|
Question |
Answer |
Ab initio nullum semper nullum start learning
|
|
to co od początku jest nieważne, jest zawsze nieważne to oznacza, że wada czynności prawnej istniejąca od samego początku np brak zdolności do czynności prawnych, powoduje jej trwałą nieważność i z biegiem czasu nie znika
|
|
|
|
start learning
|
|
przyrost przypada rzeczy głównej czyli dom zbudowany na cudzym gruncie należy do właściciela gruntu
|
|
|
acta publica probant se ipsa start learning
|
|
dokumenty urzędowe świadczą same za siebie domniema się ich prawdziwości, więc nie trzeba dowodzić czy są prawdziwe np jakiś akt notarialny
|
|
|
|
start learning
|
|
pozew wznosi się do sądu właściwego dla miejsca zamieszkania pozwanego
|
|
|
|
start learning
|
|
na powodzie spoczywa ciężar dowodu ten kto występuje z roszczeniem musi udowodnić fakty z których wywodzi swoje żądania
|
|
|
actus simulatus nullius est momenti start learning
|
|
czynność pozorna jest nieważna jezeli strony udają zawarcie umowy, to taka umowa nie wywołuje skutków, np sprzedaż na papierze by ukruć darowiznę
|
|
|
|
start learning
|
|
przysposobienie naśladuje naturę adoptowany ma takie samo prawo jak biologoczne dziecko
|
|
|
agere von valenti non currit praescriptio start learning
|
|
przedawnienie nie biegnie wobec osoby niezdolnej do działania jeżeli uprawniony nie może dochodzić swojego roszczenia np. jakaś siła wyższa, choroba, termin przedawnienia nie biegnie
|
|
|
ambulatoria est volantas testatoris usque ad mortem start learning
|
|
wola spadkodawcy może być zmieniona aż do śmierci spadkodawca moze zmienic testament lub odwolac go az do momentu swojej smierci
|
|
|
argumenta non sunt numeranda, sed ponderanda start learning
|
|
dowodów nie należy liczyć, lecz ważyc jeden worygodny swiadek lub dowod jest wazniejszy niz trzech watpliwych
|
|
|
|
start learning
|
|
niech będzie wysłuchana i druga strona zadne rozwtrzygniecie nie moze zapasc jesli strona ktorej ono dotyczy, nie miala mozliwosci przedstawienia swoich racji i dowodow
|
|
|
bis de eadem re agere non licet start learning
|
|
nie wolno procesować się dwa razy w tej samej sprawie sprawa raz prawomocnie osądzona nie może być ponownym przedmiotem sporu sądowego
|
|
|
cogitationis poenam nemo patitur start learning
|
|
nikt nie ponosi kary za myślenie sama myśl o przestępstwoe nie jest karalna
|
|
|
|
start learning
|
|
dla zawarcia małżeństwa kluczowa jest zgodna wola przyszłych małżonków
|
|
|
contractus ab initio voluntatis est, ex post facto necessitatis start learning
|
|
zawarcie umowu jest dobrowolne, wykonanie obowiązkowe zawieranie umowy strony dzialaja z wlasnej woli, ale po jej zawarciu musza wykonac swoje zobowiazania, inaczej zostana zmuszone droga sadowa
|
|
|
da mihi factum, dabo tibi ius start learning
|
|
daj mi fakty, a dam ci prawo strony przedstawiają fakty, a sąd stosuje i interpretuje prawo
|
|
|
de similibus idem est iudicium start learning
|
|
w podobnych sprawach powinno być podobne rozstrzygnięcie zasada równości wobec prawa i spójności orzecznictwa, dwa podobne przypadki powinny skonczyc sie podobnymi wyrokami
|
|
|
debet quis iuri subiacere, ubi deliquit start learning
|
|
podlega sie prawu miejsca popelnienia czynu prawo wlasciwe dla czynu to prawo kraju, miejsca w ktory, ten czy sie popelnia
|
|
|
dies interpellat pro homine start learning
|
|
termin wzywa za człowieka jezeli termin spelnienia swiadczenia jest scisle oznaczony, to jego uplyw sam w sobie powoduje, ze dluznik popada w zwloke
|
|
|
|
start learning
|
|
prawo niewazne jak niesprawiedliwe czy surowe, musi byc przestrzegane i stosowane
|
|
|
el incumbit probatio, qui dicit, non qui negat start learning
|
|
dowod ciazy na tym, kto twierdzi, a nie na tym, kto zaprzecza ten kto podnosi pozytywne twierdzenie, ze cos zaszlo musi je udowodnic
|
|
|
et non facere, facere est start learning
|
|
powstrzymanie sie od dzialania jest takze dzialaniem zaniechanie, jesli ciazyl na sprawdzy obowiazek dzialania moze byc uznane za pioelnienie czynu zabronionego np nie udzielenie pomocy
|
|
|
factum executoris factum partis start learning
|
|
czynnosc pelnomocnika jest czynnoscia strony skutki prawne dzialan prawnych podjetych przez pelnomocnika, obciazaja bezposrednio strone, ktora reprezentuje
|
|
|
furiosi voluntas nulla est start learning
|
|
chory umysłowo nie ma woli osoba wcstanie obledu, nie mogaca swiadomie podjac decyzji nie ma zdolnosci do czynnosci prawnych
|
|
|
genus perire non censetur start learning
|
|
jezeli rzecz gatunkowa np pienoadze zagina to i tak dluznik musi spelnic swiadczenie
|
|
|
hereditas nihil aliud est, quam successio in universum ius, quod defenctus habuerit start learning
|
|
dziedziczenie to wejście w ogół praw i obowiązków zmarłego spadkobierca wstepuje w calosc stosunkow prawnych zmarlego (aktywa i pasywa, czyli dlugi)
|
|
|
ignorantia iuris nocet, ignorantia facti non nocet start learning
|
|
nieznajomosc prawa szkodzi, nieznajomosc faktu nie nieznajomosc przepisu nie zwalnia z odpowiedzialnosci za jego naruszenie, natomiast nieznajomosc faktu moze wplynav na rzeczywiste okolicznosci, wylczyc wine, odpowiedzialnosc
|
|
|
impossibilium nulla obligatio est start learning
|
|
nie ma zobowiazania do rzeczy niemożliwych jezeli w chwili powstania zobowiazania, jest obiektywnie twale i niemozliwe do spelnienia, zobowiazanie jest niewazne
|
|
|
in conventionibus contrahentium voluntas potius, quam verba spectanda sunt start learning
|
|
w umowach liczy sie bardziej wola stron niz slowa
|
|
|
|
start learning
|
|
w razie watpliwosci na korzysc oskarzonego watpliwosci co do winy nalezy zawsze interpretowac na korzysc oskarzonego
|
|
|
in poenam heres non succedit start learning
|
|
kary spadkobierca nie dziedziczy odpowiedzialnosc karna jest osobista i wygasa ze smiercia sprawcy
|
|
|
iura non in singulas persona, sed generaliter constituuntur start learning
|
|
prawa ustanawia sie nie dla jednostek, lecz dla ogolu
|
|
|
|
start learning
|
|
strony nie musza udowadniac tresci przepusow, bo sad je zna
|
|
|
iuris praecepta sunt haec: honeste vivere, alterum not laedere, suum cuique tribuere start learning
|
|
nakazy prawa sa nastepujace: zyc uczciwie, nie szkodzic drugiemu, oddawac każdemu co mu się należy
|
|
|
ius est ars boni et aequi start learning
|
|
prawo jest sztuką stosowania tego, co dobre i słuszne podkresla apekt etyczny, a nie tylko sformalizowana norme
|
|
|
ius publicum privatorum pactis mutari non potest start learning
|
|
prawo publiczne nie może być zmienione umową prywatną normy prawa publicznego nie mogą byc z, ienione przez prywatne porozumienie stron
|
|
|
male nostro iure uti non debemus start learning
|
|
nie powinniśmy źle korzystać z przysługującego nam prawa choć prawo coś dozwala nie należy gp używać w sposób sprzeczny z jego społeczno gospodarczym przeznaczeniem lub z zasadami współżycia społecznego
|
|
|
manifestum non eget probatione start learning
|
|
to co oczywiste nie wymaga dowodu fakty powszechnie znane nie muszą być wskazywane w procesie za oomocą dowodów
|
|
|
mater semper certa est: pater est, quem nuptiae demonstrant start learning
|
|
matka jest zawsze pewna, ojcem jest ten na kogo wskazuje małżeństwo zasada domniemiania ojcosywa, ojcem dziecka jest mąż matki
|
|
|
|
start learning
|
|
zwłoka pociąga za sobą ryzyko np dłużnik, który popada w zwłokę, ponosi ryzyko utraty lub uszkodzenia rzeczy stanowiącej przedmiot świadczenia
|
|
|
nasciturus pro iam nato habetur, quotiens de commodis eius agitur start learning
|
|
dziecko poczęte uważa się za narodzone, gdy chodzi o jego korzyści może nabyć prawa majątkowe, pod warunkiem, że się urodzi żywe
|
|
|
|
start learning
|
|
nikt nie może być sędzią we własnej sprawie bezstronność sądu, konflikt interesow, np kest z kims spokrewniony podlega wyłączeniu
|
|
|
nemo plus iuris ad alium transferre potest, quam ipse habet start learning
|
|
nikt nie może przenieść na drugiego więcej praw niż sam posiada nie mozna skutecznie zbyc prawa wlasnosci lub innego prawa w szerszym zakresie niż ten, ktory przysluguje zbywcy
|
|
|
non omne, quod licet, honestum est start learning
|
|
nie wszystko, co dozwolone, jest uczciwe trzeba rozrozniac miedzy prawem, a moralnoscia, cos moze byc legalne, a nie uczciwe
|
|
|
notarium non eget probatione start learning
|
|
fakt powszechnie znany nie potrzebuje dowodu fakty powszechnie znane nie muszą być wykazywane w procesie za pomocą dowodów
|
|
|
|
start learning
|
|
najważniejsza zasada prawa zobowiązań, strony są zobowiązane do wykonania zawartej umowy
|
|
|
prior tempore potior iure start learning
|
|
pierwszy w czasie lepszy w prawie zasada rozstrzygania kolizji praw rzeczowych lub roszczeń o równej randze, jesli kiklka osob uzyskalo prawo do tej samej rzeczy to pierwszenstwo ma ten co nabyl prawo najwczesniej
|
|
|
qui dicit de uno, negat de altero start learning
|
|
kto twierdzi jedno, zaprzecza drugiemu np twierdze, ze bylam w sklepie o danej godzinie, to zaprzecza, zebym wtedy byla na miejscu przestepstwa
|
|
|
qui iure suo utitur, neminem laedit start learning
|
|
kto korzysta ze swego prawa, nie narusza praw drugiego osoba ktora dziala w granicach przyslugujacego prawa, nie narusza praw drugiego z pdpowiedzialnoscia, np wlasciciel moze ogrodzic swoja dzialke nawet jesli sasiad traci jakas wygode przez to
|
|
|
quot generationes tot gradus start learning
|
|
ile urodzeń, tyle stopni pokrewieństwa dzieki ilosci urodzen mozna obliczyc w linii prostej lub povznej stopni pokrewienstwa np. do spadku
|
|
|
reformationis in peius iudici appellato non licet start learning
|
|
sędziemu apelacyjnemu nie wolno zmieniać wyroku na niekorzyść odwołującego się jesli apelacje zlozyla tylko strona slazana to sad odwolawczy nie moze pogorszyc jej sytuacji prawnej
|
|
|
sententia facit ius (inter partes) start learning
|
|
wyrok tworzy prawo między stronami prawomocny wyrok sądowy ma moc wiążącą, jest zrodlem praw i obowiazkow wylacznie dla stron danego postepowania
|
|
|
separata esse debet possessio a proprietate start learning
|
|
posiadamie powinno być oddzielone od własności własność to prawp do rzeczy (tytuł prawny, a posiadanie to stan faktyczny władztwa nad rzeczą
|
|
|
species perit ei cui debetur start learning
|
|
rzeczi induwidualnie oznaczona ginie na szkodę wierzyciela ryzyko utraty lub uszkodzenia rzeczy oznaczonej co do tożsamości spoczywa na wierzycielu, jezeli dluznik nie jest w zwloce
|
|
|
|
start learning
|
|
najwyższe prawo najwyższym bezprawiem skrajna formalnosc prawa moze prowadzic do niesprawiedliwego i krzywdzacego rozstrzygniecia
|
|
|
|
start learning
|
|
to co znajduje się na gruncie, przypada gruntowi dom zbudowany na cudzej działce przypada gruntowi
|
|
|
|
start learning
|
|
obrona konieczna jest dozwolona
|
|
|
|
start learning
|
|
chcącemu nie dzieje się krzywda dotyczy gdy ktos swiadomie naraza sie na ryzyko lub godzi sie na naruszenie swojego dobra
|
|
|
appellatione extinguitur iudicatum start learning
|
|
wniesienie apelacji od wyroku sądu pierwszej instancji powoduje, że wyrok traci swoją prawomocność
|
|
|
clara non sunt interpretanda start learning
|
|
jasne sformułowania nie wymagają interpretacji jeśli norma prawna jest jednoznaczna i zrozumiała, należy ją stlsować dosłownie i nie wolno ich interpretować ani nadać innego znaczenia
|
|
|
confessio est regina probationum start learning
|
|
przyznanie się jest królową dowodów w rzmie przyznanie miało moc absolutną, to teraz dobrowolne przyznanie oskarżonego ma kluczowe znaczenie dowodowe
|
|
|
crimina morte extinguuntur start learning
|
|
przestępstwa wygasają wskutek śmierci sprawcy wraz ze śmiercią sprawa karna zostaje umorzona
|
|
|
dormiunt aliquando leges, numquam moriuntur start learning
|
|
ustawy czasem drzemią, lecz nigdy nie umierają to, ze norma prawna przez jakis czas nie jest stosowana nie oznacza, że przestała obowiązywać
|
|
|
exceptiones non sunt extendenae start learning
|
|
zarzutów procesowych nie należy interpretować rozszerzająco np. jesli rolnik jest zwolniony z podatku, yto nie moze to tez dotyczyc ogrodnikow
|
|
|
lege non distinguente nec nostrum est distinguere start learning
|
|
gdzie ustawa nie rozróżnia, nie naszą rzeczą jest wprowadzać rozróżnienie nie wolno dodawać do przepisu prawnego podziału lub rózmic ktorych sam ustawodawca nie wprowadzil
|
|
|
legem brevem esse oportet start learning
|
|
ustawa powinna być zwięzła prawo musi być sformułowane w sposób krótki i precyzyjny
|
|
|
leges ab omnibus intellegi debent start learning
|
|
ustawy powinny być zrozumiałe dla wszystkich
|
|
|
lex non obligat nisi promulgata start learning
|
|
ustawa nie obowiązuje, jeśli nie została ogłoszona
|
|
|
lex posterior derogat legi priori start learning
|
|
ustawa późniejsza uchyla ustawę wcześniejszą
|
|
|
lex prospicit, non respicit start learning
|
|
ustawa patrzy w przyszłość, nie w przeszłość rawo ma regulowac zdarzenia przyszle nie przeszle
|
|
|
|
start learning
|
|
|
|
|
lex specialis derogat legi generali start learning
|
|
ustawa szczególna uchyla ustawę ogólną zawsze pierwszeństwo mz norma szczególma, jesli koliduje z ogólną
|
|
|
lex superior derogat legi inferiori start learning
|
|
ustawa wyższego rzędu uchyla ustawę niższego rzędu np komstytucja ma przewage nad ustawą
|
|
|
|
start learning
|
|
|
|
|
|
start learning
|
|
kara za czyn musi być określona w ustawie
|
|
|
|
start learning
|
|
nie ma przestępstwa bez ustawy czyn mozna uznac za przestepstwo tylko wtedy gdy jest on okreslony w ustawie
|
|
|
|
start learning
|
|
nie ma przestępstwa bez kary
|
|
|
|
start learning
|
|
wszystko podlega interpretacji kazdy przepis wymaga zrozumienia i interpretacji
|
|
|
ubi eadem ratio, ibi eadem legis dispositio start learning
|
|
w takich samych okolicznosciach nalezy stosowac takie same rozwiazania prawne
|
|
|