4. Rodzaje aktów normatywnych

konstytucja

akt normatywny o najwyższej mocy prawnej, szczególnym zakresie regulacji, uchwalana i zmieniana w specjalnej procedurze, zazwyczaj nosi specjalną nazwę

najwyższa moc prawna konstytucji

1 nie ma aktów, które zawierałyby normy o wyższej mocy od konstytucji 2 wszystkie inne akty musza być z nią zgodne proceduralnie i treściowo

zgodność proceduralna z konstytucją

akt normatywny może stać się elementem systemu, jeżeli został wydany przez upoważniony podmiot w wyznaczonej procedurze

zgodność treściowa z konstytucją

inne akty normatywne nie mogą być niezgodne z treścią norm zawartych w konstytucji

konstytucja tworzy

1 podstawy kompetencyjne całego systemu prawa 2 podstawy aksjologiczne i treściowe - zasady na których opiera się cały porządek prawny

przedmiot regulacji konstytucji

1 podstawy ustroju politycznego państwa 2 elementy ustroju ekonomicznego 3 pozycja jednostki w państwie 4 procedura zmiany konstytucji

ustawa konstytucyjna

ustawa mająca moc prawną równą konstytucji, obowiązująca obok niej i normujące tylko niektóre sprawy należące do zakresu spraw regulowanych przez konstytucję

ustawa

akt uchwalany przez parlament w specjalnej procedurze, której elementy określa konstytucja, zajmujący pozycję bezpośrednio po konstytucji, mający nieograniczony przedmiotowo zakres normowania

materia ustawowa

zakres spraw, które mogą być normowane TYLKO USTAWĄ

ustawa w sensie formalnym

akt parlamentu wydany w procedurze przewidzianej dla ustawy, określony i ogłoszony jak ustawa, który NIE ZAWIERA NORM POSTĘPOWANIA, ale poprzez który coś się tworzy, ustala

ustawa organiczna

ustawa posiadająca szczególną moc prawną, wyższą od mocy innych ustaw, reguluje doniosłe sprawy i jest zmieniana w specjalnej procedurze - większe quorum i inna większość głosów

zasada wyłączności parlamentu

zasada uchwalania ustaw przez parlament jako organ reprezentujący naród

akt normatywny o mocy ustawy

akt wydawany przez władzę wykonawczą i regulujący sprawy zwykle normowane ustawą - przejaw ustawodawstwa delegowanego

akt wykonawczy

akt normatywny wydawany przez organy władzy wykonawczej na podstawie upoważnienia udzielonego przez ustawę w celu jej wykonania

więź pomiędzy ustawą a aktem wykonawczym

1 kompetencyjna - akt wyk. wydawany tylko na podstawie ustawy 2 funkcjonalna - akt wyk. jest związany z treścią ustawy, służy do jej wykonania

akty podustawowe

1 statuty 2 regulaminy 3 układy zbiorowe pracy 4 porozumienia 5 umowy taryfowe

układy zbiorowe pracy, porozumienia

akty, które powstają w drodze porozumienia stron - przedstawicieli prawodawców i pracowników - normują warunki treści stosunku pracy i wzajemne zobowiązania stron

statuty

akty zazwyczaj normujące organizację i sposób działania określonych instytucji

podział aktów normatywnych ze względu na obszar obowiązywania

1 na terytorium całego państwa 2 na określonym terytorium - obszarze działania organów, które je wydały

akty normatywne powszechnie obowiązujące

akty normatywne, których normy mogą być adresowane do każdego podmiotu i kształtować jego sytuacje prawne - konstytucja, ustawy, rozporządzenia z mocą ustawy, rozporządzenia, akty prawa miejscowego, umowne źródła prawa, rat. umowy międzynarodowe

zamknięty system aktów normatywnych powszechnie obowiązujących

1 normy powszechnie wiążące mogą być zawarte wyłącznie w aktach wymienionych w Konstytucji 2 akty te mogą być wydawane tylko przez podmioty wskazane w Konstytucji

akty normatywne o charakterze wewnętrznym

akty, które są skierowane tylko do jednostek organizacyjnych podporządkowanych podmiotowi wydającemu akt - uchwały i zarządzenia

więź hierarchiczna aktów normatywnych

więź, która pozwala na uporządkowanie aktów normatywnych od stojących najwyżej w hierarchii do stojących najniżej

charakter powiązań hierarchicznych

1 kompetencyjny 2 treściowy 3 derogacyjny

konstytucja jako podstawa kompetencyjna dla wszystkich aktów normatywnych

inne akty muszą z nią być zgodne treściowo, jej uchylenie oznacza utratę przez cały system podstawy obowiązywania

rozporządzenia unijne

akty, które mają charakter wiążący we wszystkich krajach członkowskich UE i są bezpośrednio stosowane, regulują sprawy zwykle normowane ustawą - unormowanie dyrektywą oznacza koniec kompetencji państwa do stanowienia prawa w danej dziedzinie

dyrektywy unijne

akty prawa UE, adresowane do państw członkowskich, wyznaczają im obowiązek osiągnięcia określonego rezultatu w wyznaczonym terminie, sposób realizacji pozostawiają prawodawcy krajowemu

implementacja

dyrektywy wymagają wydania aktów normatywnych prawa krajowego, uchylenia lub ich nowelizacji tak, aby osiągnąć wyznaczony w dyrektywie cel

decyzje unijne

akt stosowania prawa wspólnotowego adresowany do indywidualnie wskazanego podmiotu, choć może nim być każde państwo