Question  |
Answer |
Jakimi naczyniami krwionośnymi są naczynia gruczołów dokrewnych? start learning
|
|
produkcja przekaźników chemicznych kontrolujących czynność innych komórek i tkanek naczyniami o nieciągłej ścianie - okienkowej lub zatokowej
|
|
|
Funkcja nieciągłej budowy naczyń start learning
|
|
dzięki nieciągłości przekaźniki chemiczne dostają się do krwioobiegu
|
|
|
Jak możemy podzielić gruczoły ze względu na budowę histologiczną? 3 Jakie mamy hormony pod względem budowy chemicznej? 4 start learning
|
|
1. oddzielne narządy zwarte, 2. gruczoły amfikrynowe - grupy komórek w narządach, 3. pojedyncze komórki endokrynowe 1. steroidy 2. białka 3. krótkie peptydy 4. pochodne aminokwasów
|
|
|
Przykłady hormonów - steroidów i białek Przykłady krótkich peptydów i pochodnych aminokwasów start learning
|
|
• steroidy (np. kortyzol, estradiol, progesteron, testosteron) • białka (np. insulina, hormon wzrostu, parathormon, tyreotropina) • krótkie peptydy (np. wazopresyna, tyreoliberyna) • pochodne aminokwasów (np. adrenalina, noradrenalina, tyroksyna)
|
|
|
Szlaki regulacji czynności innych narządów przez układ endokrynowy start learning
|
|
• endokrynowy (hormony) • parakrynowy (cytokiny) • autokrynowy • jukstakrynowy
|
|
|
Powstawanie przysadki - listek zar. i czas start learning
|
|
która produkuje hormony sterujące wydzielaniem tarczycy, nadnerczy i gonad ektoderma, 4 tydzień ż. płod.
|
|
|
Z czego powstaje płat przedni przysadki? kieszonka Rathego (przysadkowa) start learning
|
|
Z ektodermalneje płytki przysadkowej, będącej częścią wysłanego ektodermą sklepienia zatoki ustnej pofałdowanie płytki przysadkowej w pierwszej połowie 4. tyg. ż.
|
|
|
Co dzieje się z kieszonką przysadkową? Co to wyrostek lejkowaty? start learning
|
|
styka się z grubiejącym dnem międzymózgowia Zgrubiałe dno międzymózgowia, które rozrasta się maczugowato w płat tylny przysadki mózgowej
|
|
|
Lokalizacja przysadki, połączenie z pdowzgórzem Wymiary przysadki, budowa ogólna start learning
|
|
w dole przysadki na dnie siodła tureckiego, łączy się z podwzgórzem szpułą lejka szer. 12mm, masa 0,6g; dwa płaty - przedni i tylny
|
|
|
Z jakich części zbudowany jest płat gruczołowy - przedni przysadki? Z jakich częsci składa się płat tylny - nerwowy przysadki? start learning
|
|
Z 1. obwodowej, 2. pośredniej szczątkowej, 3. części guzowej Z 1. szypuły, 2. częsci nerwowej, 3. wyniosłości pośrodkowej
|
|
|
Ile procent masy przysadki stanowi płat przedni? Ile procent masy przysadki stanowi płat tylny? start learning
|
|
|
|
|
Hormony produkowane przez cz. gruczołową przysadki Neurhormony produkowane przez podwzgórze, a magazynowane przez cz. nerwową start learning
|
|
Somatotropina, Prolaktyna, Adrenokortykotropina, Folitropina, Lutropina, Tyreotropina, Lipotropina, Melanotropina oksytocyna, wazopresyna (ADH)
|
|
|
|
start learning
|
|
Stymuluje wzrost całego ciała pobudzając wydzielanie przez komórki wątrobowe somatomedyn Zapoczątkowanie procesu wzrostu gruczołu mlekowego i wydzielanie mleka
|
|
|
Funkcja adenokortykotropiny Funkcje tyreotropiny, lipotropiny, melanotropiny start learning
|
|
Stymuluje komórki kory nadnerczy Stymulują kom. pęcherzyków tarczycy, kom. tłuszczowe (lipoliza), melanocyty
|
|
|
|
start learning
|
|
Stymuluje wzrost pęcherzyków jajnikowych, wytwarzanie i uwalnianie estrogenów u kobiet, stymuluje spermatogenezę u mężczyzn Stymuluje owulację, wytwarzanie ciałka żółtego, wytwarzanie i uwalnianie progesteronu u kobiet, wytwarzanie i uwalnianie testosteronu u mężczyzn
|
|
|
|
start learning
|
|
Wywołuje skurcze porodowe oraz skurcze komórek mioepitelialnych w odcinkach wydzielniczych gruczołu mlekowego Zwiększa wchłanianie zwrotne wody w cewkach zbiorczych nerki, w wysokich dawkach działa kurcząco na mięśnie gładkie naczyń krwionośnych i podnosi ciśnienie tętnicze krwi
|
|
|
Jakie hormony wydzielane są przez jądra drobnokomórkowe podwzgórza? Co produkują jądra wielkokomórkowe podwzgórza? start learning
|
|
hormony hipofizjotropowe: liberyny i statyny Neurohormony: oksytocynę i wazopresynę; białko nośnikowe - neurofizynę
|
|
|
Co tworzy czynnościowy układ wewnątrzwydzielniczy? jaki rodzaj krążenia występuje w przysadce? start learning
|
|
|
|
|
|
start learning
|
|
uwalnianie do krwiobiegu hormonów w mechanizmie bezpośredniej stymulacji nerwowej idącej z podwzgórza
|
|
|
|
start learning
|
|
|
|
|
|
start learning
|
|
na okołodobowe i sezonowe rytmy biologiczne u człowieka między wzgórkami górnymi blaszki pokrywy, stanowi część nadwzgórza
|
|
|
Co dzieli szyszynke na nieregularne płaciki? Jakie komórki tworza szyszynkę? start learning
|
|
1. pinealocyty 2. komórki śródmiąższowe - glejowe - dwubiegunowe
|
|
|
|
start learning
|
|
komórki podobne do neuronów, wytwarzają melatoninę dwubiegunowe komórki lezące pomiędzy grupami pinealocytów
|
|
|
Co zmienia się w szyszynce wraz z wiekiem? start learning
|
|
Zwiększa się ilość piasku szyszynkowego, który jest pozakomórkowymi, zasadochłonnymi ciałkami blaszkowatymi składającym się ze złogów Ca i Mg
|
|
|
|
start learning
|
|
modulator czynności układu dokrewnego na bezpośrednim wpływie na czynność jąder podwzgórza, wytwarzających statyny i liberyny (regulacja regulatorów)
|
|
|
Z czego rozwija się tarczyca? Kiedy rozpoczyna się rozwój tarczycy? start learning
|
|
Z przewodu pokarmowego, zmiejsca w którym łączą się pierwsze i drugie łuki skrzelowe w połowie 4 tygodnia życia zarodka
|
|
|
Pozostałości po rozwoju tarczycy start learning
|
|
ślepy u nasady języka oraz przewód językowo-tarczowy (zanika) utrzymuje metabolizm w tkankach na poziomie niezbędnym do optymalnego zapewnienia ich normalnych czynności
|
|
|
|
start learning
|
|
nieparzystym, podkowiastego kształtu; płat prawy i lewy połączony cieśnią; otoczona torebką łącznotkankową, która wnika i dzieli na zraziki; 20g pęcherzyki z białkową substancją (tzw. tyreoglobulina)
|
|
|
Jakie komórki budują tarczycę? Gdzie występują komórki okołopęcherzykowe, C, jasne tarczycy? start learning
|
|
1. komórki pęcherzykowe-tyreocyty-główne, 2. komórki okołopęcherzykowe - jasne - komórki C W ścianie pęcherzyków tarczycy (między blaszką podstawną a k. pęcherzykowymi) oraz poza pęcherzykami
|
|
|
Od czego zależy kształt tyreocytów? Funkcja nabłonka sześciennego start learning
|
|
Od stanu czynnościowego - sześcienne to wydzielnicze, płaskie to spoczynkowe wydzielanie hormonów tarczycy pod wpływem TSH
|
|
|
Co się dzieje, gdy gruczoł jest nieczynny start learning
|
|
pęcherzyki są duże i wypełnione koloidem, a komórki mają płaski kształt pęcherzyki są małe, a komórki mają kształt sześcienny ewentualnie walcowaty
|
|
|
Jakie hormony produkuje tarczyca? Który hormon tarczycy wykazuje większą aktywność biologiczną? start learning
|
|
trijodotyronina i tetrajodotyronina (tyroksyna)
|
|
|
Pierwotny skutek działania hormonów tarczycy Inne działania hormonów tarczycy start learning
|
|
zwiększenie zużycia O2 - zwiększenie produkcji ciepła regulacja podstawowej przemiany materii, metabolizmu lipidów, zwiększenie wchłaniania węglowod. i dysocjacji tlenu z oksyhemoglob.; pobudzają wzrost ciała, rozwój ukł. nerw.
|
|
|
Co produkują komórki okołopęcherzykowe tarczycy? start learning
|
|
Hormon ten obniża poziom Ca2+ w surowicy krwi
|
|
|
Z czego pochodzą przytarczyce? Położenie przytarczyc, ilość start learning
|
|
Z 3 - gruczoły blisko dolnego bieguna tarczycy i 4 kieszonki skrzelowej - blisko górnego bieguna, za tarczycą lub przy połączeniu tarczowo-pierścieniowym na tylnej powierzchni obu płatów tarczycy między dwiema torebkami; dwa w górnym i dwa w dolnym biegunie tarczycy
|
|
|
U której płci przytarczyce są większy? Kiedy przytarczyce osiagają maksymalną masę? start learning
|
|
|
|
|
|
start learning
|
|
włóknista totrebka, odgałęzienie niekompletnie dzielą narząd na zraziki, tworzą zrąb narządu który podtrzymuje liczne naczynia krwionośne włosowate typu zatokowego oraz komórki endokrynowe
|
|
|
Jakie komórki wchodza w skład komórek przytarczyc? Jakie komórki są najmniejszymi komórkami ustroju? start learning
|
|
1. komórki główne, 2. komórki kwasochłonne (oksyfilne), 3. komórki tłuszczowe (adipocyty) komórki główna (4-8mikrometrów)
|
|
|
Jakie są proporcje komórek głownych przytarczyc? start learning
|
|
Komórek głównych jasnych jest 3 razy więcej niż komórek ciemnych
|
|
|
Komórki kwasochłonne - wymiary Funkcja, zmiany wraz z wiekiem start learning
|
|
prawdopodobnie degenerujące; pojawiają się około 7 roku życia i wraz z wiekiem liczba ich wzrasta
|
|
|
Komórki tłuszczowe - kiedy się pojawiają? start learning
|
|
pojawiają się w przytaczycach w okresie pokwitania, a ich liczba stopniowo wzrasta do około 40 roku życia
|
|
|
|
start learning
|
|
podwyższa stężenie jonów wapnia w osoczu (zwieksza resorpcję kości) i obniża stężenie osoczowych fosforanów (wydalanie z moczem), zwiększa także wytwarzanie 1,25 dihydroksycholekalcyferolu (fizjologicznie aktywnego metabolitu witaminy D - zwiększa wchłaniania jonów wapnia z jelita)
|
|
|
Pochodzenie części nadnerczy Wygląd nadnerczy w życiu płodowym start learning
|
|
kora - mezoderma; rdzeń - ektoderma składa się z rdzenia, bardzo grubej kory płodowej oraz cienkiej kory ostatecznej
|
|
|
Kiedy zanika kora nadnerczy płodowa? Kiedy zawiązuje się kora i rdzeń nadnerczy? start learning
|
|
W ciągu dwóch pierwszych lat życia na początku 5 tygodnia życia
|
|
|
Jakie są różnice w budowie pomiędzy nadnerczem prawym a lewym? start learning
|
|
na górnych biegunach nerek Nadnercze prawe ma kształt trójkątny i jest bardziej spłaszczone, 2. nadnercze lewe ma wierzchołek zaokrąglony i przybiera kształt półksięzyca
|
|
|
Ile wynosi masa nadnerczy u noworodków? Ile wynosi masa nadnerczy u dorosłych? start learning
|
|
|
|
|
Ile masy nadnerczy to rdzeń? start learning
|
|
warstwa kłębuszkowa, pasmowata i siateczkowa
|
|
|
Ile procent objętości kory to warstwa kłębuszkowata, pasmowata i siateczkowata? Na którą warstwę kory najbardziej wpływa ACTH? start learning
|
|
|
|
|
Która warstwa kory produkuje mineralokortykoidy? Funkcja mineralokortykoidow start learning
|
|
Nasilenie resorpcji zwrotnej sodu w dystalnych cewkach nerkowych z wymianą na wydalane jony potasu i wodoru
|
|
|
Która warstwa kory produkuje glikokortykoidy? start learning
|
|
|
|
|
|
start learning
|
|
1. Pobudzanie glukoneogenezy 2. Nasilenie procesów dezaminacji aminokwasów i przekształcenia produktów ich dezaminacji w glukozę 3. Kataboliczny wpływ na białka (zwłaszcza białka mięśni, tkanki łącznej, układu chłonnego) 4. Działanie przeciwzapalne - wpływ na metabolizm kwasu arachidonowego. 5. Działanie immunosupresyjne - hamuje rozplem i czynność limfocytów 6. Działanie przeciwuczuleniowe - wpływ na zahamowanie fosfolipazy.
|
|
|
Która warstwa kory produkuje hormony płciowe? funkcje hormonów płciowych start learning
|
|
Wydzielane są w ilościach, które nie mają znaczenia fizjologicznego
|
|
|
Jakie komórki tworzą rdzeń nadnerczy? start learning
|
|
1 komórki chromochłonne (redukcja chromu przez katecholaminy do brunatnego strątu), 2. nieliczne komórki zwojowe komórki wybarwiają się solami chromu, kolor brunatny
|
|
|
jakie są dwa rodzaje pęcherzyków wydzielniczych rdzenia nadnerczy? Enzymy występujące w obu rodzajach pęcherzyków wydzielniczych (4) start learning
|
|
1. pęcherzyki jasne (zawierające adrenalinę), 2. pęcherzyki ciemne (noradrenalina) • hydroksylaza β • dopomina • chomogranina • ATP
|
|
|
Jakie hormony produkuje rdzeń start learning
|
|
adrenalinę i noradrenalinę
|
|
|
Szlak syntezy noradrenaliny start learning
|
|
aminokwas tyrozyna -> dopa (4,3-dihydroksykalcyferol) -> dopamina (3,4- dihydroksyfenyloetanoloamina) -(hydroksylacja)-> noradrenalina noradrenalina -(N-metylotransferaza dopaminy)-> adrenalina
|
|
|
Działanie noradrenaliny i adrenaliny Co odbiera sygnały katecholamin? start learning
|
|
zapewnienie stanu gotowości organizmu w sytuacjach stresowych receptory α (sygnały pobudzające) - noradrenalina; receptory β (sygnały hamujące) - adrenalina
|
|
|
Która katecholamina wywołuje większy poziom niepokoju i stresu? start learning
|
|
skurcz tętnic i tętniczek (wzrost ciśnienia krwi), przyspieszenie akcji serca, wzrost stęż. glukozy we krwi
|
|
|
Kiedy rozwija się trzustka? Jakiego pochodzenia jest trzustka? start learning
|
|
W pierwszym miesiącu rozwoju zarodkowego endodermalnego, z nabłonka dwunastnicy
|
|
|
Z czego rozwija się trzustka? start learning
|
|
Z 3 zawiązków - jednego grzbietowego i dwóch brzusznych po czym jeden lewy brzuszny zanika Zawiązek lewy wcześnie zanika; prawy zawiązek brzuszny zbliża się do grzbietowego, a następnie się z nim zrasta.
|
|
|
Położenie zawiązków trzustki start learning
|
|
początkowo wewnątrzotrzewnowo; po zrośnięciu zawiązków otrzewna zachowuje się tylko na wolnej powierzchni trzustki prawy koniec zgrubiały (głowa trzustki), połączony z trzonem trzustki zwężonym odcinkiem (szyja/cieśń trzustki); lewa część trzustki to tzw. ogon trzustki
|
|
|
Co tworzy część wewnątrzwydzielniczą trzustki Ile jest wysp trzustkowych start learning
|
|
|
|
|
Jakie są główne typy komórek trzustkowych? 6 start learning
|
|
1. komórki B lub beta, 2. komórki A lub alfa, 3. D lub typu II lub delta, 4. komorki PP lub F 5. D1 lub IV, 6. komórki EC lub enterochromofinowe
|
|
|
Jaki procent komorek to komorki beta/B trzustki? Lokalizacja start learning
|
|
|
|
|
Jaki procent komorek to komorki alfa/A trzustki? Lokalizacja start learning
|
|
|
|
|
Jaki procent komorek to komorki delta/D trzustki? Lokalizacja start learning
|
|
5-10%; rozproszone w wyspie
|
|
|
Jaki procent komorek to komorki PP/F? Lokalizacja start learning
|
|
1-2%; rozproszone w wyspie i przewodach
|
|
|
Co produkują i gdzie się znajdują komórki D1 trzustki? Co produkują i gdzie się znajdują komórki EC trzustki? start learning
|
|
wazoaktywny polipeptyd trzustkowy; są rozproszone w składnikach egzokrynowych i przewodach serotonina, motylina, substancja P i inne; wazoaktywny polipeptyd trzustkowy; są rozproszone w składnikach egzokrynowych i przewodach
|
|
|
jaki wygląd mają pęcherzyki wydzielnicze trzustki? start learning
|
|
komórek surowiczych bo mają zasadochłonną cytoplazmę, jądro położone centralnie (kom. surowicze)
|
|
|
Schemat przewodów odprowadzających trzustki start learning
|
|
1. światło pęcherzyka, 2. wstawki, 3. przewody międzypłacikowe, 4. przewody międzypłatowe, 5. przewód trzustkowy Wirsunga
|
|
|
Czym wysłane są większe przewody wyprowadzające? start learning
|
|
nabłonek jednowarstwowy płaski nabłonek jednowarstwowy walcowaty, zawierający komórki kubkowe oraz komórki endokrynowe
|
|
|
|
start learning
|
|
hormon anaboliczny, zwiększa magazynowanie glukozy, kwasów tłuszczowych i aminokwasów hormon kataboliczny, uwalnia glukozę, kwasy tłuszczowe i aminokwasy z magazynów do krążącej krwi
|
|
|
Działanie polipeptydu trzustkowego start learning
|
|
hamuje wydzielanie insuliny, glukagonu i polipeptydu trzustkowego - prawdopodobnie działa miejscowo wewnątrz wysp trzustkowych w sposób parakrynowy dokładna funkcja fizjologiczna nie została poznana
|
|
|
