STAROŻYTNOŚĆ; Grecja-pojęcia

 0    105 flashcards    Meridon
download mp3 print play test yourself
 
Question język polski Answer język polski
Kabotaż
start learning
Grecka żegluga przybrzeżna
Metojkowie
start learning
W Atenach obcy przybysze; kupcy lub rzemieśnicy
Agora
start learning
Miejsce spotkań Zgromadzenia Ludowego
polis
start learning
miasto-państwo
Amfiktionia
start learning
Związek polis w celach ochrony wspólnego miejsca kultu
Symmahia
start learning
Związek polis o charakterze militarnym
Apoikia
start learning
Nowo założona kolonia
Metropolia
start learning
Polis zakładające kolonię
Archontowie
start learning
Najwyżsi urzędnicy ateńscy okresu arystokracji, wybierani na rok w liczbie 9. Wyznaczali strategów.
Areopag
start learning
Najwyższa rada ateńska, złożona z byłych archontów, wybierana dożywotnio. Najwyższa władza sądownicza i polityczna; sąd w sprawach o zabójstwo i kontrola nad archontami.
Drakon
start learning
Pierwszy prawodawca Aten, twórca kodeksu karnego.
Solon
start learning
Archont, przeprowadził reformę ustrojową; podział społ. na 4 klasy majątkowe, reforma miar i wag, stworzenie Rady 400 i sądu przysięgłych. Ograniczył rolę areopagu do czuwania nad moralnością i obyczajami.
Klejstenes
start learning
Archont, zapoczątkował demokrację ateńską; podział Attyki na 3 okręgi, wpr. demów i fyli oraz sądu skorupkowego, stw. Rady 500, reforma nazwiska.
Perykles
start learning
Ateński polityk i reformator; wpr. zasadę odpłatności urzędów, podział Rady 500, budowa Partenonu, prawo o obywatelstwie.
Zgromadzenie Ludowe
start learning
Zgromadzenie obywateli powyżej 20. roku życia, ok. 40 razy do roku, głosowanie przez podniesienie ręki.
Rada 500
start learning
Stworzona przez Klejstenesa i rozwinięta przez Peryklesa, podzielona na 10 wydziałów. Zwoływała Zgr. Ludowe, opracowywała wnioski.
Hoplici
start learning
Ciężkozbrojni piechurowie spartańscy.
Heloci
start learning
Pozbawiona praw ludność zależna, uprawiająca ziemię.
Periojkowie
start learning
Wolna ludność Sparty bez praw politycznych.
Krypteje
start learning
Pacyfikacje wiosek helockich, przeprowadzane przez młodych wojowników spartańskich.
Geruzja
start learning
28-osobowa spartańska rada starszych+dwóch królów, w wieku ponad 60 lat, wybierana dożywotnio. Kontrolowała królów i sądziła w sprawach karnych. Prawo weta wobec apelli
Apella
start learning
Zgromadzenie ludowe spartiatów powyżej 30-tego roku życia. Przyjmowała lub odrzucała wnioski poprzez okrzyk, bez dyskusji.
Eforowie
start learning
5 urzędników spartańskich, równorzędni wobec królów, wybierani na rok. Kompetencje w zakresie finansów, sądownictwa, kontroli królów i urzędników.
Satrapie
start learning
Perskie jednostki administracyjne, podległe satrapom.
Milet
start learning
Miejsce powstania Greków małoazjatyckich przeciw uciskowi perskiemu. Przyczyna wojen grecko-perskich.
Datys i Artafernes
start learning
Dowódcy perscy w bitwie pod Maratonem.
Maraton
start learning
Miejsce bitwy grecko-perskiej z 490r p.n.e. Zakończona zwycięstwem Greków, dowodzonych przez Miltiadesa.
Miltiades
start learning
Dowódca grecki spod Maratonu, mistrzowsko wykorzystał szyk falangi.
Termopile
start learning
Wąwóz, miejsce biwy grecko-perskiej z 480r p.n.e. Po zdradzie Efialtesa zakończona klęską Greków, dowodzonych przez Leonidasa.
Kserkses
start learning
Król perski, dowódca pod Termopilami.
Efialtes
start learning
Zdrajca Greków. Doprowadził do klęski Spartan pod Termopilami.
Leonidas
start learning
Król spartański, dowódca spod Termopil, tam poległy.
Dariusz I Wielki
start learning
Król perski, stłumił bunt w Babilonii, wpr. podział na satrapie.
Salamina
start learning
Wyspa, miejsce grecko-perskiej bitwy morskiej z 480r p.n.e. Zwycięża dowodzona przez Temistoklesa flota grecka.
Plateje
start learning
Miejsce ostatecznej bitwy grecko-perskiej. Grecja, dowodzona przez Peryklesa zwycięża Persję pod wodzą Mardoniusza.
Ateński Związek Morski
start learning
Związek greckich polis, pod wodzą Aten. Państwa członkowskie płacą składkę (faros) do skarbca na wyspie Delos.
Polilet
start learning
Grecki rzeźbiarz, twórca Doryforosa.
Myron
start learning
Grecki rzeźbiarz, twórca Dyskobola.
Fidiasz
start learning
Grecki rzeźbiarz, twórca posągu Ateny.
Falanga
start learning
Spartański szyk bojowy, stworzony z 8-16 szeregów hoplitów.
Eneasz
start learning
Uciekinier spod Troi, protoplasta Rzymian.
Olimpiada
start learning
Zawody sportowe na cześć boga Zeusa. Na ich czas zaprzestawano wojen ("święty pokój").
Lwia brama
start learning
Brama prowadząca do Myken, pozostałość po potędze króla Agamemnona.
Filipides
start learning
Posłaniec, niosący wieści o bitwie pod Maratonem do Aten. Zapoczątkował bieg maratoński.
Cheronea
start learning
Miejsce bitwy grecko-macedońskiej z 338r p.n.e. Zjednoczone siły Aten i Teb przegrywają z wojskami Filipa II.
Dorowie
start learning
Ludy greckie, parcypujące w upadku kultury mykeńskiej, zasiedlając Peloponez.
Wielka Grecja
start learning
Kolonie greckie na terenie Sycylii i południowej Italii.
Związek peloponeski
start learning
Związek miast Peloponezu pod wodzą Sparty.
Syntagma
start learning
Szyk bojowy, stworzony przez Filipa II na wzór greckiej falangi, skł. się z piechurów, wyposażonych w sarissy.
Filip II
start learning
Polityk, strateg, reformator armii macedońskiej. W młodości uprowadzony jako zakładnik do Teb. Zwycięzca w wojnie z Grekami pod Granikiem. Zabity prawdopodobnie na zlecenie żony, Olimpias.
Aleksander Wielki
start learning
Twórca potęgi macedońskiej. Mąż Roksany i Statejry. Zwyciężył Persów, podbił Egipt i Fenicję, zorganizował wyprawę do Indii. Zmarł w Babilonie.
Granik
start learning
Miejsce bitwy Macedonii przeciwko siłom ateńsko-tebańskim, zakończonej zwycięstwem Filipa II. 338r p.n.e
Issos
start learning
Zatoka, miejsce bitwy macedońsko-perskiej z 333r p.n.e. Aleksander Wielki zwycięża wojska Dariusza III.
Edykt w Suzie
start learning
324r p.n. e przez Aleksandra Wlk.; masowe śluby i powrót wygnańców.
Demostenes
start learning
Słynny mówca Ateński, przeciwnik hegemonii macedońskiej.
Tezeusz
start learning
Mityczny bohater, pogromca Minotaura, założyciel Aten.
Pizystrat
start learning
Tyran ateński. Popierał rozwój handlu, rzemiosła, wprowadził ulgi podatkowe dla ubogich, był mecenasem kultury.
Cyrus II Wielki
start learning
Władca, zjednoczył plemiona perskie w jedno państwo.
Wojna peloponeska
start learning
Wojna ateńsko-spartańska o hegemonię w Helladzie. Zakończona zwycięstwem Sparty.
Tales z Miletu
start learning
Filozof grecki, uznający wodę za pratworzywo.
Filozofia jońska
start learning
Filozofia przyrody, poszukująca praprzyczyny świata.
Anaksymander
start learning
Filozof grecki, twórca pojęcia apeironu, jako prasubstancji.
Anaksymenes
start learning
Filozof grecki, uznający powietrze za prasubstancję.
Heraklit z Efezu
start learning
Filozof grecki, zwolennik teorii o ogniu, jako prasubstancji i podstawy świata, twórca maksymy "panta rei"- "wszystko płynie".
Demokryt
start learning
Twórca teorii atomów, filozof grecki.
Hezjod
start learning
Grecki epik.
Ajschylos, Sofokles Eurypides
start learning
Tragicy greccy.
Herodot
start learning
Grecki historyk, autor "Dziejów", zawierających opis wojen grecko-perskich.
Gimnazjon
start learning
Kompleks greckich budynków, przeznaczonych do ćwiczeń fizycznych.
Tyrania
start learning
Zdobyta niezgodnie z prawem władza jednostki.
Tukidydes
start learning
Historyk grecki z czasów wojny peloponeskiej ("Wojna peloponeska")
Eupatrydzi
start learning
Ateńska arystokracja rodowa, spośród której wybierano archontów. Właściciele ziemscy.
Związek Koryncki
start learning
Porozumienie państw greckich i Macedonii, pod dowództwem Filipa II.
Pauzaniasz
start learning
Wódz spartański w bitwie pod Platejami.
Dariusz III
start learning
Władca perki, rozgromiony pod Issos i Gaugamelą. Zamordowany przez satrapę Bessosa.
Gaugamela
start learning
Miejsce bitwy persko-macedońskiej z 331r p.n.e. Aleksander Wielki ostatecznie rozgramia wojska Dariusza III.
Epigoni
start learning
Potomkowie następców Aleksandra Wielkiego.
Ksenofont
start learning
Pisarz i historyk, autor "Anabazy".
Korkyra
start learning
Polis skłócone z Koryntem. Spór o Epidamnos doprowadził do wojny peloponeskiej.
Alkibiades
start learning
Strateg ateński. Proklamował walki na lądzie podczas wojen grecko-perskich. Wygnany z Aten na drodze ostracyzmu.
Filipiki
start learning
Mowy Demostenesa przeciwko polityce Filipa II.
Telassokracja
start learning
Władztwo morskie.
Arystofanes
start learning
Grecki komediopisarz, twórca "Ptaków".
Isegoria
start learning
Równość głosu.
Isonomia
start learning
Równość wobec prawa.
Gorgiasz
start learning
Filozof, twórca pluralizmu moralnego.
Politeja
start learning
Ustrój polityczny z rozbudowaną klasą średnia, stanowiący połączenie oligarchii i demokracji. Jego zwolennikiem był m.in. Arystoteles.
Sejsachteja
start learning
Umorzenie długów. Pierwszy raz przeprowadzona przez Solona.
Eklezja
start learning
Zgromadzenie Ludowe w Atenach.
Isokrates
start learning
Przeciwnik polityczny Demostenesa, zwolennik Filipa II.
Diadochowie
start learning
Dziedzice władzy po Aleksandrze Wielkim.
Pella
start learning
Stolica Macedonii
Epidamnos
start learning
Wspólna kolonia Korkyry i Koryntu. Po obaleniu oligarchów zwróciła się o pomoc do Korkyry, pozostającej w sojuszu z Atenami, zwracając się przeciw Koryntowi, powiązanemu ze Spartą.
Antypater
start learning
Diadoch, regent Macedonii po śmierci Aleksandra Wielkiego.
Ptolemeusz I Soter
start learning
Diadoch, po śmierci Aleksandra Wielkiego król Egiptu.
Antygon I Jednooki
start learning
Diadoch, po śmierci Aleksandra Wielkiego satrapa Azji Mniejszej.
Archelaos
start learning
Król Macedonii. Zasłynął z uwłaszczenia chłopów.
Ajgospotamoj
start learning
Miejsce bitwy w ostatniej fazie wojny peloponeskiej. Spartański dowódca Lizander pokonuje Ateny.
Nikias
start learning
Młody polityk ateński. Zaproponował tymczasowy pokój z 421r p.n. e, przerywający wojnę peloponeską.
Leuktry
start learning
Miejsce bitwy spartańsko-tebańskiej. Konflikt wywołany w obawie o wzrost potęgi Teb, przegrany przez Spartę w 371r p.n.e.
Perdikkas
start learning
Pierwszy historyczny król Macedonii, zasłynął z walk z Ilirami i Trakami.
Ezop
start learning
Grecki bajkopisarz.
Erechtejon
start learning
Świątynia wzniesiona w Atenach na cześć patronki miasta i Posejdona.
Długie Mury
start learning
Połączenie Aten z portem w Pireusie. Zburzone przez Spartan po wojnie peloponeskiej.
Timokracja
start learning
"Rządy najdzielniejszych".

You must sign in to write a comment