Średniowiecze

 0    93 flashcards    ewelinamasztafiak
print play test yourself
 
Question Answer
upadek cesarstwa zachodniorzymskiego
start learning
476
kodeks justyniana
start learning
534- uporządkowany zbiór przepisów prawnych od czasów Hadriana
ur Mahometa
start learning
570
ucieczka mahometa z mekki do medyny
start learning
622
śmierć mahometa
start learning
632 kalifem zostaje abu bakr
chrzest chlodwiga początek państwa franków
start learning
496
bitwa pod poitiers
start learning
732- zwycięstwo Karola Młota nad armią muzułmańską dzięki temu zdobył sławę jako obrońca chrześcijaństwa
powstanie państwa kościelnego
start learning
756 - utworzone przez Pepina Krótkiego który uchronił papieża przed ekspansją Longobardów
pierwsze odnowienie godności cesarskiej na zachodzie
start learning
25 grudnia 800 przez Karola wielkiego uchronił papieża Leona od detronizacji przez wrogą mi arystokrację
traktat z Verdun
start learning
843- podział państwa franków między synów Ludwika Pobożnego: Lotara środkowa część zalążek Włoch, Karola Łysego zalążek Francji Ludwika Niemieckiego zalążek Niemiec
epidemia dżumy w Konstantynopolu (data)
start learning
524-542
początek państwa niemieckiego
start learning
919- Henryk I zrzekł się pretensji do zwierzchności nad dawnym cesarstwem i przyjął tytuł króla franków wschodnich początek dynastii ottońskiej lub saskiej
II odnowienie godności cesarskiej na zachodzie
start learning
962- Otton I uratował papieża Jana XIII początek I Rzeszy Niemieckiej Święte Cesarstwo Rzymskie Narodu Niemieckiego
powstanie państwa wielkomorawskiego
start learning
830
chrzest Polski
start learning
966 przez Mieszka I
bitwa na Lechowym Polu
start learning
955- Otton I zakończył koczownicze najazdy plemion węgierskich
teoria uniwersalizmu cesarskiego
start learning
Otton III, program zjednoczenia całego chrześcijańskiego świata. Europa miała polityczną całość złożoną z Germanii Italii Galii i zachodniej słowiańszczyzny
pierwsze biskupstwo misyjne w poznaniu
start learning
968
Rollon
start learning
wódz normandzki za cenę chrztu otrzymał ziemie nad dolną Sekwaną nazywane Normandią
Wilhelm I Zdobywca opanował Anglię.
start learning
Książe Normandii pokonuje wojska anglosaskie pod Hastings
landskipy
start learning
łodzie Wikingów z głowami smoków
cezaropapizm
start learning
podporządkowanie kościoła cesarzowi władca miał wpływ na obsadę biskupów Justynian Wielki
ikonoklazm = obrazoburstwo
start learning
ruch dąrzący do likwidacji ikon
ogień grecki
start learning
używany na bizantyjskich okrętach substancję wystrzeliwano pod ciśnieniem do 75m pożar wywołany przez tę mieszabkę można było ugasić tylko przez odcięcie powietrza
szariat
start learning
prawo mające źródło w koranie 5 filarów islamu wyznanie wiary w jednego boga Allaha modlitwa 5 razy dziennie jałmużna post przynajmniej raz w życiu pielgrzymka do Mekki
Dżizja
start learning
dodatkowa danina nakładana na wyznawców judaizmu i chrześcijaństwa nie zmuszano ich do przejścia na islam
prawo salickie
start learning
germańskie prawo spisane na rozkaz Chlodwiga wcześniej przekazywane ustnie
ustrój patrymonialny
start learning
frankowie państwo traktowali jako własność prywatną panującego i przedmiot podziału spadkowego
wiec
start learning
zgromadzenie arystokracji i króla na którym ogłaszano najważniejsze decyzje dotyczące rządzenia i stanowienia prawa
beneficja
start learning
majątki ziemskie karol młot upowszechnił ich rozdawnictwo
system feudalny
start learning
senior czyli osoba nadająca miał zwierzchnictwo nad majątkiem a wasal w zamian za służbę otrzymywał własność użytkową czyli prawo do czerpania dochodów z majątku
marchia panońska
start learning
utworzona przez Karola Wielkiego po pokonaniu Awarów turków zalążek Austrii
marchie
start learning
hrabstwa przy granicach zdolne do samodzielnej obrony rządzone przez margrabiów
minuskuła karolińska
start learning
bardziej czytelny kształt pisma jednolity
hołd lenny
start learning
oddanie się wolnej osoby wasala pod opiekę wolnej osoby seniora przekazywał mu lenno zwane inwestyturą
dżihad
start learning
święta wojna
dagome iudex
start learning
ofiarowanie polski pod opiekę papieża pierwszy dokument określający granice państwa Mieszka I
misja chrystianizacyjna św wojciecha
start learning
997 - chrobry chciał rozciągnąć zwierzchność nad Prusami oraz aby uznano go za krzewiciela chrześcijaństwa
zjazd gnieźnieński
start learning
1000- cesarz Otton III odbył pielgrzymkę do grobu św Wojciecha w Gnieźnie w trakcie zjazdu został zawarty oficjalnie sojusz między oboma władcami
wojny polsko-niemieckie
start learning
1004-1018 zakończone pokojem w budziszynie i odzyskaniem Milska i Łużyc zagarniętych przez Niemców
koronacja Chrobrego na pierwszego króla Polski
start learning
1025
szczerbiec
start learning
miecz koronacyjny polskich Piastów
mieszko II
start learning
syn i następca Chrobrego pominięto bezpryma którego zamknięto w klasztorze we Włoszech i Ottona najmłodszego z braci obaj się zbuntowali przy pomocy Niemiec i Rusi przejęli władzę a Mieszko uciekł do Czech gdzie go wykastrowali
Kazimierz Odnowiciel
start learning
wrócił z Niemiec w 1040r przy pomocy cesarza bo teb bał się upadku Polski i wzmocnienia Czech odzyskał terytorium zniszczonego kraju oraz podzielił kraj na prowincje, przeniósł stolicę z Gniezna do Krakowa w 1054 odzyskał Śląsk za cenę trybutu
druga monarchia piastowska
start learning
po odbudowaniu kraju przez Kazimierza Odnowiciela
Bolesław Śmiały, Szczodry
start learning
syn Kazimierza Odnowiciela w okresie jego rządów rozpoczął się spór o inwestyturę cesarstwa z papiestwem miał konflikt z biskupem Stanisławem którego kazał zabić czym wywołał bunt możnowładców i został zdetronizowany a na tronie zasiadł Władysław Herman
herman podzielił kraj między synów Zbigniewa i Bolesława Krzywoustego, synowie zbuntowali się przeciwko biernej władzy ojca oraz władzy pallatyna Sieciecha który sprawował rzeczywiste rządy
start learning
1097
Regalia
start learning
uprawnienia należące tylko do monarchy
symonia
start learning
sprzedawanie urzędów kościelnych
nepotyzm
start learning
obsadzanie najważniejszych stanowisk i urzędów członkami rodzin wpływowych duchownych
nikolaizm
start learning
księża mieli dzieci i żony
wielka schizma wschodnia
start learning
1054- papież ekskomunikował patriarchę Konstantynopola, rozłam w chrześcijaństwie na kościoły wschodni i zachodni powstało prawosławie
dictatus papae
start learning
1075- papież Grzegorz VII zdecydował się na radykalną reformę kościoła, papież nie cesarz ma najwyższą władzę nad wiernymi, zakazqno świeckiej inwestytury symonii i nikolaizmu przeciwstawił się temu władca niemiec otwarta wojna zwana sporem o inwestyturę
krucjaty
start learning
wyprawy krzyżowe spowodowane agresywną polityką Turków seldżuckich wobec chrześcijan chcieli zdobyć ziemię św żeby ułatwić pielgrzymowanie, Kościół przez spór o inwestyture popierał ideę walki zbrojnej i rycerstwa, europa jest przeludniona
papież Urban II namawia do krucjat (synod w Clermont) obiecywał zbawienie i rozgrzeszenie
start learning
1095
pierwsza krucjata ludowa i wyprawa rycerska dopuszczali się licznych gwałtów i rabunków
start learning
1096
zakony rycerskie
start learning
powstały w wyniku krucjat do obrony zdobytych ziem templariuszy joannitów krzyżaków
skutki 5 krucjat
start learning
śmierć tysięcy ludzi, wzrost rangi rycerstwa, powstanie zakonów rycerskich, wzmocnienie pozycji kościoła, poznanie nowej kultury, pojawienie się antysemityzmu, krucjaty były przyczyną upadku cesarstwa bizantyjskiego co nasiliło wrogość między odłamami
jan bez ziemi król Anglii wydał wielką kartę swobód ograniczyła ona skarbową i sądową władzę monarchy
start learning
1215
czyngis-han
start learning
temudżyn wódz mongolski twórca imperium mongolskiego w XIII w nazywano ich tatarami
bitwa pod legnicą
start learning
9 kwietnia 1241- Polacy pod wodzą Henryka Pobożnego po zaciętej walce z Tatarami ponieśli klęskę a książe został zabity
zasada pryncypatu
start learning
jeden z dynastów sprawuje władzę nad pozostałymi oraz zgodnie z zasadą senioratu zwierzchnictwo to nie będzie dziedziczne lecz przekazywane kolejnym najstarszym przedstawicielom rodu
rozbicie dzielnicowe
start learning
1138- Bolesław Krzywousty dzieli Polskę między synów Władysława Wygnańca dzielnica senioralna Bolesław Kędzierzawy Mieszko Stary Henryk Sandomierski Sandomierz Kazimierz Sprawiedliwy ur po śmierci władcy dlatego nie uwzględniono go w testamencie
Leszek Biały syn Sprawiedliwego organizuje zjazd w Gąsewie
start learning
1227- miał on zakończyć konflikt między potomkami mieszka starego i ograniczenie samowoli świętopełka a zakończył się udanym zamachem przez świętopełka na leszka białego
prawa lokacyjne
start learning
zbiory praw które lokujący nadawał przyszłym mieszkańcom oraz statutów regulujących funkcjonowanie ośrodków w Polsce były popularne dla magdeburskie rynek na środku ulice przecinają się pod kątem prostym i lubeckie brak rynku a zamiast niego główna ulica
w okresie rozbicia dzielnicowego wykształciło się społeczeństwo stanowe
start learning
duchowni szlachta mieszczaństwo i chłopi
zakon krzyżacki w Polsce
start learning
Krzyżaków sprowadził Konrad Mazowiecki na ziemię chełmińską jako lenno rok 1226 Złota Bulla gwarantowała zakonowi prawa do ziemi chełmińskiej i ziem pruskich jest to data wyznaczająca początek dziejów zakonu w Polsce
synod w Łęczycy
start learning
1285- arcybiskup Jakub Świnka przeforsował zasadę że urzędy kościelne mogą obejmować tylko duchowni urodzeni w Polsce dążył także do zjednoczenia ziem polskich
Koronacja Przemysła II na króla Polski
start learning
1295 w Gnieźnie pierwsza koronacja od 219 lat niestety zamordowali go rok później w Rogoźnie zamachowcy nasłani przez Branderburczyków którzy bali się że przeszkodzi im w ekspansji na Pomorze Gdańskie
rzeź Gdańska; zajęcie Gdańska przez Krzyżaków
start learning
1308
bunt wójta Alberta przeciwko Władysławowi Łokietkowi w Krakowie
start learning
1312- przeciwko czechom
koronacja władysława łokietka
start learning
1320- jest to data również zjednoczenia ziem Polskich pierwsza koronacja na Wawelu, w tym samym roku przypieczętowano sojusz z węgrami małżeństwem córki króla i z Litwą z powodu zagrożenia ze strony czech krzyżaków i brandenburgii
bitwa pod płowcami
start learning
1331- czechy i krzyżacy z obu stron wkroczyli na ziemie polskie w bitwie tej krzyżacy podczas odwrotu zostali częściowo rozbici bo nie doczekali się czeskiej pomocy,
rok później król polski musiał zawrzeć rozejm z krzyżakami i utracił zajęte przez nich w 1332 kujawy i zatrzymali pomorze
pokój w kaliszu z krzyżakami polskie zwierzhnictwo na pomorzu gdanskim
start learning
1343- Kazimierz Wielki zawarł wieczysty pokój z krzyżakami
Kazimierz Wielki
start learning
syn Łokietka ostatni z dynastii piastów bo nie miał męskiego potomka powiększył terytorium polski zreformował system monetarny - grosz i ujednolicił prawo, ufundował Akademię Krakowską, założył wiele miast
zastał Polskę drewnianą a zostawił murowaną bo zbudował wiele zamków na granicach zwanych obecnie szlakiem orlich gniazd
wojna stuletnia Francji z Anglią
start learning
1337-1453 trwała 116 lat przyczyna to roszczenia praw do tronu króla Angli Edwarda III, polityka wobec Flandrii i Szkocji
Joanna d'Arc
start learning
francuska bohaterka narodowa, w czesie wojny stuletniej pokonała Anglików oblegających orlean, oskarżono ją o herezje i spalono na stosie jest św kościoła katolickiego
epidemia dżumy w Europie
start learning
1347-1352 nazywana czarną śmiercią liczba ludności w Europie Zachodniej zmniejszyła się o 1/3, kryzys gospodarczy podzucano uprawę roli ho nie było rąk do pracy co spowodowało deficyt żywności, bunty chłopów np żakerii we Francji w 1358
niewola awiniońska
start learning
1309-1377 główną siedzibę papieża przeniesiono do Awinionu nastąpił monarchistyczny charakter papiestwa ześwieczenie nepotyzm symonia chciwość w 1377 w Rzymie wybrano nowego papieża a drugi był w Awinionie obaj uznawali się wzajemnie za uzurpatorów
spowodowana była konfliktem papieża z królem Francji Filipem pięknym, nazywano to wielką schizmą zachodnią
przywilej budziński
start learning
wydany w 1355 przez Ludwika Węgierskiego syna Elżbiety Łokietkówny siostry Kazimierza wielkiego w zamiqn za przyznanie praw do tronu polskiego po śmierci Kazimierza
od tego momentu Polska i Węgry zostały połączone unią personalną
przywilej koszycki
start learning
1374 wydany przez Ludwika Węgierskiego dla szlachty w zamian za zgodę na dziedziczenie tronu polskiego przez jedną z jego córek
unia personalna Polski i Litwy w Krewie
start learning
14 sierpnia 1385 zawierała obietnice do których wypełnienia Jagiełło się zobowiązał jeśli poślubi Jadwigę czyli przymie chrzest odzyska ziemie utracone przez Polskę zapłaci Wilhelmowi za zerwane zaręczyny i uwolni jeńców będących na Litwie
korzyści: Polska będzie pokojowym krzewicielem chrześcijaństwa, zakończy najazdy litewskie i zyskamy sojusznika w walce z krzyżakami a dla litwy skończą się najazdy zakonu pod pretekstem chrystianizacji oraz włączy Litwę do kręgu cywilizacji zachodniej
unia w horodle
start learning
1413 zrównywała w prawach szlachtę polską i litewską która przeszła na katolicyzm
przywilej jedlneńsko-krakowski
start learning
1430 i 1433 Władysław Jagiełło zapewnił szlachce nietykalność osobistą czyli nie można ich aresztować bez wyroku sądowego w zamian za sukcesję tronu swojego syna
wielka wojna z Krzyżakami
start learning
1409-1411 bezpośrednią przyczyną wojny stał się wybuch antykrzyżackiego powstania na żmudzi wspartego przez Liteinów, Polacy oświadczyli mistrzowi krzyżackiemu że atak na Litwę będzie odebrany jako pretekst do wojny,
pewni swoich sił i łatwego zwycięstwa krzyżacy dali się sprowokować i 6 sierpnia 1409 pierwsi wypowiedzieli wojnę posunięcie to ze względów propagandowych dało przewagę Witoldowi i Jagielle
bitwa pod Grunwaldem
start learning
15 lipca 1410 wojska Polskie pokonały wojska krzyżackie co załamało potęgę zakonu i mit o jego niezwyciężonej armii, podczas walki zginął wielki mistrz Urlich von Jungingen i większość dostojników krzyżackich
I pokój w toruniu z krzyżakami
start learning
1 luty 1411 Polska odzyskała ziemię dobrzyńską, żmudź wróciła do Litwy ale tylko na czas rządów Jagiełły i Witolda, krzyżacy odzyskali zamki i mieli wypłacić odszkodowanie
sobór w Konstancji
start learning
1414-1418 zadaniem było doprowadzenie do zakończenia wielkiej schizmy wschodniej oraz rozstrzygnięcie sporu polsko- krzyżackiego byli tam Polacy Mikołaj Trąba i Paweł Włodkowic niestety nie doszło do jednoznacznego zajęcia stanowiska przez uczestników
wieczysty pokój z Krzyżakami w Brześciu Kujawskim
start learning
31 grudnia 1435 Polacy nie otrzymali żadnych ziem za to trwale zabezpieczyli północną granicę
powstanie związku pruskiego i przyczyna wojny 13-letniej
start learning
1440 miał reprezentować interesy stanów pruskich i przeciw działać nadużyciom zakonu krzyżacy chcieli go zlikwidować ale związek wymówił posłuszeństwo krzyżakom
równocześnie do Krakowa przybył Jan Barzyński i poprosił Kazimierza Jagiellończyka o włączenie państwa zakonnego do Korony Akt inkorporacji podpisano 6 marca 1454 r
wojna 13-letnia z Krzyżakami
start learning
1454-1466 przyczyną był akt inkorporacji państwa zakonnego do Korony pod Chojnicami pierwsza bitwa Polacy przegrali bo chcieli pieniędzy i przywilejów za walkę w bitwie pod świecinem w 1462 wygrali polacy oraz w bitwie na zqlewie wiślanym w 1463
przywilej cerekwicko-nieszawski
start learning
1454 wydany przez Kazimierza Jagiellończyka dotyczył gwarancji nie nakładania nowych podatków i nie zwoływania pospolitego ruszenia bez zgody szlachty w zamian za udział szlachty w wojnie 13-letniej
II pokój w Toruniu
start learning
19 październik 1466 na jego mocy do Polski wróciły Pomorze Gdańskie oraz ziemie chełmińska i michałowska ponaddto do Korony wcielono Żuławy z Malborkiem Elbląg i Warmię ziemie te zaczęto nazywać Prusami Królewskimi
pozostałe ziemie państwa krzyżackiego czyli Prusy Zakonne ze stolicą w Królewcu utraciły suwerenność państwową i stały się lennem Polski kolejni mistrzowie musieli składać przysięgę podległości królowi Polski

You must sign in to write a comment