Szpyra

 0    46 flashcards    guest2931350
print play test yourself
 
Question Answer
Fonemy wchodzą ze sobą w opozycję ze względu na wzajemny stosunek członów opozycji
start learning
1. prywatne - różniące się jedną cechą
np. pary-bary, kąsa-kosa
2. stopniowe
start learning
różny stopień natężenia tej samej cechy
a-o-u; kasa-kosa-kusa
3. równorzędne
start learning
przeciwieństwo dwóch różnych cech z których jedna występuje w jednym, a druga w drugim członie opozycji
np. pot - pop
Fonemy wchodzą ze sobą w opozycję ze względu na powtarzalność danej opozycji w systemie
start learning
1. proporcjonalne - cechą dystynktywna powtarza się w więcej niż jednej parze fonemów
bezdźwięczna - dźwięczna; np. p-b, t-d, k-g
2. izolowane - stanowi podstawę rozróżnienia tylko jednej pary fonemów
start learning
l: r; lok-rok
boczna - drżąca
Fonemy wchodzą ze sobą w opozycję ze względu na zasięg funkcji dystynktywnej
start learning
1. stałe - występujące we wszystkich pozycjach fonologicznych (nagłos, srodglos, wyglos)
p: t; np. pot - pop, mapa - mapa, paka - taka
2. neutralizowana - w niektórych pozycjach
start learning
np. bezdźwięczna - dźwięczna
tama - dama, rata - rada, rat - rad(t)
Jakobson stworzył model komunikacji i wyróżnił takie czynniki jak:
start learning
1. nadawca; 2. kontekst; 3. komunikat; 4. kontakt; 5. kod; 6. odbiorca
Funkcje języka wg Jakobsona:
start learning
1. emotywna; 2. poznawcza; 3. poetycka; 4. fatyczna; 5. metajęzykowa; 6. konatywna
Jakobson dzieli tłumaczenia na:
start learning
1. wewnątrzjęzykowe - przeredagowanie; 2. międzyjęzykowe - klasyczne; 3. intersemiotyczne - treść przetłumaczona na inny rodzaj kontekstu, z zachowaniem informacji
Jakobson opracował cechy dystynktywne głosek:
start learning
m. artykulacji, dźwięczność, właściwości akustyczne, percepcyjne (łącznie 12 cech)
Jakobson definiował fonem jako
start learning
wiązkę cech dystynktywnych o charakterze binarnym (negatywnym lub dodatnim)
Duński językoznawca Louis Hjemsler stworzył
start learning
glossemantykę
Glossemantyka bada
start learning
relacje między elementami, bez sięgania do historii czy kultury
Hjemslevowi przypisuje się stworzenie
start learning
semiotyki - nauki o zdaniach
Szkoła kopenhaska sądziła, że teoria języka jest poprawna, gdy...
start learning
jest bez sprzeczności
Szkoła kopenhaska odrzuciła
start learning
psychologiczną definicję fonemy Courtenay'a oraz fonetyczne definicje Jakobsona
Szkoła kopenhaska definiowała fonem na podstawie
start learning
ich występowania w poszczególnych alternacjach
W szkole kopenhaskiej fonetyka jest
start learning
nieważna, a liczą się zasady, nie wymowa
Strukturalizm amerykański chciał
start learning
opisać języki indiańskie, które nie miały pisma
W strukturalizmie amerykańskim dominowały teorie
start learning
behawioralne, ludzkie zachowanie do reagowanie na bodźce
Strukturalizm amerykański przywiązywał dużą wagę do
start learning
dystrybucji i występowania danego elementu języka
W analizie fonologicznej
start learning
zaczynano od najmniejszych jednostek, przechodząc do większych
Strukturalizm amerykański wyróżnił analizy fonologiczne:
start learning
1. morfonologiczna - zachowanie fonemów w morfemach; 2. morfologiczna; 3. syntaktyczna
W analizie fonologicznej każdy z poziomów może być
start learning
oddzielony. Budując jeden poziom, nie sięgano do innego po informacje
Dystrybucja kontrastowa (paralelna)
start learning
dwie głoski mogą wystąpić w tym samym kontekście, a wymiana powoduje zmianę znaczenia
np. tama - dama, nie są realizacjami jednego fonemu
Dystrybucja swobodna
start learning
dwie głoski występują w tym samym kontekście, a wymiana nie powoduje zmiany znaczenia
np. rtęć - rtęć (dźw. - bezdźw)
Bez względu na szkołę głównymi założeniami było:
start learning
ustalenie inwentarza fonemów, sformułowanie zasad, jedna głoska do jednego fonemu, fonemowi przypisana grupa głosek, brak uwzględnienia wiedzy z poziomu innego
Problemy z ustaleniem inwentarza fonemów:
start learning
1. i występuje na początku, a y nie; 2. głoski miękkie poprzedzają i, a twarde poprzedzają y
Dystrybucja komplementarna y:i
start learning
bić - być
Uznawanie i: y jako dystrybucję komplementarna jest
start learning
sprzeczne z analizą strukturalną
Kolejny problem interpretacji - głoska N (tylnojęzykowa)
start learning
1. występuje w wyrazach rodzimych (ręka) i zapożyczeniach (bank); 2. para minimalna sprzeczna z założeniem, że N jest fonemem, np. i ręka - Irenka, błąka - błonka
N nie jest fonemem, bo
start learning
nie pojawia się w takim samym kontekście (nagłos, srodglos w porównaniu z n, n'), tylko w jednym (przed k i g)
Fonotaktyka to
start learning
ograniczenia w występowaniu głosek i fonemów
Glajdy nosowe (j~) (u~)
start learning
nie są fonemami, bo występuje tu taki sam problem jak z N
Kolejny problem interpretacji - dźwięczność
start learning
koty - kot, ale kody - kod(t)
Kolejny problem interpretacji: realizacja nieprawidłowa r
start learning
r realizowane na różny sposób (r, j, l) nie zmienia znaczenia, bo intencją jest taka sama
Fonologię generatywną stworzyli
start learning
Noam Chomsky I Morris Hale
Ograniczenia segmentów:
start learning
1. segmentalne (dot. pojedynczych elementów); 2. sekwencyjne (połączeń fonemów)
Ograniczenia segmentalne
start learning
1. w nagłosie nie ma ą, ę, y; 2. w wygłosie nie ma N i zmiękczone n', f', v'
Ograniczenia sekwencyjne
start learning
a. spółgłosek - tylko cztery spółgłoski pod rząd, nie występują zbitki takie jak to, kg, hd itp
Geminaty to
start learning
podwójne głoski (nn), (ss) (aa)
Geminaty nie występują w nagłosie oprócz
start learning
ssać, zza, wwieźć, dżdżysty
Geminaty nie występują w
start learning
wygłosie
Geminaty występują w srodglosie
start learning
terror, mekka, Anna, pizza, wanna, poddasze
warunki
start learning
conditions

You must sign in to write a comment