→ WOS Dziś I Jutro Cz 2 → Start Learning / Download MP3 Flashcards

Question		Answer
konstytucja 2 kwietnia 1997 start learning		to najważniejszy dokument w państwie (ustawa zasadnicza). Wszystkie ustawy muszą byc z nia zgodne.
konstytucja określa: start learning		- ustrój polityczny, społeczny i ekonomiczny - działalnośc najwyższych organów państwowych - prawa i obowiązki obywateli
naczelne zasady konstytucji start learning		- suwerennosćć narodu (wybieranie władz w wyborach) - republikańska forma rządów (wykluczona władza dożyw, funkcje przez określony czas) - trójpodział i równowaga władzy - decentralizacja władzy publicznej (władze lokalne)
naczelne zasady konstytucja cd start learning		- państwo prawa (wszystkie urzędy podlegaja temu samemu prawu) - pluralizm polityczny (można zakładać partie iorganizacje) - wolność praw człowieka i obywatela (wszyscy mająytakie same prawa, bez wzgedy na pochodzenie, wyznanie itp)
Prawa obywatela start learning		- osobiste (do zycia, ochrony prywatności) - polityczne (udział w zyciu pol, wolnosć zgromadzeń) - ekonomiczne (do własności, wolność wyboruzaw) - socjalne (do ochrony zdrowia, urlopu) - kulturalne (nauki, ochrona praw autorskich)
obowiazki obywatela start learning		- być wiernym państwu i toszczyc sie o jego dobro - przestrzeagac prawa - płacic podatki - bronic ojczyzny - dbac o srodowisko - uczęszczac do szkoły do 18 roku zycia
trójpodział władzy start learning		- ustawodawcza (parlament ustala prawo) - wykonawcza (prezydent, rząd wprowadza je w zycie) - sadownicza (czuwa nad przestrzeganiem prawa)
parlament start learning		zajmuje sie tworzeniem prawa (sprawuje władzę ustawodawczą)
senat sejm zgromadzenie narodowe start learning		izba wyzsza 100 senatorów izba nizsza 460 posłów wspólne obrady sejmu i senatu prowadzone przez marszałka sejmu
sejm (marszałek sejmu) start learning		- tworzy prawa przez uchwalanie ustaw - zatwierdza skład rady ministrów - poiera lub nie działania rządu wotum zaufania nieufnosci - nadzoruje dzialania rządu komisje sejmowe
sejm cd start learning		- udział w powoływaniu i odwolywaniu organow panstwa np Rady Ministrów - w szczególnych przypadkach decydowanie o stanie pokoju i wojny
senat (marszałek senatu) start learning		- ocenianie ustaw uchwalonych przez sejm - inicjatywa ustawodawcza - udział w powoływaniu m.in. rzecznika praw obywatelskich - wyrazanie zgody na referendum - opieka nad polakami mieszkajacymi na granica - rozpatrywanie sprawozdan krrit
rząd zajmuje się start learning		ustawami budżetem państwa bezpieczeństwem zwenętrznym polityką społeczną
uprawnienia prezydenta start learning		- najwyższy zwierzchnik sił zbrojnych - powołuje/odw premiera i czlonków rządu - zarządza wyboru do sejmu i senatu - reprezentuje kraj, zatwierdza umowy miedzynardowe - powołuje sedziów - ma mozliwosc korzystania z prawa łaski
wymiar sprawiedliwości start learning		to działalność organów panstwa których zadaniem jest rozstrzyganie sporów i osądzanie przestepstw.
trybunał stanu start learning		odpowiadaja przed nim najwyżsi urzędnicy w przypadku gdy w trakcie pełnienia funkcji naruszyli konstytucje lub ustawe
trybunał konstytucyjny start learning		bada zgodnosć ustaw z konstytucja
sądy powszechne (sądy rejonowe, okregowe, apelacyjne) start learning		zajmuja sie sprawami z zakresu prawa cywilnego, prawa handlowego i prawa karnego
sądy wojskowe (sąd garnizonowy) sądy administracyjne start learning		przestepstwa popełnione orzez zołnierzy i pracowników wojska
sądy administracyjne start learning		wyroki w sprawach, które dotyczą organów administracji publicznej, spory miedzy obywatelami a urzędami
dwuinstancyjność start learning		osoba, która wniosła sprawę do sądu 1 instancji i nie zgadza sie z wyrokiem, moze sie odwołac do sądu 2 instancji
sąd najwyzszy start learning		nadzór nad działalnością sądów powszechnych i wojskowych, dba o zgodnosc wyroków i prawem
Europejski trybunał sprawiedliwosci start learning		kontroluje przestrzeganie prawa unijnego w państwach UE
zasada niezawislości start learning		podleganie tylko obowiazujacym ustawom oraz konstytucji
immunitet start learning		sędzia nie moze bez zgody sądu zostac aresztowany, oskarzony czy skazany, z wyjatkiem zatrzymania go w trakcie popelniania przestępstwa
nieusuwalność sędziego start learning		nie można go zwolnic z urzędu, przenieść do innego sądu jeżeli nie wyraża zgody
zasady demokratycznych wyborów start learning		- równość (głosy mają jednakową wartość) - bezpośredniość (głosują na kandydatów, którzy następnie wchodzą w skład organów władzy) - tajność (w odosobnionym miejscu) - powszechność (głosują wszyscy pełnoletni obywatele)
funkcje partii politycznych start learning		- opiniotwórcza (kształtują opinie publiczna, przekonuja do siebie) - wyborcza (decyduja kto bedzie mial szanse na sprawowanie funkcji w panstwie) - rządzenia (realizowanie programu po wygranych wyborach)
typy partii politycznych lewica start learning		partie socjalistyczne, socjaldemokratyczne i komunistyczne załozenia - sprawiedliwośc społeczna i opieka nas obywatelami; odzielenie kościoła od państwa; obrona mniejszosci i równouprawnienie kobiet
centrum start learning		partie demokratyczne, ludowe i liberalne założenia - rozwój samorządnośći, gospodarki wolnorynkowej; ochrona praw i wolnosci obywatelskich
prawica start learning		partie konserwatywne i narodowe założenia - umocnienie władzy państwowej; przywiązanie do tradycji; zmniejszenie wydatków na cele socjalne
opinia publiczna start learning		poglady społeczeństwa na dane zagadnienie
funkcje mass mediów (środków masowego przekazu) start learning		- informacyjna - opiniotwórcza - kontrolna - socjalizacyjno - demokracyjna - kulturalno - rozrywkowa - edukacyjna
fakt a opinia start learning		- fakt - wydarzenie zachodzące w konkretnym miejscu lub czasie, ktorego wiarygodność mozna potwierdzic - opinia - czyjeś zdanie na dany temat formułowane na podstawie faktów
administracja publiczna start learning		składa się z zespołu instytucji i urzedów powołanych do wykonywania zadań państwa działający w interesie społeczeństwa. Administracja składa się z niezależnych i współpracujacych ze soba struktur - administracja rządowa i samorząd terytorialny
samorząd start learning		współpraca obywateli, dzięki której osiągają własne cele.
rodzaje samorządu start learning		- terytorialne (działaja na określonym terytorium np. gminny) - specjalne (samorządy zawodowe np. lekarski oraz gospodarcze np. rzemieslników) - inne (oparte na innych więzach, np. mieszkańców, uczniowski
zadania własne samorządu start learning		działania dotyczące edukacji, ochrony zdrowia, srodowiska, pomocy społecznej, kultury i porzadku publicznego na terenie gminy
zadania zlecone samorządu start learning		przygotowanie i przeprowadzenie wyborów i referendów a także prowadzenie ewidencji ludności
gmina start learning		podstawowa jednostka w trójstopniowym podziale administracyjnym Polski
rodzaje gmin start learning		- gmina wiejska (w skład wchodzą wyłącznie wsi, w największej z nich znajduje się urząd gminy - miejsko-wiejska (miasto z siedziba gminy i okoliczne wsie) - miejska (wyłącznie miasto z siedziba gminy)
władza w gminie start learning		- w gminie wiejskiej - rada gminy i wójt - w gminie miejskiej - rada miasta i burmistrz mista o statusie gminy powyzej 100 tys. - rada miasta i prezydent miasta
rodzaje powiatów start learning		- powiat ziemski (kilka lub kilkanaście sąsiadujacych gmin) - powiat grodzki (jedno duże miasto pow. 100 tys mieszkanców tzw. miasto na prawach powiatu
władza w powiecie start learning		zarząd powiatu na czele ze starostą
zadania powiatu start learning		- finansowanie szkolnictwa ponagimn, specjalnego, muzeów - drogi powiatowe - promocja powiatu - przeciwdziałnie bezrobociu - ochrona srodowiska - prowadzenie szpitali - bezpieczenstwo
władza w województwie start learning		- władza uchwałodawcza - sejmik województwa (30 radnych) - władza wykonawcza - zarząd województwa z marszałkiem na czele
wojewoda start learning		przedstawiciel Rady Ministrów, który niezależnie od organów władzy samorządowej działa w każdym województwie, reprezentuje Rade Ministrów
racja stanu start learning		najważniejsze cele, do których osiągniecia dążą przedstawiciele władz danego państwa
polityka zagraniczna start learning		działanie prowadzone przez władze państwa na arenie miedzynarodowej, zmierzajace do realizacji określonych zadań poprzez współpracę lub wywieranie nacisku
ambasador start learning		reprezentuje państwo za granicą
konsul start learning		pomaga obywatelom przebywajacym poza granicami państwa - prowadzi rejestr polaków za granicą - pomoc prawna dla polakow - kontakt z polonią - wnioski o przyznanie lub zrzeczenie sie obywatelstwa
zadania polskiej dyplomacji start learning		- dbanie o bezpieczenstwo - umacnienie pozycji panstwa na scenie miedzynarodowej - udzial w polityce swiatowej - opieka nad polakami za graniacą - rozpowszechnianie wiedzy o polsce
początki unii europejskiej start learning		- Rada Europy - Europejska wspólnota wegla i stali - e w Energii Atomowej - e w Gospodarcza
Organy Unii Europejskiej start learning		Parlament Europejski Rada Europejska Komisja Europejska Rada UE Trybunał Sprawiedliwości
Parlament Europejski start learning		- reprezentuje obywateli, wybierany przez nich w wyborach - współdecyduje o prawie i budzecie UE
Rada Europejska start learning		- przedstawiciele państw członkowskich - premierzy i prezydenci - wyznacza główne kierunki polityki UE - przewodniczący reprezentuje UE
Komisja Europejska start learning		- inicjatywa prawodawcza - funkcja wykonawcza, kontrolna, czuwa nad przestrzeganiem prawa europejskiego przez panstwa - działa niezaleznie od rzadów innych państw
Rada Unii Europejskiej start learning		- ministrowie rządów panstw członkowskich - kieruje polityka gospodarczą UE - rola w polityce zagranicznej i bezpieczenstwa
Trybunał Sprawiedliwości start learning		- czuwa nad przestrzeganiem prawa - rozstrzyga spory miedzy obywatelami UE a instytucjami
Traktaty europejskie start learning		- Traktaty rzymskie 25 marca 1957r. - Traktat z Maastricht 7 lutego 1992 r. - Traktat z Nicei 26 lutego 2001 r. - Traktat z Lizbony 12 grudnia 2007
Fundusze Unijne start learning		- Europejski Fundusz rozwoju regionalnego - Europejski Fundusz Społeczny - Fundusz Spójności
Organizacje Międzynarodowe start learning		- uniwersalne (na całym świecie) ONZ - regionalne (okreslony region świata) Unia Afrykańska - rządowe (tworzą je państwa) OECD - pozarządowe (tworzą je związki, osoby prawne lub fizyczne) YMCA
NATO Organizacja Paktu Północnoatlantyckiego Polska 12 marca 1999r. start learning		kwiecień 1949r. (celem była ochrona państw członkowskich przed blokiem wschodnim ukł warszawski) umacnianie bezpieczeństwa na swiecie
ONZ start learning		liga Narodów ---> ONZ 24 października 1945r. (dążenie do zapewnienia pokoju na świecie)
Struktura ONZ start learning		Rada Bezpieczeństwa Rada Społeczno - Gospodarcza Zgromadzenie Ogólne Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości Sekretaiat
Rada Bezpieczeństwa start learning		skład: 5 członków stałych i 10 wybieranych co 2lata - najważniejszy organ ONZ, utrzymanie pokoju i bezpieczeństwa na świecie - podejmowanie decyzji o akcji zbrojnej przeciw krajowi który zagraza pokojowi na swiecie
Rada Społeczno - Gospodarcza start learning		skład: przedstawiciele 54 państw - sprawy o charakterze gospodarczym, społecznym i kulturalnym - czuwanie nad przestrzeganiem praw człowieka
Zgromadzenie Ogólne start learning		skład: przedstawiciele państw - zatwierdzanie budżetu - przyjmowanie nowych członków
Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości start learning		skład: 15 sedziów - główny organ sadowniczy ONZ - rozstrzyganie sporów miedzynarodowych - wydawanie orzeczeń, których nie mozna odwołac
Sekretariat start learning		skład: sekretarz generalny - główny organ administracyjny - czuwanie nad wykonywaniem uchwał ONZ
misje pokojowe start learning		podstawowa metoda rozwiązywania problemów współczesnego świata. Ich celem jest utrzymanie pokoju na danym terenie przy uzyciu sił zbrojnych oddanych przez państwa do dyspozycji ONZ
Organizacje działajace w ramach ONZ start learning		- FAO (zwalczanie głodu, ochrona zasobów nat - WHO (ochr zdrowia, normy i standardy medy i badań - UNESCO (współpraca międzynar w edukacji - ILO (zwalczanie bezrobocia - UNICEF (pomoc dzieciom, wyzywienie, ochrona zdrowia
Migracja start learning		Przemieszczanie się z jednego kraju do drugiego
Główne formy migracji start learning		Imigracja Reemigracja Uchodźtwo Repatriacja Emigracja
Imigracja start learning		Przybycie do danego kraju w celu pozostania w nim na określony czas
Emigracja start learning		Opuszczenie ojczyzny i wyjazd doinnego państwa w celu pozostania w nim na określony czas
Reemigracja start learning		Powrót do ojczyzny osób które wcześniej ją opuściły
Uchodźstwo start learning		Ucieczka z państwa w obawie przed przesladowaniami
Repatriacja start learning		Powrót do ojczyzny np. uchodźców którzy wcześniej opuścili kraj
Terroryzm start learning		zaplanowane działania oparte na przemocy psychicznej lub fizycznej wobec obywateli danego państwa, mające wymusić na jego władzach określone decyzje
Pomoc humanitarna start learning		akcje na rzecz ludności cierpiącej na skutek klęsk zywiołowych lub konfliktów zbrojnych
Globalizacja start learning		proces polegajacy na zwiekszeniu obrotów handlu międzynarodowego, nasileniu przepływu kapitału, ludzi i technologii oraz zacieraniu różnic kulturowych

WOS dziś i jutro cz 2

You must sign in to write a comment

More