średniowiecze

 0    47 flashcards    guest3625928
download mp3 print play test yourself
 
Question język polski Answer język polski
wymień śreniowieczne wzory panteryczne
start learning
wzorzec władcy, wzorzec damy, wzorzec świętego/ascety, wzorzec rycerza
na czym polegal uniwersalizm sredniowieczny
start learning
jedna religia chrześcijańska, jedna wspolna kultura lacinska, jedna wspolna wizja swiata, system feudalny,
przedstaw informacje na temat szkol i uniwersytetow w sredniowieczu
start learning
edukacja podzielona na 3 etapy: elementarny, wyższy, uniwersytecki, szkoly byly w klasztorach i katedrach, ograniczony dostep do edukacji, nauczali o 7 sztukach wyzwolonych, nauczali po łacińsku, uczyć mogli się tylko chłopcy, nauczali duchowni
czym był teocentryzm
start learning
teocentryzm- bog w centrum, przejawial sie w literaturze, sztuce, filozofii oraz zyciu codziennym, wszyrsko bylo robione dla boga i jego chwaly
dualistyczny obraz swiata w sredniowieczu
start learning
dusza dazy do zbawienia lecz cialo ma swoje ujemnosci i pragnie grzeszyc
sredniowieczna hierarchia spoleczna
start learning
pospólstwo, mieszczanie, rycerstwo, duchowieństwo, król
fundamenty kultury średniowiecznej
start learning
chrześcijaństwo, filozofia antyczna, feudalizm i tradycja rycerska, łacina
różnica między filozofia średniowieczna a starozytna
start learning
filozofia starozytna-natura, poznanie swiata za pomoca rozumu, srednioiweczna- bog, zbawienie duszy
memento mori
start learning
(pamietaj o smierci) przypomnienie o nieuchronnosci smierci i przemijania zycia (rozmowa mistrza polikarpa ze śmiercią)
ars moriendi
start learning
sztuka dobrego umierania (w pokorze, w skrusze, w zaufaniu do boga) rozmowa mistrza polikarpa ze śmiercią
desis
start learning
matka boska, jezus, jan chrzciciel (chrystus jako sędzia świata, jan chrzciciel i maryja stawiaja sie za grzesznikami)
vanitas
start learning
(marnosc nad marnościami) wszytsko przemija tylko dusza jest wieczna w lamencie świętokrzyskim
stabat mater
start learning
(stała matka bolejąca) matka boska cierpiaca pod krzyzem oplakujaca syna, pełna bólu ale pokorna
sredniowieczne gatunki literackie
start learning
legendy hagiograficzne-zycie swietych, hymn, kazanie, epos rycerski
apokryfy
start learning
tekst ktory nawiazuje do wydarzen biblijnych
pasja
start learning
przedstawienie meki chrystusa
pieta
start learning
matka boska z cialem jezusa oplakujaca syna
symultanizm
start learning
przedstawienie, w 1 dziele kilka roznych scen
cechy sztuki sredniowiecznej
start learning
przeznaczona do boga, anonimowa, funkcja dydaktyczna i symboliczna, brak perspektywy i proporcji, brak emocji na twarzy, hierarchia wielkości im większe postacie tym ważniejsze, symultanizm, styl romanski i gotycki
archaizm
start learning
slowa ktore wyszly z uzytku
danse macabre
start learning
(taniec smierci) wszyscy sa sobie rowni, rozmowa mistrza polikarpa ze smiercia
asceza
start learning
wyrzeczenie sie dobr materialnycha aby zostac swietym, legenda o św aleksym
scholastyka
start learning
metoda nauczania i myślenia próbujaca pogodzic wiare z rozumem celem bylo racjonalne wyjasnienie prawdy wiary, zrodla wiedzy: biblia i arystoteles
iluminatorstwo
start learning
zdobnictwo ksiazkowe robili to głównie mnisi w klasztorach
wzorzec władcy
start learning
mądrość sprawiedliwość, pobożność, troska o poddanych, obrona kraju i wiary
wzorzec świętego/ascety
start learning
pobożność, pokora, wyrzeczenie sie dobr materialnych,życie w ascezie i modlitwie, wzorcem jest św. Aleksy i Franciszek z asyrzu
wzorzec rycerza
start learning
Cechy: odwaga, honor, wierność władcy, obrona wiary i słabszych, gotowość do poświęcenia życia. Przykład: Roland z "Pieśni o Rolandzie" Rycerze z legend arturiańskich (np. Lancelot)
wzorzec damy
start learning
kobieta piękna, szlachetna, dostojeństwo i elegancja, cnota i skromność – wierna, nieosiągalna, budząca szacunek, wierność i lojalność – wobec męża lub rycerza, inspiracja dla rycerza – rycerz podejmował czyny bohaterskie dla niej (tzw. miłość dworna).
znane uniwersytety w średniowieczu
start learning
uniwersytet boloński, uniwersytet paryski, oxford, cambridge. w polsce akademia krakowska 1364r
de contempus mundi
start learning
(pogarda dla świata) odrzucenie świata i jego pokus na rzecz życia duchownego (legenda o św. Aleksym)
imitatio christi
start learning
(naśladowanie chrystusa) idea życia wzorowanego na jezusie (żywoty świętych)
fortuna variabilis
start learning
(zmienna fortuna) zmienny los ludzki, nie przewidywalny, zalezny od zmiennej fortuny (Carminaburana)
ars vivendi
start learning
(sztuka życia) motyw dobrego chrześcijańskiego życia zgodnego z wiarą cnotą i pokorą, (kazania i pisma morlane)
hagiografia
start learning
np. żywoty świętych przedstawiające cnotliwe życie świętych, cuda, męczeństwo, legenda o św Aleksym
kazanie
start learning
tekst wygłaszany w kościele pouczający wiernych, np. kazania świętokrzyskie i kazania gnieźnieńskie
misterium
start learning
dramat religijny ukazujący wydarzenia biblijne np. przedstawienia bożo narodzeniowe
moralitet
start learning
dramat o walce dobra ze złem z postaciami symbolizujacymi cnoty i grzechy, rozmowy mistrza polikarpa ze śmiercią,
lament
start learning
plankt, utwór żałobny wyraża ból i cierpienie, np. lament świętokrzyski
romans rycerski
start learning
opowieści o przygodach rycerza, miłości i walce o honor, np. dzieje tristana i izoldy
epos rycerski
start learning
opowieść o bohaterskich czynach rycerzy walczących za wiare i ojczyzne, np. pieśń o rolandzie
poemat epicki
start learning
długi utwór narracyjny, o wydarzeniach historycznych lub legendarnych, np. Boska Komedia
pieśń religijna
start learning
utwór modlitewny lub pochwalny o mari lub chrystusie, np. Bogurodzica
kronika
start learning
zapis dziejów tworzony przez kronikarzy na chwałe władcy np. Gal Anonim Kronika polska
satyra społeczna
start learning
utwór piętnujący wady społeczne, np. rozmowa mistrza polikarpa ze śmiercią
ballada francuzka
start learning
utwór o tematyce miłosnej, np. Ballady willona
pieśń świecka
start learning
o miłości, przyrodzie, codzienności, czesto humorystyczne, np. pieśni wędrowynych grajków
kyrie eleison
start learning
(panie zmiłuj sie)

You must sign in to write a comment