VII ROZDZIAŁ

wykładnia (interpretacja tekstu prawnego)

zespół czynności intelektualnych, które zmierzają do odtworzenia norm prawnych z przepisów prawnych.

Wykładnia w sensie pragmatycznym

proces zmierzający do zrozumienia przepisów prawnych.

Wykładnia w sensie apragmatycznym

rezultat procesu interpretacji.

Wykładnia subiektywna

zadaniem wykładni jest odtworzenie intencji znaczeniowej prawodawcy, a więc ustalenie, jakie znaczenie nadawał interpretowanemu tekstowi prawnemu jego twórca.

Wykładnia obiektywna

tekst prawny “odrywa się” od swego twórcy i ma znaczenie “obiektywne”, wyznaczone przez reguły języka, w którym jest sformułowany, niezależnie od zamysłu, jaki chciał wyrazić prawodawca.

Wykładnia statyczna

tekst prawny ma jedno tylko znaczenie.

Wykładnia dynamiczna

tekst prawny może zmieniać swoje znaczenie zależnie od zmian następujących w języku oraz w pozajęzykowym kontekście wydanych przepisów.

Wykładnia merytoryczna

rezultat wykładni dokonanej przez każdego, kto: a) zna język, w którym są napisane teksty prawne, b) zna reguły wykładni i potrafi je zastosować.

Wykładnia doktrynalna

dokonywana przez autorytety naukowe.

Wykładnia formalna (oficjalna, legalna)

dokonywana i uzyskiwana przez określone, upoważnione do tego podmioty. Rezultaty tej wykładni mają charakter wiążący prawnie.

-

a) wykładnia autentyczna - wykładnia przepisów prawnych dokonana przez ten podmiot, który dane przepisy wydał,

-

b) wykładnia delegowana - wykładnia dokonywana przez jakiś podmiot, któremu udzielono kompetencji do interpretowania przepisów prawnych, a który nie jest twórcą tych przepisów.

•

charakter ogólny - rezultat wykładni wiąże każdego,

•

charakter wiążący ograniczenie- akty wykładni mogą być wiążące jedynie dla organów państwa określonego pionu.

Wykładnia o charakterze abstrakcyjnym

dokonywana w oderwaniu od rozstrzygania jakiejś konkretnej sprawy.

Wykładnia o charakterze operatywnym

wykładnia dokonywana przez każdy organ państwa w toku rozstrzygania konkretnej sprawy.

Wstępna faza wykładni

wstępne czynności porządkujące, polegające na ustaleniu, które przepisy prawne poddać interpretacji, w szczególności które przepisy obowiązują, a które zostały z systemu wyeliminowane.

tekst jednolity

sporządzony przez upoważniony do tego organ i urzędowo ogłoszony tekst aktu normatywnego ze wszystkimi zmianami, które zostały wprowadzone do tego tekstu przez prawodawcę do momentu ogłoszenia tekstu jednolitego albo jakiegoś innego momentu,

-

który wskazuje organ ogłaszający tekst jednolity.

Tekst ujednolicony

tekst, w którym naniesiono zmiany danego aktu normatywnego, ale sporządzony przez podmioty, które nie są do tego upoważnione, a więc nie mający charakteru autentycznego.

Wypowiedź normokształtna

wypowiedź, nie będąca jednoznaczną normą postępowania, ale zawierające wszystkie niezbędne elementy normy.

Faza właściwa wykładni

ma doprowadzić do odtworzenia z przepisów prawnych jednoznacznej normy postępowania.

-

a) odnalezienie w przepisach prawnych określenia adresata, okoliczności i zachowania wyznaczonego adresatowi; kończy się uzyskaniem wypowiedzi normokształtnej;

-

doprecyzowanie wypowiedzi normokształtnej tak, by uzyskać jednoznacznie określenie adresata, okoliczności oraz wyznaczonego mu postępowania:

•

odnalezienie wszystkich tych przepisów, które ewentualnie uzupełniają albo w inny sposób modyfikują określenie adresata, okoliczności oraz wyznaczonego mu postępowania;

•

sprawdzenie, czy tekst prawny nie zawiera przepisów, które modyfikowałyby treść wypowiedzi normokształtnej;

•

dokładne ustalenie sensu wszystkich słów lub zwrotów złożonych, które w wypowiedzi występują.