Terminy

 0    41 flashcards    mayaa
download mp3 print play test yourself
 
Question język polski Answer język polski
Hylozoizm
start learning
gr. hyle - materia, dzoon - życie Pogląd głoszący, że wszelka materia jest obdarzona życiem. Tales z Miletu
Arche
start learning
Prapoczątek, prazasada wszystkiego, pramateria, z której rozwinęła się cała przyroda.
Apeiron
start learning
Coś, co istnieje wiecznie, nie ma granic, jest ilościowo i jakościowo nieokreślone, jako coś, z czego powstało wszystko, co istnieje.
Metempsychoza
start learning
Inaczej reinkarnacja, wędrówka duszy przez łańcuch kolejnych wcieleń, odradzanie się duszy człowieka w innym ciele.
Dualizm
start learning
Pogląd oparty na przekonaniu, że rzyczywistość składa się z dwóch niesprowadzalnych do siebie czynników (wykluczających się bądź uzupełniających). Rozróżnia się: dualizm metafizyczny uznający istnienie materii i ducha oraz dualizm antropologiczny rozróżniający ciało i duszę.
Wariabilizm
start learning
Przekonanie o tym, że w świecie panuje nieustanna zmienność zjawisk. Heraklit
Logos
start learning
Powszechne prawo rządzące wszelkimi zjawiskami przyrody, bezosobowy rozum kosmiczny odpowiedzialny za ład świata. Pojęcie wprowadzone przez Heraklita.
Agnostycyzm
start learning
Stanowisko filozoficzne, w którym głosi się, że niemożliwe jest częściowe lub całkowite poznanie rzeczywistości, wykraczające poza dostępne zmysłom zjawiska.
Byt
start learning
Podstawowe pojęcie ontologii na oznaczenie wszystkiego tego, co jest, co istnieje w jakikolwiek sposób.
Fenomenalizm
start learning
Pogląd filozoficzny głoszący iż bezpośrednio dostępne są ludziom tylko układy doznań zmysłowych i emocjonalnych (nazywane fenomenami) i nie istnieje możliwość bezpośredniego poznania bytów "samych w sobie".
Erystyka
start learning
Sztuka prowadzenia sporów w taki sposób, aby skutecznie obalić argumenty przeciwnika lub przekonać go do swojej tezy.
Relatywizm
start learning
Pogląd, w którym uznaje się, że poznanie oraz wartości mają charakter względny, zależny od subiektywnych ocen.
Sensualizm
start learning
Pogląd zakładający, że źródłem wiedzy ludzkiej są wrażenia dostarczane umysłowi za pośrednictwem zmysłów.
Daimonion
start learning
Głos wewnętrzny powstrzymujący człowieka przed czynieniem zła; sumienie.
Metoda elenktyczna
start learning
Metoda prowadzenia dyskusji, polegająca na zbijaniu kolejnych argumentów przeciwnika i wykazywaniu absurdalności jego tez.
Maieutyka
start learning
Metoda prowadzenia dialogu polegająca na takim zadawaniu pytań, aby pomóc dotrzeć do prawdy tym, w których drzemie ona w nieuświadomiony sposób.
Kosmopolityzm
start learning
Traktowanie całego świata jako ojczyzny; postawa, w której człowiek uważa się za obywatela całego świata.
Hedonizm
start learning
Doktryna filozoficzna i postawa etyczna uznająca, że najważniejszym dobrem i celem ludzkich dążeń jest przyjemność.
Idee
start learning
Samodzielne byty niezłożone, niezmienne, wieczne, doskonałe i duchowe, będące prawzorami zmiennych rzeczy materialnych, które poznaje się rozumowo.
Anamneza
start learning
Przypomnienie sobie przez duszę idei, które oglądała przed połączeniem z ciałem człowieka.
Dialektyka
start learning
Sztuka prowadzenia dyskusji, metoda dochodzenia do prawdy przez ujawnianie i przezwyciężanie sprzeczności w rozumowaniu przeciwnika.
Cnota
start learning
Pierwotnie "dzielność", "odwaga" wojownika. W sensie etycznym - zespół cech uznawanych za najwyższe dobro człowieka.
Utopia
start learning
gr. ou - nie, topos - miejsce Wizja państwa idealnego ze względu na ustrój polityczny, gospodarczy i społeczny, w rzeczywistości jednak nieistniejącego i niemożliwego do zrealizowania.
Kalokagatia
start learning
gr. kalos - piękny, agathos - dobry Ideał człowieka, w którym w harmonijny sposób łączą się cielesne piękno oraz etyczna dobroć i cnota.
Mimesis
start learning
gr. mimesis - naśladownictwo KAtegoria estetyczna oznaczająca naśladowanie w sztuce natury, a więc zarówno rzeczywistości, życia, jak też ludzkich emocji i czynności.
Demiurg
start learning
gr. demiurgos - artysta, twórca Pierwotnie rzemieślnik lub twórca. U Platona - boski budowniczy świata.
Przedstawienie kataleptyczne
start learning
U stoików wrażenie, które otrzymało przyzwolenie logosu.
Teoria wiecznego powrotu
start learning
U bstoików: wszystko powstaje z ognia jako pramaterii, pramateria przyjmuje różne postaci, a następnie w "pożarze świata" stapia się w jedno.
Apatheia
start learning
gr. beznamiętność, stoicki spokój
Egalitaryzm
start learning
U stoików: cnota (arete) jest możliwa dla osiągnięcia dla wszystkich ludzi
Gradualizm
start learning
U Filona: pogląd głoszący, że trzeba wyprowadzać stopni pośrednie między opozycjami.
Autarkia
start learning
samowystarczalność, poleganie na samym sobie
Ataraksja
start learning
Niewzruszoność, równowaga ducha, ideał spokoju wewnętrznego człowieka
Paralelizm psychofizyczny
start learning
U Spinozy: pogląd głoszący, że umysł i ciało nie oddziałowują na siebie, bo są równoległe
Prawo ciągłości
start learning
U Leibniza: w świecie panuje ciągłość, każde zjawisko jest przejściem między innymi zjawiskami
Teodycea
start learning
U Leibniza: gr. teos-Bóg, dike-sprawiedliwośc, oczyszczenie Boga z odpowiedzialności za istnienie zła
Empiryzm genetyczny
start learning
Locke: pogląd głoszący, że umysł na początku jest pozbawiony wszelkich pojęć (tabula rasa), pojecia powstają w wyniku doświadczeń.
Reprezentacjonizm
start learning
Locke: pogląd głoszący, że dane nam są tylko reprezentacje przedmiotów, nie one same
Supranaturalizm
start learning
Augustyn: koncepcja głosząca istnienei rzeczywistości nadpryrodzonej, różnej od przyrodzonej, ale wywierającej na nią decydujący wpływ
Egzemplaryzm
start learning
Augustyn: wszystkie byty stworzone są obrazami wzorcowych idei boskich
Iluminacja
start learning
Augustyn: akt dokonujący się dzięki łasce Bożej, w którym dochodzi do spotęgowania myśli i poznania prawd wiecznych

You must sign in to write a comment