paremie

 0    145 flashcards    xoltro
print play test yourself
 
Question Answer
ab herede obligatio incipere non potest
start learning
zobowiazanie nie moze rozpoczynac sie od osoby dziedzica.
absentem in crimnibus damnari non oportet
start learning
nie nalezy skazywac nieobecnego
accessio cedit principali
start learning
przyrost przypada rzeczy glownej
actor sequitur forum rei
start learning
sad idzie za sprawa pozwanego
actus simulatus nullius est momenti
start learning
czynnosc pozorna jest niewazna
adoptio naturam imitatur
start learning
adopcja nasladuje nature
alteri stipulari nemo potest
start learning
nikt nie moze wykonac aktu prawnego w zastepstwie innego inaczej niz w prawie polskim
ambulatoria est voluntas testatoris usque ad mortem
start learning
testamentator moze zmieniac wole az do smierci i testament wazny jest dopiero po smierci
audiatur et altera pars
start learning
zakaz wydania wyroku bez wysluchania 2 stron
bis de eadem re agere non licet
start learning
nie mozna procesowac sie 2 razy o to samo
casus sentit dominus
start learning
wlasciciel rzeczy ponosi skutki zdarzenia losowego
casus est maior vis cui humana infirmitas resistere non potest
start learning
sila wyzsza jest zdarzenie ktoremu slabosc ludzka oprzec sie nie moze
clara non sunt interpretanda
start learning
jasne nie wymaga interpretacji
cogitationis poenam nemo patitur
start learning
sam zamiar nie uzasadnia pociagniecia do odpowiedzialnosci
commodum eius esse debet, cuius est periculum
start learning
korzysc musi przypadac ryzykujacemu
compensatio est debiti et credit inter se contributio
start learning
potracenie jest wzajemnym zaliczeniem dlugu i wierzytelnosci
confessio est regina probationum
start learning
przyznanie sie jest krolowa dowodow
confessus pro iudicato est
start learning
ten kto sie przyznal uwazany jest za zasadzonego
contractus ab initio voluntatis est ex post facto necessitatis
start learning
zawarcie umowy jest dobrowolne ale wykonanie przymusowe
conventio omnis intellegitur rebus sic stantibus
start learning
kazda umowa jest pojmowana jako obowiazujaca tylko w danych warunkach
crimina morte extinguuntur
start learning
przestepstwa ulegaja wymazaniu po smierci sprawcy
da mihi factum, dabo tibi ius
start learning
podaj mi fakty a podam ci prawo
dies interpellat pro hommie
start learning
dzien pozywa czlowieka zasada w mysl ktorej wierzyciel nie musi wzywac dluznika jezeli dzien jest ustalony w umowie
dolus non praesumitur
start learning
zlego zamiaru nie domniemuje sie
dolus semper praestatur
start learning
za podstep zawsze sie odpowiada
dominus soli est dominus coeli et inferorum
start learning
wlasciciel gruntu jest wlascicielem nieba i podziemi
ei incumbit probatio qui dicit, non qui negat
start learning
ciezar dowodu spoczywa na tym kto twierdzi a nie na tym co zaprzecza
eius est tollere legem. cuius est condere
start learning
ten moze uchylic ustawevkto moze ja uchwalic
errantis nulla voluntas est
start learning
dzialajacy pod wplywem bledu nie wyraza woli czyli decyzje prawne pod wplywem bledu nie sa wiazace
et non facere, facere est
start learning
powstrzymanie sie od dzialania jest takze dzialaniem
genus perire non censetur
start learning
uwaza sie ze gatunek nie ginie
genus perire non censetur
start learning
uwaza sie ze gatunek nie ginie czyli swiadczenie dluznika przedmiotem okreslonym gatunkowo
hereditas est successio in universum ius, quod defunctus habuerit
start learning
dziedziczenie jest wejsciem w ogol praw jakie posiadal zmarly
hereditas viventis non datur
start learning
nie przyznaje sie spadku niezyjacym
Hominum causa omne ius constitutum sit
start learning
Wszelkie prawo powinno być ustanawiane ze względu na człowieka
Id quod interest, non solum ex damno dato constat, sed etiam ex lucro cessante
start learning
Przy odszkodowaniu bierze się pod uwagę nie tylko wyrządzoną szkodę, lecz także utracony zysk
Ignorantia iuris nocet, ignorantia facti non nocet
start learning
Nieznajomość prawa szkodzi, nieznajomość faktu nie szkodzi
Impossibilium nulla obligatio est
start learning
Nie ma zobowiązania, gdy (świadczenie) jest niemożliwe
In conventionibus contrahentium voluntas potius quam verba spectanda sunt
start learning
Przy zawieraniu umów uwzględnia się bardziej wolę stron niż ich słowa.
Indigno aufertur hereditas
start learning
Niegodnemu odbiera się spadek.
In dubio pro reo
start learning
W razie wątpliwości (należy rozstrzygać) na korzyść pozwanego
In pari causa melior est conditio possidentis
start learning
W jednakowej sytuacji lepsza jest pozycja posiadacza
In poenam heres non succedit
start learning
Dziedzic (spadkobierca) nie dziedziczy kary (nałożonej na spadkodawcę)
In testamentis plenius testatoris intentionem scrutamur
start learning
W testamencie należy badać zamiar spadkodawcy
Invitus agere nemo cogitur
start learning
Nikogo nie można zmusić do wszczęcia procesu wbrew jego woli
Iura non in singulas personas, sed generaliter constituuntur
start learning
Prawa są stanowione nie ze względu na konkretne osoby, lecz dla wszystkich
Iuris praecepta sunt haec: honeste vivere, alteruj non ladere, suum cuique tribuere
start learning
Nakazy prawa są nastepujące: żyć uczciwie, drugiemu nie szkodzić, każdemu oddać to, co mu się należy
Iuris prudentia est divinarum atque humanarum rerum notitia, iusti atque iniusti scientia
start learning
Nauka prawa jest znajomością spraw boskich i ludzkich oraz wiedzą o tym co sprawiedliwe, a co niesprawiedliwe
Ius civile vigilantibus scriptum est
start learning
Prawo cywilne jest tworzone dla osób starannych
Ius publicum privatorum pactis mutari non potest
start learning
Prawo publiczne nie może być zmieniane umowami (osób) prywatnych
Iustitia est constans et perpetua voluntas ius suum cuique tribuendi
start learning
Sprawiedliwość jest niezmienną i trwałą wolą zagwarantowania każdemu jego prawa
Legem brevem esse oportet
start learning
Ustawa powinna być zwięzła
Leges ab omnibus intellegi debent
start learning
Ustawy powinny być zrozumiałe dla wszystkich
Leges bonae ex malis moribus procreantur
start learning
Dobre ustawy rodzą się ze złych obyczajów
Leges omnium salutem singulorum saluti anteponunt
start learning
Ustawy przedkładają dobro ogółu nad dobro jednostek
Lex lege tollitur
start learning
Ustawę uchyla się ustawą
Lex non distinquit
start learning
Ustawa nie rozróżnia (np. między biednymi a bogatymi, dobrymi a złymi itp.)
Lex non obligat nisi promulgata
start learning
Ustawa nie obowiązuje, jeżeli nie została ogłoszona
Lex posterior derogat legi priori
start learning
Ustawa późniejsza uchyla wcześniejszą
Lex prospicit, non respicit
start learning
Ustawa patrzy naprzód, a nie wstecz
Lex retro non agit
start learning
Ustawa nie działa wstecz
Lex specialis derogat legi generali
start learning
Ustawa szczególna uchyla ustawę ogólną
Lex superior derogat legi inferiori
start learning
Ustawa wyższej rangi uchyla ustawę niższej rangi
Libera matrimonia esse antiquitus placuit
start learning
Z dawna już postanowiono, że małżeństwa są wolne
Libertas inaestimabilis res est
start learning
Wolność jest rzeczą bezcenną
Magna neglegentia culpa est, magna culpa dolus est
start learning
Wielkie niedbalstwo jest winą, wielką winą jest podstęp (oszustwo)
Mala fides superveniens non nocet
start learning
Późniejsza zła wiara nie szkodzi
Male nostro iure uti non debemus
start learning
Nie powinniśmy źle korzystać (z przysługującego) nam prawa
Malitia supplet aetatem
start learning
Natężenie zła uzupełnia wiek. - Nieletni [młodociani], którzy popełnili szczególnie ciężkie przestępstwo, mogą odpowiadać jak pełnoletni.
Manifestum non eget probatione
start learning
To, co oczywiste nie wymaga dowodu
Mater semper certa est, pater est quem nuptiae demonstrant
start learning
Matka jest zawsze pewna, ojcem jest ten, na kogo wskazuje małżeństwo
Minime sunt mutanda, quae interpretationem certam semper habuerunt
start learning
Jak najmniej należy zmieniać to, co zawsze miało jednoznaczną interpretację
Mora trahit periculum
start learning
Zwłoka pociąga za sobą ryzyko. - popadnięcie w zwłokę prowadzi do określonych konsekwencji, np. odsetki czy grzywna.
Mors omnia iura solvit
start learning
Śmierć rozwiązuje wszystkie prawa. - W momencie stwierdzenia zgonu dana osoba traci wszelkie prawa.
Nasciturus pro iam nato habetur, quotiens de commodis eius agitur
start learning
Narodzić się na już urodzonych w miarę często, jak zainteresowanie tematem jest jego
68. NASCITURUS PRO IAM NATO HABETUR QUOTIENS DE COMMODIS EIUS AGITUR.
start learning
Dziecko poczęte uważa się za narodzone, o ile/ilekroć chodzi o jego korzyść. - (art. 927 KC) - Paremia ta odnosi się głównie do nabywania osobowości prawnej przez dziecko – dotyczy to np. kwestii dziedziczenia majątku – jest to tzw. fikcyjna osobowość pra
Ne eat iudex ultra petita partium
start learning
Niech sędzia nie wychodzi ponad żądania stron.
Ne quis absens puniatur
start learning
Nieobecny niech nie będzie karany
Nemo est iudex in propria causa
start learning
Nikt nie może być sędzią we własnej sprawie
Nemo ex consilio obligatur
start learning
Nikt nie zobowiązuje się przez samo udzielenie rady
Nemo ex suo delicto meliorem suam conditionem facere potest
start learning
Nikt nie może polepszyć swojej sytuacji wyniku własnego czynu bezprawnego
Nemo plus commodi heredi suo relinquit quam ipse habuit
start learning
Nikt nie może swojemu dziedzicowi pozostawić więcej korzyści niż sam miał
Nemo plus iuris ad alium transferre potest, quam ipse habet
start learning
Nie można przenieść na drugą osobę więcej praw niż się ma samemu
Nemo pro parte testatus pro parte intestatus decedere potest
start learning
Nikt nie może rozporządzać/dysponować swoim majątkiem częściowo na mocy testamentu, częściowo na mocy ustawy. - Pierwszeństwo w kwestiach spadkowych ma testament. W przypadku jego braku dziedziczenie odbywa się w trybie określonym przez ustawę (dziedzicz
Nemo prudens punit, quia peccatum est, sed ne peccetur
start learning
Nikt rozumny nie karze dlatego, że popełniono przewinienie, lecz dlatego/ale po to, by nie popełniano go ponownie – sankcja, którą zostaje opatrzona ustawa powinna zapobiegać popełnianiu danego czynu przez odbiorców prawa, a nie mieć na celu wyłącznie kar
Nemo sibi ipse causam possessionis mutare potest
start learning
Nikt sam, wewnętrznym aktem woli, nie może zmienić sobie podstawy posiadania – Przejęcie własności następuje poprzez umowę z jej aktualnym właścicielem, a nie wskutek wyłącznej woli nabywcy.
Nemo tenetur seipsum accusare
start learning
Nikt nie jest zmuszany do oskarżania samego siebie
Non omne quod licet honestum est
start learning
Nie wszystko co dozwolone jest uczciwe
Non sunt iudicandae leges
start learning
Ustawy nie podlegają osądzeniu Instytucje egzekwujące prawo nie powinny podejmować się jego oceniania - „Prawo jest rozkazem suwerena, opatrzonym sankcjami”
Nostrum est iudicare secundum allegata et probata
start learning
Powinniśmy sądzić zgodnie z przedłożonymi i pewnymi dowodami
Notoria non eget probatione
start learning
Okoliczności powszechnie znane nie wymagają dowodu
Nulla iniuria est, quae in volentem fiat
start learning
Nie wyrządza się krzywdy chcącemu
Nulla pactione effici potest, ne dolus praestetur
start learning
Umową nie można wyłączyć odpowiedzialności za podstęp. - pozostawanie w zmowie co do podstępu wobec osoby postronnej nie pozwala na uniknięcie odpowiedzialności za działanie na jej szkodę.
Nulla poena sine lege
start learning
Nie ma kary bez ustawy
Nulli res sua servit
start learning
Nie można mieć służebności na rzeczy własnej. Posiadanie danej rzeczy nie obliguje do ustalenia na niej służebności lub w przypadku jej wcześniejszego nabycia wyklucza ją.
Nullum crimen sine lege
start learning
Nie ma przestępstwa bez ustawy
Nullus idoneus testis in re sua intellegitur
start learning
Nikt nie może być wiarygodnym świadkiem we własnej sprawie
Nullus videtur dolo facere, qui suo iure utitur
start learning
Uważa się, że nie działa podstępnie ten, kto korzysta ze swego prawa
Nuptias non concubitus, sed consensus facit
start learning
Małżeństwo tworzy nie faktyczne pożycie, lecz zgodne porozumienie stron. W starożytnym Rzymie małżeństwo tworzyło obustronne porozumienie, a nie fakt wspólnego pożycia dwóch osób – ustanie pożycia nie miało tego samego znaczenia co rozpad pożycia małżeńsk
Obligatio est iuris vinculum quo necessitate adstringimur alicuius solvendae rei secundum nostrae civitatis iura
start learning
Zobowiązanie jest węzłem prawnym, który zmusza nas do świadczenia według praw naszego państwa.
Omni obligationi fideiussor accedere potest
start learning
Poręczyciel może przyłączyć/dołączyć do każdego zobowiązania. - (art 876 KC) – Poręczyciel może poręczyć każde ważne zobowiązanie dłużnika, o ile oświadczenia poręczyciel złożono na piśmie pod rygorem nieważności. Dłużnik nie jest tutaj stroną umowy.
Omnis definitio in iure civili periculosa est: parum est enim, ut non subverti posset
start learning
Wszelka definicja w prawie cywilnym jest niebezpieczna – Wszelkie definicje prawne interpretowane w sposób niewłaściwy prowadzą do bezprawia
Optima est legum interpres consuetudo
start learning
Zwyczaj jest najlepszą wykładnią prawa
Pacta sunt servanda
start learning
Umów należy dotrzymywać
Pater est quem nuptiae demonstrant
start learning
Ojcem jest ten na kogo wskazuje małżeństwo
Periculum est emptoris
start learning
Ryzyko ponosi nabywca
Placuit in omnibus rebus praecipuam esse iustitiae aequitatisque quam stricti iuris rationem
start learning
We wszystkich sprawach powinna mieć pierwszeństwo zasada sprawiedliwości i słuszności nad zasadą ścisłego prawa
Poena constituitur in emendationem hominum
start learning
Kara ustanowiona jest w celu poprawienia ludzi
Poena ex delicto defuncti heres teneri non debet
start learning
Kara za przestępstwo popełnione przez zmarłego nie może obciążać jego dziedzica
Prior tempore potior iure
start learning
Pierwszy w czasie lepszy w prawie
Qui curat, non curatur
start learning
Kto sam podlega opiece, nie może jej sprawować nad inną osobą
Qui iure suo utitur, neminem laedit
start learning
Kto nie przekracza przysługującego mu prawa, nie narusza praw drugiego
Qui munus publice mandatum accepta pecunia ruperunt, crimine repetundarum postulantur
start learning
Dopuszcza się zdzierstwa ten, kto sprawując funkcję publiczną przyjmuje pieniądze od zainteresowanych
Qui testamento heres instituitur, in eodem testamento testis esse non potest
start learning
Kto jest w testamencie dziedzicem, nie może w tym samym testamencie występować jako świadek.
Quod ad ius naturale attinet, omnes homines aequales sunt
start learning
Zgodnie z prawem naturalnym wszyscy ludzie są równi
Quod arrae nomine datur, argumentum est emptionis et venditionis contractae
start learning
Co daje się pod nazwą zadatku, stanowi dowód zawarcia umowy kupna – sprzedaży.
Quod initio vitiosum est, non potest tractu temporis convalescere
start learning
To, co od początku jest wadliwe, nie może być uzdrowione przez upływ czasu
Quot generationes tot gradus
start learning
Ile urodzeń, tyle stopni (pokrewieństwa). - Wraz z kolejnym urodzeniem w linii prostej pojawia się kolejny stopień pokrewieństwa.
Reformatio in peius iudici appellato non licet
start learning
Sędziemu apelacyjnemu nie wolno zmieniać (wyroku) na niekorzyść (odwołującego się). sąd apelacyjny nie może pogorszyć położenia wnioskodawcy lub zaostrzyć kary mu wymierzonej po ponownym rozpatrzeniu sporawy.
Res iudicata ius facit inter partes
start learning
Rozstrzygnięcie sądowe określa stan prawny istniejący między stronami. - Wyrok sądowy ustanawia stan prawny między stronami, a także określa ich prawa i obowiązki względem siebie.
Res iudicata pro veritate accipitur
start learning
Prawomocny wyrok przyjmuje się jako prawdę. - Prawomocny wyrok stanowi prawdę, która nie podlega dyskusji.
Res nullius cedit primo occupanti
start learning
Rzecz niczyja przypada temu, kto pierwszy ją objął w posiadanie
Reus in exceptione actor est
start learning
Pozwany w zakresie zarzutu procesowego staje się dowodem. - w momencie, gdy pozwany kwestionuje żądania powoda i uchyla się od ich realizacji musi on udowodnić swoją rację przed sądem
Salus populi suprema lex esto
start learning
Dobro Rzeczypospolitej niechaj będzie najwyższym prawem. Najwyższą powinnością prawa jest pomyślność państwa. Nie oznacza to jednak, aby, mając w polu widzenia interes publiczny, zapominać o interesach jednostki. Wręcz przeciwnie, cały porządek prawny ma
Satius enim esse impunitum relinqui facinus nocentis quam innocentem damnari
start learning
Lepiej pozostawić bezkarnym występek złoczyńcy, niż skazać niewinnego
Scire leges non hoc est verba earum tenere, sed vim ac potestatem
start learning
Znać prawa to nie znaczy trzymać się słów ustawy, ale jej treści i mocy działania.
Secundum naturam est commoda cuiusque rei eum sequi, quem sequentur incommoda
start learning
Naturalne jest, aby ten czerpał korzyści z rzeczy, kto ponosi związane z nią ciężary
Semel heres semper heres
start learning
Kto raz został dziedzicem jest nim na zawsze
Sensum, non verba spectamus
start learning
Patrzymy na sens, a nie na słowa
Separata esse debet possessio a proprietate
start learning
Posiadanie winno być odróżnione od własności. - (art. 140 i 336 KC) - Posiadanie zawsze jest różne od prawa własności – posiadacz zależny nie posiada prawa do zatrzymania rzeczy dla siebie, natomiast właściciel może rzeczą swobodnie dysponować.
Servitus in faciendo consistere nequit
start learning
Służebność nie może polegać na działaniu. - służebność może stanowić rodzaj użyczenia (np. służebność gruntowa), jednak nigdy nie może ona zostać ustanowiona jako obowiązek podjęcia określonych działań.
Servitus servitutis esse non potest
start learning
Nie może istnieć służebność na służebności. - nie można nadać służebności na rzecz, która jest już nią opatrzona i ją realizuje.
Servitutibus civiliter utendum est
start learning
Służebność należy wykonywać oględnie, najmniej uciążliwie dla właściciela. - (art. 288 KC) – Służebności, szczególnie gruntowe ograniczają prawa własności, a ich wykonywanie nie może być dowolne.
Servitutis causa debet esse perpetua
start learning
Przyczyna ustanowienia służebności powinna być trwała. - (art. 293 §1 i art. 295 KC) – W przypadku braku trwałego charakteru służebności i utraty znaczenia tej służebności dla nieruchomości władnącej może ona zostać zniesiona po 10 latach.
Si in ius vocat ito
start learning
Kto został wezwany przed sąd, niech się stawi
Species perit ei cui debetur
start learning
Rzecz oznaczona indywidualnie przyda temu, komu się należy. - rzeczy o charakterze personalnym przypadają ich prawnym właścicielom.
Summum ius summa iniuria
start learning
Najwyższe prawo (bywa) najwyższym bezprawiem
Superficies solo cedit
start learning
To, co znajduje się na powierzchni gruntu, przypada gruntowi
Testis unus, testis nullus
start learning
Jeden świadek, żaden świadek
Ubi eadem legis ratio, ibi eadem legis dispositio
start learning
W takich samych okolicznościach należy stosować takie same rozwiązania prawne
Ubi ius, ibi remedium
start learning
Gdzie prawo, tam i środek do jego realizacji
Ubi ius incertum, ibi ius nullum
start learning
Gdzie prawo jest niepewne, tam nie panuje żadne prawo
Utilitas publica privatae praeferri debet
start learning
Dobro ogółu powinno być stawiane przed dobrem prywatnym
Vim vi repellere licet
start learning
Siłę wolno odeprzeć siłą
Volenti non fit iniuria
start learning
Chcącemu nie dzieje się krzywda

You must sign in to write a comment