Słownik historyczny

 0    51 flashcards    milkos1450
download mp3 print play test yourself
 
Question język polski Answer język polski
aliant
start learning
sprzymierzeniec sojusznik podczas I wojny światowej państwa walczące po stronie Ententy z państwami centralnymi w czasie II wojny światowej państwa należące do koalicji antyhitlerowskiej
antypapież
start learning
nie uznawany przez kościół katolicki papież wybrany przez opozycyjną grupę duchowieństwa który objął stanowisko za pontyfikatu legalnego papieża lub w czasie gdy urząd ten pozostawał nieobsadzony
archonci
start learning
9 najwyższych rangą urzędników w starożytnych Atenach wybranych raz w roku początkowo i władza była bardzo Rozległa jednak z czasem została ograniczona do spraw Sądownictwa
areopag
start learning
główny organ ustawodawczy i sądowy w starożytnych Atenach który początkowo kontrolował działalność urzędników oraz czuwał nad moralnością obywateli od czasów jego członkami dożywotnio zostali archonci
beneficjum
start learning
czasowe albo dożywotnie prawo czerpania dochodów z gruntu nadane przez seniora wasalowi w zamian za służbę wojskową
branka
start learning
potoczne określenie poboru do wojska rosyjskiego zarządzany przez Aleksandra wielopolskiego i przeprowadzone w Królestwie Polskim w styczniu 1863 roku bramka była bezpośrednią przyczyną wybuchu powstania styczniowego
Bulla
start learning
urzędowy dokument papieski Cesarski lub królewski wydawany w sprawach szczególnej wagi opatrzony pieczęcią
burżuazja
start learning
określenie przedsiębiorców i osób zamożnych wywodzących się spośród mieszkańców miast
cech
start learning
organizacja zawodowa społeczna skupiająca rzemieślników wykonujących ten sam zawód w mieście cechy pełniły funkcje i nie tylko gospodarcze lecz także kulturalne religijne samopomocowe i wojskowe
Chomąto
start learning
uprząż najczęściej drewniane albo podbita skórą mocowana na szyi wołu lub konia w wykorzystywanych do ciągnięcia wozu albo pługa
czynsz
start learning
w okresie feudalizmu stałe świadczenie ponoszone przez chłopa na rzecz właściciela gruntu w zamian za ich użytkowanie mogło być uiszczane w pieniądzach lub produktach
demagogowie
start learning
w starożytnych Atenach politycy uznawani za przywódców ludu nie piastowali żadnego urzędu publicznego a ich znaczenie rosło wraz z płatnością wśród ludu ateńskiego
diadochowie
start learning
dowódcy armii Aleksandra Wielkiego którzy po śmierci władcy stali się jego następcami i podzielili między siebie obszar imperium
domena Królewska
start learning
w okresie rozdrobnienia feudalnego terytoria podlegające bezpośredniej władzy króla
Dworianie
start learning
kategoria rosyjskiej szlachty która w odróżnieniu od bojarów dysponowała własnością ziemską dożywotnią na dowolną w zamian za służbę władcy
dyktatura proletariatu
start learning
okres następujących bezpośrednio po obaleniu dyktatury burżuazji i przejęciu władzy przez marksistowskich Rewolucjonistów realizowana w Rosji po 1917 roku jako etap przejściowy na drodze do budowy bezklasowego społeczeństwa komunistycznego
dziesięcina
start learning
stała danina pobierana przez kościół obciążająca ogólności początkowa wynosiła 1/10 plonów lub dochodów później zaczęła przybierać inne formy między innymi stałej opłaty pieniężnej płaconej przez chłopów od łana
eforowie
start learning
wyższy rangą urzędnicy w starożytnej Sparcie tworzyli pięcioosobowe gremium czuwali nad przestrzeganiem praw wprowadzili między innymi nadzór nad sprawami finansowymi politykę zagraniczną oraz przygotowania do wojny
emancypacja
start learning
nadanie danej grupie społecznej pełni praw
Emir
start learning
w Imperium arabskie zarządca prowincji mianowanej i odwoływany przez Kalifa
emisariusz
start learning
tajny wysłannik mający za zadanie zebranie informacji na temat sytuacji panującej na danym obszarze
fakcja
start learning
staropolskie określenie magnackiego stronnictwa politycznego
Faktoria
start learning
placówka założona w Kolonii lub na terytorium zamorskie w celu prowadzenia wymiany handlowej z miejscową ludnością
fizjokratyzm
start learning
doktryna ekonomiczna która powstała w 18 wieku zgodnie z jej zasadami podstawą bogactwa każdego państwa i społeczeństwa jest głównie produkcja rolna
glejt (list żelazny)
start learning
w średniowieczu wystawiany przez monarchę dokument gwarantujący danej osobie nietykalność na terytorium jego państwa
gnuśni królowie
start learning
określenie ostatnich władców frankijskich z dynastii Merowingów panujących w latach 639-751 powstało w sytuacji stopniowego tracenia przez ich realnej władzy królewskiej na rzecz arystokracji
gospodarka naturalna
start learning
typ gospodarki w której produkcję przeznacza się jedynie na zaspokojenie własnych potrzeb producenta a nie na wymianę handlową
gubernia
start learning
najwyższa jednostka podziału administracyjnego obowiązująca w Rosji od 1929 roku
heloci
start learning
w starożytnej Sparcie niewolnik łop i stanowili własność Police i tylko jej władze miały prawo ich uwolnić na przykład w nagrodę za służbę wojskową
Hetman
start learning
w Polsce i na Litwie od końca 15 wieku najwyższy dowódca wojsk zaciężnych początkowo powoływane tylko na czas wojny od 1581 roku dożywotni
Hetman polny
start learning
od końca 16 wieku zastępca hetmana Wielkiego
Hetman Wielki
start learning
od końca 16 wieku najwyższy dowódca wojsk zaciężnych w czasie pokoju pozostałą przy dworze i zajmował się sprawami administracyjno-finansowy mi wojska
hetyci
start learning
lud indoeuropejski który w drugim tysiącleciu przed naszą erą zajął tereny dzisiejszej Turcji a w 12 wieku przed naszą erą stworzył tam rozległe Imperium rywalizujące z Egiptem o wpływ w Syrii
hiberna
start learning
obowiązek utrzymania wojska zaciężne go zakwaterowane go na czas zimy w danej miejscowości ciążący na dobrach Królewskich i kościelnych regulowany w gotówce wypłacane jako dodatek do żołdu
hospodar
start learning
słowo w językach wschodniosłowiańskich oznaczające władcę w ten sposób w 15 i 18 wieku określano w Polsce władców Mołdawii i wołoszczyzny
idealizm
start learning
filozofii pogląd głoszący realność Fiata idei wiecznych doskonałych Bytów niematerialnych poznawanych drogą rozumowanie i nierealność lub wtórność świata materialnego w stosunku do idei pierwszym znaczącym filozofem głoszącym taki pogląd był Platon
immunitet
start learning
w średniowieczu przywilej nadawany przez monarchę właścicielowi ziemskiemu. dobra objęte immunitetem były zwolnione ze świadczeń na rzecz państwa podatku i w określonym zakresie wyłączone spod władzy sądów królewskich
Inkwizycja
start learning
instytucja kościoła katolickiego powołana do wykrywania i zwalczania herezji utworzona w drugiej połowie 12 wieku i funkcjonująca do 19 wieku
Interdykt
start learning
zakaz odprawiania obrzędów religijnych przez daną osobę lub na określonym terytorium nałożony przez władze kościelne
internowanie
start learning
przymusowe umieszczenie w specjalnych obozach osób lub rozbrojony oddziałów wojskowych które przekroczyły granice państwa neutralnego.
inwestytura
start learning
w średniowieczu nadanie lenna wasalowi przez seniora
inwestytura duchowna
start learning
nadawanie stanowisk kościelnych przez monarchę
jakobini
start learning
lewicowy klub polityczny zwany oficjalnie towarzystwem przyjaciół Konstytucji działający podczas rewolucji francuskiej i posiadający w tym okresie czasowym władzę we Francji głównymi przedstawicielem tego ugrupowania był Maksymilian Robespierre
janczarzy
start learning
elitarne oddziały piechoty tureckiej od 15 do 19 wieku
jarłyk
start learning
w okresie uzależnienia Rusi od złotej ordy pisemna zgoda na sprawowanie władzy zwierzchniej wydawana przez fanów książętom ruskim
Kalif
start learning
tytuł następców proroka Mahometa nadawane od 7 wieku w przywódcą muzułmańskich społeczności państwowo religijnych kalifatu
kanclerz
start learning
tytuł szefa rządu w Austrii i w Niemczech
karbonariusze aka węglarze
start learning
członkowie tajnej organizacji Rewolucyjnej działający po okresie napoleońskim w różnych krajach Europy sprzeciwiali się absolutyzm o v i dążyli do wprowadzenia znaczących zmian społeczno politycznych w Europie
Kasztelan
start learning
w średniowiecznej Polsce urzędnik lokalny zajmujący się ściganiem danin obronnością i sądownictwem na terenie kasztelanii zasiadał w radzie królewskiej a po wykształceniu się sejmu walnego w senacie
katarzy (albigensi)
start learning
ruch retycki istniejący 11-13 wieku w południowej Francji i północnych Włoszech jego przedstawiciele głosili dualizm Boga współistnienie złego i dobrego bóstwa ich zdaniem warunkiem zbawienia było odrzucenie świata doczesnego zostali wytępieni
komornik
start learning
w średniowiecznej Polsce urzędnik zarządzający gospodarką dworu i skarbem państwa

You must sign in to write a comment