pionowe wyrobisko drążone od powierzchni w celu udostępnienia złoża, służy do transportu urobku, ludzi oraz materiałów na powierzchnię, jak również do wentylacji i odwadniania kopalnii.
miejsce powstałe w wyniku wydobycia dużej ilości urobku, najczęściej występują w górnictwie kruszczowym i solnym w przypadku natrafienia na złoże zalegające w tzw. gnieżdzie