Question  |
Answer |
Czym charakteryzują się fraszki Jana Kochanowskiego? start learning
|
|
przedstawiają obraz życia dworskiego, politycznego, towarzyskiego i rodzinnego, cechuje je rozmaitość formy i stylu, dowodzą kunsztu oraz dowcipu poetyckiego, uniwersalne refleksje zgodnie z renesansową zasadą "Człowiekiem jestem i nic co ludzkie nie jest mi obce"
|
|
|
Scharakteryzuj krótko Jana Kochanowskiego. start learning
|
|
Jan Kochanowski (1530-1584) to poeta renesansu, uważany za ojca poezji polskiej, ponieważ wprowadził wiele nowych gatunków poetyckich, w jego twórczości można dostrzec wiele elementów autobiograficznych, większość jego dzieł powstało w Czarnolesie.
|
|
|
Wymień motywy dotyczące fraszki "O doktorze Hiszpanie" Jana Kochanowskiego. start learning
|
|
Żartobliwy obrazek z życia dworskiego; tytułowy doktor pragnie uciec z biesiady, ale kompani włamują się do jego pokoju i zmuszają do picia. motywy: dworskie obyczaje, pijaństwo
|
|
|
Wymień motywy dotyczące fraszki "Na nabożną" Jana Kochanowskiego". start learning
|
|
Fraszka zawiera krytykę fałszywej pobożności i obłudy. Można dostrzec satyryczną sprzeczność między pobożnością kobiety a jej częstymi spowiedziami. motyw: ludzkie wady
|
|
|
Wymień motywy dotyczące fraszki "O miłości" Jana Kochanowskiego. start learning
|
|
Utwór ukazuje potęgę uczucia, siły tak wielkiej, że nie można przed nią uciec. motyw: miłość
|
|
|
Wymień motywy dotyczące fraszki "Na lipę" Jana Kochanowskiego. start learning
|
|
Lipa zaprasza gościa do odpoczynku w cieniu jej liści. Drzewo oferuje chłód, spokój, wygodę i ciszę. Utwór jest pochwałą życia zgodnego z naturą, które zapewnia człowiekowi harmonię i bezpieczeństwo. motywy: piękno natury, życie na wsi Lipa jest podmiotem lirycznym. Piękno przyrody pozwala zapomnieć o codziennych troskach.
|
|
|
Wymień motywy dotyczące fraszki "Na Sokalskie mogiły" Jana Kochanowskiego. start learning
|
|
Fraszka podkreśla wartość postawy patriotycznej. Rycerze, którzy mieli odwagę oddać życie w obronie ojczyzny, zasługują na najwyższe uznanie (taka śmierć powinna być powodem do zazdrości, a nie żalu). motyw: patriotyzm
|
|
|
Wymień motywy dotyczące fraszki "Na dom w Czarnolesie" Jana Kochanowskiego. start learning
|
|
Podmiot liryczny zwraca się do Boga z prośbą o błogosławieństwo. Zamiast bogactwa i przepychu prosi o zdrowie, czyste sumienie, dobre obyczaje, bliskość rodziny, pogodną starość. Ważny jest dla niego dom - oaza spokoju. motywy: dom, życie rodzinne Zwyczajne i skromne życie rodzinne jest warunkiem potrzebnym do osiągnięcia szczęścia.
|
|
|
Wymień motywy dotyczące fraszki "Do fraszek" Jana Kochanowskiego. start learning
|
|
Apostrofa do fraszek, będących zapisem myśli poety; nie da się przeniknąć jego umysłu, który przypomina labirynt. motyw: twórczość poetycka
|
|
|
Wymień motywy dotyczące fraszki "Na swoje księgi" Jana Kochanowskiego. start learning
|
|
Refleksja na temat własnej twórczości, w której częściej niż poważne problemy pojawiają się śmiech i żart. motyw: twórczość poetycka
|
|
|
Wymień motywy dotyczące fraszki "O żywocie ludzkim" Jana Kochanowskiego. start learning
|
|
Wszystko, o co człowiek zabiega jest fraszką, błahostką. Pieniądze, władza, uroda, sława to wartości nietrwałe, przemijające. Człowiek nie decyduje o swoim losie - jest jedynie aktorem odgrywającym rolę wyznaczoną przez Boga. motyw: refleksja nad ludzkim życiem Życie ludzkie zostało porównane do teatru kukiełek.
|
|
|
Czym charakteryzują się pieśni Jana Kochanowskiego? start learning
|
|
Jan Kochanowski pisał pieśni o tematyce filozoficzno-refleksyjnej, patriotycznej, religijnej, miłosnej. Wyrażał w nich swoją filozofię życia. Utwory te pokazują portret człowieka renesansu, który dzieli się refleksją nad życiem.
|
|
|
Czym wyróżnia się budowa pieśni Kochanowskiego? start learning
|
|
podziałem na strofy (wiersz stroficzny), jednakową liczbą sylab w każdym wersie (wpływ na rytmiczność), stałym układem rymów (zwykle aabb) powtarzającymi się elementami (powtórzenia, anafory, refren).
|
|
|
Jaki jest temat Pieśni II ("Serce roście...")? start learning
|
|
Tylko człowiek uczciwy o czystym sumieniu może w pełni cieszyć się życiem (nie potrzebując bogactw), człowiek dręczony wyrzutami sumienia i pozbawiony duchowej harmonii nie będzie się cieszył ani wiosną, ani muzyką. podmiot liryczny zachwyca się pięknem budzącej się do życia na wiosnę przyrody Utwór kończy się apostrofą do dobrej myśli z prośbą o pozostanie w każdej chwili życia.
|
|
|
Jaki jest temat Pieśni IX ("Chcemy sobie być radzi...")? start learning
|
|
zachęta do cieszenia się życiem, człowiek nie powinien zamartwiać się przyszłością, bo tylko Bóg wie co się wydarzy, w życiu nie ma nic stałego, dlatego należy z jednakowym spokojem przyjmować szczęście i nieszczęście motyw: Jak osiągnąć szczęście? należy zdać się na wolę Stwórcy
|
|
|
|
start learning
|
|
Stoicyzm - postawa życiowa polegająca na zachowaniu wewnętrznego spokoju i opanowania w trudnych sytuacjach.
|
|
|
Jaki jest temat Pieśni IX ("Nie porzucaj nadzieje...")? start learning
|
|
stoicyzm to jedyna, słuszna postawa wobec zmienności losu, trzeba zachować odpowiedni dystans zarówno wobec radości, jak i nieszczęść, a także ufać Bogu, który może odmienić wyroki Fortuny motyw: Jak bronić się przed zmiennym losem? zmienność losu jest porównana do zmienności pór roku w przyrodzie, które przemijają
|
|
|
Jaki jest temat Pieśni ("Czego chcesz od nas Panie...")? start learning
|
|
pochwała Boga jako stwórcy doskonałego, harmonijnego świata, wszystko zależy od Boga obecnego również w przyrodzie, człowiek może okazać wdzięczność Stwórcy tylko przez wiarę, utwór kończy prośba o Bożą opiekę.
|
|
|
Jaki jest temat Pieśni XIX ("Jest kto, co by wzgardziwszy...")? start learning
|
|
Ludzie obdarzeni przez Boga rozumem powinni pracować nad zwierzęcą stroną swojej natury, duchowością i moralnością, aby uzyskać "dobrą sławę", należy poświęcić się wartościowej pracy na rzecz innych motyw: Jak godnie żyć? trzeba żyć uczciwie, sprawiedliwie i odważnie, nagrodą za dobre życie jest dobre imię i pamięć po śmierci
|
|
|
Jaki jest temat Pieśni XX ("Miło szaleć...")? start learning
|
|
Wiersz stanowi pochwałę biesiady, beztroskiej zabawy z przyjaciółmi, podmiot liryczny zachęca do korzystania z przyjemności, jakie niesie życie, trzeba się cieszyć chwilą i nie martwić się o przyszłość - nie mamy na nią wpływu. motyw: Jak cieszyć się życiem? carpe diem - chwytaj dzień
|
|
|
Scharakteryzuj krótko Treny Jana Kochanowskiego. start learning
|
|
Cykl 19 utworów napisany po śmierci ukochanej córki - dwuipółletniej Urszulki, ukazuje cierpienie ojca oraz wyjątkowość zmarłego dziecka.
|
|
|
Opisz bohaterów Trenów Jana Kochanowskiego. start learning
|
|
Ojciec zrozpaczony po śmierci dziecka: poeta mający rysy Jana Kochanowskiego, myśliciel tracący wiarę w dotychczas wyznawane wartości, Urszulka: przedwcześnie zmarła dziewczynka, dziedziczka talentu poetyckiego ojca.
|
|
|
Jaki jest temat Trenu I Jana Kochanowskiego? start learning
|
|
Apostrofa do płaczów i lamentów wskazuje wielką rozpacz ojca, porównanie śmierci do smoka wyjadającego pisklęta słowika z gniazda podkreśla bezbronność i bezsilność ludzi wobec śmierci. temat: cierpienie ojca po utracie córeczki Pytania retoryczne ukazują zagubienie ojca, dla którego wszystko straciło sens.
|
|
|
Jaki jest temat Trenu V Jana Kochanowskiego? start learning
|
|
Zmarła Urszulka porównana do małego drzewka oliwnego, które usycha podcięte przez nieuważnego ogrodnika - kruchość, delikatność i młody wiek dziewczynki, przypadkowy, niezgodny z naturą moment jej śmierci. temat: obraz śmierci dziewczynki Apostrofa do Persefony z pytaniem jak mogła pozwolić na tak wielki ból rodziców.
|
|
|
Jaki jest temat Trenu VII Jana Kochanowskiego? start learning
|
|
Apostrofa do ubranek - widok dziecięcych sukienek przywołuje wspomnienia niedawnego szczęścia, jednocześnie potęgując rozpacz ojca, użyte w wierszu zdrobnienia podkreślają młody wiek Urszulki i ojcowską czułość. temat: rozpacz ojca skargi na okrutny los, który przekreślił nadzieje rodziców na ślub córki i jej szczęśliwe życie, kontrast dwóch obrazów: wyprawki weselnej i stroju do trumny (jedynego posagu, który może zabrać ze sobą dziewczynka).
|
|
|
Jaki jest temat Trenu VIII Jana Kochanowskiego? start learning
|
|
Apostrofa do Urszulki - podkreślenie przejmującej pustki, która nastała po śmierci dziecka, prezentacja zalet córeczki na zasadzie kontrastu pomiędzy radosnym i pełnym życia domem (kiedy żyła Urszula) a pustką (po jej śmierci). temat: pustka po stracie
|
|
|
Jaki jest temat Trenu XIX albo Snu Jana Kochanowskiego? start learning
|
|
Ukazanie snu, w którym Jan widzi swą zmarłą matkę z Urszulką na rękach, powrót do równowagi duchowej, pocieszenie, przyjęcie wyroków Boga. Człowiek musi zaakceptować fakt, że częścią jego życia jest także cierpienie. Argumenty, którymi matka pocieszała Jana: Urszulka jest w Niebie szczęśliwa, codziennie widzi Boga, dzięki śmierci uniknęła wielu cierpień.
|
|
|
