→ Młoda Polska → Start Learning / Download MP3 Flashcards

Question		Answer
nazwy epoki start learning		Młoda Polska, modernizm, neoromantyzm, fin de siecle/dekadentyzm
ramy czasowe epoki start learning		od 1890 (w Polsce 1891 - debiut poetycki Kazimierza Przerwy- Tetmajera) do 1918 (koniec I wojny światowej)
bergsonizm start learning		filozofia sformułowana przez Henri Bergsona, poznanie świata jest możliwe dzięki intuicji. Świat jest dynamiczny, ulega ciągłym przemianom, a człowiek dzięki drzemiącym w nim siłom witalnym (élan vital), jest aktywny i rozwija się.
cyganeria start learning		grupa artystyczna, bohema, prowadząca skandalizujący tryb życia, głosząca pogardę dla filistrów, wywyższająca się
dekadentyzm start learning		postawa charakterystyczna dla człowieka końca XIX wieku, przejawiająca się w niemocy, marazmie, przekonaniu o zbliżającym się końcu świata. Dekadent to człowiek, który utracił dogmaty, nie wie, jak żyć, boi się rzeczywistości, jest bezsilny
ekspresjonizm start learning		nurt charakterystyczny dla literatury i sztuki okresu, polegający na wyrażaniu wewnętrznych uczuć - stąd operowanie silnymi emocjami, mocnymi/intensywnymi barwami, kontrastem
filister start learning		pogardliwe określenie bogatego mieszczanina
fin de siècle start learning		koniec wieku, nazwa podkreślająca schyłkowość epoki
impresjonizm start learning		kierunek malarstwa przeniesiony do innych dziedzin sztuki, charakteryzujący się ukazywaniem ulotnej chwilii, niepowtarzalnego wrażenia, gry świateł, operował delikatnymi barwami, dźwiękami, zapachami, często w literaturze sięgał po synestezję
modernizm start learning		nazwa epoki podkreślająca nowe prądy artystyczne pojawiające się na przełomie wieków
neoromantyzm start learning		nazwa epoki łącząca jej osiągnięcia z romantyzmem. Cechy wspólne to indywidualizm twórczy, zainteresowanie wsią (ludowość-ludomania), Wschodem (orientalizm-secesja), wprowadzenie do utworów elem. fantastycznych, romantyczne motywy i sposoby obrazowania
nietzscheanizm start learning		filozofia stworzona przez Friedricha Nietzschego głosząca kult nadczłowieka - silnej doskonałej i potężnej jednostki odrzucającej moralność chrześcijańską
nirwana start learning		pojęcie zaczerpnięte z filozofii Wschodu, stan niebytu, na pograniczu życia i śmierci, wyrzeczenie się wszelkich ziemskich pragnień, całkowity sposób osiągany na drodze medytacji
ludomania (chłopomania) start learning		pozorne zainsteresowanie wsią
parnasizm start learning		kierunek zapoczątkowany w poezji francuskiej drugiej połowy XIX wieku, głoszący ideał poezji wyzwolonej z wszelkiej użyteczności, doskonałej pod względem formy
schopenhaueryzm start learning		filozofia pesymistyczna sformułowana przez Arthura Schopenhauera, głosząca, że życie ludzkie jest pasmem cierpień, a człowiek cały czas dąży do szczęścia, ale nigdy go nie osiągnie
secesja start learning		kierunek rozwijający się przede wszystkim w sztukach użytecznych i architekturze, charakteryzujący się asymetrią, zdobniczością i dekoracyjnością
symbolizm start learning		kierunek w literaturze, dramacie i sztukach plastycznych, wyrażający się nie nazywaniem, a jedynie sugerowaniem rzeczywistości, pozostawiający możliwość wielu interpretacji
synestezja start learning		środek stylistyczny polegający na działaniu na wyobraźnię skojarzeniami różnych zmysłów, tzw. barwne słyszenie
sztuka użytkowa start learning		nadawanie wyrafinowanej formy nawet najbardziej banalnym przedmiotom codziennego użytku
nadczłowiek start learning		istota odznaczająca się silnym charakterem, dumą i niezależnością, mądrością, wysoką kulturą i zdolnością do afirmacji życia
styl zakopiański start learning		srchitektura i sztuka charakterystyczna dla twórczości zakopiańskiej, budził zachwyt i stanowił inspirację dla młodopolskich artystów
filozofia Schopenhauera ~ główne założenia start learning		u podstaw rzeczywistości leży wola, irracjonalny ślepy popęd/woli nie można zaspokoić, a to powoduje cierpienie/ból cierpienia można złagodzić przez wyzbycie się pragnień (nirwana), współczucie dla innych cierpiących i kontemplację piekna w sztuce
filozofia Nietzschego ~ główne założenia start learning		życie najwyższą wartością/tradycyjną moralność ogranicza życie/ludzkość musi odrzucić chrześcijaństwo, które hamuje jej rozwój/ideałem jest nadczłowiek, jednostka kierująca się wolą mocy/jednostka nie powinna się poświęcać dla społeczeństwa
„sztuka dla sztuki” start learning		koncepcja tzw. sztuki czystej, czyli pozbawionej zadań pozaartystycznych, etycznych, religijnych, światopoglądowych i dydaktycznych, realizująca cele czysto estetyczne
psychizacja krajobrazu start learning		zabieg artystyczny polegający na ukazywaniu przeżyć i stanów duchowych człowieka za pomocą obrazów przyrody
instrumentacja głoskowa start learning		zabieg stylistyczny polegająca na takim doborze słów, aby pewne głoski powtarzały się częściej, występowały w grupach i tworzyły układy brzmieniowe. Dzięki temu tekst staje się bardziej melodyjny
dramat naturalistyczny start learning		przedstawia ciemne strony ludzkiej egzystencji, z bohaterami mówiącymi językiem potocznym, a nawet gwarą (publiczność miała odnosić wrażenie oglądania prawdziwego, nieupiększonego życia)
wiersz sylabotoniczny start learning		rodzaj wiersza charakteryzujący się jadnakową liczbą sylab w wersach oraz powtarzającym się układem sylab akcentowanych i nieakcentowanych. W efekcie wiersz jest silnie zrytmizowany.
katastrofizm start learning		tendencja wyrażająca się przekonaniem o nieuchronnym upadku cywilizacji, a nawet świata. Elementy katastrofizmu pojawiły się już w romantyzmie.
franciszkanizm start learning		tendencja odwołująca sie do poglądów św. Franciszka z Asyżu, zwłaszcza do idei ewangelicznego ubóstwa, braterstwa wszystkich stworzeń i afirmacji świata
akt mowy start learning		wypowiedź mająca określone znaczenie dla osób, które chcą sobie coś przekazać
eufemizm start learning		słowo lub wyrażenie użyte zastępczo w celu złagodzenia wyrażeń drastycznych, dosadnych lub nieprzyzwoitych
etymologia start learning		badanie pochodzenia wyrazów
wzorce osobowe w epoce Młodej Polski start learning		artysta (Wesele), dekadent (Ludzie bezdomni), mocarz (Kowal), kobieta niezależna (Ludzie bezdomni), femme fatale (Chłopi), społecznik (Ludzir bezdomni)
gatunki literackie w epoce Młodej Polski start learning		sonet, hymn, erotyk, powieść, dramat symboliczny i naturalistyczny
cechy epoki start learning		dekadentyzm, indywidualizm, sztuka dla sztuki, subiektywizm, nastrojowość, pesymizm, aktywizm
obraz start learning		Claude Monet Impresja, wschód słońca
obraz start learning		Gustaw Klimt, Adele Bloch-Bauer I
obraz start learning		Stanisław Wyspiański, Macierzyństwo
obraz start learning		Edvard Munch, Krzyk
obraz start learning		Edgar Degas, Lekcja tańca
obraz start learning		Henri Rousseau, Sen
obraz start learning		Vincent van Gogh, Pole pszenicy z krukami
obraz start learning		Iwan Ajwazowski, Statek podczas sztormu
rzeźba start learning		Auguste Rodin, Wieczna wiosna
obraz start learning		Edward Burne-Jones, Pan i Psyche
obraz start learning		Stanisław Wyspiański, Chochoły
Kto to? start learning		Arthur Schopenhauer, niemiecki filozof
Kto to? start learning		Fryderyk Nietzsche, niemiecki filozof
kto to? start learning		Charles Baudelaire, francuski poeta (Padlina, Albatros)
kto to? start learning		Arthur Rimbaud, francuski poeta (Statek pijany)
kto to? start learning		Kazimierz Przerwa-Tetmajer, poeta, prozaik, dramaturg (Koniec wieku XIX, Na skalnym podhalu - Dziki Juhas, Widok ze Świnicy do Doliny Wierchcichej)
kto to? start learning		Leopold Staff, poeta, dramaturg (Kowal, Deszcz jesienny)
kto to? start learning		Jan Kasprowicz, poeta, dramaturg (Krzak dzikiej róży w Ciemnych Smreczynach, Księga ubogich, Dies irae)
teatr ogromny start learning		podejmuje tematykę narodową, indywidualizuje język bohaterów, dokonuje syntezy sztuk, korzysta z tradycji teatru europejskiego, dokonuje synkretyzmu poetyk
synkretyzm start learning		łączenie w jedną całość różnych, często sprzecznych, koncepcji lub idei
aliteracja start learning		powtórzenie jednakowych układów głoskowych na początku kolejnych wersów lub sąsiadujących ze sobą wyrazów jako sposób instrumentacji głoskowej, uwydatnienia budowy wiersza lub gry słów
mityzacja przestrzeni start learning		wprowadzenie do utworu cech mitu lub legendy
mitologizacja start learning		wprowadzanie do utworu elementów mitologicznych
funkcja retardacyjna start learning		jej celem jest zwiększenie napięcia u czytelnika poprzez opóźnienie bądź zatrzymanie akcji utworu, zwykle literackiego. Osiąga się ją poprzez długie, obszerne opisy.
eufonia tzw. piękne brzmienie start learning		Eufonia to przyjemny brzmieniowo ton wypowiedzi, harmonijny dobór dźwięków.

Młoda Polska

You must sign in to write a comment

More