matura j. polski

 0    66 flashcards    guest3024020
download mp3 print play test yourself
 
Question język polski Answer język polski
aluzja
start learning
zasugerowanie treści, odwołanie się do czegoś innego, zwykle łatwe do odczytania
cenzura
start learning
kontrola publikacj, zwykle treści niezgodnych z interesem państwa
funkcja informatywna
start learning
wiąże się z przekazywaniem i zdobywaniem wiedzy np co robisz? śpię
funkcja impresywna
start learning
polega na wywołaniu u odbiorcy określonej reakcji, np. rozkazy, instrukcje, groźby
funkcja ekspresywna
start learning
polega na wyrażaniu przez nadawcę emocji, ocen, przeżyć, wrażeń l, stanów psychicznych towarzyszących wypowiedzi np gdy tylko sobie przypomnę ponoszą mnie nerwy
funkcja poetycka
start learning
polega na zwróceniu uwagi odbiorcy na stronę estetyczna wypowiedzi, jej kompozycje, walory brzmieniowe, słownictwo, stylistykę, składnię
słownictwo ekspresywne
start learning
oceniająco-wartosciuniujące
archaizm
start learning
wyraź który przestał być używany
archaizmy fonetyczne
start learning
wyrazy wcześniej wymawiane inaczej np. zmedrzec, jeneral
archaizmy składniowe
start learning
elementy wypowiedzi łączące się według innych niż dzisiejsze norm gramatycznych np. być łaskawym na kogoś, togodla
archaizmy słowotwórcze
start learning
wyrazy i dawnej budowie słowotwórczej zastąpione później wyrazami o innej strukturze lub niemających dziś odpowiedników np. chwalba, samowtor
archaizmy fleksyjne
start learning
słowa odmieniające się kiedyś inaczej np. ukrzyzowan, Łosiowie
archaizmy frazeologiczne
start learning
nie występujące już związki frazeologiczne np. iść w paragon
archaizmy leksykalne
start learning
wyrazy już nieużywane nom samojedz-ludozerca
archaizmy semantyczne
start learning
słowa wciąż stosowane, ale o innym znaczeniu np. zboże, ksiądz
archaizmy stylistyczne
start learning
wyrazy wciąż stosowane, ale mające odmienny odcień wartościujący np. kobieta, grat
zapożyczenia
start learning
Słownictwo przejęte z innych języków i przyswojone przez polszczyznę
znaczenie etymologiczne wyrazu
start learning
znaczenie wynikające z budowy słowotwórczej oraz pochodzenia słów
dialekt
start learning
ograniczona terytorialnie odmiana języka narodowego, wyróżniającą się charakterystyczną dla danego obszaru wymowa głosek i specyficznym słownictwem, a czasem składnia
gwara
start learning
odmienny język pojawiający się na niewielkim terenie, Różni się wymowa lub słownictwem
archaizacja
start learning
celowe użycie archaizmów, aby nadać tekstowi znamiona wypowiedzi dawnej
dialektyzacja
start learning
celowe wprowadzenie do wypowiedzi cech dialektu ludowego
kolokwializm
start learning
wyraź lub sformułowanie w języku potocznym, zazwyczaj wyraziste i nacechowane emocjami
ironia
start learning
zamierzona niezgodność między intencją wypowiedzi a jej dosłownym sensem, złośliwość ukryta w wypowiedzi
autoironia
start learning
ironia do samego siebie
onomatopeja
start learning
naśladowanie za pomocą języka dźwięków pozajęzykowych. dzwoekonasladownictwo
anafora
start learning
powtórzenie słowa lub sformułowania na początku kolejnych wersów lub strof
epifora
start learning
powtórzenie słowa lub sformułowania na końcach wersów
eufemizm
start learning
rodzaj przenośni pozwalający przez omówienie wyrazić myśl bez urazania odbiorcy np miejsce w którym plecy kończą swą szlachetna nazwę
hymn
start learning
pieśń pochwalna
oda
start learning
utwor wierszowany, o budowie przeważnie atroficzne. sławi bogów lub herosów, mogły być też poświęcone wydarzeniu itp
sielanka
start learning
opiewa uroki życia wiejskiego, urodę krajobrazu, związki czlowieka z naturą itp
konflikt tragiczny
start learning
cokolwiek wybierze i tak czeka go klęska
ironia tragiczna
start learning
kiedy bohater próbuje uniknąć fatum, a paradoksalnie się do niego przybliża
decorum
start learning
zasada odpowiedniości stylu do gatunku
asceza
start learning
dobrowolne wyrzeczenie się dóbr materialnych
stoicyzm
start learning
równowaga duchową, niezakłócona radością ani smutkiem. życie zgodne z naturą i rozumem
epikureizm
start learning
dobrem najwyższym przyjemność, brak cierpień, spokojne życie wśród przyjaciół
scholastyka
start learning
dążenie do rozumowego udowodnienia słuszności dogmatów religijnych, odwołanie się do doświadczeń
antropocentryzm
start learning
punktem odniesienia wszystkich zjawisk i rzeczy powinien być człowiek
humanizm
start learning
pogląd ten koncentrował się na sprawach człowieka
pieśń
start learning
utwór liryczny, poważny w tonie, dotykający spraw ludzkiej egzystencji, stroficzny, rytmiczny, łatwo wpadający w ucho
racjonalizm
start learning
rozum jako narzędzie poznania, tylko religia naturalna, odrzucenie objawien
empiryzm
start learning
wszelka wiedza z doświadczenia, źródłem poznania są zmysły
deizm
start learning
Bóg istnieje, ale nie ingeruje w losy świata
klasycyzm
start learning
sztuka ma realizować prawdę i piękno, istotną kategorią jest naśladowanie
sentymentalizm
start learning
ośrodkiem nurtu jest uczucie, wrażliwość, natura.
rokoko
start learning
najważniejszą kategorią jest piękno. Utwory są wdzięczne, ulotne, eleganckie. Tworzy się erotyki
satyra
start learning
krytykuje wady, postawy, zjawiska. OŚMIESZENIE
dystopia
start learning
utwór fantastycznonaukowy przedstawiający neegatywną, przerażającą perspektywę egzystencji człowieka
hiperbola
start learning
przedstawienie opisanego zjawiska w sposób przesadny, wyolbrzymiający jego cechy
liryka funeralna
start learning
liryka opiewającą osobę zmarła, jej życie zalety, zaslugi
liryka inwokacykna
start learning
osoba mówiąc zawraca się do ty lirycznego
mitologizacja
start learning
przekształcenie czegoś w mit
oksymon
start learning
dwa pojęcia o przeciwnych sensach
parabola
start learning
obrocz znaczenia dosłownego ma też sens symboliczny
parafraza
start learning
przeróbka
peryfraza
start learning
zastąpienie nazwy opisem
teatr absurdy
start learning
groteska i parodia w literaturze
powieść groteskowa
start learning
fabuła nosi znamiona absurdalności, komizm miesza się z tragizmem
powieść parabola
start learning
uniwersalne wszystko
utopia
start learning
idealne życie
wallenrodyzm
start learning
kłamstwo oszustwo oto dla ojczyzny
motyw arkadyjski
start learning
Arkadia to mityczna kraina szczęścia, symbol ziemskiego raju; miejsce spokoju, ładu, harmonii i radości. Motyw Arkadii – urokliwego miejsca zamieszkanego przez pasterzy – pojawia się po raz pierwszy w „Bukolikach” Wergiliusza.
paraleizm
start learning
tożsamość lub podobieństwo treściowe bądź kompozycyjne kilku analogicznych segmentów utworu literackiego
elipsa
start learning
pominięcie części zdania

You must sign in to write a comment