→ Biologia Definicje 4 → Start Learning / Download MP3 Flashcards

Question		Answer
crossing-over start learning		zjawisko wymiany materiału genetycznego (DNA) między chromosomami homologicznymi.
cukrzyca I start learning		najczęstrza choroba polegajaca na dysfunkcji układu chormonalnego.
cukrzyca II start learning		W cukrzycy typu I nie zachodzi synteza insuliny, wskutek spadku liczby komórek beta w trzustce. W częściej występujacej cukrzycy typu II receptory insulinowe komórek docelowych nie wiaża się z insulina (insulinoodporność).
cyjanobakterie start learning		prokarionty zawierajace chlorofil i zdolne do fotosyntezy z uwalnianiem tlenu. Dawniej zwane sinicami.
cykl biogeochemiczny start learning		obieg pierwiastków chemicznych w biosferze, np. cykle węgla, azotu, fosforu.
cykl komórkowy start learning		sekwencja stadiów, przez które przechodzi komórka od chwili powstania do podziału na dwie komórki potomne; obejmuje mitozę, cytokinezę i stadia interfazy.
cykl kwasu cytrynowego I start learning		ciag reakcji chemicznych w oddychaniu tlenowym.
cykl kwasu cytrynowego II start learning		W c.k.c. Acetylokoenzym A ulega całkowitemu rozkładowi do dwutlenku węgla i wody z równoczesnym uwolnieniem energii metabolicznej wykorzystanej do syntezy ATP; zwany również cyklem Krebsa lub cyklem kwasów trójkarboksylowych.
cykl pracy serca start learning		jedno pełne uderzenie serca, trwajace ok. 0,8 s. Na c.p.s. składaja się faza skurczu (systole) i faza rozkurczu (diastole).
cykliczny AMP start learning		forma adenozynomonofosforanu, w której reszta fosforanowa wchodzi w skład pierścienia; działa jako czasteczka regulatorowa i wtórny przekaźnik w organizmach od bakterii do człowieka.
cykliczny transport elektronów start learning		cykliczny przepływ elektronów przez fotosystem I w fotosyntezie; ATP powstaje droga chemiosmozy; nie zachodzi rozkład wody, więc nie wydziela się tlen czasteczkowy i nie powstaje NADPH.
cykliny start learning		białka regulatorowe, których stężenie zmienia się regularnie w cyklu komórkowym, reguluja dzialanie kinaz zależnych od cyklin.
cysterny start learning		spłaszczone błoniaste woreczki wchodzace w skład układu Golgiego.
cytochromy start learning		białka zawierajace żelazo; występuja w łańcuchu transportu elektronów.
cytokineza start learning		podział cytoplazmy komórki między dwie komórki potomne, stadium podziału komórki.
cytokininy start learning		hormony roślinne uczestniczace we wzroście i rozwoju roślin; m.in. stymuluja podziały komórek i opóźniaja ich starzenie się.
cytokiny start learning		białka sygnałowe regulujace współdziałanie komórek układu immunologicznego. Do ważnych cytokin należa interferony, interleukiny, czynniki martwicy nowotworu i chemokiny.
cytoplazma start learning		pozajàdrowa część komórki wraz z błona komórkowa.
cytosol, cytozol start learning		płynna część cytoplazmy, w której sa zawieszone organelle.
cytoszkielet start learning		dynamiczna sieć włóknistych białek w komórce obejmujaca mikrofilamenty, filamenty pośrednie i mikrotubule.
cytozyna start learning		zawierajaca azot zasada pirymidynowa występujaca w kwasach nukleinowych.
cytrynian start learning		postać zjonizowana kwasu cytrynowego (i jego soli).
cytrynowy kwas start learning		sześciowęglowy kwas organiczny
czapeczka korzeniowa start learning		warstwa komórek okrywajaca wierzchołek korzenia i ochraniajaca delikatna tkankę merystemu wierzchołkowego.
czapeczka mRNA, kap mRNA start learning		nukleotyd 7- metyloguanylowy, który przyczepia się do końca 5' eukariotycznego mRNA, co umożliwia zwiazanie się eukariotycznego rybosomu z mRNA.
czas podwojenia start learning		czas potrzebny populacji do podwojenia liczebności przy założeniu, że tempo wzrostu się nie zmienia.
czaszka start learning		szkielet kostny głowy kręgowców, ochraniajacy mózg.
czàsteczka start learning		układ atomów jednego pierwiastka lub różnych pierwiastków połaczonych siłami wiazania chemicznego (np. kowalencyjnego)
czerwony pływ start learning		czerwone lub bronzowe zabarwienie wody morskiej wskutek masowego rozwoju (zakwitu) bruzdnic.
częstość allelu start learning		stosunek ilościowy danego allelu do wszystkich alleli tego samego genu występujacych w populacji.
częstość fenotypu start learning		procentowy udział w populacji osobników o określonym fenotypie.
częstość genotypu, frekwencja genotypu start learning		procentowy udział osobników o określonym genotypie w populacji.
człon naczynia start learning		rodzaj komórki przewodzacej wodę w drewnie roślin naczyniowych.
człony rurek sitowych start learning		komórki łyka roślin okrytozalażkowych przewodzace zwiazki organiczne (np. cukry).
czopkowa komórka, k. czopkonośna, czopek start learning		komórka fotoreceptorowa siatkówki oka wrażliwa na światło barwne i białe o dużym natężeniu.
czuciowy neuron, n. sensoryczny start learning		nauron przekazujacy impuls nerwowy od receptora do ośrodkowego układu nerwowego.
czuciowy receptor start learning		komórka (lub część komórki) wyspecjalizowana do odbioru specyficznych bodźców ze środowiska.
czułki start learning		narzady zmysłów charakterystyczne dla niektórych grup stawonogów.
czułkowce start learning		grupa trzech spokrewnionych typów pierwogębych (Protostomia) wyposażonych w wieniec orzęsionych czułków wokół otworu gębowego.
czwartorzędowa struktura białka start learning		przestrzenne ułożenie dwóch lub większej liczby łańcuchów polipeptydowych tworzacych czasteczkę białka.
czworonogi start learning		kręgowce majace dwie pary kończyn: płazy, gady, ptaki i ssaki.
czynna odporność start learning		odporność wywołana działaniem antygenów; może być naturalna, w wyniku przejścia choroby, lub sztuczna, w wyniku szczepienia.
czynne widmo start learning		wykres przedstawiajacy względna skuteczność działania światła o różnej długości fali w zasilaniu reakcji zależnych od światła, np. w fotosyntezie.
czynniki martwicy nowotworu start learning		cytokiny niszczace komórki nowotworowe i pobudzajace komórki układu obronnego do zainicjowania reakcji zapalnej.
czynniki wzrostu start learning		grupa ponad 50 pozakomórkowych peptydów stymulujacych niektóre komórki do wzrostu i podziału.
czynnościowy potencjał start learning		sygnał elektryczny powstały w wyniku depolaryzacji błony komórkowej neuronów lub komórek mięśniowych.
deaminacja start learning		usunięcie grupy aminowej (-NH2) z aminokwasu lub innego zwiazku organicznego.
dedukcja, rozumowanie dedukcyjne start learning		dochodzenie od ogólnych zasad do szczegółowych wniosków i ustalanie wzajemnych zależności między faktami.
dekarboksylacja start learning		reakcja usunięcia czasteczki dwutlenku węgla z grupy karboksylowej kwasu organicznego.
delecja start learning		(1) zaburzenie w strukturze chromosomu polegajace na utracie jego części, np w zespole cri du chat. (2) Utrata jednej lub więcej par zasad w DNA, co może prowadzić do mutacji zmiany ramki odczytu.
demografia start learning		nauka zajmujaca się statystyczna analiza populacji ludzkich; bada m.in. ich wielkość, zagęszczenie i rozmieszczenie.
demograficzne przeludnienie start learning		zamieszkiwanie nadmiernej liczby ludności na danym obszarze, powodujace degradację środowiska naturalnego.
denaturacja start learning		zmiana właściwości fizycznych i struktury przestrzennej białka, kwasu nukleinowego lub innej makroczasteczki pod wpływem wysokiej temperatury, mocnego kwasu, lub mocnej zasady.
dendrochronologia start learning		metoda określana wieku drzew oparta na analizie słojów przyrostów rocznych.
dendryt start learning		wypustka neuronu otrzymujaca i przewodzaca impulsy nerwowe w kierunku ciała komórkowego.
denitryfikacja start learning		rozkładanie azotanów (NO2-) do azotu gazowego (N2) przez niektóre bakterie glebowe (bakterie denitryfikacyjne); część cyklu azotowego.
deoksyrybonukleinowy kwas start learning		dwułańcuchowy kwas nukleinowy; zawiera zakodowana informację genetyczna w postaci specyficznej sekwencji nukleotydów.
deoksyryboza start learning		cukier pięciowęglowy (pentoza) pozbawiony grupy hydroksylowej (-OH) przy drugim atomie węgla (2'); składnik DNA.
depolaryzacja start learning		zmiejszenie różnicy potencjału elektrycznego między zewnętrzna i wewnetrzna powierzchnia błony komórkowej; występuje np. poczas powstania potencjału czynnościowego w komórce nerwowej lub mięśniowej.
depresja inbredowa start learning		zjawisko polegajace na gorszym dostosowaniu (np. obniżeniu płodności, zwiększeniu śmiertelności) potomstwa z kojarzenia krewniaczego (wsobnego).
desmosomy start learning		płytki w kształcie krażków zlokalizowane naprzeciwko siebie na powierzchni dwóch sasiednich komórek i łaczace je za pomoca białkowych filamentów przechodzacych przez przestrzeń międzykomórkowa.
determinacja start learning		proces rozwojowy, w którym jedna lub więcej komórek stopniowo specjalizuje się do wykonywania określonej funkcji. D. jest seria procesów molekularnych prowadzacych zwykle do zróżnicowania; nazywana również determinacja komórkowa.
detrytus start learning		organiczne resztki będace pozostałościa obumarłych organizmów.
detrytusofag, detrytusożerca start learning		organizm, np. dżownica lub krab, odżywiajacy się materia organiczna pochodzaca ze szczatków martwych organizmów.
Deuteromycota, grzyby anamorficzne start learning		polifiletyczna grupa grzybów rozmnażajacych się niemal wyłacznie bezpłciowo i majacych wiele ceh wspólnych z grzybami workowymi. D. zwane sa również grzybami niedoskonałymi
diacyloglikol start learning		lipid zbudowany z glicerolu i dwóch czasteczek kwasów tłuszczowych, zwany również dwuglicerydem.
dializa start learning		dyfuzja niektórych roztworów przez wybiórczo przepuszczalna błonę.
dikariotyczny start learning		określenie komórki zawierajacej dwa genetycznie różne jadra (tj. n+n); charakterystyczne dla niektórych strzępek grzybów.
dimer start learning		połaczenie dwóch monomerów (np. dwucukier, dipeptyd).
diploidalny start learning		określenie komórki, której jadro zawiera dwa zespoły (2n) chromosomów, lub organizmu zbudowanego z takich komórek.
Diplomonada start learning		grupa głównie pasożytniczych wiciowców zwierzęcych o jednym lub dwóch jadrach, bez funkcjonujacych mitochondriów i majacych 1-4 wici.
disomia start learning		stan komórki diploidalnej lub organizmu o podwójnym zespole chromosomów (2n) złożonym z par homologicznych.
długość fali start learning		odległość od jednego szczytu fali elektromagnetycznej do drugiego; energia promieniowania jest odwrotnie proporcjonalna do jego długości fali.
DNA zrekombinowany start learning		czasteczka DNA utworzona z genów pochodzacych z różnych organizmów.
dnia długiego roślina start learning		roślina zakwitajaca w okresie krótkich nocy.
dnia krótkiego roślina start learning		roślina wymagajaca do kwitnienia krótkiego dnia świetlnego i dłuższej nocy.
dnia pośredniego roślina start learning		roślina zakwitajaca, gdy noce i dni maja średnia długość, nie wówczas, gdy dni sa za długie lub za krótkie.
dno kwiatowe start learning		szczytowa część szypułki kwiatowej, na której sa osadzone części kwiatu (płatki korony, działki kielicha, pręciki i owocolistki).
dobór kierunkowy start learning		dobór faworyzujacych jeden rodzaj skrajnych fenotypów, np. osobników mniejszych lub większych od średniej dla populacji, powodujacy przesunięcie średniej populacyjnej.
dobór krewniaczy, d. pośredni start learning		dobór naturalny zwiększajacy dostosowanie włacznie dzięki sukcesowi rozrodczemu bliskich krewnych.
dobór naturalny, selekcja naturalna start learning		mechanizm ewolucyjny przedstawiony przez Karola Darwina; jego działanie sprawia, że przyżywaja i pozostawiaja potomstwo osobniki najlepiek przystosowane do środowiska, w którym żyja.
dobór płciowy start learning		dobór naturalny polegajacy na zróżnicowaniu osobników jednego gatunku pod względem zdolności do konkurowania o partnera; d.p. faworyzuje osobniki wyróżniajace się najkorzystniejszymi cechami.
dobór rozrywajacy, d. rozdzielajacy start learning		rodzaj doboru kierunkowego, w którym zmiany środowiska faworyzuja dwa lub więcej fenotypów skrajnych, eliminujac formy pośrednie; w resultacie krzyws zmienność staje sie dwu- lub wieloszczytowa.
dobór stabilizujacy start learning		dobór naturalny skierowany przeciwko skrajnym fenotypom (np. osobniki bardzo wysokie i bardzo niskie) i faworyzujacy fenotypy pośrednie; d.s. działa w populacji dobrze przystosowanej do stabilnego, niezmiennego środowiska.

biologia definicje 4

You must sign in to write a comment

More