężar argumentacji spoczywający nie na tym kto się na domniemanie powołuje, ale na tym, kto te domniemanie kwestionuje.
rodzaje domniemań interpretacyjnych start learning		1. języka prawnego 2.j. potocznego 3.j. specjalnego
Domniemanie racjonalności prawodawcy: start learning		że prawodawca nie stanowi norm SPRZECZNYCH, ZBĘDNYCH, że dąży do społecznie aprobowanych celów, liczy się z konsekwencjami empirycznymi podejmowanych decyzji, dysponuje najlepszą wiedzą empiryczną
rodzaje teorii wykładni start learning		subiektywne, obiektywne, intencjonalne, tekstualne, statyczne, dynamiczne
teorie subiektywne start learning		zakładają że norma prawna ma jedno, stałe, nie ulegające zmianom znaczenie i jest to zgodne z wolą historycznego prawodawcy.
teorie obiektywne start learning		zakładają iż norma prawna rozumiana jako wyraz woli suwerena musi być zgodna z wolą aktualnego suwerena, bo norma ta obowiązuje z jego woli.
teorie intencjonalne start learning		celem wykładni intencjonalnej jest odtworzenie woli i intencji prawodawcy, tekst prawny jest traktowany jako mniej lub bardziej doskonały instrument przekazu tych intencji
teorie tekstualne start learning		z chwilą ustanowienia aktu tekst prawny odrywa się od legislatora, zaczynając żyć własnym życiem. Adresaci norm mają kontakt z tekstem i z tego powodu w sytuacjach wątpliwych powinno rozstrzygać znaczenie tekstu a nie rzeczywiste intencje prawodawcy
teorie statyczne, formaliści start learning		w razie konfliktu wykładni językowej, systemowej i funkcjonalnej należy preferować wynik wykładni językowej i systemowej. Opowiadają się za literą prawa. Służą wartością – pewność, niezmienność prawa, jego przewidywalność. w okresach stabilizacji
teorie dynamiczne, nieformaliści start learning		w razie konfliktu wykładni językowej, systemowej i funkcjonalnej wybieraja funkcjonalnej. Interpretacja powinna służyć przystosowaniu prawa do zmieniających się sytuacji społecznych, ekonomicznych i politycznych- w okresie reform
materiały interpretacyjne start learning		1. akt normatywny 2. orzecznictwo sądowe 3. doktryny prawnicze 4. materiały przygotowawcze 5. projekty ustaw i innych aktów 6. materiały komparatystyczne 7. wyniki ekspertyz naukowych i opinie biegłych 8. wiedza specjalistyczna

Wykładnia prawa IX

You must sign in to write a comment

More