Question                    | 
                
                    Answer                    | 
            
        
        | 
     start learning
 | 
 | 
      wiązanie między aminokwasami u białek, powstaje w wyniku reakcji dehydratacji.   
 | 
 | 
 | 
| 
     start learning
 | 
 | 
    
 | 
 | 
 | 
| 
     start learning
 | 
 | 
      biologicznie funkcjonalna cząsteczka złożona z jednego lub większej ilości polipeptydów zwijanych w określoną, trójwymiarową strukturę.   
 | 
 | 
 | 
      Aminokwas składa się z...    start learning
 | 
 | 
      asymetrycznego atomu węgla alfa, grupy karboksylowej, grupy aminowej, atomu wodoru i grupy zmiennej.   
 | 
 | 
 | 
| 
      podaj funkcję i przykład  start learning
 | 
 | 
      Funkcja: przyspieszanie reakcji chemicznych     np. enzymy żołądkowe katalizują hydrolizę wiązań w polimerach w pożywieniu.  
 | 
 | 
 | 
| 
      podaj funkcje i przykład  start learning
 | 
 | 
      Funkcja: ochrona przed chorobami     np. Przeciwciała zwalczają bakterie i wirusy  
 | 
 | 
 | 
| 
      podaj funkcje i przykład  start learning
 | 
 | 
      np. kazeina, białko mleka, jest głównym źródłem aminokwasów dla młodych ssaków; rośliny magazynują białko w nasionach; owoalbumina znajduje się w białku jaj, wykorzystywanym jako źródło aminokwasów dla rozwijającego się zarodka  
 | 
 | 
 | 
| 
      podaj funkcje i przykład  start learning
 | 
 | 
      np. hemoglobina, zawierające żelazo białko krwi kręgowców, transportuje tlen z płuc do innych części ciała; inne białka transportują cząsteczki przez błony komórkowe, jak pokazano na ilustracji  
 | 
 | 
 | 
| 
      podaj funkcje i przykład  start learning
 | 
 | 
      koordynacja całego organizmu     np. insulina, hormon wydzielany przez trzustkę, powoduje zwiększenie poboru glukozy przez inne tkanki, regulując tym samym stężenie glukozy we krwi.  
 | 
 | 
 | 
| 
      podaj funkcje i przykład  start learning
 | 
 | 
      Funkcja: odpowiedź komórki na bodźce chemiczne     np. receptory wbudowane w błonę komórek nerwowych odbierają sygnały chemiczne uwalniane przez inne komórki nerwowe  
 | 
 | 
 | 
      Białka kurczliwe i motoryczne    podaj funkcje i przykład  start learning
 | 
 | 
      np. Aktyna i miozyna odpowiadają za skurcze mięśni, inne białka odpowiadają za falowanie wici i rzęsek  
 | 
 | 
 | 
| 
      podaj funkcje i przykład  start learning
 | 
 | 
      np. keratyna jest składnikiem włosów, rogów, piór i innych wytworów skóry; owady i pająki używają przędzy do budowy kokonów i sieci; kolagen i elastyna pełnią funkcję włóknistego szkieletu zwierzęcych tkanek łącznych  
 | 
 | 
 | 
| 
     start learning
 | 
 | 
      ... białka w przybliżeniu kuliste.   
 | 
 | 
 | 
| 
     start learning
 | 
 | 
      ... białka przybierające kształt długich włókien.   
 | 
 | 
 | 
      Struktura pierwszorzędowa to...    start learning
 | 
 | 
      liniowy łańcuch aminokwasów, przypomina układ liter w długim słowie.   
 | 
 | 
 | 
      Struktura drugorzędowa to...    start learning
 | 
 | 
      pochodna interakcji między składowymi szkieletu; zwinięcia i zagięcia wynikające z istnienia wiązań wodorowych pomiędzy powtarzającymi się elementami szkieletu polipeptydowego (NIE łańcuchami bocznymi aminokwasów).   
 | 
 | 
 | 
      Rodzaje struktur drugorzędowych to...    start learning
 | 
 | 
      alfa helisa i beta-harmonijka.   
 | 
 | 
 | 
| 
     start learning
 | 
 | 
      rodzaj struktury drugorzędowej; delikatna spirala utrzymywana przez wiązania wodorowe, łączące co czwarty aminokwas. Takie helisy mogą budować białka globularne.   
 | 
 | 
 | 
| 
     start learning
 | 
 | 
      rodzaj struktury drugorzędowej; w tej strukturze co najmniej dwie beta-nici są połączone za pomocą wiązań wodorowych utworzonych pomiędzy równoległymi do siebie fragmentami szkieletu polipeptydowego.   
 | 
 | 
 | 
      Beta-harmonijka tworzy...    start learning
 | 
 | 
      rdzeń wielu białek globularnych i dominuje w niektórych białkach fibrylarnych.   
 | 
 | 
 | 
| 
     start learning
 | 
 | 
      łańcuchy polipeptydowe tworzące beta-harmonijkę.   
 | 
 | 
 | 
      Struktura trzeciorzędowa to...    podaj przykłady oddziaływań  start learning
 | 
 | 
      trójwymiarowy kształt stabilizowany przez oddziaływania między łańcuchami bocznymi (grupami R) poszczególnych aminokwasów.     np. interakcje hydrofobowe, mostki disiarczkowe, wiązania wodorowe, wiązania jonowe, siły van der Waalsa.  
 | 
 | 
 | 
      Interakcje hydrofobowe to... i polegają na...    start learning
 | 
 | 
      interakcje zaangażowane w tworzenie struktur trzeciorzędowych; aminokwasy o niepolarnych gr. bocznych zazwyczaj łącza się w rdzeniu białka przy pomocy sił van der Waalsa, poza strefą kontaktu z wodą. Jednocześnie woda łączy się z polarnymi rejonami białka   
 | 
 | 
 | 
      Mostki disiarczkowe to... i powstają, gdy...    start learning
 | 
 | 
      interakcje zaangażowane w tworzenie str. trzeciorzędowej; powstają, gdy dwa monomerów cysteiny (która w swoim łańcuchu bocznym posiada grupę tiolową -SH) zbliżą się do siebie i siarki obu się połączą - powstały mostek disiarczkowy spina oba frag. razem   
 | 
 | 
 | 
      Wiązania jonowe w strukturze trzeciorzędowej białka powstają...    start learning
 | 
 | 
      między łańcuchami bocznymi naładowanymi dodatnio i ujemnie.   
 | 
 | 
 | 
      Wiązania wodorowe w strukturze trzeciorzędowej białka powstają...    start learning
 | 
 | 
      pomiędzy polarnymi łańcuchami bocznymi.   
 | 
 | 
 | 
      Struktura czwartorzędowa to...    start learning
 | 
 | 
      zespolenie dwóch lub większej ilości polipeptydów (występuje jedynie w niektórych białkach); całkowita struktura białka, powstała w wyniku połączenia dwóch lub więcej łańcuchów polipeptydowych   
 | 
 | 
 | 
      Niedokrwistość sierpowatokrwinkowa to...    start learning
 | 
 | 
      dziedziczna choroba krwi wynikająca z podstawienia jednego aminokwasu (waliny) w miejsce innego (kwasu glutaminowego), znajdującego się w określonej pozycji str. pierwszorzędowej hemoglobiny. Może powodować zatykanie naczyń krwionośnych.   
 | 
 | 
 | 
| 
     start learning
 | 
 | 
      proces, w którym białko traci swój kształt i w związku z tym zdolność do pełnienia funkcji w wyniku nieprawidłowej: temperatury, stężenia soli, wartości pH i innych czynników środowiskowych.   
 | 
 | 
 | 
| 
     start learning
 | 
 | 
      powrót białka do swojego kształtu funkcjonalnego po usunięciu czynnika denaturującego; nie zawsze jest możliwa.   
 | 
 | 
 | 
      Synteza białek zachodzi w...    start learning
 | 
 | 
    
 | 
 | 
 |