Słownik pojęć

 0    46 flashcards    mibafa
download mp3 print play test yourself
 
Question język polski Answer język polski
prawo
start learning
zespół reguł ustanowionych (uznanych) przez odpowiednie organy państwa, wobec których posłuch może być zapewniony poprzez zastosowanie przymusu, jakim to państwo dysponuje (w ostateczności)
prawo materialne
start learning
normy prawne regulujące stosunki prawne między podmiotami prawa, tj. ustalające zakres uprawnień, obowiązków oraz sankcji
prawo formalne
start learning
normy prawne regulujące sposób wykonywania i egzekwowania norm prawnomaterialnych, tj. postępowanie przed organami administracji publicznej i wymiaru sprawiedliwości, procedury i instytucje
prawo przedmiotowe
start learning
normy prawne regulujące sposób zachowania się
prawo podmiotowe
start learning
uprawnienie przyznane podmiotowi prawa (stworzenie podmiotowi prawa sfery możności zachowania się w określony sposób lub roszczenia do bycia traktowanym w określony sposób)
legalizm (postawa)
start learning
postawa wyrażająca się w akceptacji wzorów postępowania zawartych w normach prawnych z uwagi na formalnie wiążący charakter tych norm
konformizm (postawa)
start learning
postawa wyrażająca się w postępowaniu zgodnie z normami powszechnie akceptowanymi w danej społeczności (niekoniecznie połączona z akceptacją, krytyką czy pochwałądla tych norm)
oportunizm (postawa)
start learning
kształtowanie ocen i postępowania przez orientację na inne osoby, od których w określonych sytuacjach jesteśmy w jakiś sposób zależni (np. zwierzchnicy)
prawo publiczne
start learning
gałąź prawa regulująca relacje między państwem a obywatelami oraz organizację i funkcjonowanie organów władzy
prawo prywatne
start learning
gałąź prawa regulująca stosunki między jednostkami, takie jak stosunki osobiste i majątkowe
praworządność (zasada praworządności)
start learning
wszystkie organy władzy publicznej muszą zawsze działać w ramach ograniczeń określonych przez prawo, zgodnie z wartościami, jakimi są demokracja i prawa podstawowe, oraz pod kontrolą niezależnych i bezstronnych sądów
język prawny
start learning
język, w którym formuułuje się akty prawne
język prawniczy
start learning
język, w którym opisuje się prawo
norma prawna
start learning
reguła postępowania (zaniechania, możności) która nakazuje, zakazuje albo dozwala pewien model zachowania się, egzekwowana przez państwo
przepis prawny
start learning
wypowiedź normatywna (wyrażająca normę prawną, kilka norm lub jej część) – wypowiedź formułująca żądanie, zakaz bądź upoważnienie do określonego postępowania
sankcja
start learning
dolegliwość, którą upoważnione do tego organy państwa wymierzają naruszycielom norm prawnych
egzekucja (sankcja)
start learning
polega na przymuszeniu do wykonania tego, co stanowiło niedopełniony obowiązek adresata
restytucja
start learning
przywrócenie czegoś do pierwotnego stanu
nieważność bezwzględna
start learning
następuje z mocy prawa, ex lege, i unieważnia samą czynność od początku, jak i jej skutki prawne; np. dokonanie czynności prawnej przez osobę, która nie miała zdolności do czynności prawnych
nieważność względna
start learning
czynność prawna jest ważna i wywołuje skutki prawne, ale może zostać unieważniona na wniosek uprawnionej strony
nieważność
start learning
sankcja powodująca, że wadliwa czynność prawna, decyzja lub umowa jest traktowana tak, jakby nigdy nie została zawarta i nie wywołuje skutków prawnych
stosunek prawny
start learning
związek między co najmniej dwoma podmiotami, który jest regulowany przez prawo; powstaje on na podstawie faktów prawnych (zdarzeń lub zachowań) i składa się z uprawnień i obowiązków stron, które dotyczą określonego przedmiotu
zdarzenie prawne
https://kruczek.pl/zdarzenie-prawne/
start learning
każdy fakt (zależny lub niezależny od woli człowieka), który skutkuje powstaniem, zmianą lub ustaniem stosunku prawnego
skutek prawny
start learning
nabycie prawa, nałożenie obowiązku czy rozwiązanie umowy
czyn
start learning
faktyczne zachowanie psychofizyczne którego przebieg jest uregulowany przez prawo; zazwyczaj reguluje je prawo karne, czasem administracyjne, ewentualnie cywilne
czynności konwencjonalne
start learning
zachowania, którym istniejące normy (prawne) nadają specyficzne znaczenie symboliczne – musi to być jednak unormowane prawnie (ważne jest kryterium ważnego wykonania)
czynność prawna
start learning
świadome i zgodne z prawem zachowanie - czynność konwencjonalna- które ma na celu wywołanie określonych skutków prawnych, takich jak zmiana, ustanowienie lub zniesienie stosunku prawnego
instytucja prawna
start learning
zespół powiązanych ze sobą norm prawnych, często opartych na wspólnej zasadzie prawnej, które regulują jakiś ważny stosunek prawny typowy dla danej gałęzi prawa
akt normatywny
start learning
akt prawny zawierające generalne i abstrakcyjne normy prawne
akt prawny
start learning
akty wyrażające normy prawne (np. w formie zbioru przepisów), w tym normy indywidualne
ratio legis
start learning
motyw ustawodawczy
vacatio legis
start learning
okres między ogłoszeniem aktu normatywnego a jego wejściem w życie
hard law
start learning
wiążące i egzekwowalne normy prawne
soft law
start learning
instrumenty quasi-prawne, nieposiadające mocy prawnie wiążącej (ewentualnie o osłabionej mocy prawnej)
kompetencja
start learning
upoważnienie przyznane organowi władzy publicznej do dokonania doniosłej prawnie czynności konwencjonalnej, przy czym dokonanie tej czynność powoduje powstanie po stronie podmiotu podległego kompetencji obowiązku określonego zachowania się
bezskuteczność zawieszona
start learning
tymczasowy brak skutków prawnych; zachodzi, gdy brak jest wymaganej zgodnie z ustawą zgody osoby trzeciej na dokonanie czynność prawnej – nieuzyskanie zgody w czasie skutkuje nieważnością bezwzględną
bezskuteczność względna
start learning
stwierdzona za wnioskiem osoby trzeciej, poszkodowanej dokonaniem czynności prawnej; nie powoduje zerwania więzi prawnej
gałąź prawa
start learning
zbiór norm prawnych regulujących konkretną dziedziną stosunków prawnych
definicja legalna
start learning
przepis ustalający obowiązujące znaczenie używanych terminów i niwelujące otwartość języka prawnego
klauzula generalna
start learning
odesłanie dokonującego wykładni normy do wartości innych niż te zapisane w prawie, np. ”dobro współmałżonków”, „uczciwy obrót kupiecki”, „rażąca niewdzięczność”
wyrok
https://www.tokfm.pl/polska/zachodniopomorskie/sklonil-18-latka-by-skoczyl-do-szamba-wideo-trafilo-do-sieci-wyrok-ws-znanego-youtubera
start learning
orzeczenie sądu zawierające merytoryczne rozstrzygnięcie sprawy
postanowienie
start learning
orzeczenie sądu wydawane, gdy ustawa nie przewiduje wydania wyroku (może kończyć postępowanie lub rozstrzygać kwestie w jego trakcie)
ławnik
start learning
sędzia społeczny, niezawodowy członek składu orzekającego sądu (występuje tylko w niektórych postępowaniach)
asesor sądowy
start learning
osoba, która odbyła aplikację sędziowską, złożyła kończący ją egzamin i została mianowana do pełnienia funkcji orzeczniczej w sądzie (rejonowym) z pewnymi wyjątkami (np. tymczasowe aresztowanie) – forma przygotowania do wykonywania zawodu sędziego
sentencja (wyroku)
start learning
zasadnicza część orzeczenia sądowego, zawierająca jego rozstrzygnięcie
właściwość sądu
start learning
kompetencja danego sądu do rozstrzygnięcia sprawy (miejscowa – zależna od miejsca, rzeczowa – zależna od przedmiotu sporu; funkcjonalna – zależna od danej czynności procesowej)

You must sign in to write a comment