Antyk

 0    161 flashcards    lack
download mp3 print play test yourself
 
Question język polski Answer język polski
Od kiedy do kiedy trwał Antyk?
start learning
od przełom wieków IX i VIII pne do okres pomiędzy IV a VI wiekiem ne 476 rok
Antyk inaczej ...?
start learning
Starożytność
Cała starożytność dzieli się na dwie grupy:
start learning
antyk mityczny i chrześcijański
Antyk mityczny
start learning
zdominowany przez Greków
Antyk chrześcijański
start learning
zdominowany przez Rzymian
Kultura antyczna wywarła ogromny wpływ na
start learning
kulturę europejską w zakresie filozofii myśli politycznej prawa sztuki literatury i kanonów piękna
Starożytna Grecja jest ...?
start learning
kolebką europejskiej sztuki i cywilizacji
Kultura starożytna była
start learning
uporządkowana i harmonijna kładziono nacisk na prostotę rytmiczność i doskonałość
Filozofia znaczy
start learning
umiłowanie mądrości
Filozofia narodziła się
start learning
w starożytnej Grecji ok V w pne
Dzięki komu narodziła się filozofia?
start learning
dzięki Talesowi z Miletu
Wśród filozofów przyrody jest
start learning
Heraklit z Efezu twórca twierdzenia wszystko płynie
Jednym z najlepiej znanych starożytnych filozofów jest
start learning
Sokrates Ateńczyk żyjący w latach 469-399 pne
Sokrates uznawany jest za
start learning
twórcę humanizmu
Dlaczego Sofoklates jest uznawany za twórcę humanizmu?
start learning
pierwszy postawił w centrum zainteresowania człowieka i jego rozum
Sokrates dokonał
start learning
przełomu w filozofii greckiej
Jak Sofoklates dokonał przełomu?
start learning
odrzucając uznawany przez filozofów przyrody empiryzm (poznawanie świata zmysłami)
Czym kierował się Sofokrates?
start learning
racjonalizmem (rozum i intelekt stanowią główne źródło ludzkiego poznania)
Uczniem Sokratesa i kontynuatorem jego myśli jest
start learning
filozof Platon
W filozofii starożytnej możemy wyróżnić kilka szkół, z których każda opierała
start learning
swój światopogląd na innym założeniu
Jakie były szkoły?
start learning
Stoicyzm, Sceptycyzm, Cynicy, Epikurejczycy
Czym jest Stoicyzm?
start learning
nawiązująca do cyników grecka szkoła filozoficzna
Kiedy i przez kogo została założona szkoła filozoficzna- Stoicyzm?
start learning
w III w pne przez Zenona z Kition
Na jakie etapy rozróżnia się Stoicyzm?
start learning
stara szkoła Zenona, średnia szkoła na wyspie Rodos, młodsza szkoła w Rzymie za czasów cesarstwa
Co twierdzili Stoicy?
start learning
że istnieje jedynie byt materialny, lecz rozróżniali w każdej rzeczy
Co Stoicy rozróżniali w każdym bycie Stoicy?
start learning
bierny substrat i pneumę, czyli materię czynną
Na czym polega Stoicyzm?
start learning
zachowaniu spokoju wewnętrznego, opanowanie i harmonię ducha jako drogę do szczęścia
Czym jest Sceptycyzm?
start learning
pogląd filozoficzny polegający na wstrzymaniu się od wydawania sądów o rzeczywistości
Co jest powodem postawy Sceptycyzmu?
start learning
przekonanie, że nigdy nie można znaleźć ani ostatecznej racji dla danego sądu, ani niepodważalnego kryterium prawdy
Na czym polega Sceptycyzm?
start learning
głosił postawę całkowitej obojętności
Czym jest Cynicy?
start learning
szkoła filozoficzna założona przez Antystenesa z Aten
Co głosił Antystenes z Aten?
start learning
że cnota jest czymś zdobywanym na stałe przez wiedzę łączoną z praktycznym działaniem
Co Cynicy uważali za cel życia?
start learning
nauczanie moralności wśród ludności pochodzenia plebejskiego
Na czym polega Cynicy?
start learning
za najwyższe cnoty ludzkie uważali umiar, wstrzemięźliwość i nie przywiązywanie wagi do przedmiotów materialnych
Czym jest Epikureizm?
start learning
hellenistyczny system filozoficzny
Kto jest twórcą Epikureizmu?
start learning
Epikur
Epikureizm głosił:
start learning
sensualizm, zasady logiki indukcyjnej, etykę hedonistyczną
Na czym polega Epikureizm?
start learning
że jedynym dobrem jest przyjemność, a szczęście można osiągnąć tylko życiem pozbawionym przykrości, za to pełnym radości i rozkoszy
Co na długie wieki określiła literatura antyczna?
start learning
europejskie kanony piękna
W antyku narodziły się:
start learning
liryka, epika i dramat
Czym jest Liryka?
start learning
jeden z trzech podstawowych rodzajów literackich, których głównym przedmiotem przedstawienia są przeżycia wewnętrzne, przekazywane za pośrednictwem wypowiedzi monologicznej
Gatunki liryczne
start learning
hymn, oda, pieśń, elegia, tren, fraszka, sonet, poemat, epigramat, wiersz
Hymn-
start learning
uroczysta pieśń pochwalna
Oda-
start learning
utwór o wzniosłej, patetycznej treści
Pieśń-
start learning
najstarszy gatunek liryczny
Elegia-
start learning
utwór liryczny o treści poważnej
Tren-
start learning
utwór poświęcony zmarłej osobie
Fraszka-
start learning
krótki utwór wierszowany, żartobliwy, zakończony puentą
Poemat-
start learning
dłuższy utwór wierszowany
Podział liryki
start learning
Ze względu na sposób wypowiedzi podmiotu i Ze względu na typy wyrażanych przeżyć (tematyka)
Ze względu na sposób wypowiedzi podmiotu
start learning
bezpośrednia, pośrednia, opisowa, sytuacyjna (narracyjna), zwrotu do adresata (inwokacyjna), podmiotu zbiorowego, osobista, roli, maski
Ze względu na typy wyrażanych przeżyć (tematyka)
start learning
miłosna, refleksyjno-filozoficzna, patriotyczno-obywatelska, agitacyjno-polityczna, funeralna, religijna, autobiograficzna
Podział mitów:
start learning
teogoniczne, kosmogoniczne, antropogeniczne, genealogiczne
mity teogoniczne-
start learning
mówią o życiu i losach bogów
mity kosmogoniczne-
start learning
opowiadają o powstaniu świata
mity antropogeniczne-
start learning
mówią o powstaniu człowieka
mity genealogiczne-
start learning
przedstawiają historie najsławniejszych rodów
Funkcje mitów:
start learning
poznawcze, światopoglądowe, sakralne
Poznawcze-
start learning
dzięki mitom ludzie wyjaśniali pewne niezrozumiałe zjawiska przyrody
Światopoglądowe-
start learning
mity, które były podstawą wierzeń religijnych
Sakralne-
start learning
mity, które przedstawiały wzorce rytualnych obrzędów i nakazywały czcić bogów
Do najsławniejszych mitów greckich należą:
start learning
o Ikarze, o narodzinach świata, o Demeter i Korze, o Syzyfie, o Heraklesie
Epos-
start learning
najstarszy znany gatunek literacki
Twórca Eposu
start learning
pierwszy poeta Homer
Obok Homera w Starożytności tworzyło wielu wybitnych poetów i pisarzy. Do najbardziej znanych należą:
start learning
Horacy, Safona, Anakreont
Teatr wywodzi się
start learning
ze starożytnej tradycji religijnej, Wielkich Dionizji
Wielkie Dionizje
start learning
uroczystości na cześć boga wina, Dionizosa, a jego początki sięgają VI w pne
Aktorzy w starożytnym teatrze
start learning
nosili maski, buty na koturnach, postacie kobiece grali młodzi mężczyźni, w przedstawieniu brało udział najwyżej trzech aktorów oraz chór
Teatr był podzielony na trzy gatunki:
start learning
tragedia, komedia, farsa
Tragedia-
start learning
opowiadała o rzeczach poważnych, dramatach, konfliktach moralnych i religijnych
Komedia-
start learning
lżejsza niż tragedia, mówiła o rzeczach mniej istotnych, miała zwykle szczęśliwe zakończenie
Farsa-
start learning
prześmiewcza, ironiczna opowieść, najczęściej o życiu politycznym w państwie
Doprowadzenie teatru antycznego do doskonałości zawdzięczamy trzem wielkim dramatopisarzom:
start learning
Ajschylosowi, Sofoklesowi i Eurypidesowi
Co zrobili Ajschylos, Sofokles i Eurypides?
start learning
Wprowadzili do teatru drugiego i trzeciego aktora i ustanowili obowiązujące jeszcze wiele wieków później zasady kompozycji dramatu
Zasady kompozycji dramatu:
start learning
zasada trzech jedności, maksymalnie trzech aktorów, tragiczny konflikt bohatera lub bohaterów, brak scen zbiorowych, występowanie chóru, zasada decorum, katharsis
Zasada trzech jedności-
start learning
czasu (akcja trwała maksymalnie 24 godziny), miejsca (akcja rozgrywała się w jednym miejscu) i akcji (dramat obejmował tylko jeden wątek)
Maksymalnie trzech aktorów-
start learning
tylko mężczyźni
Zasada decorum-
start learning
pisanie tragedii wysokim stylem
Katharsis-
start learning
duchowe oczyszczenie
Do najbardziej znanych starożytnych greckich tragedii należą:
start learning
Antygona i Król Edyp Sofoklesa
Religia starożytnej Grecji była religią ...?
start learning
politeistyczną, czyli wielobóstwem
Na czym opierała się religia starożytnej Grecji?
start learning
mitologii, skąd czerpano wiedzę o bogach i ich życiu
Religia Greków była
start learning
antropomorficzna-bogów wyobrażano sobie w postaci ludzi, wiecznie młodych i pięknych
Każdy z bogów miał
start learning
pieczę nad jedną lub kilkoma określonymi dziedzinami ludzkiego życia
Zeus–
start learning
władca bogów i ludzi
Atena–
start learning
bogini mądrości
Hades–
start learning
bóg podziemi, krainy zmarłych
Apollo–
start learning
bóg piękna i sztuki, przewodnik muz
Posejdon–
start learning
bóg mórz i oceanów
Afrodyta–
start learning
bogini miłości
Ares–
start learning
bóg wojny
Dionizos–
start learning
bóg wina
Demeter–
start learning
bogini płodności
Libacje
start learning
ofiary ze zwierząt lub owoców, przed wypiciem wina ulewano trochę na ich cześć
Starożytni wyznawali również wiarę w
start learning
życie wieczne po śmierci
Warunkiem owego życia był
start learning
pochówek zgodny z ustalonymi obrzędami
Bez godnego pochowania ...?
start learning
nie można było cieszyć się życiem pozagrobowym w Hadesie
Religię tę po podbiciu Grecji przejęli
start learning
Rzymianie
Co zrobili Rzymianie?
start learning
zmienili oni imiona bogów z greckich na rzymskie i czcili ich wzorem Greków
Epoka antyku to również czas narodzin
start learning
chrześcijaństwa
Chrześcijaństwo wywodzi się z
start learning
judaizmu
Judaizm-
start learning
pierwsza religia monoteistyczna, czyli czcząca jednego Boga, opiera się na Biblii
Biblia inaczej
start learning
Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu
Biblia-
start learning
to zbiór siedemdziesięciu trzech ksiąg religijnych judaizmu, chrześcijaństwa i islamu
Na ile języków była tłumaczona Biblia?
start learning
na około tysiąc dwieście języków
Ile funkcjonuje Biblia?
start learning
ponad trzy tysiące lat
Stary Testament składa się...?
start learning
z czterdziestu sześciu ksiąg
Kiedy powstał ST?
start learning
między XII a II wiekiem pne
W jakim jęz. powstał ST?
start learning
hebrajskim, aramejskim i greckim
Co zawiera ST? tzw.
start learning
Torę
Tora-
start learning
św. księga judaizmu
Od czego rozpoczyna się ST?
start learning
Księgii Rodzaju i Księgii Wyjścia (Exodus)
O czym mówi Księga Rodzaju?
start learning
mówi o stworzeniu świata i człowieka
O czym mówi Księga Wyjścia (Exodus)?
start learning
mówi o historii wygnania człowieka z Raju i historii Mojżesza i jego rodu
Nowy Testament składa się...?
start learning
z dwudziestu siedmiu ksiąg
Kiedy powstał NT?
start learning
między I a II wiekiem ne
W jakim jęz. powstał NT?
start learning
greckim
Co zawiera NT?
start learning
cztery Ewangelie, Dzieje Apostolskie, Listy apostolskie i Apokalipsę św. Jana
Jakie Ewangelie zawiera NT?
start learning
Mateusza, Marka, Łukasza i Jana
Jaki gatunki literackie są zawarte w NT?
start learning
przypowieść
Na jaki jęz. jest tłumaczona Biblia?
start learning
na niemal wszystkie języki świata
Najstarszy przekład Biblii to?
start learning
Wulgata
Wulgata-
start learning
tłumaczenie na język łaciński, przez św. Hieronima
Grecki przekład Pisma Świętego
start learning
Septuaginta
Antyk od kiedy do kiedy?
start learning
VIII w pne do 476 r ne
Rozrywka Antyku:
start learning
igrzyska olimpijskie w Grecji, wyścigi wozów i walki gladiatorów w Rzymie, sympozjon
Złote myśli Antyku:
start learning
Wszystko płynie (Heraklit), Wiem, że nic nie wiem (Sokrates), Chwytaj dzień (Horacy), Nie wszystek umrę (Horacy), Chleba i igrzysk
Frazeologizmy:
start learning
pięta Achillesa, męki Tantala, syzyfowa praca, syreni śpiew, koń trojański, marsowa mina, spartańskie wychowanie, stoicki spokój
Pięta Achillesa-
start learning
czyjaś słaba strona
Męki Tantala-
start learning
chęć na coś czego nie możemy zdobyć
Syzyfowa praca-
start learning
praca bez końca
Syreni śpiew-
start learning
uwodzicielski, podstępny
Koń trojański-
start learning
podarunek na pozór nieszkodliwy, przynoszący szkody obdarowanemu
Marsowa mina-
start learning
zła, zaciekła mina
Spartańskie wychowanie-
start learning
wychowanie pełne trudu, cięzkie
Stoicki spokój-
start learning
ostrożność
Teatr Antyku:
start learning
kamienne teatry greckie, rzymskie amfiteatry, agony (konkursy) dramatyczne, wielcy tragicy, trzy jedności, koturny, maski, deus ex machina
Wielcy tragicy-
start learning
Ajschylos, Sofokles, Eurypides
Trzy jedności-
start learning
miejsca, akcji i czasu
Cechy Antyku:
start learning
tematyka mitologiczna, kalokagatia, człowiek miarą wszechrzeczy, zasada złotego środka, mimesis
Kalokagatia-
start learning
jedność piękna i dobra
Gatunki literackie Antyku:
start learning
epos, tragedia, komedia, pieśń, sielanka, anakreontyk, oda, tren, bajka
Sielanka-
start learning
gatunek literacki o proweniencjach antycznych
Anakreontyk-
start learning
utwór literacki opisujący uroki życia
Epika:
start learning
powieść, nowela, opowiadanie, epopeja, baśń, mit, legenda, pamiętnik przypowieść
Liryka:
start learning
oda, hymn, pieśń, tren, elegia, fraszka, epigramat, sonet
Dramat:
start learning
dramat właściwy, tragedia, komedia, farsa, tragifarsa, opera
Epos (osoby):
start learning
Homer-Iliada, W. Eneida-Odyseja
Tragedia (osoby):
start learning
Sofokles-Król Edyp
Komedia (osoby):
start learning
Arystofanes-Chmury
Pieść (osoby):
start learning
Horacy-Wybudowałem pomnik
Sztuka Antyku:
start learning
Antyczny kanon piękna, architektura, rzeźba, malarstwo, ceramika
Antyczny kanon piękna:
start learning
proporcje, harmonia, umiar
Architektura:
start learning
porządki architektoniczne: dorycki, joński, koryncki
Rzeźba:
start learning
realizm, idealizacja
Malarstwo:
start learning
freski, mozaiki
Ceramika:
start learning
wazy
Filozofia Antyku:
start learning
filozofowie przyrody, sofiści, epikurejczycy, stoicy, cynicy, sceptycy, Sokrates, Platon, Arystoteles
Nauka i oświata Antyku:
start learning
rozwój matematyki, medycyny i fizyki, szkoły filozoficzne, powstanie i rozwój retoryki, gimnazjon
Historia Antyku:
start learning
wielka kolonizacja grecka, miasta-państwa (polis), demokracja ateńska, podboje Aleksandra Macedońskiego, imperium rzymskie, podział cesarstwa rzymskiego
Źródła kulturowe Antyku:
start learning
kultura: minojska, mykeńska, egipska

You must sign in to write a comment