Leki układu cholinergicznego

 0    42 flashcards    roxxxa
download mp3 print play test yourself
 
Question język polski Answer język polski
Metabolizm acetylocholiny - synteza, transport, uwalnianie
start learning
- substrat - cholina - transport do komórki - czynny, przez nośniki - w komórce - acetylacja przez acetylotranferazę cholinową do acetylocholiny - miejsce syntezy - zakończenia neuronalne - transport do pęcherzyków - aktywny, przeciwwrotny - uwalnianie - egzocytoza pęcherzyków
Molekularne działanie acetylocholiny na receptory nikotynowe
start learning
- połączenie z receptorem nikotynowym w błonie postsynaptycznej -> szybkie zwiększenie przepuszczalności dla jonów sodu -> powstaje EPSP (postsynaptyczny potencjał pobudzający) -> skurcz mięśnia
Molekularne działanie acetylocholiny na receptory muskarynowe
start learning
- wolniejsze niż na rec. nikotynowe - połączenie z receptorem M1 -> zamknięcie kanałów dla jonów K -> powstanie wolnego potencjału sEPSP -> skurcz mięśnia
Działanie toksyny Clostridium na rec. cholinergiczne
start learning
- toksyna A blokuje przekaźnictwo w płytce motorycznej -> wiotkie porażenie mm. poprzecznie prążkowanych - zastosowanie w leczeniu chorób neurologicznych
Działanie toksyny tężcowej na rec. cholinergiczne
start learning
- wybiórczo poraża neurony rdzeniowe przez blokowanie uwalniania glicyny - powoduje porażenie spastyczne
Działanie alfa-latrotoksyny na rec. cholinergiczne
start learning
- gwałtowne opróżnianie pęcherzyków synaptycznych - wiąże się z neureksynami błony
Charakterystyka receptorów muskarynowych
start learning
- M1 - OUN (kora, hipokamp), zwoje wegetatywne, kom. okładzinowe żołądka; aktywacja PLC, wzrost IP3 i DAG, wzrost stężenia jonów Ca2+, pobudzenie OUN, wydzielanie soku żołądkowego, wzrost kurczliwości mm gładkich przewodu pok.; agonistami są Ach, oksotremoryna, antagonistami pirenzepina i atropina - M2 - serca (przedsionki, układ przewodzący), zakończenia presynaptyczne neuronów i mm gładkich; spadek cAMP, aktywacja kanałów K+, hamowanie kanałów VOC; sIPSP, skrócenie czasu trwania potencjału czy
Charakterystyka receptorów nikotynowych
start learning
- N1 - neuronalny - neurony pozazwojowe, niektóre presynaptyczne zakończenia neuronów, cholinergicznych, OUN, rdzeń nadnerczy; otwierają kanał jonowy, agonistami są nikotyna, epiepibatydyna - N2 - mięśniowy - połączenia nerwowo mięśniowe; otwiera kanał jonowy, agonistami są nikotyna, D-tubokuraryna, bungarotoksyna
Wpływ cholinomimetyków na serce
start learning
- chronotropowo (-) - dromotropowo (-) - wydłużenie czasu refrakcji - inotropowo (-) - wydłużenie czasu refrakcji - niewielkie zmniejszenie siły skurczu (mięśnie komór) - zmniejszenie wolnego prądu wapniowego w kardiomiocytach (hiperpolaryzacja, spadek kurczliwości, komórek przedsionkowych), może prowadzić do cześciowego lub całkowitego bloku - pobudzenie receptorów cholinergicznych w zatoce szyjnej - kontrola częstoskurczu nadkomorowego
Wpływ cholinomimetyków na naczynia krwionośne
start learning
- rozkurcz tętnic (NO) - rozkurcz żył (NO) - pobudzenie cyklazy i wzrost cGMP - rozkurcz mięśni gładkich
Wpływ cholinomimetyków na oko
start learning
- skurcz zwieracza źrenicy - skurcz mięśnia rzęskowego - akomodacja na widzenie z bliska, zmniejszenie ciśnienia śródgałkowego
Wpływ cholinomimetyków na gruczoły
start learning
- potowe, ślinowe, łzowe - wzrost wydzielania
Wpływ cholinomimetyków na układ oddechowy
start learning
- wzrost wydzielania gruczołów oskrzelowych - skurcz mięśni oskrzeli - zwężenie oskrzeli
Wpływ cholinomimetyków na przewód pokarmowy
start learning
- rozkurcz zwieraczy - przyspieszenie przemieszczania się pokarmu - skurcz mięśni gładkich jelit - nasilenie perystaltyki - wzrost wydzielania gruczołów (gł. żołądka i ślinowych, mniej jelit i trzustki) - depolaryzacja mięśni gładkich i napływ jonów Ca
Wpływ cholinomimetyków na układ moczowo-płciowy
start learning
- rozkurcz zwieracza, skurcz rozwieracza pęcherza moczowego - ułatwienie oddawania moczu - BRAK wpływu na macicę
Bezpośrednie leki cholinomimetyczne
start learning
Karbachol i Pilokarpina
Karbachol
start learning
- bezpośredni lek cholinomimetyczny - duże powinowactwo do receptorów nikotynowych i muskarynowych - stosowany dospojówkowo w JASKRZE
Pilokarpina
start learning
- bezpośredni lek cholinomimetyczny - zastosowanie - jaskra (w szerokokątowej spadek ciśnienia śródgałkowego już po kilku minutach), stany zapalne tęczówki (obkurczenie naczyń), wzrost wydzielania potu, śliny i łez po podaniu podskórnym, zespół Sjögrena i kserostomia - działanie nieporządane - nadmierne pocenie się, ślinotok, skurcze jelit, oskrzeli, nudności, wymioty, biegunka - p/wskazania - podawanie systemowe w ChNS, nadczynność tarczycy (możliwe zab. przedsionkowe), choroba wrzodowa żołądka
Inhibitory AChE - przedstawiciele, działanie
start learning
- odwracalne - edrofonium, fizostygmina, neostygmina, pirydostygmina, ambenonium, distigmina - nieodwracalne - estry kwasu fosforowego - działanie AchE - specyficznie działający enzym hydrolizujący Ach, występuje w błonie postsynaptycznej oraz jako rozpuszczalne formy w zak. neuronów cholinergicznych
Edrofonium
start learning
- odwracalny, bardzo krótko działający inhibitor AchE - zastosowanie gł. w celach diagnostycznych - powoduje charakt. wzrost siły skurczu mięśni w miastenii - leczenie napadowego częstoskurczu nadkomorowego (potęgowanie działania endogennej Ach z NC X)
Fizostygmina
start learning
- odwracalny, krótko działający inhibitor AchE - alkaloid pochodzenia naturalnego - dobrze wchłaniany z przew. pokarmowego, wnika do OUN - zastosowanie - miejscowe leczenie jaskry, zatrucie lekami cholinolitycznymi, poch. fenotiazyny lub trójpierścieniowymi lekami antydepresyjnymi
Neostygmina
start learning
- odwracalny, krótko działający inhibitor AchE, najczęściej w formie bromku - bardzo słabo wchłaniany p.o., nie penetruje do OUN - zastosowanie - leczenie miastenii, odwrócenie działania leków zwiotczających mięśnie, leczenie atonii jelit i pęcherza moczowego
Pirydostygmina
start learning
- odwracalny, krótko działający inhibitor AchE, najczęściej w formie bromku - zastosowanie - leczenie miastenii - podawanie - podskórne, domięśniowe, p.o.
Ambenonium
start learning
- odwracalny, krótko działający inhibitor AchE - działanie silniejsze i dłuższe od neostygminy - zastosowanie - miastenia, atonia jelit i pęcherza moczowego
Inhibitory AchE w chorobie Alzheimera
start learning
- deficyty funkcji podkorowych neuronów cholinergicznych z jądra Meynerta - wykorzystuje się inhibitory AchE by spotęgować działanie Ach - Takryna (leczenie otępienia typu Alzh. o lekkim i średnim przebiegu, działa hepatotoksycznie) - Donepezil, Riwastygmina, Galantamina, Metrifonat (leki bezpieczniejsze, lecz niewykluczone są reakcje z nadwrazliwości - nudności, wymioty, biegunka, bezsenność)
Nieodwracalne inhibitory AchE
start learning
- organiczne estry kwasu fosforowego - wykorzystanie głównie militarne (kliniczne - fluostygmina i ekotiopat w leczeniu jaskry) - tworzą bardzo trwały kompleks z częścią estrową AchE, przywrócenie aktywności tylko przez syntezę nowych cząsteczek (nawet kilka tygodni) - nagromadzenie Ach i pobudzenie układu cholinergicznego - większe ekspozycja może najpierw pobudzać a potem blokować zwoje wegetatywne - łatwo przechodzą przez barierę krew mózg
Postępowanie w ostrym zatruciu nieodwracalnymi inhibitorami AchE
start learning
- objawy ośrodkowe można zniwelować podając ATROPINĘ - zmyć skórę i błony śl. mydłem - kontrolować drożność dróg oddechowych - zrobić płukanie żołądka wodą z węglem aktywowanym, jeżeli wcześniej nie wystąpiły wymioty lub biegunka - ATROPINA - domięśniowo, co 5-10min - OKSYMY - Pralidoksym, Obidoksym - reaktywatory AchE, podajemy zawsze za wyjątkiem zatruć pestycydami karbaminianowymi - ważny jest jak najkrótszy czas od zatrucia do podania leków (starzenie się kompleksu) - reaktywacja AchE najsil
Wskazania do stosowania cholinolityków
start learning
- stany spastyczne przew. pokarmowego - kolka jelitowa, żółciowa - choroba refluksowa - kolka nerkowa - bolesne miesiączkowanie - terapia bradykardii zatokowej - periodyka Weckenbacha - wzrost szybkości przewodnictwa między przedsionkami a komorami - dychawica oskrzelowa, częściej przy POChP - przed znieczuleniem ogólnym - choroba Parkinsona
Działania niepożądane cholinolityków
start learning
- zaburzenia widzenia - suchość błon śluzowych i skóry - zaczerwienienie skóry - zab. połykania - trudności w oddawaniu moczu - tachykardia - splątanie, pobudzenie psychoruchowe
Efekty atropinizacji
start learning
- zaparcia - suchość bł. śluzowych - rozszerzenie źrenic
Cholinolityki - przedstawiciele
start learning
Atropina, Hioscyna, Pirenzepina, Telenzepina, Tripitramina, Darifenacyna, Oksyfenonium, Isopropamide, Metylobromek hioscyny, Butylobromek hioscyny, Homatropina, Propantelina, Metantelina
Działanie atropiny
start learning
- nieselektywne blokowanie wszystkich receptorów muskarynowych w mięśniach gładkich, mięśniu sercowym, zwojach i neuronach śródściennych i OUN - dobrze wchłaniania p.o. - brak aktywności wewnętrznej - skutecznie blokuje skutki działania krążących leków cholinomimetycznych - w zwojach wegetatywnych i złączach nerwowo-mięśniowych słabsze działanie - syntetyczne czwartorzędowe analogi atropiny - silniejsze blokowanie receptorów nikotynowych, wymagają mniejszych dawek
Wpływ atropiny na OUN
start learning
- w dawkach terapeutycznych - brak wpływu - w dawkach toksycznych - niepokój, wzrost pobudliwości, zaburzenia orientacji, omamy, stany majaczeniowe, objawy psychotyczne - zmniejszenie objawów akinezji, sztywności, drżenia w ch, Parkinsona - hamowanie procesów uczenia się
Wpływ atropiny na układ oddechowy
start learning
- leczenie POChP i astmy - czasami stosowana w premedykacji, aby zapobiec bradykardii wywołanej środkami znieczulenia ogólnego
Wpływ atropiny na serce
start learning
- małe dawki - zwolnienie akcji serca o 4-8/min, brak wpływu na pojemność wyrzutową i ciśnienie tętnicze krwi (blok M1 -> potęgowanie działania endogennej Ach) - większe dawki - wzrost RR o 30-40/min (blok M2 w węźle SA - częstoskurcz, tachykardia) - zablokowanie innych reakcji - odruchowego zwolnienia akcji serca, arytmii wywołanej uciskiem zatoki szyjnej lub gałki ocznej, leków podwyższających ciśnienie, reakcji podczas wstrzyknięcia środków kontrastowych przy cewnikowaniu serca, reakcji na in
Wpływ atropiny na krążenie
start learning
- toksyczne dawki - rozkurcz naczyń krwionośnych w skórze i zaczerwienienie (kompensacja bloku wydzielania potu) - czwartorzędowe analogi atropiny - obniżenie ciśnienia
Wpływ atropiny na gruczoły egzokrynowe
start learning
- już małe dawki powodują spadek wydzielania w gruczołach potowych, ślinowych, oskrzelowych - mały wpływ na gruczoły żołądkowe (dopiero w bardzo dużych dawkach spadek wydzielania kwasu solnego i pepsyny) - BRAK wpływu na wydzielanie trzustkowe i jelitowe (reg. hormonalna)
Wpływ atropiny na mięśnie gładkie
start learning
- zwolnienie opróżniania żołądka, zmniejszenie kurczliwości mięśni jelita cienkiego i okrężnicy - zwolnienie perystaltyki - atropina blokuje tylko zwiększoną perystaltykę wywołaną nadmiernym pobudzeniem ukł. cholinergicznego (np. zatrucie inhibitorami AchE), normalna aktywność pozostaje - bardzo słabo rozkurcza pęcherzyk żółciowy, drogi żółciowe - rozkurcz mięśni gładkich moczowodów i pęcherza mocz. - zwolnione opróżnianie pęcherza - BRAK wpływu na macicę
Wpływ atropiny na oko
start learning
- blokowanie receptorów muskarynowych zwieracza - rozszerzenie źrenicy i fotofobia - osoby zdrowe - brak wzrostu ciśnienia śródgałkowego; osoby z jaskrą zapalną - jest wzrost
Działania niepożądane cholinolityków
start learning
- suchość w jamie ustnej (często w leczeniu choroby wrzodowej, choroby Parkinsona) - zaburzenia akomodacji oka + zaburzenia widzenia z bliska - światłowstręt - trudności w oddawaniu moczu
Hioscyjamina
start learning
-lek pochodzenia naturalnego, alkaloid tropanowy - słabsze działanie cholinolityczne na obwodzie niż atropina - nawet dawki terapeutyczne wpływają na OUN - uspokojenie, senność, amnezja, tylko u niektórych pobudzenie, euforia; u chorych z silnym bólem - niepokój, omamy, stany deliryczne - stosowana w prewencji choroby lokomocyjnej (p.o. lub plastry transdermalne w okolicy zausznej)
Leki przeciwmuskarynowe działające selektywnie
start learning
- Pirenzepina i Terenzepina - zbliżone działanie do atropiny, słaby antagonista receptorów M1; podawanie i. v i p.o., mniej działań niepożądanych niż atropina (nie ma suchości jamy ustnej ani zaburzeń widzenia), stosowana w leczeniu POChP - Tripitramina i darifenacyna - badania laboratoryjne, Trip. blokuje selektywnie M2 a Darif. M3

You must sign in to write a comment