|
Question |
Answer |
|
peculium castrense start learning
|
|
|
|
|
|
peculium quasicastrense start learning
|
|
|
|
|
|
iudicium domesticium start learning
|
|
|
|
|
|
adrogatio per rescriptum principis start learning
|
|
adrogatio przez reskrypt princepsa
|
|
|
|
adoptio plena/ minus plena start learning
|
|
adopcja pod patria potestas/tylko dziedziczenie
|
|
|
|
adulterium start learning
|
|
stosunek z zamężną kobietą
|
|
|
|
stuprum start learning
|
|
|
|
|
|
confereatio start learning
|
|
forma zawarcia małżeństwa - tylko dla patrycjuszy, w obecności kapłanów i 10 świadków + ofiarowanie chleba orkiszowego
|
|
|
|
coemptio start learning
|
|
małżeństwo przez mancypacje
|
|
|
|
usus start learning
|
|
małżeństwo przez mieszkanie, nieprzerwanie, przez roku u męża
|
|
|
|
fiscus start learning
|
|
majątek państwowy do dyspozycji cesarza
|
|
|
|
aerarium start learning
|
|
skarb państwa należący do narodu rzymskiego
|
|
|
|
capitis deminutio maxima/media/minima start learning
|
|
uszczuplenie zdolności do czynności prawnych pełne/średnie/małe
|
|
|
|
fictio legi Corneliae start learning
|
|
fikcja prawna - dostałeś się w niewolę = umarłeś
|
|
|
|
status: libertatis, civitatis, familiae start learning
|
|
zdolność prawna majątkowa zależała od:
|
|
|
|
descendentes start learning
|
|
|
|
|
|
ascendentes start learning
|
|
|
|
|
|
manumissio in ecclesia start learning
|
|
|
|
|
|
manumissio censu start learning
|
|
manumissio przez wpisanie do spisu obywateli
|
|
|
|
manumissio vindicta start learning
|
|
manumissio przez in iure cessio - z adsertor libertatis - obrońcą wolności
|
|
|
|
edictum tralaticium start learning
|
|
część edyktu, którą nowy pretor zachowuje
|
|
|
|
adiuvare, supplere, corrigere start learning
|
|
edykt pretorski - wspomagać uzupełniać poprawiać
|
|
|
|
cavere - agere - respondere de iure start learning
|
|
juryści w okresie przedklasycznym - układać - pomagać stronom - odpowiadać
|
|
|
|
organizacje (związki) ludzi, masy majątkowe wyodrębnione jako twory społeczne do realizacji określonych zadań, posiadające zdolność prawną. start learning
|
|
|
|
|
|
municipia, collegia, populus romanum, fiscus, sodalitates, collegia, corpora, societas start learning
|
|
|
|
|
|
właściciel odpowiadał do wysokości peculium, mógł jednak najpierw potrącić swoje wierzytelności (tzw. prawo dedukcji), a dopiero potem spłacać wierzycieli w kolejności zgłoszeń. start learning
|
|
|
|
|
|
w przypadku ustanowienia peculium na cele handlowe, właściciel musiał podzielić (tribuere) peculim pomiędzy wierzycieli, bez możliwości pokrycia własnych wierzytelności w drodze dedukcji. start learning
|
|
|
|
|
|
w przypadku czynności prawnych zawartych na polecenie właściciela (iussum), właściciel odpowiadał do pełnej wartości zobowiązania start learning
|
|
|
|
|
|
– jeśli w wyniku zawartej czynności prawnej powiększył się majątek właściciela, odpowiadała on do wysokości przysporzenia. start learning
|
|
|
|
|
|
za zobowiązanie zaciągnięte przez niewolnika ustanowionego kapitanem statku - w pełnej wysokości, o ile mieściło się w praepositio start learning
|
|
|
|
|
|
actio institutoria start learning
|
|
za zobowiązania niewolnika, ustanowionego kierownikiem przedsiębiorstwa handlowego (institutor), o ile zaciągnięte zobowiązanie mieściło się w granicach ustanowienia (praepositio), właściciel odpowiadał do pełnej wysokości.
|
|
|
|
prawo uczestniczenia w obrocie prawno-majątkowym i dokonywania czynności prawa cywilnego start learning
|
|
|
|
|
|
cudzoziemcy, których tereny zostały włączone do Imperium Romanum w wyniku podboju. start learning
|
|
|
|
|
|
"cudzoziemcy określonej miejscowości") - mieszkańcy gmin, państw, które uznały zwierzchność Rzymu, a w zamian uzyskały autonomię, najczęściej ograniczającą się do własnej administracji i sądownictwa start learning
|
|
peregrini certae civitatis
|
|
|
|
nieformalnie wyzwoleni niewolnicy start learning
|
|
|
|
|
|
byli to Latyni osiedleni w koloniach rządzących się prawem latyńskim start learning
|
|
|
|
|
|
mieszkańcy Lacjum oraz członkowie związku miast latyńskich. W stosunku do mieszkańców pozostałych gmin italijskich mieli bardzo dogodną sytuację prawną start learning
|
|
|
|
|
|
1) wiek, 2) płeć, 3) choroba umysłowa, 4) marnotrawstwo. start learning
|
|
zdolność do czynności prawnych zależała od
|
|
|
|
uporządkowany zbiór edyktów pretorów, edyla kurulnego oraz prawdopodobnie namiestnika prowincji; wszelkie ew. zmiany należały od tego momentu do cesarza; 130r.n.e start learning
|
|
|
|
|
|
praepositio start learning
|
|
zakres działań związanych z powierzoną niewolnikowi działalnością
|
|
|
|
W prawie rzymskim grupa specjalnych powództw opartych na prawie pretorskim, za pomocą których dochodzono należności ze zobowiązań zaciągniętych przez niewolnika lub inną osobę alieni iuris na jego polecenie lub za jego zgodą start learning
|
|
Actiones adiecticiae qualitatis
|
|
|
|
Mos (mos maiorum) Leges regiae Leges - rogatae - datae [np. ustawa XII tablic] Plebiscita start learning
|
|
|
|
|
|
Mos Leges (plebiscita=leges) Edykt pretorski ustawa XII tablic] Działalność jurystów: start learning
|
|
|
|
|
|
Leges (do I w ne) Edykt pretorski (od Hadriana edictum perpetuum) Senatus consulta Konstytucje cesarskie (edicta, mandata, decreta, rescripta) Działalność jurystów (ius respondendi) start learning
|
|
|
|
|
|
Konstytucje cesarskie start learning
|
|
|
|
|
|
Corpus Iuris Civilis: Kodyfikacja prawa: Digesta Codex Institutiones + (doszły później) Novellae start learning
|
|
|
|
|
|
praescriptio, rogatio, sanctio start learning
|
|
z czego składały się leges?
|
|
|
|
lex aelia sentia start learning
|
|
4.r.p.n. e - ograniczenia wiekowe wyzwalanego i wyzwalającego (-ący: 20+,-any: 30+); szczególne powody dla zaniechanie w.w. wymagań - consilium; wyzwoleni wbrew wymogom - latyni iuańscy
|
|
|
|
lex aquilia start learning
|
|
286 r.p.n.e. -m.in. odpowiedzialność za delikty bezprawnego uszkodzenia cudzej rzeczy; głównie dot. uszkodzenia niewolnika bądź zwierzęcia; szkoda musiała wynikać z: bezpośredniego działania sprawcy, obiektywnie bezprawnego, szkoda -charakter materialny
|
|
|
|
lex falcidia start learning
|
|
40 r.p.n. e -legaty nie mogły przekraczać 3/4 majątku; w przypadku współspadkobierców każdy z nich powinien otrzymać 1/4 tego co by otrzymał na podstawie testamentu; zapisy +3/4 były nieważne
|
|
|
|
lex iunina norbana start learning
|
|
19 r.n. e-wyzwoleni nieformalnie - status latyna iuańskiego; nie mogli otrzymać ani sporządzić testamentu
|
|
|
|
lex mincia start learning
|
|
ok. 90.r.p.n. e - nakazywała, aby dziecko otrzymywało niższy status
|
|
|
|
lex iulia de adulteris coercendis start learning
|
|
18 r.p.n. e- wprowadzała karę za stuprum i adulterium; mąż mógł zabić cudzołożnika(żonę tylko ojciec); musiał wnieść o rozwód, inaczej popełniał przestępstwo stręczycielstwa
|
|
|
|
lex iulia de maritandis ordinibus start learning
|
|
18rpne-nakaz pozostawania w związku małżeńskim(m25-60, k20-50); dot. również rozwodników i wdowców(m-niezwłocznie, k-18miesiący po rozwodzie, 2 lata po śmierci m); ius trium liberorum; bezdzietni - 1/2 z testamentu, caelibes - 0
|
|
|
|
lex papia popea start learning
|
|
9rne- zakaz małżeństw między senatorami a wyzwolenicami, aktorkami, itp.
|
|
|
|
lex voconia start learning
|
|
169rpne-kobiety nie mogły być spadkobiercami obywatela 1. klasy cenzusorskiej; nie dotyczyło ab intestato kobiet sui heredes; zapisobiorca nie mógł otrzymać więcej niż spadkobierca/wszyscy współspadkobiercy razem
|
|
|
|
edykt pretorski 1-3 / 5 części start learning
|
|
Pierwsza część zawiarała zasady dotyczące zakresu działalności pretora oraz postępowania przed jego urzędem. Część druga i trzecia przedstawiały poszczególne przypadki udzielenia przez pretora ochrony prawnej przez udzielenie skargi-powództwa.
|
|
|
|
edykt pretorski 4-5/5 części start learning
|
|
Część czwarta przedstawiała sposoby egzekwowania orzeczeń sądowych. Część piąta zajmowała się udzielaniem ochrony prawnej przez pretora w postępowaniu pozaprocesowym
|
|
|
|
Lex Furia Testamentaria (204 – 169 pne) start learning
|
|
ograniczono wysokość legatu windykacyjnego do 1000 asów; wyjątek dla małżonków, zaręczonych oraz dla kognatów do szóstego stopnia, wśród zstępnych rodzeństwa do siódmego stopnia
|
|
|
|
SC Neronianum start learning
|
|
60r. - o legatach - konwersja per vindicationem/per preceptionem w per damnationem
|
|
|
|
rodzaje substytucji start learning
|
|
Substytucja zwykła – substitutio vulgaris; Substytucja pupilarna; Substytucja quasi-pupilarna
|
|
|
|
SC Trebellianum start learning
|
|
56r. - fideikomisariusz uniwersalny stawał się następcą ogólnym spadkodawcy;
|
|
|
|
SC Pegasianum start learning
|
|
73r. - kwarta pegazjańska (tylko 3/4 dla fideikomisariusza)
|
|
|
|
dziedziczenie wg. XII tablic start learning
|
|
1. sui heredes 2. proximi agnati 3. gentyle
|
|
|
|
hereditatis petitio start learning
|
|
skarga dla dziedziców prawa cywilnego przeciw dziedzicom testamentowym
|
|
|
|
Zobowiązanie solidarne czynne start learning
|
|
każdy z kilku wierzycieli był uprawniony do całości świadczenia, a dłużnik uwalniał się od zobowiązania po jego spełnieniu na rzecz jednego z wierzycieli.
|
|
|
|
Zobowiązanie solidarne bierne start learning
|
|
zobowiązanie spełnienia świadczenia w całości ciąży na wszystkich dłużnikach, ale wykonanie obowiązku przez jednego zwalnia także pozostałych. Umorzenie zobowiązania współdłużników następowało po rzeczywistym zaspokojeniu wierzyciela.
|
|
|
|
lex laetoria start learning
|
|
ustawa stworzyła skargę penalną przeciw tym osobom dojrzałym, które nadużywając niedoświadczenia i nieznajomości spraw prawno-majątkowych osób małoletnich sui iuris w wieku poniżej 25 roku życia
|
|
|
|
oficjalny zbiór konstytucji cesarskich start learning
|
|
kodeks teodozjański (438r.)
|
|
|
|
nieoficjalne zbiory konstytucji cesarskich start learning
|
|
kodeks hermogeniański i gregoriański
|
|
|
|
konstytucja raweńska start learning
|
|
sędzia musi uznać zdanie większości, jeżeli =, to Papiniana (426r)
|
|
|
|
5 prawników główynch start learning
|
|
Papinian, Modestyn, Gaius, Paulus, Ulpian
|
|
|
|
exceptio doli start learning
|
|
|
|
|
|
dos start learning
|
|
|
|
|
|
dotis datio start learning
|
|
|
|
|
|
dotis dictio start learning
|
|
jednostronne przyrzeczenie posagu
|
|
|
|
dotis promissio start learning
|
|
stypulacyjne przyrzeczenie posagu
|
|
|
|
actio rei uxoriae start learning
|
|
pozew dobrej wiary, mąż miał prawo retencji; potrącenia >1/2 posagu
|
|
|
|
interdykty retinendae possessionis start learning
|
|
utrzymanie naruszonego posiadania
|
|
|
|
interdykty retinendae possessionis-interdykt uti possidetis start learning
|
|
interdykty zachowaniu posiadanie reguła-interdyktdot. nieruchomości; przy posiadaniu pozostaje, który w chwili wydania interdy. był posiadaczem niewadliwym
|
|
|
|
interdykty retinendae possessionis-interdykt utrubi start learning
|
|
dot. głównie niewolników; utrzymuje się przy posiadaniu ten, który przez większość pop. roku posiadał sporną rzecz
|
|
|
|
interdykt recuperandae possesionis start learning
|
|
interdykt odzyskiwania mienia
|
|
|
|
interdykt recuperandae possesionis- interdyktu unde vi start learning
|
|
przysługiwał niewadliwemu posiadaczowi nieruchomości, którego wyzuto z posiadania przemocą
|
|
|
|
interdykt recuperandae possesionis- intedykt de precario start learning
|
|
przeciw prekarzyście, które nei zwracał rzeczy oddanej w prekarium
|
|
|
|
prawa na rzeczy cudzej start learning
|
|
służebności, zastaw, emfiteuza, superficies
|
|
|
|
służebności osobiste start learning
|
|
ususfructus, usus, habitatio, operae servorum et animalium
|
|
|
|
najstarsze formy testamentu start learning
|
|
testamentum calatis comitiis i procinctu
|
|
|
|
dziedziczenie przeciwtestamentowe formalne start learning
|
|
gdy testator dokonał wydziedziczenia w niewłaściwy sposób
|
|
|
|
obliczanie zachowku - ułamki start learning
|
|
ogólnie - 1/4; gdy zapisano na rzecz osoby postronnej - 1/2; za Justyniana -1/3
|
|
|
|
pretorskie dziedziczenie przeciwtestamentowe start learning
|
|
(wcześniej MUSIAŁ tylko synów) pretorzy rozciągnęli na WSZYSTKIE dzieci i wnuków ze strony syna
|
|
|
|
testament z wydziedziczonymi sui heredes start learning
|
|
testamentum ionfficiosum; skarga-quarela inofficiosi testamenti; dziedziczenie przeciwtestamentowe materialne
|
|
|
|
Justynian - 537r. start learning
|
|
kwarta ubogiej wdowy(, gdy więcej niż troje dzieci - na równi z nimi)
|
|
|
|
media sententia start learning
|
|
właściciel materiału; jeśli nie → przetwórca
|
|
|
|
wyzwalanie niewolników formalne start learning
|
|
vindicta, in ecclesia, testamentaria directa i indirecta, censu
|
|
|
|
wyzwalanie niewolników nieformalne start learning
|
|
inter amicos, per mensam(przy stole), per epistulam,
|
|
|
|
systematyka pandektowa start learning
|
|
1. ogólna 2. rodzinne 3. rzeczowe 4. zobowiązania 5. spadkowe
|
|
|
|
rodzaje czynności start learning
|
|
formalne/nie...;1/2stronne; między żyjącymi/na wypadek śmierci; rozporządzające/zobowiązujące; odpłatne/nie; kauzalne/abstrakcyjne
|
|
|
|
actio familiae erciscundae (potem actio communi dividundo) start learning
|
|
1. podział majątku spadkowego (ta druga chyba do wszystkich współwłasności)
|
|
|
|
pochodne nabycia własności start learning
|
|
mancipatio, in iure cessio, traditio
|
|
|
|
pierwotne nabycia własności start learning
|
|
occupatio, accessio, specificatio, fructus, thesaurus, usucapio
|
|
|
|
przesłanki niezbędne do zasiedzenia start learning
|
|
res habilis, possesio, tempus, fides, titulus
|
|
|
|
actio aquae pluviae arcendae start learning
|
|
skarga przeciwko właścicielowi, który zmienił naturalny odpływ wody deszczowej ze szkodą dla sąsiada
|
|
|
|
actio finium regundorum start learning
|
|
o wytoczenie zatatych granic
|
|
|
|
cautio damni infecti start learning
|
|
powództwo - zabezpieczenie przed szkodą z sąsiedniego gruntu
|
|
|
|
operis novi nuntiatio start learning
|
|
zakaz dalszego wznoszenia nowej budowli na gruncie sąsiada
|
|
|
|
interdykt saliwiański start learning
|
|
dotyczył wejścia w życiu zastawionego przy umowie dzierżawy inwentarza
|
|
|
|
uprawnienia właściciela start learning
|
|
possidendi, utendi(do korzystania), ius fruendi(czerpania pożytków naturalnych i cywilnych), abutendi(korzystania aż do zużycia), disponendi,
|
|
|
|
rodzaje testamentów start learning
|
|
in procinctu; calatis comitiis; mancypacyjny; pretorski; principi oblatum; apud acta conditum; holograficzny;żołnierski
|
|
|
|
błędy oświadczenia woli start learning
|
|
|
|
|
|
w drodze interpretacji XII tablic powstały start learning
|
|
adopcja, emancypacja, testamentum per aes et libram
|
|
|
|
actio rationibus distrahendis start learning
|
|
przeciwko tutorowi, który przywłaszczył rzeczy z majątku pupila
|
|
|
|
cautio muciana start learning
|
|
przy spadku - warunek zawieszający ujemny potestatywny
|
|
|
|
cautio Curiana start learning
|
|
to z substytutem na dziecko, które nie istniało
|
|
|
|
actio auctoritatis start learning
|
|
przeciwko zbywcy rzeczy z wadami prawnymi
|
|
|
