→ Paremie 1 → Start Learning

Question		Answer
rządzić start learning		impero
język powszechny start learning		linqua franca
nauka prawa jest znajomością spraw boskich i ludzkich oraz wiedzą o tym, co sprawiedliwe, a co niesprawiedliwe start learning		iuris prudentia est divinarum atque humanarum rerum notitia, iusti atque iniusti
prawo jest sztuką tego co dobre i sprawiedliwe start learning		ius est ars boni et aequi
Sprawiedliwość nie tworzy prawa, ale prawu pomaga start learning		aequitas non facit ius, sed iuri auxiliatur
twarde prawo, ale prawo start learning		dura lex sed lex
czasem najwyższe prawo jest najwyższym bezprawiem start learning		succum ius, summa iniuria
gdy ustaje przyczyna prawa, wygasa sama ustawa start learning		cessante ratione legis cessat ipsa lex
jakim prawem start learning		quo iure
z mocy prawa start learning		ipso iure
spis rzeczy start learning		index rerum
z niczego start learning		ex nihilo
źródła prawa start learning		fontes iuris
źródło stanowienia prawa start learning		fontes iuris oriundi
źródło poznania prawa start learning		fontes iuris cognoscendi
obyczaj przodków start learning		mos maiorum
długotrwałe przyzwyczajenie start learning		longa consuetudo
lokalne zwyczaje start learning		consuetudines loci
sędzia start learning		iudex
prawo publiczne start learning		ius publicum
prywatne prawo start learning		ius privatum
prawo publiczne jest prawem odnoszącym się do interesu państwa start learning		ius publicum est quod ad statum rei Romamae spectat
prawo prywatne jest prawem odnoszącym się do korzyści jednostek start learning		privatum ius est quod ad singulorum utilitatem spectat
prawo bezwzględnie wiążące start learning		ius cogens
prawo względnie wiążące start learning		ius depositivum
prawo partykularne (nie obowiązujące powszechnie) start learning		ius particulate
prawo obowiazujące powszechnie start learning		ius universale
sąd właściwy start learning		forum Romanum
wykaz sądów start learning		census fori
przywilej skorzystania ze szczególnego sądu start learning		privilegium fori
powód idzie na sąd pozwanego start learning		actor sequitur forum rei
ustawa opatrzona sankcją niewazności start learning		lex perfecta
ustawa opatrzona sankcją niewazności oraz karną start learning		lex plus quam perfecta
ustawa opatrzona sankcją karną start learning		lex minus quam perfecta
ustawa bez żadnej sankcji start learning		lex imperfecta
z mocy ustawy, zgodnie z prawem start learning		iuxta legem
wbrew prawu, przeciwko ustawie start learning		contra legem
ominięcie prawa start learning		praeter legem
uzasadnienie, cel, podstawa start learning		ratio
uzasadnienie ustawy, duch prawa start learning		ratio legis
zgodność prawa z jego fundamentalnymi zasadami start learning		ratio iuris
analogia w danym przepisie prawnym start learning		analogia legis
analogia w całym systemie prawa start learning		analogia iuris
przeciwnie start learning		a contrario
domniemanie faktów start learning		praesumptio facti
ustawa ogólna start learning		lex generalis
ustawa szczegółowa start learning		lex specialis
odwyknienie start learning		desuetudo
podaj mi fakty a wskażę tobie prawo start learning		da nihil factum, debo tibi ius
sąd zna prawo start learning		iura novit curia
jasny (przepis) nie podlega interpretacji start learning		clara non sund interpretanda
Nieznajomość prawa szkodzi start learning		ignorantia iuris nocet
nikomu nie szkodzi ten kto korzysta ze swojego prawa start learning		qui suo iure utitur, neminem laedit
jasno wyrażone start learning		expressis verbis
na pierwszy rzut oka start learning		prima facie
gdy ustaje przyczyna ustawy, wygasa sama ustawa start learning		cessante ratione legis cessat ipse lex
prawo jest fundamentem królestw start learning		iustitia ist fundamentum regnorum
umów należy dotrzymywać start learning		pacta sund servanta
Sprawiedliwość jest stałą i niezmienną wolą przyznania tego co się komu należy start learning		Iustitia est constans et perpetua voluntas ius suum cuique tribuendu
takie są zalecenia prawa: żyć uczciwie, drugiemu nie szkodzić, oddać to co się komu należy start learning		Iuris praecepta sunt haec: honeste vivere, alterum non laedere, suum cuique trib
Nie wszystko, co jest dozwolone, jest uczciwe start learning		Non omne quod licet honestum est
dobro ludzi jest najwyższym prawem start learning		salus populi suprema lex esto
czymże jest społeczeństwo, jeśli nie opartym na prawie zbiorem obywateli start learning		quid est enim civitas nisi iuris societas civium
Gdzie społeczeństwo, tam prawo start learning		ubi societas, ibi civitas, ibi ius
Prawa milczą podczas wojny start learning		silent leges inter arma
prawo dobre od złego możemy oddzielić tylko moralnością prawa naturalnego start learning		legem bonam a mala nulla alia nisi naturae norma dividere possumus
wszelkie prawo winno być stanowione ze względu na ludzi start learning		hominum causa omneius constitutum sit
wyrok tworzy prawo między stronami start learning		sententia facit ius inter partes
Prawo nie działa wstecz start learning		lex retro non agit
ponieważ sprawy przybrały taki obrót start learning		rebus sci stantibus
nikt nie może być sędzią we własnej sprawie start learning		nemo ist iudex in propria causa
ten ma możliwość interpretacji prawa, kto je ustanawia start learning		cuius ist condere, eius ist abrogare
Nikt nie jest wiarygodnym świadkiem we własnej sprawie start learning		Nullus idoneus testis in ve sua intellegitur
Nieznajomość prawa boli, nieznajomość faktów nie szkodzi start learning		ignorantia iuris nocet, ignorantia facti non nocet
w podobnych sprawach powinny zapacać podobne orzeczenia start learning		de similibus idem est iudicum
pierwszy w czasie lepszy w sprawie (zaspokajanie zastawów) start learning		prior tempore potior iure
dowieść powinien ten kto twierdzi a nie kto przeczy start learning		ei incumbit probatio qui dicit, non qui negat
niech nie wychodzi sędzia ponad żądanie stron start learning		ne eat iudex ultra petita partium
ustawa późniejsza uchyla wcześniejszą start learning		lex posterior derogat legi priori
ustawa szczegółowa uchyla ustawę ogólną start learning		lex specialis derogat legi generali
ustawa nadrzędna uchyla podrzędną start learning		lex superior derogat legi inferiori
ustawa ogólna późniejsza nie uchyla ustawy szczegółowej wcześniejszej start learning		lex posterior generali non derogat legi priori speciali
gdzie taki sam sens ustawy, takie same postanowienia ustawy start learning		ubi eadem legis ratio, ibi eadem legis dispositio
powinno się orzekać nie na podstawie przykładów, a na podstawie praw (nie ma precedensów) start learning		non exemplis, sed legibus indicandum est
w prawach podoba się bardziej prostota niż zawiłość start learning		In legibus magis simplicitas quam difficultas placet
prawa powinny być zrozumiałe przez wszystkich start learning		leges ab omnibus intellegi debent
nikogo nie uwięzimy bez wyroku sądowego start learning		neminem captivabimus nisi iure victum
Rzym przemówił (najwyższa instancja), sprawa jest rozstrzygnięta start learning		Roma locuta, causa finita est
przestępstwo start learning		delictum
dowód przestępstwa start learning		corpus delicti
zbrodnia start learning		crimen
w czynnosciach nieformalnych oświadczenie woli złożone w sposób dowolny, również dorozumiały start learning		per facta concludentia
jednostronnie zamierzona, nieujawniona jednak na zewnątrz niezgodność woli z oświadczeniem polegająca na złożeniu tego oświadczenia bez zamiaru wywołania skutków prawnych start learning		reservatio formalis
przedmiotowo istotne składniki treści czynności prawnej, np. miejsce wykonania umowy start learning		essentialia negotii
przedmiotowo nieistotne składniki czynności prawnej start learning		naturalia negoti
nietypowe, dodatkowe postanowienia do czynności prawnej start learning		accidentalia negoti
termin początkowy start learning		dies a quo
termin końcowy start learning		dies ad quem
rzeczy wspólne dla wszystkich (dobro publiczne) start learning		res omnium communes
to co jest na powierzchni przypada gruntowi start learning		superficies solo cedit
skarga co do rzeczy - skuteczna co do wszystkich start learning		actio in rem - erga omnes
prawo posiadania start learning		ius possidenti
prawo użytkowania (aż do zużycia, wraz z możliwością pobierania pożytków) start learning		ius utendi (abutendi, fruendi)
prawo rozporządzania własnością start learning		ius disponendi
prawo absolutne niczym nieograniczone start learning		ius infinitum
nie można dać komuś więcej praw niż się posiada start learning		nemo plus iuris in alium transferre potest, quam ipse habet
na zasadzie zwykłej zgody start learning		solo consensu
doliczenie czasu posiadania poprzednika start learning		adessio possesionis
władza zwierzchnia start learning		dominium directum
władza podległa start learning		dominium utile
współwłasność start learning		condominium pro indiviso
zamiar władania rzeczą, wola posiadania start learning		animus rem sibi habendi
nikt nie może sobie zmienić podstawy posiadania start learning		nemo sibi ipse causam possessionis mutare potest
wola posiadania dla drugiego (np. rodzic) start learning		animus possidendi pro alieno
Kaucja która ma pokryć ewentualne przyszłe szkody start learning		cautio domni infecti
przeniesienie posiadania rzeczy przez ich wskazanie start learning		longa manu traditio
przeniesienie posiadania przez wydanie rzeczy start learning		traditio corporalis
gdy nabywający rzecz jest juz niejako jej posiadaczem (np. leasing) start learning		traditio brevi manu
przeniesienie własności bez wydania rzeczy start learning		consuitutum possessorum
nikomu nie zostanie odrzucona skarga start learning		nemini deneganda
warunek niezbędny start learning		conditio sine qua non
z mocy prawa start learning		ex lege
sukcesja uniwersalna, w przypadku spadkobrania - gdy dziedzic jednym aktem wstępuje w ogół praw majątkowych start learning		successio in universitatem
dziecko poczęte uważa się się za już urodzone (jeśli chodzi o jego prawa) start learning		nasciturus pro iam nato habetur
zdolność do zmiany (świadczenia, jesli istnieje tylko jedno, a dłużnik nie jest w stanie go wykonać, może zastąpić innym świadczeniem) start learning		facultas alternativa
czynność prawna na wypadek śmierci start learning		mortis causa
przy odczytywaniu testamentu iść z duchem testatora (testowania?) start learning		cum amino testandi
zasada interpretacji tesamentu za główny cel biorąca realizację woli testatora start learning		favor testamenti
w pełnym tego słowa znaczeniu start learning		sensu scricto
legatariusz staje się właścicielem legatu ex lege z chwila przyjęcia spadku przeZ spadkobiercę start learning		legatum per vindicationem
Legatariusz otrzymywał jedynie roszczenie do dziedzica o wypełnienie treści testamentu, nie stawał się właścicielem ex lege start learning		legatum per domnationem
dodatek do testamentu, dodatkowe postanowienia spadkodawcy start learning		codicillus
prawo przyjęcia spadku w określonym terminie start learning		transmissio hereditatis
przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza start learning		cum viribus hereditatis
przyjęcie spadku gdzie za długi spadkodawca odpowiada do wysokości spadku start learning		pro viribus hereditatis
przyszły spadek start learning		successio anticipata
skarga służąca ochronie praw dziedzica do odzyskania spadku jako całości start learning		hereditatis petitio
oddzielenie dóbr start learning		separatium bonorum
małżeństwo nieistniejące start learning		matrimonium non existens
umowa małżeńska start learning		matrimoniale foedus
zgoda małżeńska; start learning		consensus matrimonialis
małżeństwa powinny być wolne start learning		matrimonia libera esse debent
zaręczyny start learning		sponsalia
Obietnica małżeńska start learning		matrimonii promissio
nikt, kto powołuje się na własną niegodziwość, nie będzie wysłuchany start learning		nemo turpitudinem suam allegans audiatur
małżeństwo zawarte i dopełnione (skonsumowane) start learning		matrimonium ratum et consummatum
żadna włada ludzka nie może rozerwać małżeństwa start learning		matrimonium nulla humana potestate dissolvi potest
separacja od łoża i stołu start learning		separatio quoad torum et mensam
Separacja trwała i stała start learning		separatio perpetua
separacja czasowa start learning		separatio temporanea
małżeństwo nieskonsumowane start learning		matrimonium non consumatum
Separacja przy pozostawionym węźle małżeńskim start learning		separatio manente vinculo
Matka jest zawsze pewna start learning		mater semper certa est
na ojca wskazuje małżeństwo start learning		pater est quem nuptiae demonstrant
domniemanie niezdolności do zapłodnienia start learning		impotentia generandi
impotencja start learning		impotentia coeundi
dzieci z nieprawego łoża start learning		liberi vulgo concepti
dzieci pochodzące z małżeństwa start learning		filii legitimi
nieślubne dzieci start learning		filii illegitimi
dzieci z nieprawego łoża są legitymowane przez pózniej zawarte (następujące) małżeństwo start learning		filii illegitimi legitimiantur per subsequens matrimonium parentum
zarzut pozwanego o ojcostwo, że w okresie poczęcia dziecka matka obcowała także z innym mężczyzną start learning		exceptio plurium concumbentium
domniemane małżeństwo start learning		matrimonium putativum
przysposobiony związany z całą rodziną start learning		adoptio plena
przysposobiony związany tylko z rodzicami start learning		adoptio minus plena
przysposobienie najpełniejsze (nie chcą rodzice, aby znał rodziców biologicznych) start learning		adoptio plenissima
przysposobienie naśladuje naturę start learning		adoptio naturam imitatur
in vitro start learning		in vitro (poczęty w probówce)
in vivo start learning		poczęty naturalnie
węzeł prawny, stosunek prawny start learning		vinculum iuris
obowiązek start learning		obligare
do rzeczy niemożliwych nie można się zobowiązać start learning		impossibilium nulla obligatio est
dłużnik ma obowiązek świadczyć inną rzecz tego samego gatunki start learning		genus perire non cansetur
rzecz indywidualnie oznaczona ginie na szkodę wierzyciela - obowiązek świadczenia przemienia się w obowiązek odszkodowania za nie wykonanie zobowiązania start learning		species perit ei cui debetur
rzeczywista szkoda majątkowa start learning		damnum emergens
utracone korzyści start learning		lucrum cessans
cena ogólna, powszechna start learning		pretium commune
cena jednostkowa start learning		pretium singulate
cena sentymentalna, bezcenna start learning		pretium affectionis
wyrównanie korzyści ze stratami, potrącenie zysku ze straty start learning		compensatio lucri cum damno
prawo zatrzymania rzeczy start learning		ius retentionis
zobowiązanie przemienne, z treści zobowiązania wynika możliwość spełnienia więce start learning		obligatio alternativa
upoważnienie przemienne (dłużnik może zwolnić się od swojego zobowiązania, spełniając inne świadczenie, jeśli świadczenie główne nie jest możliwe do spełnienia) start learning		facultas alternativa
droga postępowania start learning		via facti
korzyść na osobę trzecią start learning		pactum in favorem tertii
zarzut niedopełnienia zobowiązania kontraktu start learning		exceptio non adimpleti contractus
wina umyślna start learning		dolus
wina nieumyślna start learning		culpa
wina w wyborze start learning		culpa in eligendo
przypadek wzięty z praktyki start learning		casus
siła wyższa start learning		vis maior
połączenie pomylenie start learning		confusio
odstąpienie start learning		cessio
odstąpienie od prawa start learning		cessio legis
skarga pauliańska wobec osób które odniosły korzyści z nieuczciwego rozporządzenia majątkiem przez dłużnika start learning		actio pauliana
kupno rzeczy przyszłej start learning		emptio rei speratae
kupno szansy start learning		emptio spei
rzeczy wyłączone z obrotu prawnego start learning		res extra commercium
dobro wspólne start learning		res omnium communes
kto ma korzyści na tym spoczywa ryzyko utraty start learning		cuius commodum eius periculum
rzeczy powiedziane i przyrzeczone start learning		dicta et promissa
nie osiągnięcie celu świadczenia start learning		conditio causa data causa non secuta
poczucie członkostwa start learning		affectio (animus) societatis
czas do namysłu start learning		Tempus deliberandi
postępowanie nieprocesowe (niesporne) start learning		iurisdictio voluntaria
prawo postępowania procesowego start learning		lex fori processualis
należy wysłuchać drugiej strony start learning		audiatur et altera pars
panowie sporu - powód i pozwany start learning		domini litis
nie ma sędziego bez osoby skarżącej (nie ma sprawy bez oskarżenia) start learning		nemo iudex sine actore
prawo jest spisane dla osób czuwających, ostrożnych start learning		vigilantibus iura sunt scripta
przed powstaniem sporu start learning		ante litem natam
po powstaniu sporu start learning		post litem natam
sąd właściwy w chwili wszczęcia sprawy, pozostaje właściwy aż do ukończenia postępowania start learning		perpetuatio fori
stan prawny odnośnie przyczyny start learning		legitimatio ad causam
stan prawny odnośnie procesu start learning		legitimatio ad processus
zmiana posiadacza z powodu śmierci start learning		successio mortis causa
zmiana posiadacza między żywymi start learning		successio inter vivos
odroczenie rozprawy start learning		prorogatio fori
zarzuty przekupstwa mataczenie start learning		excetpiones peremptoriae
zarzuty opóźniania procesu start learning		exceptiones dilatoriae
zarzuty uchylania się start learning		exceptiones declinatoriae
nie dwa razy w tej samej sprawie start learning		ne bis in idem
zmiana na gorsze start learning		reformatio in peius
sąd nie zajmuje się rzeczami błachymi start learning		de minimis non curat praetor
ofiara przestępstwa start learning		victima
żadna zbrodnia i kara bez wcześniejszej ustawy karnej - "nie ma przestępstwa bez ustawy" start learning		Nullum crimen nulla poena sine lege poenali anteriori
przymus FIZYCZNY - pozbawienie możliwości fizycznego kierowania ruchami ciała start learning		Vis absoluta
przymus PSYCHICZNY - stwarzanie zewnętrznych uciążliwych warunków zachowania się osobie składającej oświadczenie dowodowe start learning		Vis compulsiva
zły zamiar, bezpośredni zamiar popełnienia przestępstwa start learning		Dolus directus
zły zamiar nagły (wnioskuje ze w afekcie) start learning		Dolus directums repentinus
zły zamiar zaplanowany. Zamiar bezpośredni przemyślany start learning		Dolus directus praemeditatus
Zamiar ewentualny: zachodzi, gdy sprawca możliwość popełnienia czynu zabronionego przewiduje i na to się godzi start learning		Dolus eventualis
tzw. wina kombinowana umyślności z nieumyślnością. Np. pobicie z nieumyślnym spowodowaniem śmierci start learning		Culpa dolo exorta
pochód przestępstwa - każde przestępstwo umyślne może potencjalnie przejść przez cztery etapy: 1. zamiar 2. przygotowanie 3. usiłowanie 4. dokonanie start learning		Iter delicti
domniemanie przestępstwa start learning		Delicum putativum
nie każe sie dlatego ze popełniono przewinienie, lecz po to żeby go nie popełniano start learning		Nemo prudens punit quia peccatum est sed ne peccetur
w razie wątpliwości na korzyść oskarżonego start learning		in dubio pro reo
złego czynu nie domniemuje się start learning		złego czynu nie domniemuje się
nie wolno zmieniać (wyroku) na niekorzyść (odwołującego się) (Jeżeli apelację składa oskarżony/skazany start learning		Reformatio in peius iudici appellatio non licet
przestępstwa rodziców nie szkodzą dzieciom start learning		Delicta paretnum liberis non nocent
czego nie ma w aktach, nie ma na świecie (jest bez znaczenia dla sędziego) start learning		Quod non est in actis non est in mundo
świadkowie znający sprawę ze słyszenia start learning		Testis ex auditu
przyczyna główna start learning		causa principalis
sprawę osądzoną ostatecznie uważa się za rozstrzygniętą; wyrok sądu uważa się za prawdę start learning		Res iudicata pro veritate habetur
nie można osądzać dwa razy tego samego przestępstwa start learning		Ne bis in idem crimen iudicetur
przyznanie się do winy jest królową dowodów start learning		Confessio est regina probationum
wznowienie sprawy w wyniku fałszywych dowodów start learning		Propter falsa
wznowienie sprawy w wyniku nowych dowodów start learning		propter nova

paremie 1

You must sign in to write a comment

More