UKŁAD NERWOWY

 0    204 flashcards    karolina2016
download mp3 print play test yourself
 
Question język polski Answer język polski
Układ nerwowy dzielimy na
start learning
1. ośrodkowy ukł. n. 1. obwodowy ukł.n.
obwodowy układ nerwowy dzielimy na
start learning
somatyczny ukł.n. i autonomiczny ukł.n.
autonomiczny ukł.n. dzielimy na
start learning
część współczulna i przywspółczulna
ośrodkowy układ nerwowy
start learning
mózgowie + rdzeń kręgowy (mózg - 2 półkule kresomózgowia, pień mózgu - miedzymózgowie, śródmózgowie, most, rdzeń, móżdżek) - nerwy czuciowe i ruchowe
obwodowy układ nerwowy
start learning
12 par nerwów czaskowych + 31 par nerwów rdzeniowych i należących do nich zwoje - skupisko k. nerwowych poza OUN
nerwy czaszkowe ile
start learning
12
1 nerw czaszkowy
start learning
węchowy (czuciowy)
2 nerw czaskowy
start learning
wzrokowy (czuciowy)
3 nerw czaszkowy
start learning
okoruchowy
4 nerw czaszkowy
start learning
bloczkowy (ruchowy)
5 nerw czaskowy
start learning
trójdzielny
6 nerw czaszkowy
start learning
odwodzący
7 nerw czaszkowy
start learning
twarzowy
8 nerw czaszkowy
start learning
przedsionkowo-ślimakowy
9 nerw czaszkowy
start learning
językowo-gardłowy
10 nerw czaszkowy
start learning
błedny (mieszany)
11 nerw czaszkowy
start learning
dodatkowy
12 nerw czaszkowy
start learning
podjęzykowy
nerwy rdzeniowe
start learning
powstają z korzeni brzusznych i grzbietowych rdzenia kręgowego, długość ok. 1 cm, nerwy mieszane
nerwy rdzeniowe składają sie z
start learning
włókien ruchowych i czuciowych
włókna ruchowe
start learning
z jąder w rogach przednich rdzenia kręgowego jako korzenie brzuszne do m. szkieletowych
włókna czuciowe
start learning
ze zwojów rdzeniowych
nerwy rdzeniowe jakie
start learning
8 par n. szyjnych, 12 par n. piersiowych, 5 par n. lędźwiowych, 5 par n. krzyżowych, 1 para n. guzicznych
podział czynnościowy ukł.n.
start learning
somatyczny i wegetatywny (autonomiczny)
somatyczny dzielimy na
start learning
piramidowy i pozapiramidowy
somatyczny ukł.n.
start learning
zależy od woli - otrzymuje informacje np. od narządów zmysłów, przekazuje inf. do m. szkieletowych
autonomiczny ukł.n
start learning
nie zależy od woli - przekazuje inf. do narządów wewn.
część współczulna
start learning
kieruje pracą narządów podczas mobilizacji
część przywspółczulna
start learning
kieruje pracą narządów podczas odpoczynku
budowa neuronu
start learning
dendryty, j. neuronu, ciało kom., przewężenie Ranviera, kom. Schwanna, otoczka mielinowa, akson, zakończenie aksonu
strefy czynnościowe neuronu
start learning
strefa: wyjścia, inicjacji impulsów, przewodzenia impulsu, wejścia
strefa wejścia
start learning
dendryt + kolce dendrytyczne i ciało neuronu - najwięcej połączeń synaptycznych (70-80%), wysoki próg pobudliwości a jednocześnie najniższa pobudliwość (z tego powodu nie generuje się potencjał)
strefa inicjacji impulsów
start learning
odcinek początkowy aksonu - wzgórek - najniższy próg z wysoką pobudliwością (najwięcej kanałów sodowych, łatwo osiąga wartość depolaryzacji progowej)
strefa przewodzenia impulsu
start learning
dalsze odcinki aksonu - potencjał ze strefy inicjacji (obejmuje wstecznie też ciało neuronu i niekiedy wypustki dendrytyczne) przesuwa sie wzdłuż aksonu osiągając jego zakończenie czyli wyjście (element synapsy) - bez dekrementu (bez zmiany amplitudy)
strefa wyjścia
start learning
czyli kolby synaptyczne (element synapsy)
ciałko komórkowe
start learning
perykarion - integruje docierające sygnały i wysyła pobudzenie do aksonu
wypustki to
start learning
dendryty i akson
przewodzenie ortodromowe
start learning
jednokierunkowe - od dendrytu do perykarionu i aksonu
dendryty
start learning
zbierają sygnały elektryczne - różna liczba, krótsze, bardziej rozgałęzione, zawierają tigroid, przewodzą dośrodkowo
akson
start learning
przekazuje sygnały elektryczne do innego neuronu lub kom. reagującej na bodziec - pojedynczy, dłuższy, słabiej rozgałęziony, nie zawiera tigroidu, otoczony osłonkami, przewodzi odśrodkowo
klasyfikacja kom. n. pod względem liczby wypustek
start learning
jednobiegunowe, dwubiegunowe (kom. siatkówki), pseudojednobiegunowe (kom. zwojów rdzeniowych), wielobiegunowe
klasyfikacja kom. n. pod względem kształtu perykarionu
start learning
ziarniste, gwiazdziste, piramidowe, gruszkowate
czynnościowy podział włókien nerwowych
start learning
czuciowe i ruchowe
czynnościowy podział włókien nerwowych - czuciowe
start learning
AFERENTNE - dośrodkowe -> od receptora do OUN
czynnościowy podział włókien nerwowych - ruchowe
start learning
EFERENTNE - odśrodkowe -> OUN do narządu wykonawczego - eferentne somatyczne - unerwiające m. szkieletowe - eferentne autonomiczne - unerwiające m. sercowy, gładkie i gruczoły
włókna nerwowe rdzenne
start learning
- jednosłonkowe - tylko osłonka mielinowa - dwusłonkowe - osłonka mielinowa i Schwanna
włókna nerwowe bezrdzenne
start learning
- bezosłonkowe - nagie - jednoosłonkowe - tylko osłonka Schwanna
włókno nerwowe =
start learning
akson otoczony osłonką
osłonki aksonu są wytworzone przez
start learning
kom. neurogleju: - w obwodowym UN przez kom. Schwanna (lemocyty) - OUN przez oligodendrocyty i astrocyty
w zależności od typu osłonki (istnieją 2 typy) włókna nerwowe mogą być
start learning
niezmielinizowane (bezrdzenne) i zmielinizowane (rdzenne)
bezrdzenne - 1
start learning
- przewodnictwo ciągłe, wolniejsze 1. NAGIE - bez osłonek, np. n. węchowy czynnościowy podział włókien nerwowych
bezrdzenne - 2
start learning
2. otoczone są tylko OSŁONKĄ SCHWANNA (akson leży w zagłębieniu cytoplazmy kom.), nazywane włóknami szarymi Remaka, występują w obrębie autonomicznego uk.n.
bezrdzenne - 2/2
start learning
2. aksony otoczone przez osłonkę Schwanna mają regularnie rozmieszczone kanały sodowe i przewodzą bodźce w formie fali depolaryzacji (przewodzenie ciągłe)
rdzenne - 1
start learning
- przewodnictwo skokowe, szybsze 1. OTOCZONE TYLKO OSŁONKĄ MIELINOWĄ - występują w OUN i n. wzrokowym. Osłonka mielinowa wytwarzana jest przez wpuklenie cytoplazmy ologodendrocytu (mezakson)
rdzenne - 1/2
start learning
1. cytoplazma owija się wielokrotnie wokół aksonu tworząc zwarty koncentryczny uk. warstwowy. Jedna kom. wytwarza jeden segment osłonki. W miejscu, gdzie stykają sie dwa sasiednie segmenty (przewężenie Ranviera) a więc osłonka nie jest ciagła
rdzenne - 1/3
start learning
1. kanały sodowe rozmieszczone nierównomiernie, dużo w przewężenjach więc przewodnictwo skokowe 2. dwuosłonkowe, otoczone osłonką mielinową, a na zewnątrz osłonką Schwanna, n. obwodowe
osłonki nie pokrywają
start learning
wzgórka aksonu i kolb synaptycznych
cechy przewodnictwa impulsu nerwowego we włóknach nerwowych - 1
start learning
1. zależność szybkości przewodzenia od obecności osłonki mielinowej: rdzenne (szybkie bo skokowo), bezrdzenne (wolne bo ciągłe)
cechy przewodnictwa impulsu nerwowego we włóknach nerwowych - 2
start learning
2. zależność szybkości przewodzenia od stopnia zmielinizowania włókna: im grubsza warstwa mieliny, tym większa prędkość
cechy przewodnictwa impulsu nerwowego we włóknach nerwowych - 3
start learning
3. zależność szybkości przewodzenia od średnicy włókna: im większa średnica, tym większa prędkość (bo mniejszy opór przewodnika)
cechy przewodnictwa impulsu nerwowego we włóknach nerwowych - 4
start learning
4. prawo izolowanego przewodnictwa: impuls nie przenosi się na równoległe włókna
cechy przewodnictwa impulsu nerwowego we włóknach nerwowych - 5
start learning
5. prawo jednokierunkowego przewodzenia w rdzeniu - prawo Bella-Megendiego
cechy przewodnictwa impulsu nerwowego we włóknach nerwowych - 6
start learning
6. SZYBKOŚĆ PRZEWODZENIA NIE ZALEŻY OD SIŁY BODŹCA!
przekazywanie impulsów nerwowych odbywa sie za pośrednictwem
start learning
synaps
synapsa
start learning
złącze wyspecjalizowane w przekazywaniu potencjałów czynnościowych pomiędzy neuronami lub pomiędzy neuronem a kom. nieneuronową/efektorem (mięśniowa i gruczołowa)
synapsy ze względu na swoje umiejętności dzielą sie na
start learning
nerwowo-nerwowe, nerwowo-mięśniowe, nerwowo-gruczołowe
synapsa nerwowo-nerwowa
start learning
w zależności od lokalizacji na naeuronie odbierającym wyróżnia się: aksono-dendrytyczne, aksono-somatyczne, aksono-aksonalne
synapsa nerwowo-nerwowa aksono-dendrytyczna
start learning
pomiędzy zakończeniem aksonu a dendrytu
synapsa nerwowo-nerwowa aksono-somatyczna
start learning
pomiędzy zakończeniem aksonu a ciałem neuronu
synapsa nerwowo-nerwowa aksono-aksonalna
start learning
pomiędzy zakończeniem aksonu a aksonem innego neuronu
każda synapsa składa się z
start learning
1. elementu przedstykowego (bł. presynaptyczna) 2. szczeliny synaptycznej 3. elementu pozastykowego (bł. postsynaptyczna)
bł. presynaptyczna
start learning
należy zawsze do aksonu komórki nerwowej
bł. postsynaptyczna
start learning
należy zawsze do kom. nerwowej, mięśniowej lub gruczołowej
kierunek impulsu nerwowego
start learning
bł. presynaptyczna -> pęcherzyk synaptyczny -> szczelina synaptyczna -> bł. postsynaptyczna
przekazywanie informacji przez synapsy może odbywać sie na drodze
start learning
elektrycznej (synapsa elektryczna) i chemicznej (synapsa chemiczna)
synapsa elektryczna - 1
start learning
bezpośredni przeskok potencjału czynnościowego z bł. pre- na bł. postsynaptyczną; szczelina ok. 2 um stanowi niewielki opór dla przepływu prądu czynnościowego; przewodnictwo dwukierunkowe;
synapsa elektryczna - 2
start learning
małe opóźnienie synaptyczne, mała wrażliwość na działanie środków farmakologicznych, hipoksję, spadek stężenia ATP; rzadko np. pomiędzy neuronami w j. przedsionkowym
synapsa chemiczna
start learning
przekaźnictwo za pośrednictwem przekaźników chemicznych - neurotransmiterów; wytwarzane w ciele kom. i stąd wędrują wzdłuż aksonu ortodeomowo do jego zakończeń na zasadzie transportu aksonalnego
neurotransmiter - 1
start learning
1. syntetyzowany w neuronie i magazynowany w elementach presynaptycznych w: cytoplazmnie (pula wolna) i/lub pęcherzykach synaptycznych (pula związana)
neurotransmiter - 2
start learning
2. uwalnieny przy wzroście stęż. Ca 2+
neurotransmiter - 3
start learning
3. działa na kom. postsynaptyczną jako ligand za pośrednictwem receptorów (np. jonotropowych, metabotropowych, ich aktywacja powoduje depolaryzację bł. postsynaptycznej lub hiperpolaryzację bł.)
neurotransmiter - 4
start learning
4. szybko ulega inaktywacji (rozkład enzymatyczny, wychwyt, dyfuzja poza kom.)
neurotransmiter - 5
start learning
5. działanie może być modyfikowane przez odpowiednie zw. antagonistyczne np. jad kobry, kurara (antagoniści acetylocholiny) lub agonistyczne np. nikotyna, muskaryna (agoniści acetylocholiny)
do najbardziej znanych neurotransmiterów występujących w uk.n. należą
start learning
acetylkocholina (Ach); noradrenalina (NA); dopamina; kw. y-aminomasłowy (GABA), serotonina, histamina, kw. glutaminowy, kw. asparaginowy, glicyna, tauryna i wiele innych
Ach syntetyzowany jest w
start learning
neuronach cholinergicznych
NA syntetyzowana jest w
start learning
neuronach adrenergicznych
dopamina syntetyzowana jest w
start learning
neuronach dopaminergicznych
pęcherzyki synaptyczne
start learning
1. małe z neuroprzekaźnikiem 2. duże z neuropeptydem
odfosforylowana synapsa 1 przytwierdza
start learning
pęcherzyki do mikrofilamentów aktynowych, odchodzi od depolaryzacji - wzrasta poziom Ca2+ -> fosforylacja synapsy 1 przez zależną od kalmoduliny kinazę białkową 2 (kinaza CaM 2)
białka SNARE
start learning
fuzja pęcherzyków synaptycznych z bł. presynaptyczną
tworzą kompleks fuzyjny
start learning
syntaksyna; synaprobrewina; SNAP-25
toksyna tężcowa i jad kiełbasiany
start learning
hydrolizują białka SNARE
syntaksyna
start learning
wraz z połączonym do niej białkiem SNAP-25 umiejscowiona jest w bł. presynaptycznej
synaptobrewina
start learning
VAMP2 - jest zakotwiczona w bł. pęcherzyka, białko fuzyjne
kompleks fuzyjny
start learning
wzrost stężenia jonów Ca2+, wewnątrz kom. powoduje połaczenie białek w tzw. kompleks fuzyjny
synaptotagmina
start learning
jest białkiem pęcherzyka synaptycznego, detektor jonów Ca2+, przyłącza jony Ca2+, białko dokujące
neurotransmiter łączy się z
start learning
receptorem np. jonotropowym
receptor jonowotropowy - 1
start learning
1. często związany z kanałem jonowym
receptor jonowotropowy - 2
start learning
2. dla szybkich neuroprzekaźników (czas odpowiedzi po pobudzenia kilka ms)
receptor jonowotropowy - 3
start learning
3. po związaniu neurotransmitera dochodzi do otwarcia kanałów i zmianny przepuszczalności bł. dla jonów (depolaryzacja, hiperpolaryzacja)
receptor jonowotropowy - 4
start learning
4. przykładem jest receptor cholinergiczny nikotynowy (dla acetylocholiny, agonistą jest nikotyna)
acetylocholina
start learning
1. synteza: cholina + acetylo-CoA -> Ach + CoA 2. rozkład na cholinę i kw. octowy 3. receptory: nikotynowy i muskarynowy
związanie neuroprzekaźnika z receptorem prowadzi do zmiany potencjału na bł. postsynaptycznej, dzielimy na
start learning
1. potencjały o charakterze depolaryzacji - EPSP 2. potencjały o charakterze hiperpolaryzacji - IPSP
EPSP - 1
start learning
1. postsynaptyczny potencjał pobudzający, powstaje w wyniku depolaryzacji bł. (wzrost przepuszczalności na Na+), EPSP mogą sumować się w czasie i przestrzeni powodując w efekcie wyładowanie na wzgórku aksonu
EPSP - 2
start learning
2. Ach, adrenalina, noradrenalina, dopamima, serotonina i wiele innych - tzw. neurotransmitery pobudzające, powodują powstawanie EPSP
IPSP - 1
start learning
1. postsynaptyczny potencjał hamujący, powstaje w wyniku hiperpolaryzacji bł. (wzrost przepuszczalności dla K+, Cl-), mogą sumować się w czasie i przestrzeni powodując zachamowanie przewodnictwa
IPSP - 2
start learning
2. GABA, glicyna - tzw. neurotransmitery hamujące, powodują powstawanie IPSP
sumowanie EPSP w przestrzeni
start learning
potencjaly w tym samym czasie w różnych miejscach częściowo nakładają się na siebie i coraz bardziej depolaryzują bł.
cechy przekaźnictwa chemicznego (synaptycznego)
start learning
1. jednokierunkowość 2. opóźnienie synaptyczne 3. wrażliwość na hipoksję 4. sumowanie czasowe i przestrzenne 5. torowanie i hamowanie
opóźnienie synaptyczne
start learning
powodowane bezwładnością chemicznych procesów związanych z przewodnictwem synaptycznym (uwalnianie transmitera, jego dyfuzja przez szczelinę, czas reakcji z receptorem na bł. postsynaptycznej), ok. 5 ms
wrażliwość na hipoksję
start learning
leki i zmęczenie (zaburzenia równowagi Ca2+/Mg2+)
odruch - podstawowa czynność uk.n.
start learning
podświadoma (mimowolna) odpowiedź narządu wykonawczego (efektora: mięśnie i gruczoły) wywołana przez pobidzenie narządu odbiorczego (receptora) i wyzwolona za pośrednictwem OUN (ośrodkowego uk.n)
łuk odruchowy
start learning
droga jaką przepływa impuls nerwowy od receptora do efektora
elementy łuku
start learning
receptor; dośrodkowa droga doprowadzająca (czuciowa) - aferentna; ośrodek w OUN; ośrodkowa droga wyprowadzająca (ruchowa) - eferentna; efektor
rdzeń kręgowy czynność odruchowa
start learning
zachowuje cechy budowy odcinkowej (segmentalnej); składa się z 31 odc.
składa się z 31 odc.
start learning
1. C - k. szyjne - 8 2. Th - k. piersiowe - 12 3. L - k. lędźwiowe - 5 4. S - k. krzyżowe - 5 5. Co - k. guziczny - 1
prawo Bella-Magendiego
start learning
rdzeń kręgowy przewodzi impulsy w jednym kierunku - ortodromowo; od korzeni grzbietowych droga dośrodkowa -> do korzeni brzusznych droga odśrodkowa (cecha synaps)
aby doświadczalnie wykazać, że dana reakcja ma charakter odruchowy
start learning
należy przerwać ciągłość łuku odruchowego poprzez deferencję (grzbietowych, tylnych rdzenia kręgowego); jeżeli wówczas reakcja zniknie, to świadczy tono jej odruchowym charakterze
istota szara
start learning
neurony czuciowe, ruchowe, pośredniczące, uk. autonomicznego
neurony ruchowe alfa
start learning
motoneurony - zgrupowane w j. ruchowym w rogu przednim; 70% wszystkich motoneuronów; unerwiają kom. mięśniowe poprzecznie prążkowane (miocyty); pobudzenie powoduje skurcz m. szkieletowego
neurony ruchowe gamma
start learning
motoneurony - zgrupowane w j. ruchowym w rogu przednim; mniejsze od motoneuronów alfa; 30% wszytskich neuronów ruchowych; unerwiają miocyty znajdujące się we wrzecionkach nerwowo-mięśniowych; pobudzenie ich nie wywołuje skurczu całego mięśnia, tylko kom.m
neurony należące do uk. autonomicznego
start learning
zgrupowane w rogu bocznym; cz. współczulnej w odc.: piersiowym oraz 3 górnych segmentach lędźwiowych rdzenia; cz. przywspółczulnej w 2, 3, 4 odc.cz. krzyżowej rdzenia; dają początek włóknom przedzwojowym
neurony pośredniczące
start learning
w całej istocie szarej rdzenia kręgowego; 30 razy więcej od neuronów ruchowych; skupienie neuronów pośredniczących między rogiem tylnym, a przednim to j. pośrednie; kom. w rogu przednim - kom. Ranshawa - hamują zwrotnie motoneurony
receptory - 1
start learning
1. wyspecjalizowane kom. lub wolne zakończenia nerwów czuciowych
receptory - 2
start learning
2. pobudzane przez różne rodzaje energii, ale najsilniej reagują tylko na jedem jej rodzaj, są więc adekwatne na określone bodźce; bodziec w stosunku do ktorego receptor ma najniższy próg pobudliwości nazywamy bodźcem adekwatnym
receptory - 3
start learning
3. zadadniczym zadaniem receptorów jest zmiana energii bodźców na energię elektryczną w samym receptorze oraz wzbudzenie impulsów w n. dośrodkowych; receptory są więc przetwornikami (transmiterami), pobudzającymi jeden rodzaj energii w inny
receptory - 4
start learning
4. pobudliwość receptora nie jest stała
receptory - 5
start learning
5. ich adaptacja, czyli przystosowanie się do działającego bodźca (w miarę jego działania dochodzi do zaniku powstawania potencjałów elektrycznych w receptorze i ich przewodnictwa)
wyróżnia się receptory
start learning
szybko adaptujące; wolno adaptujące się; nie ulegające adaptacji
receptory szybko adaptujące
start learning
receptor węchowy; receptor dotyku w skórze->w krótkim czasie nie czujemy noszonego zegarka na ręku, okularów na nosie, ubrania; temp.->w mniejszym stopniu, z czego wynika większa tolerancja organizmu na działanie bodźca termicznego
receptory wolno adaptujące się
start learning
w mięśniach, ścięgnach, w narządzie równowagi
receptory nie ulegające adaptacji
start learning
receptory bólowe - przekazują informację tak długo, dopóki działanie drażniące, czyli bodziec, nie zniknie
podział receptorów ze względu na energię bodźców
start learning
mechanoreceptory, termoreceptory, receptory bólowe, fotoreceptory, chemoreceptory
mechanoreceptory
start learning
wykrywają odkształcenia tk., ucisk, wibracje i dotyk
termoreceptory
start learning
wykrywają zmiany temperatury otoczenia
receptory bólowe
start learning
nocyreceptory - pobudzane bodźcami uszkadzającymi tk., np. kininy (bradykininy), mają najwyższy próg pobudliwości
fotoreceptory
start learning
wykrywają działania energii świetlnej na śiatkówkę
chemoreceptory
start learning
reagują na zmiany składu chem. płynów ustrojowych (zmiany pH)
podział receptorów ze względu na lokalizację i pochpdzenie bodźcó2 (wg. Sherringtona)
start learning
1. eksteroreceptory, 2. proprioreceptory, 3. teloreceptory, 4. interoreceptory
eksteroreceptory
start learning
reagują na bodźce środ. zew. (np. zmiany temp, ucisk, uszkodzenia), umiejscowione w powłokach ciała (skóra, bl.śluzowe); wśród nich receptory czucia skórnego, smaku (kubki smakowe), receptory czucia ciepła i zimna
proprioreceptory - 1
start learning
występują w mięśniach, ścięgnach, torebkach stawowych, okostnej, więzadłach i błędniku, służą do odbierania info. o zmianach w napięciu i dł. mięśni, położeniu kończyn względem siebie i tułowia oraz ruchu ciała w przestrzeni
proprioreceptory - 2
start learning
zwane receptorami własnymi lub czucia głębokiego; odbierają bodźce czucia głębokiego
teloreceptory
start learning
umiejscowione w narządzie wzroku, słuchu i węchu; info. o zmianach zachodzących w bardziej odległym otoczeniu
interoreceptory
start learning
zlokalizowane w narządach wewnętrznych, wrażliwe na zmiany w środowisku wewnątrzustrojowym, np.uk. trawiennym, oddechowym, krążenia (mechanoreceptory: zmiana ciśnienia tętniczego krwi; chemoreceptory: zmiana prężności O2, CO2, pH)
podział receptorów wg. Sherringtona
start learning
1 i 2 - receptory uk. somatycznego; 3 i 4 - receptory uk. autonomicznego
rodzaje włókien nerwowych
start learning
dla uk. somatycznego i dla uk. autonomicznego
rodzaje włókien nerwowych dla uk. somatycznego
start learning
dośrodkowe - aferentne, somatosensoryczne; odśrodkowe - eferentne, somatomotoryczne
rodzaje włókien nerwowych dla uk. autonomicznego
start learning
dośrodkowe - aferentne, wiscerosensoryczne; odśrodkowe - eferentne, wisceromotoryczne
efektor
start learning
narząd wykonawczy
efektor dla uk. somatycznego
start learning
m. poprzecznie prążkowane
efektor dla uk. autonomicznego
start learning
m. poprzecznie prążkowany serca; m. głqdkie; gruczoły
ośrodek
start learning
skupisko ciał kom. nerw. (neuronów) w OUN zawiadające określoną funkcję; odpowiedzialny za ściśle określoną funkcję fizjoloficzną; ciała neuronów, od których wychodzą wypustki do narządów wykonawczych oraz neurony wstawkowe
od czynności ośrodka zależy
start learning
czy odruch wystąpi; jaki będzie okres utajonego pobudzenia; z jaką siłą będzie pobudzany efektor
fizjologiczne cechy ośrodka - 1
start learning
1. przetwarzanie 2. jednokierunkowe przewodzenie przez ośrodek 3. opóźnienie przewodzenia impulsów związane jest z opóźnieniem synaptycznym 4. w ośrodkach dochodzi do sumowania czasowego i przestrzennego 5. torowanie drogi impulsów 6. ułatwienie
fizjologiczne cechy ośrodka - 2
start learning
7. hamowanie 8. stan długotrwałego połączenia 9. zmęczenie 10. nie ma możliwości regeneracji 11. promieniowanie
1. przetwarzanie - 1
start learning
transformacja siły i rytmu pobudzenia; na impuls pojedynczy ośrodek może odpowiadać serią impulsów i odwrotnie; decydujące znaczenie ma tu pobudliwość ośrodka, a zwłaszcza pobudliwość włókien ruchowych;
1. przetwarzanie - 2
start learning
jeśli pobudliwość jest wzmożona, to pod wpływem słabego bodźca może dojść do pobudzenia efektora; i odwrotnie, jeśli pobudliwość jest obniżona, to nawet wzmożona impulsacja we włóknach doprowadzających nie wywoła stanu pobudzenia
2. jednokierunkowe przewodzenie przez ośrodek
start learning
z neuronów dośrodkowych impuls przenoszony jest na neurony pośredniczące a następnie na neurony ośrodkowe; cecha synapsy
3. opóźnienie przewodzenia impulsów związane jest z opóźnieniem synaptycznym
start learning
0.5 ms
4. w ośrodkach dochodzi do sumowania czasowego i przestrzennego
start learning
sumować mogą się zarówno impulsy pobidzające, jak i hamujące o sile podprogowej; seria impulsów podprogowych zostaje zsumowana i następuje reakcja
5. torowanie drogi impulsów
start learning
sumowanie impulsów pobudzających w ośrodku prowadzi do wzrostu jego pobudliwości, a przez to łatwiejsze jest przechodzenie przez niego impulsów
6. ułatwianie
start learning
łatwiejsze przewodzenie pobudzenia po kolejnym drażnieniu ośrodka; związane ze wzrostem pobudliwości
7. hamowanie
start learning
indukcja ujemna
8. stan długotrwałego pobudzenia
start learning
np. tonus mięśniowy
9. zmęczenie
start learning
duża wrażliwość na zmęczenie, niedobór tlenu, skł. odżywczych, przepływu krwi; najczęstszą przyczyną zmęczenia jest wyczerpanie się mediatorów chemicznych potrzebnych do przekazania impulsu
11. promieniowanie
start learning
irradiacja dodatnia; jeżeli ośrodek zostaje pobudzony bardzo silnie to następuje przekazanie nadmiaru pobudzenia ośrodkom sąsiadującym; im silniejsze pobudzenie danego ośrodka tym na większą ilość ośrodków zostaje oddany nadmiar pobudzenia
cechy czynności odruchowej wg. Sherringhtona
start learning
1. pośredniość 2. jednokierunkowość przewodzenia
1. pośredniość
start learning
miejsce pobudzenia nie pokrywa się z miejscem reakcji, jest oddalone od miejsca reakcji w przestrzeni i w czasie
2. jednokierunkowość przewodzenia
start learning
determinuje synapsa - (przewodzenie ortodromowe), co wiąże się z prawem Bella-Magendie'go
czas odruchu - 1
start learning
czas działania bodźca nie pokrywa się z czasem reakcji; czas, który upływa od momentu zadziałania bodźca do momentu pojawienia się reakcji jest to czas odruchu, czyli czas jaki potrzebuje impuls, aby pokonać drogę pomiędzy receptorem a efektorem
czas odruchu - 2
start learning
zależy głównie od synaps
efekty następcze
start learning
czyli utrzymywanie się reakcji po zakończeniu działania bodźca - podstawą są tu pętle zwrotnego pobudzenia; efekty następcze nie trwają nieskończenie długo, ze wgl. na obecność neuronów hamujących (bodziec przestaje działać a reakcja trwa nadal)
właściwości ośrodków nerwowych
start learning
1. konwergencja 2. dywergencja 3. sumowanie pobudzeń w czasie i przestrzeni
konwergencja
start learning
zbieżność pobudzenia; redukcja liczby pobudzonych neuronów; polega na tym, że impulsy z wielu neuronów zbiegają się na jednym motoneuronie, który przekazuje stan pobudzenja na efektor np. odruch drapania łapą u psa - drazni receprory jedna łapa
dywergencja
start learning
rozbieżność; zwielokrotnienie liczby pobudzanych neuronów; polega na rozchodzeniu się stanu pobudzenia (zwiększenia liczby pobudzonych neuronów) np. skrzyżowany odruch wyprostny, koordynacja ruchu dwóch kończyn
sumowanie pobudzenia w czasie
start learning
seria, do jednego neuronu po jednym włóknie docierają po sobie kolejne pobudzenia, przez co dochodzi do sumowania zmian podprogowych aż do wywołania potencjału czynnościowego
sumowanie pobudzenia w przestrzeni
start learning
salwa, do jednego neuronu po wielu włóknach dociera pobudzenie w tym samym czasie (salwa synchroniczna) lub w różnym czasie (salwa niesynchroniczna), przez co dochodzi do sumowania zmian podprogowych aż do wywołania potencjału czynnościowego
okluzja - 1
start learning
sumowanie pobudzeń w strefie pobudzenia progowego; efektem jest zmniejszenie reakcji odruchowej; jednocześnie maksymalne drażnienje 2 nerwów daje słabszaą reakcję efektora niż suma rekacji wywołana oddzielnym podrażnieniem tych samych nerwow
okluzja - 2
start learning
zmniejszenie efektu pobudzenia na skutek unerwienia tych samych komórek przez różne włókna nerwowe
sumowanie stanu pobudzenia w okluzji
start learning
efekt działania neuronu A->2 pobudzone neurony; efekt działania neuronu B->2 pobudzone neurony; efekt oczekiwany A+B=4 pobudzone neurony; efekt uzyskany A+B=3 pobudzone neurony; efekt uzyskany jest mniejszy od oczekiwanego
torowanie
start learning
ułatwianie - sumowanie pobudzenia w strefie pobudzenia progowego; efektem jest zwiększenie rekacji odruchowej; ułatwienie rekacji na bodziec przez uprzednie lub równoczesne podprogowe pobudzanie kom. nerwowych
sumowanie stanu pobudzenia w warunkach frędzli podprogowej - torowanie
start learning
efekt działania neuronu A->0 pobudzonych neuronów; efekt działania neuronu B->0 pobudzonych neuronów; efekt oczekiwany A+B=0 pobudzonych neuronów; efekt uzyskany A+B=1 pobudzony neuron; efekt uzyskany jest wiekszy od oczekiwanego
rekrutacja
start learning
zwiększenie liczby pobudzonych neuronów w obrębie jakiegoś ośrodka; rozchodzenie się pobudzenia na inne neurony w obrębie jednego ośrodka, zjawisko oparte na dywergencji; efektem może być zwiększenie reakcji
rekrutacja - 2
start learning
np. wzrost wielkości (amplitudy) skurczu pod wpływem bodźca o stałej sile spowodowany jest rekrutacją motoneuronów w obrębie ośrodka danego odruchu
promieniowanie
start learning
rozchodzenie się impulsów pomiędzy ośrodkami po określonych drogach (np. skrzyżowany odruch wyprostny - pobudzenie zginaczy przy zahamowaniu prostowników)
podział odruchów za wgl. na znaczenie biologiczne
start learning
obronne; pokarmowe; płciowe; trzewne; orientacyjne; lokomocyjne
podział odruchów ze wgl. na sposób powstawania
start learning
1. bezwarunkowe-wrodzone, gatunkowe- zawsze ta sama rekacja na ten sam bodziec, niezmienna w ciągu życia 2. warunkowe-nabyte, osobnicze- o dużej zmienności na bodziec: mogą znikać i znowu powstawać
podział odruchów ze wgl. na znaczenie kliniczne
start learning
powierzchowne, głębokie, trzewne i patologiczne
podział odruchów ze wgl. na efektor
start learning
1. somatyczne- animalne- efektor to m. szkieletowy 2. wegetatywne- autonomiczne- efektor m. gładki, sercowy, gruczoły
podział odruchów ze wgl. na receptor
start learning
1. proprioreceptywny (odruch własny mięśnia) 2. eksteroreceptywny (reaguje na bodźce ze środowiska zew.) 3. interoreceptywny (znajdujący się w ścianie narządów wew.- nocyreceptor (ból), baroreceptor (ciśnienie krwi), chemoreceptor (skł. chem. krwi)
podział odruchów ze wgl. na budowę łuku odruchowego
start learning
monosynaptyczny, polisynaptyczny
podział odruchów ze wgl. na poziom integracji (tu zachodzi sprzężenie czuciowo-ruchowe): rdzeniowe, podkorowe, korowe
start learning
1. odcinkowy - protoneuron i motoneuron związne są z tym samym segmentem rdzenia kręgowego 2. międzyodcinkowy - protoneuron i motoneuron związane są z różnymi segmentami 3. nadodcinkowy - integracja odruchu nestępuje powyżej rdzenia kręgowego
podstawowe typy odruchów somatycznych rdzenia
start learning
odruch na rozciąganie i zginanie, skoordynowany ruch 2 kończyn i 4 kończyn
odruchy na rozciąganie- 1
start learning
Rola: utrzymywanie napięcia mięśniowego; odruch propioreceptywny, miotatyczny(własny), monosynaptycznu (jedyny-dwuneuronowy), toniczny (zachodzi stale-zanika w szoku rdzeniowym, spada w fazie REM i narkozie)
odruchy na rozciąganie - 2
start learning
krótka latencja (1 synapsa); niskoenergetyczny; nieznużalny; brak efektów następchych: rekrutacja, promieniowanie; np. z m. czworogłowego uda (kolanowy), z dwugłowego ramienia
odruch kolanowy - 1
start learning
z czworogłowego uda 1. uderzenie w ścięgno rzepkowe lub bezpośrednio w mięsień powoduje jego rozciąganie i odruch skurczu tego mięśnia (reakcja wyprostna w stawie kolanowym)
odruch kolanowy - 2
start learning
2. wyzwalany podrażnieniem proprioreceptorów (wrzecionek mięśniowych), efektorami są te same włókienka mięśniowe, w których receptory są pobudzane (miotatyczny)
odruch kolanowy - 3
start learning
1 neuron łuku odruchowego rozpoczyna się receptorami czuciowymi w obrębie wrzecion mięśniowych (zakończenia pierścieniowo-spiralne), te reagują na zmiany dł. włókien mięśniowych
odruch kolanowy - 4
start learning
od zakończeń pierścieniowato-spiralnych impuls nerwowy wysyłany jest do rdzenia (rogi przednie, brzuszne) włóknami dośrodkowymi (Ia)
odruch kolanowy - 5
start learning
te, w rogach przednich (brzusznych) rdzenia tworzą synapsy z ciałami kom. motoneuronów alfa, które wysyłają impulsy włóknami ruchowymi do mięśnia wywołując skurcz rozciąganego mięśnia
odruch kolanowy - 6
start learning
szczególną cechą tego odruchu jest ograniczenie skurczu do mięśnia rozciągającego
mechanizmy regulujące napięcie mięśniowe
start learning
tonus - każdy mięsień, nawet najbardziej rozluźniowy, w warunkach prawidłowych zachowuje stały stan napięcia (tonus mięśniowy); jest to opór jaki stawia mięsień rozciągającej go sile
tonus
start learning
tonicznie utrzymujący się (ciągły i długotrwały) niewielki skurcz mięśni o cechach skurczu izometrycznego; jest to siła elastyczna mięśnia, która może się zmieniać na skutek rozciągania mięśnia lub na drodze neurogennej odruchowej, bez wstępnych zmian dł.
znaczenie tonusu
start learning
1. jest podstawą podstawy i ruchu 2. przeciwdziała wszechobecnej sile ciężkości 3. utrzymuje stałą dł. mięśnia 4. dostosowuje siłę mięśnja do jego obciążenia 5. zasila informacyjnie OUN

You must sign in to write a comment