Moja lekcja

 0    149 flashcards    prawouksws2018
download mp3 print play test yourself
 
Question Answer
1. ius est ars boni et aequi
start learning
prawo jest sztuką stosowania tego co dobre i słuszne
2. ius cogens
start learning
prawo bezwzględnie wiążące, przepisy prawne, które każdy z podmiotów musi w konkretnym przypadku respektować nie mając żadnej możliwości uchylenia ich zastosowania przez oświadczenie woli. (Istnieje jeden rodzaj powinnego zachowania)
3. ius dispositivum
start learning
prawo względnie wiążące prawo opierające się w szerokim zakresie na uznaniu autonomii woli stron, które mogły z dużą swobodą kształtować swoje stosunki prawne, mają zastosowanie wówczas jeśli zainteresowana osoba nie postanowi inaczej
(dowolne kształtowanie przez strony np. ustalenie czynszu, umowa kupnasprzedaży)
4. ignorantia iuris nocet
start learning
nieznajomość prawa szkodzi
5. ignorantia facti non nocet
start learning
nieznajomość faktów nie szkodzi
6. forum
start learning
rynek, targ, sąd
7. forum competens
start learning
sąd właściwy do rozpoznania danej sprawy
8. forum contractus
start learning
miejsce gdzie została zawarta umowa
9. forum delicti commissi
start learning
miejsce popełnienia przestępstwa
10. forum domicilii
start learning
miejsce zamieszkania
11. forum originis
start learning
miejsce pochodzenia
12. forum rei sitae
start learning
miejsce gdzie jest przedmiot sporu
13. forum solutionis
start learning
miejsce spełnienia świadczenia
14. forum soluti contractus
start learning
miejsce wywiązania się z umowy
15. forum hereditatis
start learning
miejsce według jakiego prawa nastąpi spadek/miejsce gdzie nastąpi spadek
16. privilegium fori
start learning
przywilej stawania przed sądem specjalnym np. sąd duchowny
17. actor sequitur forum rei
start learning
powód idzie/niesie powództwo do sądu pozwanego (sąd właściwy dla miejsca zamieszkania pozwanego)
18. iura novit curia!
start learning
sąd (urząd) zna prawo. W prawie rzymskim to strony musiały udowodnić, że dane prawo obowiązuje. Obecnie przyjmuje się, że sąd zna prawo
19. lex
start learning
ustawa
20. lex perfecta
start learning
ustawa opatrzona sankcją nieważności. Nieważność czynności dokonanej wbrew przepisom np. zakaz darowizn między małżonkami
21. lex plus quam perfecta
start learning
ustawa przewidująca sankcję nieważności i represyjną np. bigamia
22. lex minus quam perfecta
start learning
ustawa nie przewidująca sankcji nieważności tylko sankcję karną np. związek małżeński zawarty w czasie żałoby był ważny, ale strony podlegały karze infamii
23. lex imperfecta
start learning
ustawa nie przewidująca ani nieważności, ani kary za dokonanie czynności zabronionej przez ustawę
np. lex Cincia zakazująca nadmiernych darowizn na rzecz osób spoza rodziny, leges sumptuariae
24. praeter legem
start learning
działanie obok prawa, szukanie luk w prawie (obejście przepisów)
25. contra legem
start learning
działanie sprzeczne z ustawą
26. iuxta legem
start learning
działanie zgodnie z ustawą (przepisem)
27. analogia legis
start learning
analogia w obrębie jednego aktu prawnego
28. analogia iuris
start learning
analogia w obrębie całego systemu prawa
29. a contrario
start learning
wnioskowanie z przeciwieństwa np. jeśli coś nie jest zakazane to jest dozwolone
30. praesumptio facti
start learning
domniemanie faktu
31. praesumptio iuris tantum
start learning
domniemanie prawne (wzruszalne) np. domniemanie ojcostwa
32. praesumptio iuris ac de iure
start learning
domniemanie prawne niewzruszalne, nie można go obalić przez przeprowadzenie przeciwdowodu np. wpisy w księgach wieczystych
33. nullum crimen sine lege
start learning
nie ma przestępstwa bez ustawy
34. lex retro non agit
start learning
ustawa nie działa wstecz np. przepisy które prowadzą do pogorszenia czyjejś sytuacji. Jeśli dzisiaj coś nie jest przestępstwem i to popełniłem a jutro jest już to spenalizowane to nie mogę zostać za to ukarany
35. lex posterior derogat legi priori
start learning
ustawa późniejsza uchyla wcześniejszą
36. de lege lata
start learning
komentarz do istniejącego już przepisu
37. de lege ferenda postulat o tym, że należy wprowadzić jakiś przepis (postulat zmian)
start learning
postulat o tym, że należy wprowadzić jakiś przepis (postulat zmian)
38. qui suo iure utitur, neminem laedit
start learning
kto korzysta ze swojego prawa, nikomu nie szkodzi
39. genus
start learning
rzeczy oznaczone gatunkowo, rzeczy oznaczone co do gatunku; rzeczy zamienne, rodzajowo oznaczone, takie, które określano za pomocą wagi, miary i ilości np. zboże, olej, wino, pieniądze;
40. species
start learning
rzeczy oznaczone indywidualne, rzeczy odrębnie kwalifikowane ze względu na ich cechy indywidualne (obraz, rzeźba), niezamienne
41. genus perire non censetur
start learning
uważa się, że gatunek nie ginie.
(zasada, w myśl której przy wykonywaniu zobowiązań, których przedmiotem jest rzecz oznaczona gatunkowo zniszczenie lub utrata rzeczy nie zwalnia dłużnika od obowiązku świadczenia takiej samej rzeczy)
42. causa solvendi
start learning
podstawa przekazania wartości z tytułu uwolnienia się ze zobowiązania, chęć umorzenia istniejącego długu
43. causa donandi
start learning
podstawa darowizny, w celu dokonania darowizny. Dokonuje się po to, żeby nastąpiło przysporzenie na rzecz innej osoby bez żadnego ekwiwalentu (przykład: darowizna przyczyna: chęć obdarowania)
44. causa obligandi vel acquirendi
start learning
w celu zobowiązania kogoś, celem jest nabycie prawa lub innej korzyści majątkowej przez dokonującego przysporzenia, czyli zwiększenie jego aktywów (przykład: sprzedaż, najem)
45. ad solemnitatem
start learning
(forma czynności prawnej zastrzeżona) pod rygorem nieważności, aby była skuteczna musi mieć określoną formę ta czynność np. akt notarialny
46. ad eventum
start learning
(forma czynności prawnej zastrzeżona) dla wywołania określonych skutków prawnych np. darowizna za 1 zł
47. negotium claudicans
start learning
czynność prawna kulejąca, dokonana przez osobę nieupoważnioną (np. pełnomocnik bez upoważnienia) lub niezdolną,
(np. czynność rozporządzającozobowiązująca wykonana przez osobę małoletnią bez zgody opiekuna) do momentu wydania zgody/potwierdzenia nie jest nieważna tylko nieskuteczna, charakteryzuje się bezskutecznością zawieszoną
48. essentialia negoti
start learning
istota czynności prawnej, dzięki nim można było zaliczyć czynność do danego typu i odróżnić od innych. Bez ustalenia essentialia negotii nie można zawrzeć ważnej czynności prawnej
np. przy kontrakcie kupna sprzedaży należy określić towar i cenę, w testamencie należy wyznaczyć dziedzica bo bez tego czynności te byłyby nieważne.
49. naturalia negotii
start learning
to co jest z natury związane z czynnością. Wynikają one z zasad sprawiedliwego obrotu prawnego. Dorozumiewa się że z określoną czynnością związane są milcząco(nie muszą być wyraźnie określone) tego rodzaju elementy przez strony wyłączone.
np. przy kupnie sprzedaży przyjmuje się odpowiedzialność za wady fizyczne i wady prawne towaru. Mogą być one rozszerzone, lub wyłączone.
50. accidentalia negotii
start learning
klauzule dodatkowe np. termin, warunek, polecenie
51. erga omnes
start learning
skuteczne wobec wszystkich którzy chcieliby naruszyć prawo właściciela jakiejś rzeczy lub jakieś inne prawo skuteczne wobec wszystkich np. prawa rzeczowe (przysługująca skarga > actio in rem)
52. inter partes
start learning
stosunki zobowiązaniowe skuteczne wobec stron np. zobowiązania z umów (przysługująca skarga> actio in personam)
53. causa
start learning
przyczyna, podstawa, przypadek
54. vacatio legis
start learning
okres między datą ogłoszenia aktu prawnego, a datą jego wejścia w życie
55. dies a quo
start learning
termin początkowy (od którego dnia)
56. dies ad quem
start learning
termin końcowy (do którego dnia) po zakończeniu którego czynność przestaje być skuteczna
57. superficies solo cedit
start learning
to co zostało na stałe połączone z gruntem staje się własnością właściciela gruntu np. drzewo
58. iura in re aliena
start learning
prawa na rzeczy cudzej (ograniczone prawa rzeczowe) np. hipoteka na dom
59. rei vindicatio
start learning
powództwo windykacyjne (skarga wydobywcza), wytacza się kiedy jest się pozbawionym danej rzeczy, aby ją z powrotem odzyskać
60. actio negatoria
start learning
powództwo negatoryjne, skarga o naruszenie posiadania, wytaczał ja właściciel kwirytarny, który nie utracił posiadania rzeczy, ale był w inny sposób naruszany w spokojnym wykonywaniu swych uprawnień,
a naruszający zachowywał się tak jakby miał prawo do korzystania z rzeczy
61. animus rem sibi habendi/animus possidendi
start learning
wola zatrzymania rzeczy dla siebie
62. constitutum possessorium
start learning
ustanowienie kogoś posiadaczem, zbywca przenosił własność rzeczy na nabywcę bez jej wydawania np. przenoszę własność mojego niewolnika z jednoczesnym zawarciem umowy, iż przez określony czas będę tytułem najmu korzystać z jego pracy
63. traditio brevi manu
start learning
zachodziła wówczas, gdy dotychczasowy depozytariusz w drodze umowy (np. kupna) stawał się posiadaczem tej rzeczy, kupowanie rzeczy, którą się dzierżyło
64. successio ex testamento
start learning
dziedziczenie na podstawie testamentu
65. successio in universitatem
start learning
dziedziczenie w zakresie ogólnym, przejęcie ogółu praw i obowiązków które przysługiwały poprzednikowi np. przejęcie i aktywów i pasywów
66. cum viribus hereditatis
start learning
odpowiedzialność spadkobiercy rzeczy spadkowych z tytułu spadku, spadkobierca odpowiada tylko tym, co jest w spadku
rzeczami należącymi do spadku
67. pro viribus hereditatis
start learning
odpowiedzialność do wysokości spadku, nie odnosi się do konkretnej 68. separatio bonorum
oddzielenie spadkobiercy od majątku który otrzymał
69. matrimoniale foedus
start learning
przymierze małżeńskie/ umowa małżeńska, małżeństwo równouprawnionych osób
70. impedimentum matrimonii
start learning
przeszkody małżeńskie
71. impedimentum matrimonii dirimens
start learning
przeszkoda małżeńska zrywająca (np. wiek, bigamia)
72. impedimentum matrimonii impediens
start learning
przeszkoda małżeńska wzbraniająca, przeszkody tamujące zawarcie małżeństwa (np. różnice wyznań), jeżeli jednak zostanie zawarte to jest już ważne
73. matrimonium iustum
start learning
małżeństwo zgodne z prawem
74. matrimonium iniustum
start learning
małżeństwo niezgodne z prawem
75. matrimonium legitimum
start learning
małżeństwo zgodne z prawem
76. matrimonium non legitimum
start learning
małżeństwo faktycznie nie zawarte
77. matrimonium non existens
start learning
małżeństwo które, nie istnieje
78. matrimonium non consummatum
start learning
małżeństwo niedopełnione
79. matrimonium ratum et consummatum
start learning
małżeństwo zawarte (ważne) i dopełnione jest nierozerwalne
80. separatio quoad torum et separatio mensam
start learning
rozdzielenie co do łoża i stołu
82. separatio temporanea // separatio perpetua
start learning
Separacja na jakiś czas, separacja stała
83. separatio manente vinculo
start learning
separacja przy trwającym węźle (małżeństwo nadal trwa)
84. mater semper certa est
start learning
matka jest zawsze pewna
85. pater noster
start learning
ojciec nasz
86. pater est quem nuptiae demonstrant
start learning
ojcem jest ten na którego wskazuje małżeństwo, domniemanie prawne, ojcem jest mąż matki
87. impotentia generandi
start learning
bezpłodność, niezdolności do reprodukcji, nawet jeżeli możliwe jest odbycie stosunku płciowego
88. impotentia coeundi
start learning
niemożność współżycia
89. liberi prioris tori!
start learning
dzieci z pierwszego małżeństwa
90. in vivo
start learning
zapłodnienie naturalne
91. in vitro
start learning
zapłodnienie sztuczne (w probówce/ szkle)
92. creditor
start learning
wierzyciel
93. debitor
start learning
dłużnik
94. damnum emergens
start learning
rzeczywista szkoda majątkowa, dająca się wyliczyć w pieniądzach 95. lucrum cessans zysk którego poszkodowany nie osiągnął
(korzyści jakich poszkodowany mógł się spodziewać gdyby szkoda nie nastąpiła) np. jak taksówkarz rozwalił taksówkę i na czas naprawy nią nie jeździł, a więc nie zarobił)
96. ius moderandi
start learning
prawo miarkowania przy szacowaniu szkody, np. wycena sędziego (zachowanie umiaru w wycenie), sędzia może dokonać innego oszacowania wartości niż powód
98. ius variandi
start learning
prawo wyboru świadczenia
99. facultas alternativa
start learning
upoważnienie przemienne, jest to przypadek, gdy w treści zobowiązania istnieje tylko jedno świadczenie, jednakże dłużnik może zwolnić się ze swojego obowiązku również przez spełnienie innego świadczenia.
Np. odpowiedzialność właściciela niewolnika za delikt popełniony przez niewolnika
100. culpa in abstracto
start learning
niedochowanie staranności wg abstrakcyjnego wzorca
101. culpa in concreto
start learning
niedochowanie staranności
102. culpa in eligendo
start learning
niedbalstwo przy wyborze, np. przyjęcie do pracy nieodpowiednich osób
103. culpa in custodiendo
start learning
wina osoby zobowiązanej do nadzoru rzeczy np. gdy ją ktoś ukradł
104. culpa in contrahendo
start learning
wina przy zawieraniu kontraktu, gdy źle sformułujemy umowę
105. vis maior
start learning
siła wyższa
106. audiatur et altera pars
start learning
niech będzie wysłuchana i druga strona (zasada kontradyktoryjności)
107. nemo iudex sine actore
start learning
nie ma sędziego bez powoda(musi zostać wniesione powództwo, inaczej nie ma sprawy)
108. res iudicata inter partes
start learning
sprawa osądzona tworzy prawo między stronami
109. prorogatio fori
start learning
zgodny wybór sądu przez strony (oddanie do rozstrzygnięcia sporu sądowi bez względu na jego właściwość miejscową czy osobową)
110. exceptiones peremptoriae
start learning
zarzuty powodujące zniweczenie żądania (trwałe) np. przedawnienie
111. exceptiones dilatoriae
start learning
oddalenie powództwa ze względu na niewłaściwość sądu (przejściowe)
112. onus proferendi
start learning
ciężar wniesienia dowodu, przytoczenia twierdzeń, dla uczestników (ciężar przytoczenia dowodu), strony są obowiązane podejmować działania, ażeby wyjaśnić istotne okoliczności sprawy i przedstawiać dowody
113. onus probandi
start learning
ciężar dowodu spoczywa na tym, kto twierdzi, ciężar na oskarżycielu 114. ei incumbit probatio qui dicit non qui negat ciężar dowodu spoczywa na tym, kto twierdzi, a nie na tym, co zaprzecza
115. ne bis in idem
start learning
nie można wnieść powództwa 2 razy w tej samej sprawie
116. votum separatum
start learning
zdanie odrębne np. odrębne zdanie sędziego w sądzie kolegialnym, odcięcie i uzasadnienie swojego stanowiska, uzasadnienie to powinno być na sporządzone na piśmie
117. reformatio in peius
start learning
zmiana/reforma na gorsze. Ten kto wnosi apelację nie może dostać gorszego wyroku niż w sądzie 1 instancji (wyjątek stanowi prokurator wg KPK)
118. iudex inhabilis
start learning
sędzia niezdolny do wydania wyroku (wyłączony przez ustawę) np. kiedy jest krewnym jednej ze stron
119. iudex suspectus
start learning
sędzia podejrzany (wyłączony na wniosek którejś ze stron gdy są wątpliwości co do jego stronniczości) np. gdy istnieje podejrzenie romansu między sędzią, a oskarżonym
120. emptio rei speratae
start learning
kupno rzeczy przyszłej, spodziewanej np. plony (charakter warunkowy, kontrakt wywiera skutki prawne jedynie w przypadku ziszczenia się warunku)
121. emptio spei
start learning
kupno szansy, losu np. zwierzyny z polowania, (wywiera skutki prawne nawet w przypadku nieuzyskania oczekiwanych rezultatów)
122. pactum reservati dominii
start learning
umowa z zastrzeżeniem własności, np. zastrzeżenie własności sprzedawanego przedmiotu na rzecz sprzedawcy aż do chwili zapłaty ceny
123. pactum displicentiae
start learning
umowa o zwrot rzeczy, np. sprzedaż na próbę, gdy kupujący może do określonego czasu wycofać się z kontraktu, uznając, że towar mu nie odpowiada
124. pactum in favorem tertii
start learning
umowa na rzecz osoby trzeciej, np. dłużnik, zamiast świadczyć do rąk wierzyciela, jak w typowym stosunku obligacyjnym, jest zobowiązany spełnić świadczenie na rzecz osoby trzeciej
125. pactum de retroemendo
start learning
umowa sprzedaży z zastrzeżeniem prawa odkupu (za tę samą cenę)
126. emptio ad gustum
start learning
kupno z zastrzeżeniem zwrotu, jeśli dana rzecz nie będzie się kupującemu podobała (jeszcze nie zawarta umowa, dopiero gdy dany przedmiot mi się spodoba to jest zawarta umowa)
127. locatio conductio operis
start learning
najem dzieła, zobowiązanie wykonawcy dzieła do wykonania oznaczonego dzieła dla zamawiającego. W zamian za to zamawiający był zobowiązany zapłacić ustalone wynagrodzenie w pieniądzach
128. in situ criminis!
start learning
bierze się pod uwagę ustawę w miejscu gdzie popełniono przestępstwo
129. pacta sunt servanda
start learning
umów należy dotrzymywać
130. liber inventarius!
start learning
księga inwentarzowa
131. libri baptisatorum!
start learning
parafialna księga chrztu
132. libri sponsorum!
start learning
parafialna księga zawartych małżeństw
133. libri morturorum/libri demortuorum!
start learning
księga zmarłych
134. delictum frustratum!
start learning
przestępstwo chybione
135. nullum crimen, nulla poena sine lege poenali anteriori
start learning
nie ma przestępstwa jeżeli wcześniej nie było zagrożenia sankcją karną
136. vis
start learning
siła
137. vis ac metus
start learning
siła i groźba
138. vis privata
start learning
skarga prywatna jeśli została zastosowana przemoc, np. gwałt
139. vis publica
start learning
skarga publiczna oskarżenie z urzędu
140. vis legis
start learning
z mocy prawa
141. vis testamenti
start learning
moc/ważność testamentu
142. vis probandi
start learning
moc dowodu
143. vis absoluta
start learning
siła której nie można się oprzeć
144. vis compulsiva
start learning
siła mogąca oddziaływać na psychikę jednostki/ przymus psychiczny
145. dolus generalis
start learning
zły zamiar ogólny
146. dolus directus
start learning
zły zamiar bezpośredni
147. dolus directus repentinus
start learning
zły zamiar nagły
148. dolus directus praemeditatus
start learning
zły zamiar zamierzony
149. dolus eventualis
start learning
zły zamiar ewentualny, (np. idę do banku i JEŚLI spotkam strażnika to go zabiję)
150. in dubio pro reo
start learning
w razie wątpliwości brana jest pod uwagę kara łagodniejsza, to co przemawia na korzyść oskarżonego. W razie wątpliwości na korzyść oskarżonego
153. reus in exceptione actor est
start learning
pozwany jeśli stawia zarzut, staje się powodem
154. nemo iudex in propria (sua) causa
start learning
nikt nie jest sędzią we własnej sprawie
155. lex satura
start learning
przepis regulujący różne kwestie ujęte w jednym zwartym przepisie
97. ius retentionis
start learning
prawo zatrzymania rzeczy do momentu spełnienia świadczenia, prawo zatrzymania pewnych części majątku (np. na wychowanie dzieci z powodu rozwodu zawinionego przez żonę)

You must sign in to write a comment