Question |
Answer |
start learning
|
|
Ogólnie przyjęte i akceptowalne wzorce postępowania oraz zachowania społeczeństwa w różnych sytuacjach.
|
|
|
Rodzaje norm społecznych: start learning
|
|
• normy prawne • normy moralne • normy obyczajowe • normy religijne • normy zwyczajowe
|
|
|
start learning
|
|
wynikająca z przepisów prawnych reguła postępowania, wydana lub usankcjonowana przez państwo i zagwarantowana przymusem państwowym, której adresatami są wszystkie osoby znajdujące się w opisanej normą sytuacji lub posiadające określone w normie cechy
|
|
|
start learning
|
|
• Normy bezwzględnie wiążące – nie pozwalają adresatowi wyboru swobody postępowania w danej sytuacji. • Normy względnie wiążące – ich zastosowanie zależy od woli stron zaangażowanych w dane działanie.
|
|
|
przykłady norm bezwzględnie i względnie wiążących: start learning
|
|
• Adresat normy prawnej bezwzględnie obowiązującej powinien zachować się dokładnie tak, jak określono w normie. Nie ma on pozostawionej swobody w wyborze postępowania.
|
|
|
przykłady norm bezwzględnie i względnie wiążących: start learning
|
|
• Inny charakter mają normy prawne względnie obowiązujące. Adresaci tych norm mogą, ale nie muszą zachować się w sposób, jaki został opisany w normie prawnej. Tak więc mogą oni również zachować się inaczej, niż wynika to z treści normy prawnej.
|
|
|
RODZAJE NORM PRAWNYCH sposób określenia zachowań ludzkich opisanych przez normę prawną start learning
|
|
• Normy nakazujące – określa sposób postępowania w danej sytuacji (oczywiście zgodnie z prawem) • Normy zakazujące – opisuje niedozwolone sposoby postępowania • Normy przyzwalające – określają dozwolone prawnie działania
|
|
|
przykłady norm zakazujących, nakazujących i zezwalających start learning
|
|
• • Norma nakazująca określa, co jej adresat powinien uczynić, aby postępować zgodnie z treścią normy prawnej
|
|
|
przykłady norm zakazujących, nakazujących i zezwalających start learning
|
|
Norma zakazująca określa, od jakich działań adresat normy prawnej powinien się powstrzymać
|
|
|
przykłady norm zakazujących, nakazujących i zezwalających start learning
|
|
Norma zezwalająca pozwala na określone zachowanie adresata normy prawnej, czyli może on zachować się tak, jak określono w normie prawnej, ale może też zachować się inaczej
|
|
|
Czym jest koncepcja trójelementowa? start learning
|
|
1. Hipoteza – określa sytuację i adresata, do którego się odnosi 2. Dyspozycja – opisuje sposób zachowania w danej sytuacji (co jest nakazane, zakazane lub dozwolone) 3. Sankcja – wskazuje konsekwencje nieprzestrzegania danej normy
|
|
|
start learning
|
|
– lex, ius (pol. legislacja, jurysdykcja)
|
|
|
start learning
|
|
– principium (pols. pryncypia)
|
|
|
start learning
|
|
|
|
|
start learning
|
|
– societas (pols. socjopata)
|
|
|
start learning
|
|
– civitas (pols. cywil, cywilizacja)
|
|
|
start learning
|
|
– poena (pols. penitencjarny)
|
|
|
start learning
|
|
– potentia (pols. potencja)
|
|
|
start learning
|
|
|
|
|
start learning
|
|
|
|
|
start learning
|
|
Prawo to wszystkie wydane lub usankcjonowane przez państwo normy postępowania, powszechnie obowiązujące na jego terytorium, których przestrzeganie jest zagwarantowane przymusem państwowym
|
|
|
KONCEPCJE PRAWA PRAWO NATURALNE start learning
|
|
(lex naturalis) Istnieje niezależnie od czasu i przestrzeni i jest niezmienne. Źródło - Bóg, natura. To zbiór norm, które obowiązują całe społeczeństwo i władzę państwową bez względu na to, czy są one przez tą władzę ustanawiane i uznawane, czy nie.
|
|
|
KONCEPCJE PRAWA PRAWO POZYTYWNE start learning
|
|
Prawo stanowione (ius civile), pozytywne - to zbiór norm, które zostały ustanowione przez organy państwowe, ustawodawcze, uwzględniając normy ogólne przyjęte w danym społeczeństwie.
|
|
|
KONCEPCJE PRAWA PRAWO POZYTYWNE start learning
|
|
Istnieje na określonym terenie i w określonym czasie, jest zmienne. Państwo gwarantuje przestrzeganie tego typu prawa za pomocą przymusu. jest wolne od ocen moralnych i tylko jego należy przestrzegać.
|
|
|
Jakie cechy powinno mieć prawo stanowione(pozytywne), aby można było je nazwać dobrym prawem? start learning
|
|
▪ oparte na prawie naturalnym, ▪ sprawiedliwe, ▪ trwałe, ▪ takie samo dla wszystkich ludzi, ▪ wzór, na którym powinny opierać się normy prawne
|
|
|
PRAWO W UJĘCIU PRZEDMIOTOWYM start learning
|
|
To zbiór ogólnych, uporządkowanych norm (zasad) zachowania uznanych lub preferowanych przez społeczeństwo (państwo), zagrożonych różnymi sankcjami (rygorami) w razie ich naruszenia.
|
|
|
PRAWO W UJĘCIU PODMIOTOWYM start learning
|
|
To zbiór uprawnień przyznawanych jednostce przez obowiązujące akty normatywne (np. konstytucję), służących zabezpieczaniu jej interesów i dających tej jednostce pewną swobodę działania.
|
|
|
start learning
|
|
• Funkcja stabilizacyjna – prawo zapewnia komfort i poczucie bezpieczeństwa społeczeństwu oraz utrwala istnienie ładu społecznego
|
|
|
start learning
|
|
• Funkcja kontrolna – jedyny z elementów kontroli społecznej • Funkcja dystrybucyjna – prawo reguluje kształtowanie zasad dystrybucji, dotyczy głównie prawa administracyjnego i cywilnego
|
|
|
start learning
|
|
• Funkcja kulturotwórcza – prawo integruje społeczeństwo żyjące w danym kraju, wytwarza odpowiednią atmosferę, kreuje gwarancję utrzymania ciągłości historycznej narodu
|
|
|
start learning
|
|
• Funkcja represyjna i wychowawcza – prawo "motywuje" do pozytywnych zachowań, wymierza kary za popełnione przestępstwa
|
|
|
start learning
|
|
• Funkcja organizacyjna – prawo tworzy prawne i instytucjonalne warunki do funkcjonowania państwa i społeczeństwa • Funkcja ochronna – prawo chroni ważne dla społeczeństwa i jednostki wartości
|
|
|
start learning
|
|
– krótka sentencja sformułowana przez prawnika, najczęściej jeszcze w starożytności, wyrażająca w przystępny sposób ważną zasadę prawną
|
|
|
– nieznajomość prawa szkodzi start learning
|
|
|
|
|
- niech będzie wysłuchana druga(przeciwna) strona start learning
|
|
|
|
|
– ustawa (prawo) nie działa wstecz start learning
|
|
|
|
|
– umów należy dotrzymywać (umowa rzecz święta) start learning
|
|
|
|
|
–zobowiązanie do (świadczenia) niemożliwego jest nieważne start learning
|
|
Impossibilium nulla obligatio est
|
|
|
– w razie wątpliwości, na korzyść pozwanego start learning
|
|
|
|
|
– ustawa późniejsza uchyla wcześniejszą start learning
|
|
Lex posterior derogat priori
|
|
|
- nie ma przestępstwa bez ustawy start learning
|
|
|
|
|