Układ nerwowy i hormonalny, zmysły

 0    117 flashcards    lenka1
download mp3 print play test yourself
 
Question język polski Answer język polski
receptory
start learning
to komórki i grupy komórek czuciowych (zmysłowych), a także nagie zakończenia aferentnych włókien nerwowych, zdolne do odbierania bodżców płynących ze środowiska zewnętrznego lub wewnętrznego.
rodzaje receptorów
start learning
mechanoreceptory, fotoreceptory, termoreceptory, chemoreceptory, nocyreceptory
rodzaje receptorów ze względu na pochodzenie bodżca
start learning
eksteroreceptory, telereceptory, kontaktoreceptory, interoreceptory, proprioreceptory, wisceroreceptory, angireceptory
mechanoreceptory
start learning
wrażliwe na odkształcenia tkanek, receptory dotyku, ucisku, rozciągania czy wibracji.
fotoreceptory
start learning
wrażliwe na fotony światła widzialnego; pręciki i czopki
termoreceptory
start learning
wrażliwe na energię cieplną, receptory zimna (kolby końcowe Krausego), receptory ciepła (ciała zmysłowe Ruffiniego)
chemoreceptory
start learning
wrażliwe na substancje chemiczne w powietrzu, wodzie i płynach ciała. (Receptory smaku i węchu)
nocyreceptory
start learning
reagują niespecyficznie na silne bodżce uszkadzające tkanki (np. mechaniczne temperatura powyżej 45 stopni)
eksteroreceptory
start learning
odbierają bodżce ze środowiska zewnętrznego
interoreceptory
start learning
odbierają bodżce ze środowiska wewnętrznego
telereceptory
start learning
odbierają bodżce ze żródeł odległych np. narządy wzroku, słuchu, węchu
proprioreceptory
start learning
informują o napięciu mięśni, ścięgien i torebek stawowych.
kontaktoreceptory
start learning
odbierają bodżce działające bezpośrednio, np. ciałka dotykowe, receptory ucisku czy smaku.
wisceroreceptory
start learning
informują o stanie narządów wewnętrznych np. jelit, płuc
angioreceptory
start learning
informują o stanie środowiska w naczyniach.
narządy zmysłu
start learning
receptory i towarzyszące im komórki pomocnicze stanowiące aparat pomocniczy, ułatwiający percepcję bodżca. Wyróżnia się zmysł wzroku, słuchu, smaku, węchu i równowagi.
tkanki budujące oko
start learning
rogówka, twardówka, naczyniówka, siatkówka, plamka żółta, plamka ślepa, tęczówka, komora przednia oka, soczewka, ciałko rzęskowe, ciało szkliste, nerw wzrokowy.
akomodacja oka
start learning
nastawność, widzenie bliska i daleka.
adaptacja
start learning
wrażliwość oka na światło np. w ciemności wzrasta.
rodopsyna
start learning
purpura wzrokowa, znajduje się w zewnętrznych częściach komórek wrażliwych na światło.
trans -RETINEN
start learning
wywołuje impuls elektryczny w błonie komórkowej receptora, który przesyłany jest nerwem wzrokowym do ośrodków wzroku w kresomózgowiu.
pręciki
start learning
komórki światłoczułe które ulegaja pobudzeniu już przy niewielkiej ilość światła, dlatego umożliwiają widzenie o zmierzchu, są niezdolne do rozróżniania kolorów.
czopki
start learning
komórki umożliwiające widzenie ostre i barwne, ale tylko w ostrym świetle.
krótkowzroczność
start learning
zbyt długa gałka oczna lub zbyt wypukła soczewka, nadmierne załamywanie światła w oku - złe widzenie odległych przedmiotów.
dalekowzroczność
start learning
zbyt krótka gałka oczna lub zbyt płaska soczewka - złe widzenie przedmiotów bliskich.
dalekowzroczność starcza
start learning
mało elestyczna soczewka - złe widzenie przedmiotów bliskich.
astygmatyzm
start learning
niezborność oka, nierównomierna krzywizna soczewki lub rogówki oka - niewyrażnie widzenie i zniekształcone obrazy
kurza ślepota
start learning
niedobór witaminy A, może towarzyszyć żółtaczce, krótkowzroczności - utrudnia przystosowanie się do widzenia o zmierzchu.
daltonizm
start learning
wada dziedziczna, objawia się ślepotą na barwy, najczęściej czerwoną i zieloną.
zez
start learning
niesynchroniczna praca mięsni oka, zakłóca widzenie obuoczne.
zaćma
start learning
katarakta, zmętnienie soczewki na skutek starzenia się lub cukrzycy, urazów mechanicznych, działania promieni rentgenowskich. Obraz staje się nieostry, widzenie jak przez mgłę.
jaskra
start learning
wzrost ciśnienia wewnątrzocznego, zaburzenia krążenia krwi w oku, co prowadzi do uszkodzenia siatkówki oraz nerwu wzrokowego - okresowe zamazywanie się obrazu, kolorowe pierścienie wokół żródeł światła, bóle głowy, zawężenie pola widzenia; prowadzi do ślepoty.
ucho zewnętrzne człowieka
start learning
małżowina uszna, przewód słuchowy zewnętrzny, błona bębenkowa.
ucho środkowe człowieka
start learning
jama ucha środkowego, kosteczki słuchowe: młoteczek, kowadełko i strzemiączko, trąbka słuchowa.
ucho wewnętrzne
start learning
błona okienka owalnego, kanały półkoliste zakończone bańkami, przedsionek, ślimak, nerw rónoważno-słuchowy.
neuron
start learning
podstawowa jednostka budująca tkankę nerwową.
pompa sodowo-potasowa
start learning
system białek, który dzięki energii z ATP przenosi jony sodu i potasu przez błonę przywracając polarność błony.
potencjał spoczynkowy
start learning
wyściowy stan błony neuronu, błona jest polarna (ładunki dodatnie i ujemne po dwóch stronach błony)
bodziec progowy
start learning
podziec o odpowiedniej energii wywołujący wyładowanie - depolaryzację błony.
potencjał czynnościowy
start learning
różnica potencjału elektrycznego po obu stronach błony zmienia się wówczas z -70mV + 40mV.
fala depolaryzacyjna
start learning
lokalna depolaryzacja przemiszczająca się wzdłuż błony - efekt domina.
refrakcja bezwzględna
start learning
niezdolność do przyjęcia kolejnego bodżca bez względu na jego siłę.
refrakcja względna
start learning
faza po częściowym przywróceniu przez pompę sodowo-potasowej stanu polaryzacji, neuron jest w stanie przyjąć jedynie dostatecznie silny bodziec.
synapsa
start learning
połączenie neuronów miedzy sobą, neuronów z innymi narządami.
rodzaje synaps
start learning
chemiczne, elektryczne, nerwowo-nerwowe, nerwowo-gruczołowe, nerwowo-mięśniowe.
części układu nerwowego człowieka
start learning
centralny układ nerwowy (mózg i rdzeń kręgowy), obwodowy układ nerwowy.
części układu obwodowego
start learning
somatyczny, autonomiczny (współczulny i przywspółczulny)
twardówka
start learning
opona mózgowa twarda, najbardziej zewnętrzna błona.
pajęczynówka
start learning
opna mózgowa, środkowa od której odchodzą włókna łącznotkankowe do pozostałych opon.
naczyniówka
start learning
opona mózgowa miękka, wewnętrzna unaczyniona błona, pełni funkcje odżywcze.
części mózgu
start learning
kresomózgowie, mędzymózgowie, śródmózgowie, móżdżek, tyłomózgowie,
płaty kresomózgowia
start learning
czołowy, ciemieniowy, skroniowy, potyliczny.
praksje
start learning
pola mózgowe odpowiedzialne na kierowanie konkretnymi czynnościami zamierzonymi.
gnozje
start learning
pola mózgowe odpowiedzialne za rozpoznawanie i ocenę przedmiotów i zjawisk.
łuk odruchowy
start learning
podstawowa jednostka czynnościowa układu nerwowego, stanowiąca drogę impulsu nerwowego od receptora do efektora.
łuk monosynaptyczny
start learning
monosynaptyczny, dwuneuronowy - występuje tylko neuron czuciowy i ruchowy - odruch kolanowy.
łuk bisynaptyczny
start learning
trójneuronowy- występują trzy neurony (dwie synapsy) - czuciowy, kojarzeniowy i ruchowy.
łuk polisynaptyczny
start learning
wieloneuronowy - obok neuronu czuciowego i ruchowego uczestniczy w odruchu wiele neuronów pośredniczących (odruchy rdzeniowe i mózgowe, np. wydzielanie śliny na widok cytryny)
odruchy bezwarunkowe
start learning
wrodzone, to odruchy stereotypowe, automatyczne, niewygasające, stanowią genetycznie uwarunkowana reakcję obronną organizmu na dany bodziec (np. odruch wykrztuśny)
odruchy warunkowe
start learning
nabyte, jest to odruch wyuczony, powstały w wyniku treningu i mający tendencję do wygasania przy braku wzmacniania.
pierwszy układ sygnalizacyjny
start learning
zdolność reagowania na przedmioty i zjawiska namacalne mające miejsce w czasie rzeczywistym. Zdolność tę wykazują zwierzęta jak i ludzie. Przykładem jest schronienie się przed deszczem.
drugi układ sygnalizacyjny
start learning
zdolność reagowania na zaistnienie sygnałów abstrakcyjnych stanowiące jedynie symbole przedmiotów i zjawisk. Zdolność tę wykazują tylko ludzie. Przykładem jest czytanie i rozumienie pismna.
stres
start learning
reakcja mobilizacji organizmu na zaistnienie niekorzystnych czynników dla organizmu (stresorów). Przejawia się on w fazach: mobilizacji, fazie krytycznej, fazie destrukcji.
sen
start learning
odwracalny stan nieświadmości o zmiennej aktywności kory mózgowej. Za jego rytmikę odpowiada podwzgórze.
hormony
start learning
cząsteczki organiczne, które w organizmie regulują i koordynują czynności narządów i tkanek, przyczyniając się do utrzymania homeostazy w całym organizmie.
gruczoł dokrewny
start learning
gruczoł zbudowany z komórek wydzielniczych, nie posiada przewodów wyprowadzających, produkuje hormony - np. tarczyca.
gruczoł mieszany
start learning
zbudowany z tkanki wydzielniczej, posiada przewody wyprowadzające. Oprócz hormonów produkują enzymy trawienne np. trzustka.
podział hormonów
start learning
gruczołowe, tkankowe, neurohormony, mediatory lokalne.
hormony pod względem budowy
start learning
pochodne aminokwasów, peptydowe, glikoproteinowe, sterydowe,
hormony podwzgórza
start learning
wazopresyna, oksytocyna, hormony uwalniające dla hormonów tropowych)
hormony przysadki mózgowej
start learning
somatotropina, hormony tropowe (tyreotropina, adrenokortykotropina, folikulotropina) hormon luteinizujący, prolaktyna.
hormony szyszynki
start learning
melatonina.
hormony tarczycy
start learning
tyroksyna, trijodotyronina, kalcytonina.
hormony przytarczyc
start learning
parathormon
hormony grasicy
start learning
tymozyna, tymulina
hormony trzustki
start learning
glukagon, insulina.
hormony nadnerczy
start learning
glukokortykoidy, mineralokortykoidy, adrenalina.
hormony jąder
start learning
testosteron.
hormony jajników
start learning
androgeny przekształcone w estradiol, estradiol, progesteron, różne peptydy parakrynowe.
hormony łożyska
start learning
estrogeny, progesteron, gonadotropina kosmówkowa, somatotropina kosmówkowa, relaksyna.
somatotropina
start learning
hormon wzrostu, pobudzenie wzrostu u dzieci i młodzieży, wzmaganie rozkładu tłuszczy, stymulowanie wątroby aby produkowała czynniki insulinopodobne.
teyrotropina
start learning
pobudza do działania tarczycę.
adrenokortykotropina
start learning
pobudza działanie nadnerczy
folikulotropina
start learning
pobudza działanie gonad
hormon luteinizujący
start learning
pobudza produkcję hormonów płciowych
prolaktyna
start learning
pobudza produkcję mleka po porodzie, hamuje owulację po porodzie i podczas karmienia.
melatonina
start learning
reguluje dobową aktywność (rytm snu) oraz sezonową aktywność, reguluje sezonowymi rytmami biologicznymi.
tyroksyna
start learning
wzrost tempa metabolizmu.
kalcytonina
start learning
reguluje gospodarką wapniową (obniża poziom kationów wapniowych - odkładanie go w kościach)
parathormon
start learning
reguluje gospodarką wapniową (podwyższa stężenie kationów wapnia w krwi - wycofuje wapń z kości, wpływa na wzrost wchłaniania wapnia z jelita)
tymozyna, tymulina
start learning
wpływają na wzrost poziomu odporności organizmu.
glukagon
start learning
podwyższenie poziomu cukru we krwi - rozkład glikogenu w wątrobie.
insulina
start learning
obniżenie poziomu cukru we krwi - synteza glikogenu z glukozy w wątrobie.
glukokortykoidy
start learning
regulacja metabolizmu związków organicznych, hamowanie czynności układu odpornościowego.
mienralokortykoidy
start learning
regulowanie gospodarki sodem oraz oraz gospodarki wodnej.
adrenalina
start learning
podwyższenie ciśnienia krwi, tempa metabolizmu, stężenia cukru we krwi, hormon stresu.
testosteron
start learning
silne działanie anaboliczne, synteza białek i masy kości, mięśni, wzmożenie erytropoezy, rozwój narządów rozrodczych, popęd płciowy, regulacja czynności komórek najądrza, wpływ na proces dojrzewania i ruchliwość plemników.
androgeny
start learning
regulacja cyklu owulacyjnego, rozwój II-rzędowych cech płciowych, popęd płciowy, intensywne wydzielanie progesteronu podczas ciąży.
fitohormony
start learning
związki chemiczne o charakterze regulatorów wzrostu i rozwoju (aktywatory - auksyny, cytokininy, gibereliny; inhibitory - etylen, kwas abscysynowy)
auksyny
start learning
powstają w merystemach wierzchołkowych pędu i młodych liściach, stymulują wzrost wydłużeniowy komórek i podziały komórkowe, tworzenie korzeni, rozwój owoców partenokarpicznych.
cytkininy
start learning
powstają w korzeniu, stymulują podziały komórkowe, pobudzają wzrost objętościowy komórek, indukują wzrost i różnicowanie się pędów bocznych, pobudzają kiełkowanie nasion, pomagają przy organogenezie, opóżniają starzenie się tkanek.
gibereliny
start learning
największe ich stężenie występuje w rozwijających się nasionach, owocach oraz rosnących wierzchołkach pędu i korzenia, stymulują wzrost międzywężli, stymulują kwitnienie, przerywają stan głębokiego spoczynku.
etylen
start learning
hormon gazowy, przyspiesza procesy dojrzewania, przyspiesza starzenie się komórek, stymuluje tworzenie się tkanki odcinającej liście, przyspiesza dojrzewanie owoców.
fototropizm
start learning
reakcja ruchowa na światło, ruch wzrostowy korzenia i łodygi.
geotropizm
start learning
reakcja ruchowa na siły grawitacji, jest to reakcja wzrostowa.
chemotropizm
start learning
reakcja ruchowa wywołana przez substancje chemiczne. Może być dodatni lub ujemny. Ruchy te mają charakter wzrosotwy.
tigmotropizm
start learning
reakcja wzrosotowa wywołana bodżcami mechanicznymi np. dotykiem. Szczególnie wrażliwe są wąsy czepne.
termotropizm
start learning
zranione części roślin mogą reagować zahamowanie wzrostu po stronie zranionej, a potem wzrostem tkanki przyrannej (traumatotropizm).
sejsmonastia
start learning
reakcja ruchowa na bodżce mechaniczne, są wywołane nagłą zmianą turgoru komórek lub zmianami ich objętości. Przykład reakcja mimozy na dotyk.
chemonastia
start learning
reakcja ruchowa wywołana bodżcami chemicznymi. Należą tutaj ruchy aparatów szparkowych wywołane zmianami stężenia dwutlenku węgla i tlenu. Obserwowana jest także u roślin owadożernych.
fotonastia
start learning
ruchy liści, kwiatów i aparatów szparkowych wywołane zmianą intensywności oświetlenia np. otwieranie kwiatów rano i zamykanie ich wieczorem.
termonastia
start learning
ruchy wywołane zmianami temperatur - otwieranie i zamykanie kwiatów pod wpływem temperatury.
fototaksja
start learning
ruch komórek, organizmów nieukorzenionych, np. ruch chloroplastów w komórkach w kierunku światła.
chemotaksja
start learning
termin ten może dotyczyć komórek rozrodczych, które dzięki substancjom czynnym chemotaktycznie odnajdują partnerów.
ruchy nutacyjne
start learning
ruchy szukające, są to ruchy kołowe lub wahadłowe wykonywane przez młode pędy i liście.
nyktonastie
start learning
ruchy senne. Są to cylkiczne ruchy, zwykle dobowe ruchy autonomiczne, mniej lub bardziej uzależnione od czynników zewnętrznych takich jak światło lub temperatura. Ruchy te wywołane zmianami turgoru są odwracalne.
ruchy kohezyjne
start learning
wywołane są siłami kohezyjnymi wody. Ruch może być powodowany odwadnianiem komórek. Otwierają zarodnie mchów i innych roślin zarodnikowych, a także worki pyłkowe roślin nasiennych.

Comments:

kajetka wrote: 2011-04-08 20:21:08
Naprawdę się przydało, ale tekst jest ucięty i z niektórych zdań ciężko jest cokolwiek zrozumieć
:)

Ania wrote: 2011-05-29 18:24:13
SUPER .! dziekuje .

Jagoda wrote: 2011-06-05 10:45:39
krótko i na temat! dobre :)

You must sign in to write a comment