Question  |
Answer |
Jakie zasady obowiązują w wyborach do Sejmu? start learning
|
|
W wyborach do Sejmu obowiązują zasady: powszechności, równości, bezpośredniości, tajności i proporcjonalności.
|
|
|
Jakie zasady obowiązują w wyborach do Senatu? start learning
|
|
W wyborach do Senatu obowiązują zasady powszechności, bezpośredniości i tajności.
|
|
|
Jakie zasady obowiązują w wyborach prezydenckich? Czy istnieje jakiś dodatkowy warunek, którego nie ma w wyborach do Sejmu i Senatu? start learning
|
|
W wyborach prezydenckich obowiązuje zasada powszechności, bezpośredniości, równości i tajności. Dla wyboru na urząd prezydenta kandydat musi uzyskać więcej niż połowę oddanych głosów.
|
|
|
Jakie ordynacje wyborcze istnieją obecnie w Polsce? start learning
|
|
W Polsce istnieją dwie ordynacje wyborcze: Ordynacja wyborcza do Sejmu Rp i do Senatu RP oraz ustawa z 1990r. o wyborze Prezydenta RP
|
|
|
Jakie znasz inne, poza Konstytucją i ordynacjami wyborczymi źródła prawa wyborczego? start learning
|
|
Prawa wyborczego dotyczą także sporadyczne przepisy ustawy z 2006r, o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-90. Działalność prawotw, prow. też organy przeprow. wybory, przede wszystkim PKW.
|
|
|
Co to znaczy, że wybory są wolne? start learning
|
|
Oznacza to gwarancję do nieskrępowanego wysuwania kandydatów, kształtowanai programów wyborczych i ich propagowania w sposób wolny od monopolu oraz swobodę decyzji wyborczych.
|
|
|
Kto posiada prawo zgłaszania kandydatów na posłów i senatorow? start learning
|
|
Prawa zgłaszania kandydatów na posłów i senatorów mają partie polityczne i wyborcy.
|
|
|
Kto może zgłaszać kandydatów na Prezydenta RP? start learning
|
|
KAndydata na PRezydenta RP może zgłosić grupa co najmniej 100 000 obywateli.
|
|
|
Kto w okresie przedwyborczym działa w imieniu partii politycznych lub wyborców? start learning
|
|
W imieniu zgłaszających kandydata działają KOMITETY WYBORCZE.
|
|
|
Kiedy zgłoszeni kandydaci mogą być zarejestrowani? start learning
|
|
Kandydat na posła może być zarejestrowany po uzuskaniu pisemnego poparcia co najmniej 5000obyw. stale zamieszkujących okręg, w kt. zgłoszono listę, na senatora 3000obyw.st. zam.ok., z którego senator ma zamira kandydować, Prezydent 100 000gł. poparcia.
|
|
|
Kiedy komitet wyborczy może być zwolniony z konieczności zbierania podpisów dla kandydatów na posła/senatora? start learning
|
|
Komitet może być zwolniony z tego obowiązku jeżeli zarejestruje listy kandydatów w co najmniej połowie okręgów wyborczych.
|
|
|
Kto wchodzi w skład Państwowej Komisji Wyborczej? start learning
|
|
W skład PKW wchodzi po 3 sędziów TK, SN i NSA powołanych przez Prezydenta RP na podstawie wskazań odpowiednio Prezesa YK, I Prezesa SN i Prezena NSA.
|
|
|
Kto i w jakim celu powołuje okręgowe komisje wyborcze? start learning
|
|
Okręgowe komisje wyborcze są powoływane przez PKW w celu przeprowadzenia wyborów do Sejmu i Senatu.
|
|
|
Kto wchodzi w skład okręgowych komisji wyborczych? start learning
|
|
W skład okręgowych komisji wyborczych wchodzi od 7 do 11 sędziów powoływanych przez PKW na podstawie zgłoszenia Ministra Sprawiedliwości.
|
|
|
Omów skład obwodowych komisji wyborczych. start learning
|
|
W skład obwodowych komisji wchodzi od 6 do 10 osób. Są one powoływane przez wójta/burmistrza/prezydenta spośród mieszkańców wskazanych przez pełnomocników komitetów wyborczych.
|
|
|
Kto wchodzi w skład okręgowych komisji wyborczych powołanych dla przeprowadzenia wyborów prezydenckich? start learning
|
|
W skład tych komisji wchodzi po 5 sędziów powołanych przez PKW.
|
|
|
Jakie znasz kryteria społecznie i moralnie uzasadnione ohraniczające zakres podmiotowy korzystania z praw wyborczych? start learning
|
|
Wiek, choroba umysłowa, pozbawienie praw publicznych prawomocnym orzeczeniem sądowym oraz brak obywatelstwa.
|
|
|
|
start learning
|
|
Domicyl to inaczej cenzus zamieszkania dopuszczający do praw wyborczych osoby legitymujące się pewnym czasem zamieszkania na określonymm terenie.
|
|
|
Co to jest "niegodność wyborcza"? start learning
|
|
"Niegodność wyborcza" to ograniczenie biernego prawa wyborczego w stosunku do osób skazanych prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwa umyślne, ścigane z oskarżenia publicznego.
|
|
|
Co to są rejestry wyborców? Kto jest do nich wpisywany? start learning
|
|
Rej. wyb. zaw. dane osób, które mają prawo wybierania. Wpisywane na nie są os. stale zam. obszar gminy, os. zameld. tymcz. (na ich wniosek) i osoby nie zam., ale przebyw. na obszarze gminy (bezdomni, na ich wniosek, więźniowie, pacjenci szpitali).
|
|
|
|
start learning
|
|
Spisy wyborców są sporządzane na podstawie rejestru wyborców. Są to listy osób uprawnionych do głosowania w najbliższych wyborach. Osoby niepełnosprawne mają możliwość wyboru lokalu.
|
|
|
Co dzieje się w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości w rejestrze lub spisie? start learning
|
|
Rejestry i spisy są jawne. KAżdy może wnieść od nich reklamację do wójta//. Musi być ona rozpatrz. i ew. uwzględniona w ciąg 3 dni. Jeżeli rekl. nie zsotanie uwzgl. można wnieść skargę do sądu rejon., którego rozstrz. jest ostateczne.
|
|
|
Na jakich warunkach głosować mogą osoby znajdujące się poza obszarem stałego zamieszkania? start learning
|
|
Osoby takie mogą złożyć w dowolnej obwodowej komisji wyborczej zaświadczenie o prawie do głosowania uzyskane w urzędzie gminy właściwym dla zam. wyborcy. Obyw. polski zam. na stałe za granicą jest dp. do spisu wyb. wył. na podst. paszportu.
|
|
|
Jakie są zasady tworzenia obwodowych komisji wyborczych na polskich statkach morskich? start learning
|
|
Statek musi znajdować się w podróży, w dniu głosowania musi znajdować się na nim przynajmniej 15 wyborców i istnieje możliwość niezwłocznego przekazania wyników głosowania do okr. kom. po jego zakończeniu.
|
|
|
Jak tworzone są obwody wyborcze za granicą? start learning
|
|
Obwody wyborcze za granicą są tworzone na podstawie rozporządzenia ministra właściwego do spraw zagr., zazwyczaj w placówkach dyplomatycznych i konsularnych.
|
|
|
Co to jest równość formalna a co równość materialna? start learning
|
|
Równość formalna oznacza, że każdy wyborca ma jeden głos, a równość materialna, że każdy głos ma taką samą wagę.
|
|
|
Dlaczego wybory do Senatu są równe tylko formalnie? start learning
|
|
W wyborach do Senatu każdy wyborca ma jeden głos, ale głosy te nie mają takiej samej wagi, np. z okręgu liczącego 600 000tys. mieszkańców wybieranych jest 3 senatorów, tak jak z okręgu liczącego 400tys. mieszkańców.
|
|
|
Czy wyborca może zagłosować dwukrotnie? start learning
|
|
Nie, wyborca może być ujęty tylko na jednym spisie wyborczym. Uzyskanie przez niego zaświadczenia we właściwej sobie gminie skutkuje wykreśleniem go z tamtejszego spisu. Poza tym wyborca poświadcza podpisem odbiór karty do głos.
|
|
|
Ilu posłów wybiera się z jednego okręgu wyborczego? start learning
|
|
Z jednego okręgu wyborczego wybiera się co najmniej 7 posłów.
|
|
|
Co to są klauzule zaporowe? start learning
|
|
Klauzule zaporowe powodują, że choć jakieś ugrupowanie wyborcze uzyska głosy, ale jest ich mniej niż określono w progu nie otrzymuje żadnych mandatów.
|
|
|
Ile jest okręgów wyborczych w wyborach prezydenckich? start learning
|
|
W wyborach prezydenckich okręg wyborczy jest jeden - jest nim cała Polska.
|
|
|
Co to znaczy, że wybory są bezpośrednie? start learning
|
|
Oznacza to, że każdy wyborca ma prawo do wskazania swojego przedstawiciela. Wybory bezpośrednie są wyborami jednostopniowymi.
|
|
|
Co to jest głosowanie korespondencyjne i e-voting? start learning
|
|
Głosowanie korespondencyjne polega na oddaniu głosu listownie, e-voting - za pomocą internetu. W Polsce głosowanie korespondencyjne jest niemożliwe.
|
|
|
Czym różni się głosowanie na listy zamknięte od głosowania preferencyjnego? start learning
|
|
W pierwszym przypadku wyborca głosuje tylko na listę, nie ma możliwości wskazania konkretnego kandydata. W głosowaniu preferencyjnym wyborca wybiera dodatkowo kandydata z listy lub kandydatów wskazując preferowaną kolejność.
|
|
|
Czy w polskim praiwe możliwe jest głosowanie przez pełnomocnika? start learning
|
|
Tak, jest możliwe głosowanie przez pełnomocnika.
|
|
|
Czy zasada tajności głosowania rodzi jakieś obowiązki po stronie wyborcy czy jest dla niego tylko przywilejem? start learning
|
|
Zasada tajności nie rodzi żadnych obowiązków po stronie obywatela. Nie pozwala jedynie na agitację w lokalach wyborczych.
|
|
|
Co to jest system większości zwykłej? start learning
|
|
W systemie większości zwykłej mandat dostaje ten kandydat (lista), który otrzymał najwięcej głosów spośród wszystkich kandydatów (list).
|
|
|
Co to jest system większości bezwzględnej? start learning
|
|
W systemie większości bezwzględnej mandat otrzymuje ten kandydat (lista), który otrzymał bezwz. liczbę głosów, tzn. większą niż połowa wyborców liczbę całkowitą najbliższą tej połowie.
|
|
|
Od jakich przesłanek jest uzależnione przeprowadzenie wyborów proporcjonalnych? start learning
|
|
Po pierwsze okręgi wyborcze muszą być wielomandatowe, po drugie konieczna jest rywalizacja między listami kandydatów nie pojedynczymi kandydatami, po trzecie należy ustalić sposób przeliczania oddanych głosów na liczbę uzyskanych mandatów.
|
|
|
Co o systemach wyborczych w Polsce mówi Konstytucja? start learning
|
|
Konstytucja przesądza o systemie wyborczym tylko w przypadku wyborów do Sejmu, system w wybprach do Senatu pozostawiono decyzji ustawodawcy.
|
|
|
W jakim terminie należy przeprowadzić drugie głosowanie na prezydenta jeżeli w pierwszym żaden z kandydatów nie otrzymał bezwzględnej większości? start learning
|
|
Drugie głosowanie przeprowadza się w 14. dniu od pierwszego głosowania.
|
|
|
Ile wynosi klauzula zaporowa w wyborach do Sejmu? start learning
|
|
Aby listy danego komitetu wyborczego brały udział w podziale mandatów muszą uzysać 5% ważnie oddanych głosów. W przypadku koalicyjnych komitetów próg ten wynosi 8%.
|
|
|
Kiedy wygasa mandat posła lub senatora? 7 przypadków start learning
|
|
Mandat posła lub senatora wygasa z chwilą jego śmierci, z chwilą objęcia stanowiska, którego spraw. nie można łączyć z mandatem, stwierdzenia neiważności wyboru, odmowy zł.ślub., utraty prawa wybieraln., pozb. mandatu prawom. orzecz. TS, zrzeczenia się
|
|
|
Kto stwierdza wygaśnięcie mandatu posła lub senatora? start learning
|
|
Wygaśnięcie mandau posła - MArszałek Sejmu, senatora - Marszałek Senatu.
|
|
|
Jak uzupełnia sięskład Sejmu w przypadku wygaśnięcia któregoś z mandatów? start learning
|
|
NA miejsce posła, którego mandat wygasł wchodzi kolejny kandydat z listy, z której poprzedni został wybrany. Nie przeprowadza się zatem kolejnych wyborów.
|
|
|
Jak uzupełnia się skład Senatu w przypadku wygaśnięcia mandatu któregoś z senatorów? start learning
|
|
W przyp. wyg. mandatu któregoś z senatorów Prez. w ciągu 3 mies. od tego wyg. zarz. przeprowadzenie wyb. uzupełn. w okręgu, w kt. wakujący mandat został przyznany. Nie przep. się wyb. uzup. jeżeli do wyborów do Sejmu zostało mniej niż 6mies.
|
|
|
Kto może udzelić pełnomocnictwa do głosowania we własnym imieniu? start learning
|
|
Pełnomocnictwa takiego może udzielić osoba o umiarkowanym bądź znacznym stopniu niepełnosprawności oraz osoba, która najpóźniej w dniu głosowania ukończy 75 lat.
|
|
|
Jakie warunki musi spełniać pełnomocnik? start learning
|
|
Pełnomocnik musi być upoważniony do głosowania w tej samej gminie (być w rejestrze lub posiadać zaświadczenie). Poza tym pełnomocnik może przyjąć pełnomocnictwo tylko od jednej osoby.
|
|
|
Czy istnieją sytuacje, w których pełnomocnik może przyjąć pełnomocnictwo od dwóch osób? start learning
|
|
Tak, jest to możliwe jeżeli jednym z upoważniających jest wstępnym, zstępnym, małżonkiem, bratem lub siotrą pełnomocnika lub jeżeli pozostaje w stos. kurateli, opieki lub przysposobienia.
|
|
|
Kto nie może zostać pełnomocnikiem? start learning
|
|
Pełnomocnikiem nie może zostać członek właściwej dla upoważniającego komisji obwodowej, mąż zaufania, a także kandydujący w danych wyborach.
|
|
|
W jaki sposób udziela się pełnomocnictwa? start learning
|
|
Pełnomocnictwa udziela się w formie pisemnej przed wójtem lub upoważnionym przez wójta urzędnikiem.
|
|
|
Kto może głosować korespondencyjnie? start learning
|
|
Korespondencyjnie mogą głosować osoby o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności oraz osoby przebywające za granicą, ale wpisane do spisu wyborców przez właściwego terytorialnie konsula.
|
|
|
Jak odbywa się głosowanie korespondencyjne w przypadku osób niepełnosprawnych? start learning
|
|
Osoby chcące głosować korespondencyjnie muszą o tym zawiadomić wójta przynajmniej 21 dni przed dniem głosowania. Zostają wpisani do spisu specjalnie utworzonego obwodu do głos. kor., otrzymują kartę i ją odsyłają.
|
|
|
Jak odbywa się głosowanie korespondencyjne w przypadku osób przebywających za granicą? start learning
|
|
Osoby przebywające za granicą o chęci głosowania korespondencyjnego zawiadamiają właściwego konsula najpóźniej 15 dni przed dniem wyborów, otrzymują artę, odsyłają do właściwej komisji obw.
|
|
|
Jakie udogodnienie przewiduje Kodeks wyb. dla osób z niepełnosprawnym narządem wzroku? start learning
|
|
Kodeks wyborczy przewiduje możliwość głosowania przy pomocy nakładek do głosowania sporządzonych w alfabecie Braille'a.
|
|
|
Jakie znasz rodzaje obwodów głosowania? start learning
|
|
Istnieją obwody stałe i obwody odrębne.
|
|
|
Ile mieszkańców mogą liczyć obwody stałe? start learning
|
|
Obwody stałe mogą liczyć od 500 do 3000 mieszkańców.
|
|
|
