Kolokwium I

acetylocholina

agonista muskarynowy; szybkie zwężenie źrenicy

karbachol

agonista muskarynowy; zwężenie źrenic (dłuższe działanie niż acetylocholiny); w leczeniu atonii jelit i pęcherza moczowego; obniżenie ciśnienia śródgałkowego w jaskrze

betenechol

agonista muskarynowy; w hipotonii pęcherza moczowego lub prewodu pokarmowego

metacholina

agonista muskarynowy; w diagnostyce astmy

muskaryna

agonista muskarynowy; farmakologia eksperymentalna

pilokarpina

agonista muskarynowy; w leczeniu zatruć atropiną; pobudzanie gruczołów ślinowych po radioterapii; w chorobie Sjogrena; próba potowa

edrofonium

inhibitor acetylocholinoesterazy; w diagnostyce miastenii

fizostygmina

inhibitor acetylocholinoesterazy; w leczeniu ciężkich zatruć parasympatykolitykami

neostygmina

inhibitor acetylocholinoesterazy; w leczeniu miastenii; w atonii jelit i pęcherza moczowego; antidotum w zatruciu atropiną; odwracanie bloku nerwowo - mięśniowego

pirydostygmina

inhibitor acetylocholinoesterazy; w leczeniu miastenii

ekotiopat

inhibitor acetylocholinoesterazy; w jaskrze

dyflos

inhibitor acetylocholinoesterazy; w jaskrze

donepezyl

inhibitor acetylocholinoesterazy; w chorobie Alzheimera

galantamina

inhibitor acetylocholinoesterazy; w chorobie Alzheimera

rywastygmina

inhibitor acetylocholinoesterazy; w chorobie Alzheimera

atropina

antagonista muskarynowy; w premedykacji; w zatruciach inhibitorami cholinoesterazy; w bradykardii; w stanach skurczowych dróg moczowych i żółciowych; przy nadmiernej perystaltyce; uwalniająco na histaminę

hioscyna (skopolamina)

antagonista muskarynowy; depresyjnie na CSN; w leczeniu choroby lokomocyjnej

butylobromek hioscyny

antagonista muskarynowy; w kolce jelitowej

tropikamid

antagonista muskarynowy; rozszerzająco na źrenice; porażająco na mięsnie rzęskowe (cyklopegia)

cyklopentolat

antagonista muskarynowy; rozszerzająco na źrenice; porażająco na mięsnie rzęskowe (cyklopegia) - dłuższe działanie

ipratropium

antagonista muskarynowy; w leczeniu inhalacyjnym POChP i astmy

tiotropium

antagonista muskarynowy; w leczeniu inhalacyjnym POChP i astmy - 10 razy silniej niż ipratropium

pirenzepina

antagonista M1; w chorobie wrzodowej żołądka i dwunstnicy

benzatropina

antagonista muskarynowy; w chorobie Parkinsona

nikotyna

agonista receptora Nn; pobudzająco lub porażająco na receptory w zwojach wegetatywnych

trimetafan

antagonista Nn; obniżająco na CTK (przełom nadciśnieniowy); w zabiegach chirurgicznych

tubokuraryna

związek niedepolaryzujący; niestosowany (wyrzut histaminy)

pankuronium (Pavulon)

związek niedepolaryzujący; krótki czas do efektu i średnio długi czas zwiotczenia mięśni

wekuronium

związek niedepolaryzujący; 3 razy krótsze działanie od pankuronium

rokuronium

związek niedepolaryzujący; 6 razy słabsze działnie od wekuronium

atrakurium

związek niedepolaryzujący; spontaniczna nieenzymatyczna degradacja w osoczu

cisatrakurium

związek niedepolaryzujący; mniejszy wyrzut histaminy; 3 razy silniejsze działanie niż atrakurium

miwakurium

związek niedepolaryzujący; inaktywacja przez cholinoesterazą osoczową

suksametonium (sukcynylocholina)

związek depolaryzujący; liczne działania niepożądane (bradykardia; wzrost jonów potasu; wzrost ciśnienia śródgałkowego; przedłużenie zwiotczenia; złośliwa hipertermia)

adrenalina

amina katecholowa (receptory alfa i beta); w akcji reanimacyjnej; we wstrząsie anafilaktycznym

noradrenalina

amina katecholowa (receptory alfa); w niewydolności serca z hipotonią; we wstrząsie septycznym

dopamina

amina katecholowa; w dawkach 0,5 - 5 nerkowo; w dawkach 5 - 10 sercowo na receptory beta; w dawkach powyżej 10 naczyniokurczowo na receptory alfa1

fenylefryna

sympatykomimetyk na receptor alfa; naczyniokurczowo; w znieczuleniu przewodowym aby utrzymać CTK; we wstrząsie; liczne działania niepożądane (lęk; niepokój; nerwowość; osłabienie; bladość; zaburzenia oddychania i moczu; bezsenność; omamy; drgawki)

nafazolina

sympatykomimetyk na receptor alfa; w ostrym i przewlekłym nieżycie nosa (zapalenia i alergia); w ostrym zapaleniu spojówek

ksylometazolina

sympatykomimetyk na receptor alfa; w ostrym i przewlekłym nieżycie nosa (zapalenia i alergia); w ostrym zapaleniu spojówek

tetryzolina

sympatykomimetyk na receptor alfa; w zapaleniu spojówek; w nieżycie nosa; w zapaleniu zatok; liczne działania niepożądane (przekrwienie błon śluzowych; zespół suchego oka i niedokrwienie przedniej części)

midodryna

sympatykomimetyk na receptor alfa; w leczeniu hipotoni ortostatycznej; liczne działania niepożądane (wysokie CTK w pozycji leżącej i siedzącej; parastezje; świąd; dreszcze; gęsia skórka; zaburzenia moczu)

izoprenalina

sympatykomimetyk na receptor beta; w blokach serca

orcyprenalina

sympatykomimetyk na receptor beta; w zaburzeniach przewodnictwa niewymagających rozrusznika

dobutamina

sympatykomimetyk na receptor beta; we wstrząsie kardiogennym; w ciężkiej niewydolności serca; próba dobutaminowa

salbutamol

sympatykomimetyk na receptor beta2; w leczeniu astmy i POChP; lek tokolityczny; krótkie działanie

fenoterol

sympatykomimetyk na receptor beta2; w leczeniu astmy i POChP; lek tokolityczny

terbutalina

sympatykomimetyk na receptor beta2; w leczeniu astmy i POChP

salmeterol

sympatykomimetyk na receptor beta2; w leczeniu astmy i POChP; długie działanie przeciwzapalne

formoterol

sympatykomimetyk na receptor beta2; w leczeniu astmy i POChP; przeciwzapalnie; działanie po 1 - 3 minutach

fenoldopam

agonista receptoru dopaminowego D1; antagonista A2; naczyniorozkurczająco

efedryna

lek o pośrednim działaniu sympatykomimetycznym (uwalnianie NA z pęch. synapt.); pobudza CSN; naczyniokurczowo

pseudoefedryna

lek o pośrednim działaniu sympatykomimetycznym (uwalnianie NA z pęch. synapt.); obwodowo jak adrenalina; ośrodkowo słabiej niż amfetamina; w nieżycie nosa; w zapaleniu zatok; w zapaleniu GDO

amfetamina

lek o pośrednim działaniu sympatykomimetycznym (uwalnianie NA z pęch. synapt.)

ergotamina

lek alfaadrenolityczny; alkaloid sporyszu; w napadach migreny; w krwawieniach popołogowych; podczas wydalania łozyska

dihydroergotamina

lek alfaadrenolityczny; alkaloid sporyszu; w leczeniu napadów migreny; w hipotoni ortostatycznej

dihydroergokryptyna

lek alfaadrenolityczny; alkaloid sporyszu; w profilaktyce migreny

dihydroergotoksyna

lek alfaadrenolityczny; alkaloid sporyszu; w zaburzeniach sprawności umysłowych w podeszłym wieku

fenoksybenzamina

nieselektywny alfaadrenolityk; w przełomach nadciśnieniowych; w terapii guza chromochłonnego; w okołooperacyjnej kontroli CTK; phaeochrocytoma; w zaburzeniach moczu

fentolamina

nieselektywny alfaadrenolityk; phaeochromocytoma

prazosyna

antagonista alfaadrenergiczny; w leczeniu nadciśnienia; w chorobie Reynauda; w zaburzeniach moczu z przerostem prostaty; bez tachykardii; działania niepożądane (hipotonia ortostatyczna)

terazosyna

antagonista alfaadrenergiczny; w leczeniu nadciśnienia; w chorobie Reynauda; w zaburzeniach moczu z przerostem prostaty; dłużej

bunazosyna

antagonista alfaadrenergiczny; w leczeniu nadciśnienia; w chorobie Reynauda; w zaburzeniach moczu z przerostem prostaty

doksazosyna

antagonista alfaadrenergiczny; w leczeniu nadciśnienia; w chorobie Reynauda; w zaburzeniach moczu z przerostem prostaty; dłużej

urapidyl

antagonista alfaadrenergiczny; w leczeniu nadciśnienia; w chorobie Reynauda; w zaburzeniach moczu z przerostem prostaty; obniżająco na CTK

tamsulozyna

antagonista alfaadrenergiczny; w łagodnym przeroście prostaty

alfuzosyna

antagonista alfaadrenergiczny; w łagodnym przeroście prostaty

guanetydyna

sympatykolityk; w leczeniu odruchowej dystrofii współczulnej

rezerpina

sympatykolityk; w nadciśnieniu

klonidyna

sympatykolityk; w nadciśnieniu

guanfacyna

sympatykolityk; w nadciśnieniu

metyldopa

sympatykolityk; w nadciśnieniu podczas ciąży

I generacja beta blokerów (nieselektywne)

propranolol; nadolol; sotalol; bupranolol; metypranolol; penbutolol; tymolol

II generacja beta blokerów (kardioselektywne)

acebutolol; atenolol; betaksolol; bisoprolol; talinolol; celiprolol; metoprolol; nebiwolol; esmolol

III generacja beta blokerów (hybrydy)

labetalol (blok alfa1); bucindolol (blok alfa1); karwedylol (blok alfa1); celiprolol (agonista beta2); nebiwolol (związek z NO)

ISA

aceutolol; oksprenolol; alprenolol; pindolol; celiprolol; labetalol

histamina

autakoid aminowy; w alergicznych testach skórnych

betahistyna

autakoid aminowy; pobudzająco na uwalnianie histaminy; ułatwiająco na krążenie w błędniku ucha - w chorobie Meniere'a

ketotyfen

stabilizator błony komórkowej mastocytu; w zapobieganiu napadów astmy; w profilaktyce i leczeniu nieżytu nosa i spojówek

azelastyna

stabilizator błony komórkowej mastocytu; w zapobieganiu napadów astmy; w profilaktyce i leczeniu nieżytu nosa i spojówek

kromoglikan sodu

stabilizator błony komórkowej mastocytu

nedokromil

stabilizator błony komórkowej mastocytu

antagoniści histaminowi I generacji

antazolina; difenhydramina; dimenhydrynat; hydroksyzyna; klemastyna; ketotyfen; prometazyna

antagoniści histaminowi II generacji

astemizol; azelastyna; cetyryzyna; ebastyna; feksofenadyna; lewocetyryzyna; lewokabastyna; loratydyna; mizolastyna

aprotynina

inhibitor proteaz serynowych; lek przeciw krwawieniom pooperacyjnym (blokująco na układ fibrynolityczny i kininotwórczy)

ekalantyd

inhibitor kalikreiny; w leczeniu obrzęku Quinkcego

ikatybant

antagonista receptora B2; w obrzęku Quinkcego

adenozyna

lek antyarytmiczny

diprydamol

inhibitor fosfodiesterazy; w chorobach krążenia mózgowego

molsydomina

bezpośredni donor azotu; w zapobieganiu bólom wieńcowym

nitroprusydek sodu

bezpośredni donor azotu; w celu szybkiego obniżenia CTK; działania niepożądane: nudności; wymioty; zatrucie cyjankami; kurcze mięśni

inhibitory preferencyjne COX-1

aspiryna; indometacyna; acemetacyna; ketoprofen; kwas tiaprofenowy; ketorolak; flurbiprofen; suprofen

inhibitory preferencyjne COX-2

nimezulid; meloksykam; etodolak; celekoksyb

NLPZ hamujące na leukotrieny

indometacyna; ketoprofen; diklofenak

NLPZ sprzyjająco na lipoksyny

aspiryna

NLPZ pobudzająco na PPAR gamma i PPAR alfa

indometacyna; ibuprofen; fenoprofen; kwas flufenamowy