→ Łacina → Start Learning

Question		Answer
Prawo patrzy wprzód, nie wstecz start learning		Lex prospicit, non respicit
Twarde prawo ale prawo start learning		Dura lex, sed lex
tam gdzie społeczeństwo, tam prawo start learning		Ubi societas, ibi ius
Tam gdzie jest prawo jest też kara start learning		Ubi lex, ibi poena
prawo nie działa wstecz start learning		Lex retro non agit
prospicio, prospicĕre start learning		patrzeć przed siebie
respicio, respicĕre start learning		patrzeć za siebie, oglądać się
societas start learning		społeczeństwo
poena start learning		kara
ibi start learning		tam
ubi start learning		gdzie
retro start learning		wstecz
żyć uczciwie, drugiemu nie szkodzić, oddać każdemu, co mu się należy. start learning		Honeste vivĕre, alterum non laedĕre, suum cuique tribuĕre
Dziel i rządź! start learning		Divĭde et impĕra!
Słuchaj, patrz, milcz start learning		Audi, vide, sile!
Veto start learning		zabraniać nie pozwalać
Powstrzymywanie się od działania jest również działaniem start learning		Et non facĕre facĕre est
Skarb państwa się nie wstydzi start learning		fiscus non erubescit
Scientia nobilitat start learning		wiedza uszlachetnia
zbrodnia bez kary może istnieć, kara bez zbrodni może istnieć start learning		8. Fraus sine poena esse potest, poena sine fraude esse non potest
występkiem jest ukrycie występku start learning		Fraus est fraudem celāre
credo start learning		wierzyć
alterum start learning		drugiego
audio, audīre start learning		słuchać, słyszeć
celo, celāre start learning		ukryć
cuique start learning		każdemu
divido, dividĕre start learning		dzielić
erubesco, erubescĕre start learning		rumienić się, wstydzić się
et start learning		i
facĭo, facĕre start learning		robić, działać
fiscus start learning		skarb państwa
fraus start learning		oszustwo, występek, zbrodnia
honeste start learning		uczciwie, szlachetnie
impero, imperāre start learning		rozkazywać, rządzić
laedo, laedĕre start learning		ranić, urazić
nobilito, nobilitāre start learning		uszlachetniać
non start learning		nie
scienitia start learning		mądrość, wiedza
sileo, silēre start learning		milczeć
sine start learning		bez
suum start learning		swoje
tribuo, tribuĕre start learning		przydzielić, oddać
video, vidēre start learning		widzieć, zobaczyć
vivo, vivĕre start learning		żyć
culpă start learning		wina
cură start learning		kuratela
curiă start learning		sąd, skład orzekający
diligentiă start learning		pilność
epistulă start learning		list; pismo, dokument, odpowiedź pisemna prawników
formulă start learning		formułka procesowa
ignorantiă start learning		nieznajomość
infamiă start learning		niesława
iniuriă start learning		bezprawie, zniewaga
neglegentiă start learning		niedbalstwo
regulă start learning		reguła, zasada
sententiă start learning		wyrok, orzeczenie sądowe
substantiă start learning		istota jakiejś rzeczy, stan majątkowy jakiejś osoby
viă start learning		droga (tryb, sposób)
Nieznajomość faktu usprawiedliwia start learning		Ignorantiă facti excusat
Nieznajomość prawa szkodzi, nieznajomość faktu nie szkodzi start learning		Ignorantiă iuris nocet, facti non nocet
Cui prodest start learning		komu (zbrodnia) przynosi korzyść (ten ją popełnił)
Culpă lată start learning		ciężka wina
Fałszywa przyczyna nie szkodzi start learning		Falsă causă non nocet
Ignorantiă affectată start learning		nieznajomość umyślna
Societas leonină start learning		lwia spółka
Ad personam start learning		w odniesieniu do osoby
In absentiā start learning		Pod nieobecność
Viā facti start learning		droga faktów
Viā legis start learning		droga prawna
Regulă iuris start learning		reguła prawna
Jest wolny od winy ten kto wie ale nie może zapobiec start learning		Culpā caret, qui scit, sed prohibēre non potest
prawo nie rodzi się z bezprawia start learning		Ex iniuriā ius non oritur
Causă curiană start learning		Sprawa Kuriusza(liczy się wola zmarłego)
absentiă start learning		nieobecność
ad start learning		do
affectată start learning		umyślna
careo, carēre start learning		być wolnym od, nie mieć
e, ex start learning		z (czegoś)
excuso, excusāre start learning		usprawiedliwiać
factum start learning		fakt, stan faktyczny
falsă start learning		fałszywa
in start learning		w, na, podczas
ius, iuris start learning		prawo, prawna zasada
lată start learning		szeroka, ciężka
leonină start learning		lwi
lex, legis start learning		prawo, ustawa
noceo, nocēre start learning		szkodzić
oritur start learning		rodzi się
personă start learning		osoba
prohibeo, prohibēre start learning		zakazywać
qui start learning		który, kto
scio, scīre start learning		wiedzieć
sed start learning		lecz
societas start learning		wspólnota; spółka
ager, agri start learning		pole, grunt rolny
arbiter start learning		sędzia polubowny
arbitrium start learning		orzeczenie sądu polubownego
beneficium start learning		dobrodziejstwo
damnum start learning		szkoda majątkowa; uszczerbek; krzywda
debitum start learning		dług
defunctus start learning		zmarły (spadkodawca)
delictum start learning		przestępstwo
dolus start learning		podstęp; oszustwo; zły zamiar
dominus start learning		pan, władca; właściciel
dubium start learning		wątpliwość
forum start learning		sąd właściwy (dla rozpoznania sprawy)
furtum start learning		kradzież
iudicium start learning		sąd, proces sądowy, wyrok sądowy
locus start learning		miejsce
periculum start learning		niebezpieczeństwo
praeiudicium start learning		wyrok precedensowy; orzeczenie przedwstępne
reus start learning		pozwany
titulus start learning		tytuł (nazwa; napis), tytuł prawny (podstawa prawna)
certus start learning		pewny
incertus start learning		niepewny
magnus start learning		duży
malus start learning		zły
w razie wątpliwości na korzyść pozwanego start learning		In dubio pro reo
Beneficium inventarii start learning		dobrodziejstwo inwentarza
Beneficium iuris start learning		dobrodziejstwo prawa
w razie wątpliwości łagodność start learning		In dubiis clementiă
Argumentum a contrario start learning		argument odnoszący się do przeciwieństwa
Argumentum ad ignorantiam start learning		Argument odnoszący się do niewiedzy
Ius non scriptum start learning		prawo niespisane
Praeceptum legis start learning		przepis prawny
Niebezpieczeństwo w zwłoce start learning		Periculum in morā
bez gniewu i stronniczości start learning		Sine irā et studio
Kara za przestępstwo zmarłego nie powinna obciążać spadkobierców start learning		Poenă ex delicto defuncti heres teneri non debet
Tam, gdzie prawo jest niepewne, tam żadnego prawa start learning		Ubi ius incertum, ibi ius nullum
gdzie prawo, tam rozwiązanie start learning		Ubi ius, ibi remedium
tyle ile przestępstw tyle kar start learning		Tot delicta, tot poenae
Personă non grată start learning		osoba nie mile widziana
sędziów jest proces start learning		Arbitrium est iudicium
Gdzie nie ma winy, nie ma przestępstwa start learning		Ubi non est culpă, ibi non est delictum
nic nie udowadnia, kto zbyt wiele udowadnia start learning		Nihil probat, qui nimium probat
ad start learning		do
argumentum start learning		dowód, argument
clementiă start learning		łagodność, pobłażanie
contrarius start learning		przeciwny
debeo start learning		muszę, powinienem
heres, heredi start learning		spadkobierca, spadkobierczyni
gratus start learning		miły, wdzięczny
ignorantiă start learning		nieznajomość
inventarium start learning		inwentarz
invidiă start learning		nienawiść, zazdrość
iră start learning		gniew
moră start learning		zwłoka
nihil start learning		nic
nimium start learning		zbyt wiele
nullus start learning		Żaden
personă start learning		osoba
praeceptum start learning		zasada, przepis
pro start learning		za, dla, w obronie, na korzyść
probo, probāre start learning		udowadniać
remedium start learning		środek
scriptus start learning		pisany, napisany
studium start learning		sprzyjanie, stronniczość; zamiłowanie, pasja
teneri start learning		być obciążonym
tot start learning		tyle
Dolus directus start learning		zamiar bezpośredni
Dolus indirectus start learning		zamiar pośredni
Dolus determinatus start learning		zamiar określony
Dolus deliberatus start learning		zamiar przemyślany
Delictum continuum start learning		przestępstwo powtarzające się
Delictum frustratum start learning		przestępstwo chybione
Delictum publicum start learning		Przestępstwo publiczne
Homicidium necessarium start learning		zabójstwo konieczne
Homicidium voluntarium start learning		zabójstwo umyślne
continuus start learning		nieustanny
deliberatus start learning		przemyślany
determinatus start learning		określony
directus start learning		prosty, bezpośredni
frustratus start learning		daremny, chybiony
indirectus start learning		pośredni
necessarius start learning		konieczny
publicus start learning		publiczny
voluntarius start learning		dobrowolny, umyślny
homicidium start learning		zabójstwo, mord
ustawa nie obowiązuje, jeżeli nie jest ogłoszona start learning		Lex non obligat, nisi promulgata
prawo bardziej surowe nie działa wstecz start learning		Lex severior retro non agit
temu przypada dowodzenie, kto wskazuje, nie temu co zaprzecza start learning		Ei incumbit probatio, qui dicit, non qui negat
wprowadzenie dowodu spoczywa na powodzie start learning		Actori incumbit probatio
przyznanie się do winy jest królową dowodów start learning		Confessio est regină probationum
Konieczność łamie prawo start learning		Necessitas frangit legem
żadna zbrodnia bez ustawy, żadna kara bez ustawy start learning		Nullum crimen sine lege. Nullă poenă sine lege
to co oczywiste nie wymaga dowodu start learning		Manifestum non eget probationem
podczas wojny milczą prawa start learning		Inter arma silent leges
korzystanie jest jedynym korektorem praw start learning		Usus est unus legum corrector
Prawa przedkładają dobro państwa nad dobro jednostek start learning		Leges salutem civitatis saluti singulorum anteponunt
cóż znaczą prawa bez obyczaju start learning		Quid leges sine moribus?
Powód musi być lepiej przygotowany niż pozwany start learning		Actor venire debet instructior quam reus
pretor nie troszczy się o drobiazgi start learning		De minimis non curat praetor
niekiedy drzemią prawa, nigdy nie umierają start learning		Dormiunt aliquando leges, numquam moriuntur
Nikt nie jest odpowiednim sędzią we własnej sprawie start learning		Nemo iudex idoneus in propriā causā
nikt nie jest odpowiednim świadkiem we własnej sprawie start learning		Nemo testis idoneus in propriā causā
zaletą prawa jest: nakazywać, zabraniać, pozwalać, karać start learning		Legis virtus haec est: imperāre, vetāre, permittĕre, punīre
Dobre prawa rodzą się ze złych obyczajów start learning		Leges bonae ex malis moribus procreantur
Musimy być niewolnikami prawa, abyśmy mogli być wolni start learning		Legum nos esse servos oportet, ut liberi simus
Prawo prawem się znosi start learning		Lex lege tollitur
wola osoby obłąkanej nie ma znaczenia start learning		Furiosi voluntas nulla est
w prawach bardziej podoba się prostota a nie trudność start learning		In legibus magis simplicitas quam difficultas placet
egzekwowanie prawa nie uważa się za bezprawie start learning		Iuris executio non habet iniuriam
zwłoka dłużnika przedłuża zobowiązanie start learning		Mora debitoris perpetuat obligationem
Matka jest zawsze pewna, ojcem jest ten którego wskazuje małżeństwo start learning		Mater semper certa est; pater est, quem nuptiae demonstrant
actor start learning		powód (w sądzie)
aliquando start learning		niekiedy
antepono start learning		przedkładać, stawiać przed
arma start learning		broń, wojna
bonus start learning		dobry
certus start learning		pewny
civitas start learning		państwo
confessio start learning		wyznanie; przyznanie
corrector start learning		ten, kto poprawia, korektor
curo start learning		troszczyć się, dbać
de start learning		o
debitor start learning		dłużnik
demonstro start learning		wskazać, pokazać
dico start learning		mówić, wskazywać
difficultas start learning		trudność, zawiłość
dormio, dormīre start learning		spać, drzemać
egeo, egēre start learning		odczuwać brak, potrzebować
ei start learning		temu, jemu
executio start learning		egzekwowanie
frango, frangĕre start learning		łamać
furiosus start learning		szalony
haec start learning		to, te
idoneus start learning		odpowiedni, właściwy
incumbo, incumbĕre start learning		oprzeć się na, spoczywać na, przypadać komuś
instructior start learning		bardziej przygotowany
inter start learning		podczas, między
iudex start learning		sędzia
liber start learning		wolny
malus start learning		zły
manifestum start learning		to co oczywiste (jawne)
mater start learning		matka
mnimus start learning		najmniejszy
moriuntur start learning		umierają
mos, moris start learning		obyczaj, zwyczaj
necessitas start learning		konieczność
nego, negāre start learning		zaprzeczać
nemo start learning		nikt
nisi start learning		jeżeli nie
nos start learning		my, nas
nullus start learning		Żaden
numquam start learning		nigdy
nuptiae start learning		Ślub, małżeństwo
obligatio start learning		zobowiązanie
obligo, obligāre start learning		obowiązywać
oportet start learning		trzeba, aby
pater start learning		ojciec
permitto, permittere start learning		dopuszczać, zezwalać
perpetuo, perpetuāre start learning		przedłużać
placet start learning		podoba się
praetor start learning		pretor
probatio start learning		prowadzenie dowodu, dowodzenie, dowód
probo, probāre start learning		udowadniać
procreantur start learning		rodzą się
promulgatus start learning		ogłoszony
proprius start learning		własny
punio, punīre start learning		karać
quam start learning		jak, niż
qui start learning		kto? który? którzy?
quis start learning		kto?
regină start learning		królowa
salus start learning		dobro
severior start learning		bardziej surowy
servus start learning		niewolnik
sileo, silēre start learning		milczeć
simplicitas start learning		prostota
simus start learning		abyśmy byli
singuli start learning		jednostki, pojedynczy
testis start learning		świadek
tollitur start learning		znosi się, uchyla się
unus start learning		jeden, jedyny
usus start learning		korzystanie
ut start learning		aby
venio, venīre start learning		przyjść, przybyć
virtus start learning		cnota, zaleta
voluntas start learning		chęć, dobra wola
ustawa sczególna uchyla ustawę ogólną start learning		Lex specialis derogat legi generali
Prawa powinny być rozumiane przez wszystkich start learning		Leges ab omnibus intellegi debent
ius civile start learning		prawo cywilne
ius naturale start learning		prawo naturalne
prawo cywilne jest napisane dla osób dbających o swoje sprawy start learning		Ius civile vigilantibus scriptum est
Każda definicja w prawie cywilnym jest niebezpieczna start learning		Omnis definitio in iure civili periculosă est
Trzeba aby prawo było zwięzłe start learning		Legem brevem esse oportet
Wszyscy ludzie są równi start learning		Omnes homines aequales sunt
Wolność jest bezcenna start learning		Libertas est inaestimabilis
Niech będzie wysłuchana także druga strona start learning		Audiatur et altera pars
Prawo jest sztuką dobra i sprawiedliwości start learning		Ius est ars boni et aequi
Corpus delicti start learning		dowód przestępstwa
conditio sine quam non start learning		warunek niezbędny
contra legem start learning		wbrew prawu
verba legis start learning		Słowa ustawy(dosłowne brzmienie)
lex Duodecim Tabularum start learning		Ustawa dwunastu tablic
post mortem start learning		po śmierci
ad vocem start learning		Do słowa
aequalis start learning		równy
aequum start learning		to, co sprawiedliwe
alter start learning		drugi, inny
ars start learning		sztuka
audiatur start learning		niech będzie wysłuchana
bonum start learning		to, co dobre
brevis start learning		krótki
civilis start learning		cywilny, obywatelski
conditio start learning		warunek
contra start learning		przeciw
corpus start learning		ciało, dowód, ślad
definitio start learning		definicja
derogo start learning		uchylać, znosić, odbierać moc
duodecim start learning		dwanaście
generalis start learning		ogólny, generalny
homo start learning		człowiek
inaestimabilis start learning		bezcenny
intellegi start learning		być zrozumianym
ius, iuris start learning		prawo
libertas start learning		wolność
mors start learning		śmierć
naturalis start learning		naturalny
omnis start learning		każdy, cały wszystek
oportet start learning		trzeba, należy
pars start learning		część
periculosus start learning		Niebezpieczny
post start learning		po
scriptus start learning		pisany
specialis start learning		specjalny
tabulă start learning		tablica
verbum start learning		słowo
vigilans start learning		staranny (dbający o swoje sprawy)
vox start learning		Głos
senatus start learning		senat
usus start learning		użytek, pożytek, korzyść
abusus start learning		Nadużycie
magistratus start learning		urząd, urzędnik
status start learning		stan, położenie
sensus start learning		sens, zmysł
consensu start learning		zgoda, porozumienie
casus start learning		przypadek, zdarzenie, zdarzenie, które nie uzasadnia cudzej odpowiedzialności
contractus start learning		kontrakt(Dwustronna czynność prawna)
actus start learning		czyn, czynność
passus start learning		ślad
res, rei start learning		rzecz, sprawa; towar; majątek; przedmiot sporu sądowego
spes start learning		nadzieja
facies start learning		twarz
fides start learning		wiara, wierność
meridies start learning		południe
ante meridiem start learning		przed południem
post meridiem start learning		po południu
dies start learning		dzień
właściciel odczuwa przypadek start learning		Casum sentit dominus
actus legitimus start learning		czynność prawna zgodna z prawem
actus illegitimus start learning		czyn niezgodny z prawem
Vis maior start learning		siła wyższa
Przypadek to większa siła, której ludzka słabość nie jest w stanie się oprzeć start learning		Casus est maior vis, cui humana infirmitas resistĕre non potest
termin wzywa w imieniu człowieka start learning		Dies interpellat pro homine.
umowa z początku jest wynikiem woli, a później jest konieczna start learning		Contractus ab initio voluntatis est, ex post facto necessitatis.
Res iudicată start learning		rzecz osądzona
Res litigiosă start learning		rzecz sporna
Res nullius start learning		rzecz niczyja
Res publică start learning		rzecz publiczna, rzeczpospolita
Dobro rzeczpospolitej najwyższym prawem start learning		Salus rei publicae suprema lex
rzecz niczyja przechodzi na rzecz pierwszego zdobywcy start learning		Res nullius cedit primo occupanti.
pożytek nie może istnieć bez użytkowania start learning		Fructus sine usu esse non potest
Nadużycie nie wyklucza używania start learning		Abusus non tollit usum
ab initio start learning		na początku
cedo, cedĕre start learning		komuś przypaść, przejść na kogoś
cui start learning		komu, któremu
dominus start learning		właściciel
ex post start learning		później
humanus start learning		ludzki
illegitimus start learning		bezprawny, niezgodny z prawem
infirmitas start learning		słabość
initium start learning		początek
interpello, interpellāre start learning		wzywać
iudicatus start learning		osądzony
legitimus start learning		zgodny z prawem
litigiosus start learning		sporny
maior start learning		większy, wyższy
necessitas start learning		konieczność
nullius start learning		nikt, żaden
occupans start learning		biorący w posiadanie, zajmujący coś
primus start learning		pierwszy
pro start learning		za
publicus start learning		publiczny, państwowy
resisto, resistĕre start learning		stawiać opór, sprzeciwiać się
salus start learning		dobro
sentio, sentīre start learning		odczuwać, myśleć
supremus start learning		najwyższy
tollo, tollĕre start learning		znosić
vis start learning		siła
monere start learning		upominac
habere start learning		miec, posiadac
investigare start learning		tropić ujawniać
imperare start learning		rządzić
ducere start learning		prowadzić
invenire start learning		znajdować
vadere start learning		iść, kroczyć
deportare start learning		zsyłać
colere start learning		czcić, uprawiać, stosować
curare start learning		troszczyć się
agere start learning		działać, prowadzić np. proces
finire start learning		kończyć
provocare start learning		przywoływać, wywoływać
prohibere start learning		zakazywać
tradere start learning		przekazywać
vincere start learning		zwyciężać
scire start learning		umieć, wiedzieć, znać
sanare start learning		leczyć, uzdrawiać
absolvere start learning		uwalniać np. od oskarżenia
delinquere start learning		popełniać przestępstwo)
dividere start learning		dzielić
natomiast najbardziej należy powstrzymywać gniew przy karaniu start learning		Prohibendă autem maxime iră in puniendo
należy karać stosownie do miary przestępstwa start learning		Pro mensurā delicti puniendum est
umowy należy dochować start learning		Pacta sunt servanda
Argumenty nie powinny być liczone, lecz oceniane start learning		Argumenta non numeranda, sed ponderanda sunt
Sama myśl o popełnieniu kradzieży nie czyni z człowieka złodzieja start learning		Solă cogitatio furti faciendi non facit furem
tego co oczywiste nie należy wyjaśniać start learning		Clara non sunt interpretanda
kto ma prawo do dawania, ten ma również prawo do sprzedaży i odstąpienia start learning		Cui ius est donandi, eidem et vendendi, et concedendi ius est.
Depozyt to to, co zostało komuś dane do przechowania start learning		Depositum est, quod ad custodiendum alicui datum est
Kary raczej należy łagodzić niż zaostrzać start learning		Poenae potius molliendae sunt quam asperandae
prawo nakazuje to, co należy czynić, i zakazuje rzeczy przeciwnych start learning		Lex iubet ea, quae facienda sunt prohibetque contraria.
alicui start learning		komuś
aspero, asperāre start learning		czynić coś szorstkim; zaostrzać
autem start learning		natomiast, zaś
clara start learning		to co jasne
cogitatio start learning		myśl, zamiar, postanowienie
concedo, concedĕre start learning		oddać, ustąpić
custodio, custodīre start learning		strzec
datus start learning		dany
dono, donāre start learning		dać w darze
ea start learning		te
eidem start learning		temu samemu
fur, furis start learning		złodziej
furtum start learning		kradzież
interpreto, interpretāre start learning		wyjaśniać
iubeo, iubēre start learning		rozkazywać, nakazywać
maxime start learning		najbardziej, jak najwięcej
mensura start learning		miara
mollio, mollīre start learning		łagodzić; czynić miękkim (delikatnym)
numero, numerāre start learning		liczyć
pactum start learning		umowa
pondero, ponderāre start learning		ważyć, rozważyć
prohibeo, prohibēre start learning		powstrzymywać
potius start learning		raczej
quae start learning		które
quod start learning		które, co
servo, servāre start learning		zachować, dochować
solus start learning		sam, jedyny
vendo, vendĕre start learning		sprzedawać

Łacina

You must sign in to write a comment

More