rzeczypospolita w XVI stuleciu

 0    32 flashcards    guest3178013
download mp3 print play test yourself
 
Question język polski Answer język polski
przywilej koszycki
start learning
niskie podatki; 1374
przywilej czerwiński
start learning
nietykalność majątku szlachty; 1422
przywileje jedleńsko-krakowskie
start learning
nietykalność osobista dla szlachty; 1430-33
pierwszy sejm walny
start learning
1468 w Piotrowie; sejm dwuizbowy - senat oraz izba poselska
konstytucja nihil novi (łac. nic nowego)
start learning
nic nie może być przedstawione w dziedzinie ogólnopańtwowych uprawnień oraz uprawnień stanu szlacheckiego bez zgody króla, senatu i posłów ziemskich (koniec formowania się systemu demokracji szlacheckiej)
ruch egzekucyjny
start learning
ruch naprawy państwa, krystalizujący się w konsekwencji polityki prowadzonej przez dwór (nierespektowanie praw szlachty przez Zygmunta Starego i Zygmunta Augusta)
postanowienia ruchu egzekucyjnego
start learning
rewizji nadań oraz lustracji królewszczyzn; na czele: Hieronim Ossoliński, Mikołaj Sienicki oraz Rafał Leszczyński
wojna trzynastoletnia
start learning
1454-1466
hołd lenny Alberta Hohenzollerna
start learning
w 1525 r. pierwszy hołd lenny królowi polskiemu Zygmuntowi Staremu
traktat wileński
start learning
1561; zakon kawalerów mieczowych uznali zwierzchnictwo polskiego władcy
I wojna północna
start learning
1558-1570
flota kaperska
start learning
prywatne okręty zaciągnietę na służbe króla (pierwszy raz zostosował Kazimierza Jagiellończyka w czasie wojny trzynastoletniej)
królewszczyzna
start learning
ziemia należąca do króla, który nadał ją dostojnikom szlacheckim w zamian za poparcie
unia realna
start learning
związek państw mających wspólne niektóre organy władzy, wspólny system monetarny i wspólną politykę zagraniczną
przyczyna przekształcenia unii
start learning
umocnienie polskich wpływów na ziemiach Wielkiego Księstwa; wzrost pozycji międzybarodowej obu państw; dążenie do uzyskania przywilejów polskiej szlachty przez litewską,; niepowodzenke litewskie na froncie inflanckim; zagrożenie ze strony Iwana Groźnego
unia lubelska
start learning
1569 w Lublinie; wspólny sejm i wspólnie wybierany monarcha
sejm konwokacyjny
start learning
sejm w okresie bezkrólewia
postanowienia konwokacja (1573)
start learning
elekcja viritim (każdy szlachcic może brać w niej udział); powołanie interreksa - prymasa Polski; ustalenie konfederacji warszawskiej (pokón religijny)
postanowienia artykułów henrykowskich
start learning
zobowiązanie władcy do: uznania wolnej elekcji, postaniwień konfederacji warszawskiej, ustalania z szlachtą pospolitego ruszenia, nakładania podatków i rozpoczynania wojny
1496 r.
start learning
zwolnienie szlachty z płacenia cła
koniec XVI w.
start learning
zakazywanie mieszczanom nabywania i posiadania dóbr ziemskich
obszar i zaludnienie RON
start learning
11 mln ludzi, 800 tys. km²; szlachta 5-6%
od 1496
start learning
ograniczenie prawa chłopów do opuszczania wsi
pozycja kościoła katolickiego
start learning
arcybiskup gnieźnieńki z tytułem prymasa; po królu największy posiadacz ziemski
annaty
start learning
opłaty wnoszone na rzecz papiestwa
1544 r.
start learning
założenie luterańskiego uniwersytetu w Królewcu, które fundowało stypendia (takim stypendystą był np. Jan Kochanowski)
kalwinizm w Koronie
start learning
szlachta nie akceptowała niektórych założeń kalwinizmu (oszczędzanie, ciężka pracya, brak uczt)
arianizm
start learning
najbardziej radykalny odłam reformacji w Polsce, odrzucający dogmat o Trójcy Świętej i zaprzeczający boskość Chrystusa
szkolnictwo protestanckie
start learning
ariańska Akademia Rakowska; polskie nauczanie; tłumaczenie Biblii
niekatolicy
start learning
dysydenci=różnowiercy=innowiercy
unia brzeska
start learning
1596 r.; Kościoł prawosławny w Rzeczypospolitej miał podporządkować się zwierzchności papieża
grekokatolicy
start learning
zwolennicy uni brzeskiej

You must sign in to write a comment