→ Vocabularium Legali Latino → Start Learning

Question		Answer
fontes iuris start learning		źródła powstania prawa
fontes iuris start learning		źródła poznania prawa
iuxta/contra/praeter (in fraudem legis) legem start learning		zgodnie/przeciwko/w celu obejścia prawa
ratio legis start learning		cel ustawy (co kierowało ustawodawcą)
Ubi eadem legis ratio, ibi eadem legis dispositio start learning		Gdzie ten sam cel ustawy, tam ta sama ustawa
votum separatum start learning		zdanie odrębne sędziego od wyroku lub uzasadnienia wyroku
qou iure start learning		według jakiego prawa? trzeba ocenić daną osobę/sytuację
de iure start learning		według prawa
de facto start learning		w rzeczywistości
ipso iure start learning		z mocy samego prawa
ubi societas ibi ius start learning		gdzie społeczeństwo, tam prawo
ex nihilo start learning		z niczego
mos maiorum start learning		zwyczaje naszych przodków
longa consuetudo start learning		długi zwyczaj
summum ius - summa iniuria start learning		najwyższe prawo najwyższym bezprawiem
dura lex sed lex start learning		twarde prawo, ale prawo
adiuvandi/supplendi/corrigendi iuris civilis gratia start learning		w celu wspomagania/uzupełniania/korygowania prawa obywatelskiego
publicum ius est quod ad statum rei Romanae spectat, privatum ius est quod ad singulorum utilitatem spectat start learning		prawo publiczne odnosi się do interesu i korzyści państwa, prawo prywatne do interesu, korzyści jednostki
ius est ars boni et aequi start learning		prawo jest sztuką stosowania tego, co dobre i słuszne
utriusque iuris start learning		oba prawa, ius civile + ius canonicum
ius cogens/ius dispositivum start learning		prawo bezwzględnie/względnie wiążące
ius particulare/ius universale start learning		prawo partykularne/prawo powszechne
ignoranta iuris nocet (non exculpant) start learning		nieznajomość prawa szkodzi (nie usprawiedliwia)
ignorantia facti non nocet start learning		nieznajomość faktów nie szkodzi
glossa marginalis/interlinealis/ordinaria start learning		glosy na marginesie/między wierszami/zwyczajne (Accursiusa)
forum Romanum start learning		rynek (sąd)
Ecclesia vivit lege Romana start learning		Kościół żyje prawem rzymskim
neminem captivabimus nisi iure victum start learning		nikogo nie uwięzimy bez wyroku sądowego (przywilej jedleńsko-krakowski)
lex perfecta start learning		sankcja nieważności czynności prawnej
lex minus quam perfecta start learning		sankcja represyjna
lex plus quam perfecta start learning		sankcja nieważności i represyjna
lex imperfecta start learning		ani sankcja nieważności ani represyjna
per analogiam/a contrario/a fortiori start learning		(wnioskowanie) z podobieństwa/z przeciwieństwa/"z silniejszego"
analogia legis/iuris start learning		z podobieństwa danej ustawy (w obrębie jednego aktu prawnego)/z podobieństwa całego systemu prawnego
a maiore ad minus start learning		jeśli komuś wolno więcej, to tym bardziej wolno mu mniej
a minore ad maius start learning		jeśli komuś nie wolno czegoś mniej, to tym bardziej nie wolno czegoś więcej
praesumptio facti start learning		domniemanie faktu, wynika z doświadczenia życiowego
praesumptio iuris tantum start learning		domniemanie prawne wzruszalne (możliwe do obalenia, np. ojcostwa, niewinności)
praesumptio iuris ac de iure start learning		domniemanie prawne niewzruszalne (nie wolno obalić przeciwdowodem, np. wiarygodności ksiąg wieczystych)
lex posterior derogat legi priori start learning		ustawa późniejsza uchyla ustawę wcześniejszą
lex specialis derogat legi generali start learning		ustawa szczególna uchyla ustawę ogólną
lex posterior generalis non derogat legi priori speciali start learning		późniejsza ustawa ogólna nie uchyla wcześniejszej ustawy szczególnej
lex retro non agit start learning		ustawa nie działa wstecz (nieretroakcja przepisów prawa)
desuetudo start learning		odzwyczajenie, wyjście z użycia
de lege lata start learning		ustawa uchwalona w przeszłości, stosowana przy komentarzach, omawianiu stanu obecnego
de lege ferenda start learning		przepisy, które należy uchwalić, coś powinno być zrobione, postulat
legem ferre start learning		uchwalać ustawę (ferre - nieść)
erga omnes/inter partes start learning		wobec wszystkich/między stronami
da mini factum, dabo tibi ius start learning		ty daj mi fakty, ja dam ci prawo
iura novit curia start learning		sąd zna prawo
sensu stricto/sensu largo start learning		ścisły sens/sens
clara non sunt interpretanda start learning		tego co jest jasne nie należy poddawać interpretowacji
ex definitione start learning		z definicji
qui suo iure utitur, neminem laedit start learning		kto korzysta z własnego prawa, nikomu nie szkodzi
prior tempore potior iure start learning		pierwszy w czasie mocniejszy w prawie
expressis verbis start learning		dosłownie, dobitnie, dosadnie
numerus clausus start learning		katalog o charakterze zamkniętym, wyczerpującym, którego nie można rozszerzyć
prima facie start learning		na pierwszy rzut oka
inter vivos/morti causa start learning		między żyjącymi/na wypadek śmierci (dot. skuteczności prawnej)
causa solvendi start learning		przyczyna polegająca na zwolnieniu się z długu (lub innego obowiązku)
causa donandi start learning		przyczyna polegająca na dokonaniu dla innej osoby przysporzenia nieodpłatnego, np. darowizna
causa obligandi vel acquirendi start learning		przysporzenie w celu nabycia jakiegoś prawa
per facta concludentia start learning		oświadczenie woli
forma ad solemnitatem start learning		forma czynności prawnej zastrzeżona pod regułą nieważności
forma ad probationem start learning		forma czynności prawnej zastrzeżona rygorem dla celów dowodowych
forma ad eventum start learning		forma czynności prawnej zastrzeżona nie wywołaniem dodatkowego skutku prawnego, zastrzeżona odpowiednią datą
essentialia negotii start learning		elementy, które konstytuują czynność prawną, są konieczne do zawarcia umowy
naturalia negotii start learning		elementy, które wynikają z zasad słusznego obrotu, są już wpisane w czynność prawną
accidentalia negotii start learning		elementy modyfikujące treść czynności prawnej, jak termin, warunek
conditio sine qua non start learning		warunek konieczny
dies a quo/ad quem start learning		termin początkowy(zawieszający)/termin końcowy (rozwiązujący)
simulatio start learning		czynność prawna pozorowana -> nieważna
resertvatio mentalis start learning		jedna strona zawiera umowę, mimo, że tego nie chce -> nie ma znaczenia dla ważności
error start learning		błąd co do prawa -> nie ma wpływu na ważność, ignorantia iuris nocet
error facti start learning		błąd co do faktów -> może unieważnić czynność prawną, jeśli jest usprawiedliwiony
dolus start learning		podstęp, błąd uwarunkowany przez osobę trzecią -> można było uchylić się od negatywnych skutków czynności - exceptio lub wymazać czynność prawną
metus start learning		groźba -> czynność można wzruszyć/zaczepić, exceptio
conversio start learning		traktujemy daną czynność prawną tak, jakby była ok dzięki zamianie
konwalidacja start learning		spełnienie brakującej przesłanki
ex tunc/ex nunc start learning		czynność jest ważna od momentu zawarcia/od momentu dokonania konwalidacji (od teraz)
ratihabitio start learning		zatwierdzenie czynności prawnej przez osobę uprawnioną
negotium claudicans start learning		czynność prawna kulejąca
computatio civilis/a momento ad momentum start learning		cywilny sposób obliczania (dni)/od danego momentu (24 h)
verba legis start learning		słowa ustawy
res omnium communes start learning		rzeczy wspólne dla wszystkich
superficies solo cedit start learning		to, co trwale zostaje połączone z gruntem, przypada właścicielowi
iura in re aliena start learning		prawa na rzeczy cudzej, ograniczone prawa rzeczowe, chronione erga omnes
actio in rem start learning		skarga, która chroni prawo władcze erga omnes
ius possidenti start learning		prawo posiadnania
ius disponendi start learning		prawo do korzystania, używania rzeczy: pożyczania, użyczania, zastawu, służebności, ograniczenia sobie praw
ius utendi: abutendi i fruendi start learning		prawo do zużywania: zniszczenia i czerpania pożytków z rzeczy
ius infinitum start learning		prawo nieograniczone do własności
nemo plus iuris ad alium transfere potest quam inse habet start learning		Nikt nie może przenieść na inną osobę więcej praw niż sam posiada
accessio temporis/possessionis start learning		doliczenie czasu/posiadania do zasiedzenia
in atatu usucapendi start learning		w drodze do zasiedzenia
condominium pro indivisio start learning		współwłasność w częściach idealnych (ułamkowych) - pro divisio konkretnie coś
rei vindicatio start learning		skarga wydobywcza, przysługuje właścicielowi, który został pozbawiony posiadania
actio negatoria start learning		powództwo negatoryjne, zanegowanie czyjegoś prawa do czegoś
non facere/pati start learning		nic nie robić / znosić (służebność, np. na naszym gruncie)
confusio start learning		zlanie się (osoby właściciela gruntu władnącego z gruntem służebnym)
ususfructus start learning		użytkowanie (korzystanie i pobieranie pożytków, ściśle osobiste - wygasa wraz ze śmiercią)
servitus in faciendo conistere nequit start learning		służebność nie może polegać na działaniu
nemo sibi ipse causam possessionis mutare potest start learning		nikt nie może sam dla siebie zmienić podstawy posiadania
corpus start learning		fizyczne posiadanie rzeczy "w ręku"
animus start learning		wola zatrzymania rzeczy dla siebie
animus rem sibi habendi start learning		chęć posiadania rzeczy dla siebie
animus possidendi pro alieno start learning		detencja, dzierżenie rzeczy dla kogoś
possessio vitiosa - non vitiosa start learning		posiadanie nabyte w sposób wadliwy - nie wadliwe
traditio brevi manu start learning		na podstawie samej umowy dotychczasowy detentor staje się posiadaczem
constitutum possessorium start learning		dotychczasowy posiadacz staje się posesorem, a właściciel jeszcze nie ma rzeczy fizycznie
longa manu traditio start learning		przeniesienie posiadania w formie wydania dokumentów lub środków do rzeczy, jeśli rzecz jest odległa
traditio corporalis start learning		forma przeniesienia, polegająca na wydaniu rzeczy

Vocabularium legali latino

You must sign in to write a comment

More