→ Nowotworzenie Część Trzecia → Start Learning / Download MP3 Flashcards

Question		Answer
ZMIANY GENETYCZNE POWODUJĄCE POWSTAWANIE NOWOTWORÓW start learning		zmiany dotyczące onkogenów – supresja denu TP53 – mutacje genu TP53, zmiany w genach zlokalizowanych z dala od onkogenów lub supresorowych
zmiany dotyczące onkogenów start learning		zwiększenie ekspresji prawidłowych białek onkogennych
supresja genu TP53 start learning		obniżona lub brak ekspresji białka TP53
mutacje genu TP53 start learning		nieprawidłowa forma białka TP53
zmiany w genach zlokalizowanych z dala od onkogenów lub supresorowych start learning		ale kontrolujące ich ekspresję
zmiany genetyczne w komórkach nowotworowych determinują start learning		ich fenotyp
fenotyp – cechy komórek nowotworowych start learning		nieograniczony potencjał proliferacyjny – niezależność od czynników wzrostu – oporność na apoptozę – zdolność inwazyjnego wzrostu
GENY ZAANGAŻOWANE W regulacje cyklu komórkowego - dojrzewanie komórek - eliminacja komórek start learning		ONKOGENY – GENY SUPRESOROWE – GENY ZAANGAŻOWANE W NAPRAWĘ DNA, geny mutatorowe
ONKOGENY definicja start learning		zmutowane lub prawidłowe geny, które kodują białka ważne w procesach wzrostu, różnicowaniu i dojrzewaniu
GENY SUPRESOROWE definicja start learning		zmutowane lub prawidłowe geny, które hamują wzrost komórek
GENY ZAANGAŻOWANE W NAPRAWĘ DNA – GENY MUTATOROWE start learning		niestabilność genetyczna, defekty enzymów zaangażowanych w naprawę DNA
ONKOGENY pochodzą zy... start learning		prawidłowych genów - proto-onkogenów które w prawidłowych komórkach kontrolują - cykl komórkowy – mitozy - różnicowanie i dojrzewanie komórek - stymulują podziały komórkowe - prowadzą do mitozy
proto-onkogeny kodują... start learning		produkty zaangażowane w różne szlaki metaboliczne -czynniki wzrostu - receptory dla czynników wzrostu - regulatory cyklu komórkowego - białka wiążące DNA - czynniki transkrypcyjne - kinazy białkowe
po zaistnieniu mutacji w obrębie PROTO-ONKOGENÓW... start learning		transformują one w ONKOGENY których produkty są zmutowanymi białkami - zmutowane białka różnią się od prawidłowych białek zarówno strukturą, jak i właściwościami
zmutowane białka mogą... start learning		radykalnie zmieniać przebieg cyklu komórkowego
inny możliwy mechanizm powstawanie ONKOGENÓW start learning		multiplikacja fragmentu chromosomu, który zawiera onkogen (w komórkach neuroblastomy ponad 100-krotne zwielokrotnienie onkogenu N-MYC)
mutacja onkogenu może powodować stałą jego aktywację, to znaczy, że... start learning		są zawsze włączone - nie reagują na sygnały hamujące
GENY SUPRESOROWE w komórkach prawidłowych funkcja start learning		hamują (powodują supresję) cyklu komórkowego
utrata lub uszkodzenie GENÓW SUPRESOROWYCH (osłabiona lub wadliwa funkcja) prowadzi do... start learning		niekontrolowanej proliferacji
supresja ekspresji GENÓW SUPRESOROWYCH (mechanizmy genetyczne lub epigenetyczne) prowadzi do... start learning		niekontrolowanej proliferacji
GENY MUTATOROWE definicja start learning		GENY ZAANGAZOWANE W WYKRYWANIE I NAPRAWĘ BŁĘDÓW DNA
GENY MUTATOROWE w komórkach prawidłowych – FUNKCJA start learning		kontrolują proces naprawy błędów materiału genetycznego – naprawa mutacji genetycznych
brak lub nieprawidłowe działanie genów MUTATOROWYCH powoduje start learning		brak naprawy uszkodzonych genów – wysokie prawdopodobieństwo kolejnych mutacji
czy mutacje genów mutatorowych są przekazywane komórkom potomnym? start learning		TAK
NOWOTWORY WRODZONE definicja start learning		zmiany genetyczne w komórkach rozrodczych zatem obecne we wszystkich komórkach organizmu i są przekazywane na potomstwo (wadliwa kopia genu w każdej kom organizmu)
NOWOTWORY NABYTE start learning		zmiany genetyczne pojawiają się w pojedynczych komórkach somatycznych i kumulują się przez całe życie osobnika - nie są przekazywane na potomstwo
ZESPOŁY NOWOTWOROWE start learning		w niektórych rodzinach lub liniach hodowlanych, czy rasach psów stwierdza się wysoką podatność na zachorowanie na specyficzne typy nowotworów
najpowszechniejsze nieprawidłowości związane z zespołami nowotworowymi dotyczą start learning		mutacji w obrębie genów supresorowych (predyspozycje do rozwoju nowotworów)
CECHY ZESPOŁÓW NOWOTWOROWYCH start learning		pojawiają się w relatywnie młodym wieku - w narządach parzystych jednoczesne zajęcie obu narządów -mnogie zmiany w różnych narządach - rodzinna (lub rasowa) skłonność
PRZYKŁADY ZESPOŁÓW NOWOTWOROWYCH U ZWIERZĄT wymień start learning		dermatofibromatoza i gruczolakoraki nerek u owczarków niemieckich - mnogie rogowiaki kolczystokomórkowe u keeshoundów - chłoniaki rodzinne u psów (mastify, rottweilery owczarki kaukaskie)
ROZPOWSZECHNIENIE NOWOTWORÓW decydują o tym start learning		WIEK – decydujący czynnik pojawienia się nowotworów WARUNKI ŚRODOWISKOWE – narażenie na światło słoneczne - SCC małżowin usznych, oczu, HSA skóry u psów ASPEKTY MEDYCZNE – mięsaki poinjekcyjne (poszczepienne) u kotów - niektóre nowotwory (białaczki, nerczaki zarodkowe, chłoniaki śródpiersiowe u kotów) są powszechne u młodych zwierząt
RÓŻNICE GATUNKOWE MASTOCYTOMA start learning		powszechny u psów - powszechny u kotów - rzadki u innych gatunków
RÓŻNICE GATUNKOWE HISTIOCYTOMA start learning		powszechne u psów - nigdy nie obserwowane u innych gatunków
RÓŻNICE GATUNKOWE INSULINOMA start learning		rzadkie u psów i kotów - powszechne u fretek
RÓŻNICE GATUNKOWE NOWOTWORY GRUCZOŁU SUTKOWEGO start learning		powszechne u psów i kotów - rzadkie u świo i krów
RÓŻNICE GATUNKOWE ZŁOŚLIWE NOWOTWORY SUTKA start learning		powszechne u kotów - umiarkowanie częste u suk
LOKALIZACJA GUZY KOMÓREK TUCZNYCH start learning		skóra u psów - trzewia u kotów
LOKALIZACJA CHŁONIAKI start learning		psy – obwodowe węzły chłonne - 90 % przypadków - koty – obwodowe węzły chłonne - 10 % przypadków
CECHY KOMÓREK NOWOTWOROWYCH wymień start learning		ANIZOCYTOZA I PLEOMORFIZM - WZROST AKTYWNOŚCI MITOTYCZNEJ - WYDZIELANIE NIEPRAWIDŁOWYCH BIAŁEK - BRAK PRAWIDŁOWEJ FUNKCJI
ANIZOCYTOZA I PLEOMORFIZM komórek nowotworowych opisz start learning		utrata połączeń, tworzenie skupisk - defekty cząstek adhezyjnych - zaburzenia cytoszkieletu
WZROST AKTYWNOŚCI MITOTYCZNEJ opisz start learning		obecne figury mitotyczne - liczne, anormalne - wysoka zawartość DNA – obecność onkogenów - nieprawidłowości chromosomalne
WYDZIELANIE NIEPRAWIDŁOWYCH BIAŁEK przez komórki nowotworowe – jakich? start learning		alpha-fetoproteina, IL-6 - kolagenazy, elastazy
BRAK PRAWIDŁOWEJ FUNKCJI komórek nowotworowych opisz start learning		nowotworowe FIBROBLASTY nie produkują kolagenu - komórki CZERNIAKA nie produkują melaniny - komórki RAKA TARCZYCY nie produkują hormonów tarczycy
TYP NOWOTWORU - NAJWAŻNIEJSZE PYTANIE start learning		NOWOTWORY NIEZŁOŚLIWE - NOWOTWORY ZŁOŚLIWE - PRZYPADKI GRANICZNE
NOWOTWORY NIEZŁOŚLIWE - CECHY KLINICZNE start learning		rosną powoli przez ekspansję - nie dają przerzutów - nie dają wznowy
NOWOTWORY NIEZŁOŚLIWE ZNACZENIE KLINICZNE start learning		nieistotne klinicznie, defekt kosmetyczny - umiarkowanie istotne, nacisk na przewody, naczynia, nerwy, zaburzenia lokomocji, pobierania pokarmu - istotne klinicznie, zespoły paranowotworowe, lokalizacja
NOWOTWORY ZŁOŚLIWE CECHY KLINICZNE start learning		w większości przypadków - mają agresywny charakter biologiczny - są większe niż guzy niezłośliwe - rosną szybko przez ekspansję lub naciekanie - tendencja do dawania przerzutów - tendencja do wznowy - umiarkowane lub istotne znaczenie kliniczne (rzadko odkrycie przypadkowe lub zmiana indolentna)
wzrost NOWOTWORÓW ZŁOŚLIWYCH charakteryzuje się... start learning		postępującym naciekiem tkanek, infiltracją i zniszczeniem okolicznych struktur
guzy są zazwyczaj słabO odgraniczone od okolicznych tkanek start learning		(brak torebki łącznotkankowej)
NACIEKANIE TKANEK – INWAZYJNOŚĆ start learning		jest jedną z najbardziej charakterystycznych cech nowotworów złośliwych
PRZERZUT łacina start learning		metastasis
PRZERZUT definicja start learning		ogniska wtórne nowotworu pozostające bez bezpośredniego kontaktu z ogniskiem pierwotny
PRZERZUT jednoznaczna cecha start learning		nowotworów złośliwych
nie wszystkie nowotwory złośliwe start learning		dają przerzuty nie wszystkie
skłonność do dawania przerzutów w nowotworach złośliwych jest start learning		różnorodna
90 % psów z kostniakomięsakami kończyn start learning		w momencie rozpoznania obecne przerzuty w płucach – często nie wykryte (micrometastases)
ETAPY PRZERZUTOWANIA start learning		oderwanie się od głównej masy, degradacja i naciekanie ECM, migracja przez ECM, naciekanie ściany naczyń krwionośnych, wędrówka z prądem krwi, implantacja, opuszczanie naczyń krwionośnych, wzrost ogniska wtórnego - przerzut
każdy etap zależny od cech fenotypowych komórek – jakich cech? start learning		synteza specyficznych receptorów - synteza specyficznych enzymów - właściwości antyimmunologiczne – możliwość aktywnego ruchu (nie konieczna)
ETAPY POWSTAWANIA PRZERZUTÓW - ODŁĄCZENIE SIĘ OD MASY GUZA start learning		a) adhezja komórek, cząstki adhezyjne b) obniżenie ekspresji kadheryn na błonie komórkowej •niektóre raki (raki sutka, raki jelit) zmniejszenie ekspresji kadheryny E a) kadheryna E w komórkach nabłonka b) zmniejsza adhezję międzykomórkową i promuje oddzielanie się komórek od masy guza
DROGI SZERZENIA SIĘ NOWOTWORÓW wymień start learning		droga hematogenna - droga limfatyczna - bezpośredni rozsiew, droga wszczepienna - droga jatrogenna
droga wszczepienna czyli start learning		droga kanalikowa - guzy pasażowalne
DROGA HEMATOGENNA opisz start learning		najpowszechniejsza dla mięsaków ale „korzystają” z niej także i raki - utożsamiana z drogą limfogenną - naczynia chłonne i małe żyły łatwiej penetrowane niż tętnice – grubość ściany
•przerzuty drogą hematogenną lokalizują się najczęściej start learning		wątroba, filtruje zlewisko żyły wrotnej – płuca, filtrują krew z krążenia ogólnego
DROGA LIMFOGENNA opisz start learning		powszechna dla raków/rzadziej mięsaków - zasiedlają węzły chłonne na przebiegu naczyń limfatycznych -początkowo w węźle wartowniczym, następnie jako zmiany wtórne - mogą być eliminowane przez układ immuno przechodzą przez węzeł wartowniczy i osiedlają się w bardziej odległym węźle lub narządach odległych •rosną na przebiegu naczyń chłonnych i prowokują r zapalną lub wysięk nowotworowy•– limfadenomegalia
powiększenie węzłów chłonnych łacina start learning		limfadenomegalia
limfadenomegalia opisz start learning		obecność komórek nowotworowych - brak przerzutów ale obecny rozrost odczynowy
LOKALIZACJA PRZERZUTÓW zależna od start learning		a) autonomicznej lokalizacji – b) regionalne węzły chłonne – płuca z krążenia ogólnego – wątroba zlewisko żyły wrotnej – tropizm tkankowy, a) zmian pierwotnych – zasada czopu nowotworowego b) wyłapują komórki nowotworowe ze zlewiska chłonki
„tropizm tkankowy” po angielsku start learning		(seed and soil theory)
tropizm tkankowy to start learning		oskrzelowopochodny rak płuc do nadnercza i mózgu
na tropizm tkankowy składa się start learning		reakcja receptory, ligandy - czynniki „chemotaktyczne” dla komórek nowotworowych
DROGA WSZCZEPIENNA start learning		a) złuszczanie komórek – exfoliatio – b) złuszczone komórki dostają się do płynnego medium wypełniają jamę lub kanał i osiedlają się w miejscu wtórnym a) brak adhezji między komórkami promuje ich złuszczanie b) szczególnie zmian niskozróżnicowanych
miejscu wtórnym osiedlania się złuszczonych komórek start learning		drogi moczowe - oskrzela, tchawica - przestrzeo podpajęczynówkowa - jamy stawowe
ROZSIEW W OBRĘBIE JAM CIAŁA start learning		często dochodzi do zajęcia błon surowiczych - rozsiew drogą naczyń limfatycznych - rozsiew drogą bezpośrednią
GUZY PASAŻOWALNE wymień start learning		mięsak weneryczny – guz pyska diabłów tasmańskich
MIĘSAK WENERYCZNY inne nazwy start learning		- transmissible veneral tumor, mięsak/guz Stickera
MIĘSAK WENERYCZNY opisz start learning		szerzy się w populacji: podczas aktywności płciowej – lizanie i wąchanie genitaliów, kopulacja szerzy się w obrębie organizmu: własne genitalia drogą hematogenną/limfogenną
GUZ PYSKA DIABŁÓW TASMAOSKICH inna nazwa start learning		devils facial tumor disease
GUZ PYSKA DIABŁÓW TASMAOSKICH opisz start learning		rozległy naciekowy wzrost, chyba z komórek Schwanna – walki o padlinę – w obrębie jamy ustnej i twarzy, morze szerzyć się na całe ciało
WZNOWY NOWOTWOROWE wymień start learning		wznowy miejscowe, wznowy odległe
WZNOWA, NAWRÓT łacina start learning		recidiva, recurrence
WZNOWA, NAWRÓT definicja start learning		jest to ponowne pojawienie się nowotworu po okresie remisji
wznowa jest konsekwencją... start learning		pozostawienia niewykrytych komórek nowotworowych w tkankach
z czasem niewykryte komórki... start learning		mnożą się, wzrastają do objętości wystarczającej do rozpoznania
w zależności od typu nowotworu wznowa pojawia się start learning		w ciągu tygodni, miesięcy a nawet lat po usunięciu ogniska pierwotnego ogniska
WZNOWY MIEJSCOWE definicja start learning		nowotwór złośliwy pojawia się w miejscu lub blisko miejsca resekcji zmiany pierwotnej, bez rozsiewu do miejsc odległych najczęściej: mięsaki, raki sutka, naczyniakomięsaki, mastocytomy
WZNOWY ODLEGŁE definicja start learning		nowotwór złośliwy pojawia się w miejscu odległym w stosunku do ogniska pierwotnego najczęściej: czerniaki, naczyniakomięsaki, chłoniaki
ANTYGENY NOWOTWOROWE •Obecne na powierzchni komórek start learning		białka - glikoproteiny – glikolipidy - węglowodany
ANTYGENY NOWOTWOROWE •Antygeny nowotworowo-specyficzne start learning		Ag wirusów onkogennych - zmienione antygeny własne, produkty zmutowanych genów Ag zarodkowe lub rakowo-płodowe
ANTYGENY NOWOTWOROWE •Antygeny związane z nowotworami start learning		Ag obecne na komórkach nowotworowych i prawidłowych - Ag specyficzne dla tkanki macierzystej nowotworu
ODPORNOŚĆ PRZECIWNOWOTWOROWA wymień start learning		wrodzona i nabyta
WRODZONA ODPORNOŚĆ start learning		niespecyficzna antygenowo, KOMÓRKI NK – zabijają komórki różnych nowotworów i komórki zakażone wirusem, powodują lizę i apoptozę komórek nowotworowych, MAKROFAGI aktywnośd antynowotworowa jest stymulowana przez INF-gamma - zabijają kom nowotw za pomocą mechanizmów tlenowych, e lizosomalnych, tlenku azotu i TNF
ODPORNOŚD NABYTA start learning		antygenowo specyficzna, LIMFOCYTY T – powodują lizę komórek nowotworowych – mechanizm jak komórki NK, LIMFOCYTY B – syntetyzują przeciwciała, które rozpoznają antygeny nowotworowe na ich powierzchni i powodują uruchomienie kaskady dopełniacza – liza komórek nowotworowych
ZMIANA EKSPRESJI MHC start learning		brak lub obniżona ekspresja antygenów zgodności tkankowej na błonie komórkowej
MASKOWANIE ANTYGENÓW start learning		utrata lub zamaskowanie antygenów nowotworowoswoistych – niewidoczne dla układu immunologicznego
TOLERANCJA IMMUNOLOGICZNA start learning		większość antygenów nowotworowych to antygeny własne obecne też na komórkach prawidłowych
IMMUNOSUPRESJA start learning		IMMUNOSUPRESJA synteza sub immunosupres, hamowanie proliferacji makrofagów i limfocytów, synteza Fas – apoptoza limfocytów, neutralizacja przeciwciał ; synteza Fas-ligand przez komórki nowotworowe, - neutralizacja przeciwciał przez antygeny nowotworowe - kompleksy Ab-Ag

Nowotworzenie część trzecia

You must sign in to write a comment

More