→ Architektura, Historia Sztuki → Start Learning / Download MP3 Flashcards

Question		Answer
bazylika start learning		Typ kościoła z nawą główną wyższą od naw bocznych, posiadającą okna ponad dachami naw bocznych
pseudobazylika start learning		Typ kościoła, w którym nawa główna jest wyższa od naw bocznych, ale nie posiada okien w ścianach nawy głównej.
hala start learning		Kościół wielonawowy o nawach równej wysokości
rotunda start learning		Budowla w układzie centralnym, wzniesiona na planie koła. Składa się z jednego pomieszczenia przykrytego często kopułą.
budowla salowa start learning		Jednonawowa, podłużna budowla sakralna z niewyodrębnionym prezbiterium.
westwerk start learning		Rozbudowana zachodnia część bazyliki, usytuowana poprzecznie do korpusu nawowego, flankowana wieżyczkami schodowymi, z większą wieżą, na przedłużeniu nawy głównej, mieszczącą w górnej kondygnacji otwartą do nawy kaplicę lub lożę władcy.
kruchta start learning		Część kościoła, przedsionek usytuowany przed głównym wejściem, niekiedy również przed bocznym – do naw lub zakrystii. Najczęściej wydzielona jest wewnątrz kościoła, choć może być w formie przybudówki wyraźnie wyodrębnionej z bryły budynku.
narteks start learning		Kryty przedsionek przy frontalnej ścianie kościoła.
krypta start learning		Przesklepione pomieszczenie znajdujące się pod posadzką kościoła, pierwotnie służące do przechowywania relikwii, później coraz większe, służyło jako miejsce pochówków.
transept start learning		Nawa poprzeczna, położona pomiędzy prezbiterium a resztą jego budynku. Transept może być jedno- lub wielonawowy
ambit (obejście) start learning		Przejście powstałe z przedłużenia naw bocznych i poprowadzenia ich wokół prezbiterium za ołtarzem głównym.
apsyda start learning		Pomieszczenie na rzucie półkola, dostawione do bryły budynku, Zazwyczaj zamyka prezbiterium, czasem nawy boczne i ramiona transeptu lub westwerk. Apsyda jest zwykle mniejsza lub równa bryle części budynku.
apsydiola start learning		Mała apsyda przylegająca do apsydy głównej albo do obejścia prezbiterium.
sklepienie start learning		Konstrukcja budowlana wykonana z kamienia naturalnego, sztucznego lub cegły o przekroju krzywoliniowym, służąca do przekrycia określonej części budynku.
zwornik (klucz) start learning		Szczytowy kliniec łuku lub niektórych typów sklepienia, zazwyczaj bogato profilowany i zdobiony dekoracją rzeźbiarską, wykonany z kamienia lub ceramiki, charakterystyczny dla gotyckich sklepień krzyżowo-żebrowych.
służka start learning		Pionowy element o małym przekroju dostawiony do ściany lub filaru pełniący statyczną funkcję przenoszenia, za pośrednictwem żeber, ciężaru sklepienia krzyżowo-żebrowego na fundament.
gurt start learning		Element konstrukcyjny i dekoracyjny sklepienia wykonany z cegły lub kamienia, w kształcie łuku spotykany w sklepieniu kolebkowym.
kopuła start learning		Sklepienie o kształcie czaszy, półkoliste, półeliptyczne, ostrołukowe lub cebulaste, oparte na murze lub bębnie budowane nad pomieszczeniami o planie kolistym, eliptycznym albo wielobocznym za pośrednictwem pendentywów lub tromp.
trompy (pendentywy) start learning		Narożny detal architektoniczny pozwalający na przejście z rzutu czworobocznego do ośmiobocznego lub koła stanowiącego podstawę kopuły.
pendentywy start learning		Element narożny w postaci sklepienia o kształcie trójkąta sferycznego.
kroksztyn (konsola) start learning		Element architektoniczny w postaci ozdobnego wspornika, wykonany z kamienia, cegły lub drewna, podpierający rzeźbę, gzyms, balkon, kolumnę, żebra sklepienia, mający najczęściej formę esownicy lub woluty.
arkada start learning		Element architektoniczny składający się z dwóch podpór (kolumn, słupów lub filarów), które zostały połączone u góry łukiem.
empora start learning		Element architektoniczny występujący najczęściej w kościele w postaci odrębnej kondygnacji, zazwyczaj usytuowanej nad kruchtą lub nadwieszonej nad głównym wejściem. Empora jest wsparta na kolumnach lub filarach, otwartą do wnętrza kościoła.
biforium start learning		Arkadowe okno lub przeźrocze podzielone najczęściej kolumienką lub słupkiem na dwie części.
triforium start learning		Podzielone na trzy części okno lub przeźrocze.
portal start learning		Ozdobne architektoniczne obramienie drzwi wejściowych w kościołach, pałacach, ratuszach, bogatszych kamienicach
fasada start learning		Główna, efektowna elewacja budynku, o szczególnie dużej dekoracyjności, często nawet monumentalna, spełniająca funkcje reprezentacyjne wobec całego gmachu, a przez to wyróżniająca się spośród pozostałych elewacji.
tympanon start learning		Wewnętrzne pole trójkątnego frontonu, gładkie lub wypełnione rzeźbą, stosowane w architekturze klasycznej. W architekturze romańskiej i gotyckiej półokrągłe lub ostrołukowe pole w górnej części portalu nad nadprożem, zdobione reliefem.
tympanon erekcyjny start learning		W architekturze romańskiej i gotyckiej półkoliste lub ostrołukowe pole nad drzwiami, wypełniające przestrzeń między nadprożem a archiwoltą, u dołu zamknięte poziomo, u góry obramione łukowo, wypełnione rzeźbą lub płaskorzeźbą.
fiala (pinakiel, sterczyca) start learning		Pionowy element dekoracyjny w postaci smukłej kamiennej wieżyczki, zakończonej od góry iglicą, której krawędzie udekorowane są żabkami i która zwieńczona jest kwiatonem. Pełni też funkcję dociążającą przyporę.
wimperga start learning		Dekoracyjne wykończenie w kształcie wysokiego trójkąta, wieńczące szczyt portalu albo ostrołuk okna.
żabka start learning		W architekturze i rzeźbie gotyckiej detal ozdobny w kształcie pączków lub zwiniętych listków odchylających się na zewnątrz. Umieszczano je w równych odstępach na krawędziach skośnych.
krenelaż (blanki) start learning		Element architektoniczny w postaci zwieńczenia murów obronnych i baszt tzw. zębami pomiędzy którymi znajduje się wolna przestrzeń, tzw. miedza, co miało ułatwić obronę.
laskowanie start learning		gotycka dekoracja architektoniczna złożona z wąskich, wypukłych kamiennych prętów (lasek) o różnych profilach.
maswerk start learning		Dekoracyjny, wzór architektoniczny odkuty z kamienia lub zrobiony z cegieł, używany do wypełnienia górnej części gotyckiego okna, przeźrocza, rozety...
maszkaron start learning		Rzeźbiarski motyw dekoracyjny w postaci stylizowanej głowy ludzkiej lub fantastycznej postaci, stosowany w rzeźbie architektonicznej i rzemiośle artystycznym.
arkatura (fryz arkadowy) start learning		Ornament architektoniczny składający się z półkolistych małych arkad.
Edikula start learning		Kapliczka, przy budynku lub w jego obrysie, charakterystyczna dla architektury starożytnej i renesansu. Może ona być w postaci niszy lub stojąca samodzielnie. Najczęściej zwieńczona frontonem opartym na pilastrach lub kolumnach.
blenda start learning		Płytka wnęka w ścianie, o wykroju arkady lub okna, bez prześwitu.
Lizena start learning		Płaski, pionowy występ w murze zewnętrznym.
Pilaster start learning		Element architektoniczny w formie płaskiego filara, nieznacznie występującego przed lico ściany.
boniowanie start learning		Dekoracyjne opracowanie krawędzi oraz lica ciosu kamieni, podkreślające ich układ.
rustyka start learning		Sposób dekoracyjnego obrobienia faktury powierzchni muru kamiennego lub kamiennej okładziny ściennej, tak aby miały surowy wygląd.
attyka start learning		Górny element elewacji budynku w postaci ścianki, balustrady lub rzędu sterczyn, osłaniający dach.
mezzanino (półpiętro) start learning		Niska kondygnacja między piętrami (często między parterem a pierwszym piętrem) pojawiająca się w architekturze pałacowej. Powierzchnia przeznaczona na pokoje gościnne, dla służby lub dzieci.
Kampanila start learning		Dzwonnica kościelna charakterystyczna dla architektury włoskiej, wyodrębniona z bryły kościoła i budowana obok niej.
Baptysterium start learning		Budowla przeznaczona do wykonywania obrzędu chrztu, niekiedy usytuowana w pobliżu kościoła. Określenie „baptysterium” odnosi się także do samej niecki chrzcielnej, umożliwiającej przynajmniej częściowe zanurzenie kandydata do chrztu.
Obelisk start learning		Pomnik w formie wysokiego, smukłego słupa, najczęściej o czworobocznej podstawie, wykonanego z jednego bloku skalnego.
Pylon start learning		Wieża o prostokątnej podstawie, wznoszona parami i zwężająca się ku górze.
Peripteros start learning		Budowla, którą otacza pojedyncza kolumnada.
Tolos start learning		W starożytności budowla na planie okrągłym, najczęściej o przeznaczeniu kulturowym.
Belkowanie start learning		Element konstrukcyjny leżący poziomo na kolumnach, półkolumnach i pilastrach. Składa się z trzech części: architrawu, fryzu i gzymsu.
Gzyms start learning		Wysunięty przed lico ściany, zwykle profilowany element architektoniczny w postaci poziomej listwy wystającej przed lico muru, która chroni elewację budynku lub jej fragment przed ściekającą wodą deszczową. Oddziela poszczególne kondygnacje.
Fryz start learning		Pośredni, poziomy człon belkowania z reguły położony między architrawem i gzymsem; ogólnie – każdy poziomy pas dekoracyjny.
Architraw start learning		Główny (najniższy) poziomy człon belkowania antycznego, który podtrzymywał belki stropu.
Woluta start learning		Element architektoniczny i motyw ornamentacyjny w formie spirali lub zwoju.
Echinus start learning		Lekko wygięty element architektoniczny pod abakusem kapitelu kolumny w porządku doryckim lub toskańskim. Ma kształt podobny do płaskiej poduszki.
Abakus start learning		czworoboczna płyta będąca najwyższą częścią głowicy kolumny[1], pośrednicząca wraz z nią w przenoszeniu ciężaru belkowania na trzon kolumny.

Architektura, historia sztuki

You must sign in to write a comment

More