Question |
Answer |
Warstwy skóry (po łac. i pol.) start learning
|
|
1. naskórek (epidermis) 2. skóra właściwa (corium, dermis) 3. tkanka podskórna
|
|
|
Co pokrywa powierzchnię skóry start learning
|
|
płaszcz lipidowy (zawiesianą w/o i o/w) i złuszczoną keratyną
|
|
|
pochodzenie naskórka (epidermis) start learning
|
|
|
|
|
Wymień warstwy naskórka (epidermis) po polsku start learning
|
|
podstawna, kolczysta, ziarnista, pośrednia, rogowa
|
|
|
Warstwy naskórna po łacinie start learning
|
|
s. basale, s. spinosum, s. granulosum, s. intermediale, s. corneum
|
|
|
start learning
|
|
kom. wydłużone, silnie zasadochłonne jądra, najobficiej występujące figury podziału, prekursory kreatyny
|
|
|
Wymień prekursory kreatyny start learning
|
|
tonofibryle i cytokreatyna
|
|
|
Jakie komórki budują warstwę podstawną start learning
|
|
kom. naskórka, melanocyty, kom. Langerhansa, kom. Merkla
|
|
|
start learning
|
|
szczególnego typu keratynocyty, wykazujące czynność neuroendokrynalną
|
|
|
start learning
|
|
uwypuklenia bł. kom. przylegających do siebie komórek, oraz E-kadheryn, będących cząsteczkami kontaktu międzykom.
|
|
|
Wymień rodzaje połączeń międzykom. warstry podstawnej start learning
|
|
desmosomy, hemidesmosomy i integryny (transmembralne cz. adhezyjne)
|
|
|
start learning
|
|
to kilka rzędów wielobocznych kom., ulegających spłaszczeniu w kierunku powierzchni skóry+ sub. mukopolisacharydowo-białkowa(desmogleina)
|
|
|
start learning
|
|
w. podstawna + kolczysta; powyżej niej odbywa się procs terminalnej keratynizacji
|
|
|
start learning
|
|
to kiilka szeregów wrzecionowatych kom. o spłaszczonych jądrach, wypełnionych silnie zasadochłonnymi ziarnami keratohialiny.
|
|
|
start learning
|
|
obecne w kom. w. ziarnistej stanowią produkt pośredni w procesie wytwarzania białka keratynowego.
|
|
|
start learning
|
|
to wąskie pasmo leżące ponad w. ziarnistą, a dające się odróżnić od pozostałej w. rogowej jedynie na podst. barwień histochem./ w mikroskopie elektronowym. Ma ona duże znaczenie w zaburzeniach rogowacenia.
|
|
|
start learning
|
|
spłaszczone kom. pozbawione jąder, przylegające do siebie w dolnych warstwach, a luźno ułożone na powierzchni i ulegają złuszczaniu (s. disjunctum)
|
|
|
Funkcja białek keratynowych warstwy rogowej start learning
|
|
wiązanie wody, co nadaje elastyczność, razem z płaszczem lipidowym reg. wchłanianie i przepuszczanie do skóry sub. rozp. w wodzie i tłuszczach
|
|
|
start learning
|
|
czas przejścia keratynocytu z w. podstawnej do rogowej
|
|
|
start learning
|
|
26-28 dni, przy czym połowa tego okresu przypada na warstwę Malpighiego, a połowa na warstwę rogową.
|
|
|
Które cytokeratyny występują naturalnie w naskórku start learning
|
|
|
|
|
Ck występujące w w. suprabazalnej start learning
|
|
|
|
|
Ck występująca tylko w w. podstawnej start learning
|
|
|
|
|
Funkcja TGF-beta w naskórku start learning
|
|
kontroluje proces proliferacji i różnicowania keratynocytów
|
|
|
Markery terminalnie zróżnicowanych keratynocytów (korneocytów) start learning
|
|
filagryna, inwolukryna, lorikryna
|
|
|
start learning
|
|
białko wiążące filamenty pośrednie (agreguje filamenty Ck stanowiąc z nią rdzeń keratynocytu) i marker terminalnego równicowania korneocytów
|
|
|
start learning
|
|
involucrinprekursor nierozp. białek tworzących "kopertę" keratynoctu warstwy rogowej
|
|
|
Jaka jest ostatnia sub. syntetyzowaną przez keratynocyt w procesie różnicowania? start learning
|
|
|
|
|
start learning
|
|
Główne białko budujące "kopertę" keratynocytu. W 77% składa się z glicyny i seryny, ostatnie białko syntezowane przez keratynocyty
|
|
|
start learning
|
|
kom. dendrytyczne naskórka (makrofagi poch. szpikowego), prezentują Ag limf. Tprzez co biorą udział w r. nadwrażliwości późnej
|
|
|
Ważne receptory na kom. Langerhansa start learning
|
|
rec. dla fr. Fc gamma i frakcji dopełniacza C3, Ag klasy II tj. HlA- DR, Ag T3
|
|
|
start learning
|
|
tkanka limfatyczna związana ze skórą (ang. skin associated lymphoid tissue)
|
|
|
SALT- komórki wchodzące w jej skład start learning
|
|
Komórki Langerhansa, keratynocyty i wykazujące epidermotropizm immuno- kompetentne limfocyty T
|
|
|
Rola keratynocytów w odp. immunologicznej skóry: start learning
|
|
Produkcji wielu cytokin, mających właściwości immunoregulacyjne tj.: IL-1, 3, -6, 8 oraz TNF, a pobudzone: IFN A i B, TGF A i B, FGF, PDGF
|
|
|
W jakich chorobach dochodzi do ekspresji HLA- DR na keratynocytach start learning
|
|
lupus erythematosus, lichen planus, psoriasis, contact dermatitis,
|
|
|
start learning
|
|
kom. poch. z grzebienia nerwowego, syntezują melaninę, w barwieniu H+E widoczne w w. podstawnej jako kom. jasne, marker to Ag S-100, nie mają desmosomów
|
|
|
start learning
|
|
tyrozyna-(tyrozynaza)-> L-dopa --> dopachinon --> melanina
|
|
|
Jak można uwidocznić melanocyty? start learning
|
|
r. L-dopa i barwienie solami srebra
|
|
|
Co pozwala zbadać aktywność tyrozynazy w melanocytach? start learning
|
|
|
|
|
Czynniki działające uczynniająco na melanogenezę start learning
|
|
prom. pozafioletowe, stan zap., metale i metaloidy, MSH?, h. tarczycy i płciowe (estrogen)
|
|
|
Czynniki wpływające hamująco na melanogenezę start learning
|
|
h. kory nadnerczy, wit.tj. C,
|
|
|
start learning
|
|
blaszka jasna (lamina lucida), blaszka ciemna (lamina densa), strefa pod bl. ciemną (sublamina densa)
|
|
|
lamina lucida (bl. jasna)- start learning
|
|
laminina, kompleks białkowy (230 i 180 kD) związany z półdesmosomami keratynocytów warstwy podstawnej
|
|
|
start learning
|
|
skł. l. lucida, glikoproteina zbudowana z 3x łańcuch A i 1x łańcuch B, m-ce wiązania dla: kolagenu IV, proteoglikanami, rec. komórek
|
|
|
Główne składniki lamina densa start learning
|
|
kolagen typu IV, nie scharakteryzowany antygen kolagenowy KF-1 oraz proteoglikany, zawierające głównie siarczan heparanu.
|
|
|
Strefa pod blaszką ciemną (sublamina densa) start learning
|
|
składa się z włókien zakotwiczających (anchoring fibres), zbudowanych z kolagenu typu VII, dzięki którym utrzymywana jest łączność pomiędzy naskórkiem a skórą właściwą.
|
|
|
Rola integryn (VLA) keratynocytów w przyleganiu naskórka do skóry właściwej start learning
|
|
są receptorami dla skł. macierzy zewnątrzkomórkowej, np. kolagenu (VLA 2), lamininy (VLA 6), fibronektyny (VLA 5), epiligryny (VLA 3).
|
|
|
start learning
|
|
pochodzenie mezodermalne, podzielona na w. brodawkowatą (stratum papillare), siateczkowatą (stratum reticulare)
|
|
|
Co buduje warstwę brodawkowatą start learning
|
|
brodawki, zawierające liczne drobne naczynia krwionośne.
|
|
|
start learning
|
|
obejmuje głębsze warstwy aż do tkanki podskórnej, różniącą się bardziej zbitym charakterem kolagenu.
|
|
|
Co wchodzi w skład skóry właściwej start learning
|
|
Zbudowana jest z włókien tkanki łącznej, zawiera komórki łącznotkankowe, naczynia krwionośne, zakończenia nerwowe i przydatki skóry.
|
|
|
Co buduje podścielisko łącznotkankowe skóry właściwej start learning
|
|
wł. kolagenowe, retikulowe i sprężyste+ mukopolisacharydy (kw. chondroitynosiarkowy, kw. hialuronowy, kompleksy polisacharydowo- białkowe)
|
|
|
Kolagen którego typu stanowi podstawową składową podścieliska łącznotkankowego skóry właściwej start learning
|
|
|
|
|
Jakie białka budują głównie bł. naczyń i bł podstawnej naskórka start learning
|
|
|
|
|
Jakie procesy zachodzą w skórze właściwej w procesie starzenia start learning
|
|
wł. sprężyste ulegają zwyrodnieniu i zbijają się wraz z wł. kolagenowymi w bezpostaciową masę, ↓ synteza kolagenu i proteoglikanów, upośledzenie angiogenzy
|
|
|
Wymień kom. tkanki łącznej występujące w skórze właściwej start learning
|
|
fibrocyty i fibroblasty, histiocyty, kom. tuczne, poj. kom. krwi (limfocyty)
|
|
|
start learning
|
|
składa się ze zrazików tłuszczowych przedzielonych zbitą tk. łączną włóknistą. W przestrzeniach międzyzrazikowych tk. podskórnej zawarte są części wydzielnicze gg. potowych oraz naczynia krwionośne, wł. i upostaciowane zakończenia nerwowe.
|
|
|
start learning
|
|
naczynia skóry tworzą głęboki splot naczyniowy na granicy skóry właściwej i tkanki podskórnej oraz powierzchniowy splot podbrodawkowy.
|
|
|
Co zaopatruje splot brodawkowaty? start learning
|
|
brodawki skórne do samego naskórka
|
|
|
Jak odżywiany jest naskórek start learning
|
|
poprzez krążenie limfy, naczynia krwionośne nie wnikają do niego
|
|
|
Jakie elementy budują układ naczyniowy skóry start learning
|
|
naczynia włosowate (kapilary), przedwłosowate (prekapilarów) oraz naczyń żylnych i tętniczych
|
|
|
Jak unaczynione są przydatki? start learning
|
|
mieszki włosowe i gg. potowe: naczynia krwionośne tworzą oddzielne sploty. Na podkreślenie zasługuje, że górna część mieszków włosowych jest zaopatrywana przez inne naczynia niż część dolna.
|
|
|
Jak wygląda unaczynienie limfatyczne skóry? start learning
|
|
zaczyna się w warstwie brodawkowej skóry i łączy się w sieć poniżej tej warstwy. W tkance podskórnej występuje druga sieć naczyń limfatycznych, zbierających chłonkę z okolicy gruczołów potowych, łojowych i mieszków włosowych.
|
|
|
start learning
|
|
wolne zakończenia nerwowe i upostaciowione, spełniające rolę receptorową
|
|
|
Wymień upostaciowione zakończenia nerwowe skóry start learning
|
|
Vatera- Paciniego, Meissnera, Krausego, Ruffiniego
|
|
|
Wolne zakończenia nerwowe- zakres unerwienia start learning
|
|
wnikają do naskórka, oplatają przydatki, wnikają do mięśniówki naczyń
|
|
|
start learning
|
|
upostaciowine zakończenia nerwowe bardziej wrażliwe na dotyk,
|
|
|
start learning
|
|
upostaciowione zakończenia nerwowe położone głęboko, b. wrażliwe na ucisk.
|
|
|
sub. wydzielane przez włókna nerwowe start learning
|
|
substancja P, somatostatyna, hormon stymulujący melanocyty MSH-gamma
|
|
|
Rola sub. wydzieanych przez wł. nerwowe start learning
|
|
przekazywanie syg. w ukł. nerwowym, reg. przekazywanie czucia bólu, kurczliwość naczyń krwionśnych, rozszerzenie naczyń i uwalnianie histaminy z kom. tucznych
|
|
|
time over bł. śluzowych otworów naturalnych start learning
|
|
|
|
|
jakie gruczoły występują w obrębie bł. śluzowych otworów naturalnych? start learning
|
|
g. śluzowe, *gg. łojowe przemieszczone (glandulae sebaceae heterotopicae)
|
|
|
start learning
|
|
holokrynowe, uchodzą poniżej lejka włosa lub bezpośrednio na pow. skóry, łój wydzielanie łoju wspomagane przez skórcz mm. przyłośnych
|
|
|
Czynniki nasilające produkcję łoju start learning
|
|
testosteron, progesteron, gg. kory nadnerczy
|
|
|
Wpływ testosteronu i progesteronu na gg. łojowe start learning
|
|
powodują przerost gruczołów łojowych i ich wzmożone wydzielanie,
|
|
|
Czynniki hamujące produkcję łoju start learning
|
|
estrogeny i antyandrogeny (np. octan cyproteronu)
|
|
|
Jakie typy gg. potowych występują start learning
|
|
|
|
|
Lokalizacja gruczołów potowych ekrynowych start learning
|
|
|
|
|
Lokalizacja gruczołów potowych apokrynowych start learning
|
|
związane są z mieszkami włosowymi i występujące głównie w okolicach pachowych, płciowych, odbytu, brodawek sutkowych oraz powiek.
|
|
|
Budowa gg. potowego ekrynowego start learning
|
|
części wydzielniczej, przewodu wyprowadzającego i ujścia w naskórku.
|
|
|
Budowa gg. potowego apokrynowego start learning
|
|
części wydzielniczej, przewodu wyprowadzającego i ujścia w kanale włosowym lub naskórku.
|
|
|
start learning
|
|
regulacja cieplna, ↑ wydz. potu przy temp. otoczenia >31 st., lub nadmiernego wytwarzania ciepła ustroju
|
|
|
start learning
|
|
bardzo rozcieńczony roztwór soli, zawierający min. związki mineralne (potas, wapń, magnez, żelazo), a także mocznik, kwas mlekowy, węglowodany, lipidy i in.
|
|
|
Przykłady i wpływ środków cholinergicznych na wydzielanie potu start learning
|
|
(acetylocholina, pilokarpina) pobudzają je,
|
|
|
Przykłady i wpływ środków przeciwcholinergicznych na wydzielanie potu start learning
|
|
|
|
|
Różnica w kontroli unerwienia gg. apokrynowych i ekrynowych start learning
|
|
apokrynowe są reg. przez wł. adrenergiczne, a gg. ekrynowe przez wł. cholinergiczne
|
|
|
Części z których zbudowany jest mieszek włosowy start learning
|
|
cz. nabłonkowa=macierz i cz. łącznotkankowa
|
|
|
Cz. nabłonkowa mieszka włosowego/ macierz start learning
|
|
powstaje w wyniku rogowacenia łodygi włosa i tworzy pochewkę włosa dochodząc aż do pow. skóry
|
|
|
Cz. łącznotkankowa mieszka włosowego start learning
|
|
głównie jest to brodawka włosa, zaopatrzona w naczynia krwionośne i nerwy, która jest ściśle związana z macierzą.
|
|
|
Jaki jest cykl rozwojowy włosów u człowieka start learning
|
|
niezsynchronizowany tj. w danym czasie poszczególne mieszki włosowe znajdują się w różnej fazie cyklu
|
|
|
start learning
|
|
okres wzrostu włosa, trwa 3-6 lat, 80-85% włosów w tej fazie
|
|
|
start learning
|
|
1. tworzenie zawiązka włosa
|
|
|
start learning
|
|
tworzenie się opuszki i brodawki włosa
|
|
|
start learning
|
|
tworzenie się komórek macierzy włosa
|
|
|
start learning
|
|
włos rośnie do ujścia gg. łojowego
|
|
|
start learning
|
|
włos rośnie do powierzchni naskórka
|
|
|
start learning
|
|
włos przebija się na zewnątrz
|
|
|
start learning
|
|
dobrze wykształcona opuszka
|
|
|
start learning
|
|
dolna rozszerzona część mieszka, zawierająca macierz włosa, tj. najszybciej dzielące się komórki nabłonka.
|
|
|
start learning
|
|
faza inwolucyjna trwa ok. 2 tyg. od 0,5 do 1% włosów znajduje się w tej fazie
|
|
|
start learning
|
|
opuszka stopniowo zanika i ulega postępującemu rogowaceniu z przesunięciem ku górze, w wyniku czego tworzy się charakterystyczna kolba, złożona z niezróżnicowanych i zrogowaciałych kom., z których w okresie anagenu powstanie nowa opuszka.
|
|
|
start learning
|
|
faza spoczynku, trwa 2-4 miesiące, 10-20% włosów znajduje się w tej fazie
|
|
|
start learning
|
|
górna część mieszka jest zachowana, natomiast zrogowaciały korzeń włosa leży bliżej powierzchni, na poziomie mięśnia przywłośnego, tworząc tzw. kolbę.
|
|
|
jakie typy włosów wyróżniamy? start learning
|
|
włosy meszkowe, brwi i rzęsy, włosy okolic płciowych oraz skóry owłosionej głowy.
|
|
|
Wpływ androgenów na wzrost włosów start learning
|
|
stymulują wzrost włosów okolic płciowych i brody, a hamują wzrost włosów skóry owłosionej głowy u osób genetycznie predyspono- wanych do łysienia męskiego.
|
|
|
Składowe budujące paznokieć start learning
|
|
macierz paznokcia (matrix), zrogowaciała płytka paznokciowa, pod którą znajduje się łożysko łącznotkankowe oraz hyponychium
|
|
|
start learning
|
|
dosiebna cz. łożyska leżąca pod wałem paznokciowm i jest miejscem wzrostu płytki paznokciowej
|
|
|
Obrąbek naskórkowy, czyli „skórka" start learning
|
|
(cuticula, eponychium), pokrywa płytkę od strony wału i chroni ją przed urazami.
|
|
|
start learning
|
|
zbielenie w kształcie księżyca leżące w proksymalnej cz. płytki, przylega do eponychium
|
|
|
Ile wynosi wzrost płytki paznokciowej start learning
|
|
|
|
|