→ Rozdział II - 58 Zagadnień → Start Learning / Download MP3 Flashcards

Question		Answer
okres archaiczny start learning		następuje po wiekach ciemnych, trwa od 8 do 6 w pne, grecja otworzyła się na świat, odrodziła sie kultura po mykeńczykach, rozwinął się handel i mobilnośc greków
lakonia start learning		południowo wschodnia część półwyspu peloponeskiego, uczono tu mówić krótko zwięźle i na temat stąd nazwa "lakonia" opd mowy lakonicznej
polis start learning		państwo-miasto, cechowały się małymi rozmiarami i liczbą ludności
spartiaci start learning		wyprzywilejowana elita państwowa, obywatele sparty
heloci start learning		niewolni chłopi pracujący dla spartiatów
periojkowie start learning		politycznie podporządkowani spartiatom, mają wolność osobistą
retoryka start learning		sztuka wymowy, była obewdcna w atenach na zgromadzeniach ludowych, politycy
metropolia start learning		rodzime miasta w grecji, mające zwieszchnictwo nad koloniami
metojkowie start learning		cudzoziemcy zamieszkujący Ateny w epoce Starożytnej Grecji. Była to wolna ludność osiedlająca się tam na czas nieokreślony.
ustroje polis start learning		demokracja, oligarchia (po czasie pojawiała się tyrania), monarchia
kiedy odbyła się wielka kolonizacja? start learning		VIII w pne
przyczyny wielkiej kolonizacji start learning		przeludnienie, mało ziem uprawnych, poszukiwanie źródeł surowców
zasięg kolonizacji greckiej start learning		basen morza czarnego, wybrzeże azji mniejszej, basen morza śródziemnego
skutki wielkiej kolonizacji start learning		upowszechnienie się kultury greckiej, rozwój ekonomiczny poleis, w VII w. pne wprowadzono monety (gospodarka towarowo-monetarna), gospodarka wymienna
hoplici start learning		ciężkozbrojni piechurowie, pojawili się w IX-VII w pne
gospodarka wymienna start learning		czyli produkowanie towarów na sprzedaż, "towar za towar", która weszła w życie po wielkiej kolonizacji
776 r pne start learning		pierwsze igrzyska olimpijskie w grecji w sankturarium zeusa
igrzyska sportowe start learning		na ich czas zawierano święty rozejm, odbywały się co 4 lata w sanktuarium zeusa, czas pomiędzy nimi nazywano "olimpiadami" i używano ich do liczenia czasu np. coś było w 2 roku 1 olimpiady
demagog start learning		ich pozycja wynikała z popularności wśród ludu ateńskiegho, nie sprawowali urzędów ale mieli wpływ na sytację polityczną, ograniczał ich tylko ostracyzm
oligarchia start learning		tylko część obywateli sprawuje władzę np. najbogatsi. Najczęściej była to arystokracja która samodzielnie podejmowała najważniejsze decyzje
demokracja start learning		władza spoczywa w rękach obywateli, obywatele mają bezpośredni wpływ na władzę
334 r pne start learning		bitwa pod rzeką granikos, zwycięstwo aleksandra wielkiego nad persami
333 r pne start learning		bitwa pod issos, kolejne zwycięstwo aleksandra wielkiego nad królem persji Dariuszem III który uciekł z pola bitwy, aleksander zgarnął zajebiste łupy i obóz perski z żoną i córką dariusza
przyczyny wojny peloponeskiej start learning		wzrost potęgi aten i strach lacedemończyków, spór między koryntem a związkiem peloponeskim, inne cele aten i sparty
skutki wojny peloponeskiej start learning		wielkie straty w ludziach, ograniczenie Aten do 20 okręgów zlikwidowanie demokracji, wprowadzenie rządów 30 tyranów. Wojna powoduje upadek Aten i wzrost potęgi Sparty.
431-421 start learning		wojna archidamijska, perykles bronił się w atenach, flota ateńska miała dewastować peloponez
430 start learning		przeludnienie aten
429 start learning		śmierć peryklesa
425 start learning		demostenes zajął pylos, sparta przeniosła się do tracji i zajęła antypolis
421 start learning		pokój nikiasza (rozstrzygnięcie tymczasowe)
415 start learning		wyprawa sycylijska mająca na celu zajęcie zaplecza żywnościowego sparty, porażka aten(414-413) wojska otoczo0ne i rozbite przez spartę
413 start learning		wznowienie działąń wojennych przez spartę, wojna dekelejska, celem była dekelea która była obwarowana murami, wojska greckie odbijały szturm sparty
405 start learning		kapitulacja aten po kolejnej porażce
wyprawa 10 tysięcy start learning		odwrót armii greckich najemników z Mezopotamii do Trapezuntu nad Morzem Czarnym w latach 401-400 p.n.e.
diadochowie start learning		następcy aleksandra wielkiego
301 r pne start learning		bitwa pod ipsos, porażka macedonii i podział na 3 państwa hellenistyczne: egipt (do 30 r pne ptolemeusze), syrię (selukidzi do 70 r pne), Grecja (antygonidzi do 133 r pne)
style architektoniczne i ich różnice start learning		dorycki (brak bazy w przeciwnieństwie do reszty), koryncki (głowica z ornamentem w kształcie liści akantu), joński (głowica z dwoma zwiniętymi ku dołowi wolutami)
kultura hellenistyczna start learning		bardzo zróżnicowana, przez odmienne wpływy na każdym obszarze ale tez jednolita przez jej zasięg od hiszpanii po afganistan
hellenizm start learning		współczesną religią politeistyczną, której wyznawcy czczą Bogów, którzy wyrazili się w panteonie starożytnych Greków.
wieki ciemne start learning		następują po upadku kultury mykeńskiej, spadek liczby ludności i zaczęły się migracje. surowcem do wytwarzania broni stało się żellazo.
dorowie start learning		wygnani z miasta potomków heraklesa, mniej rozwinięty lud pochodzący z północy, podbili środkową grecję i zajęli półwysep peloponez, później opanowali południe egei (dorydę) czyli rodos i sąsiednie wyspy.
jonowie start learning		zasiedlali centrum wybrzeża azjatyckiego nazywanego jonią
falanga start learning		szyk bojowy holpitów, ustawiali się w przeważnie 8 rzędach która usiłowała zmusić wroga do cofnięcia się.
rewolucja hoplicka start learning		Nowy sposób walki wymagał od stojących w zwartym szyku żołnierzy współpracy: każdy z wojowników musiał osłaniać połową swojej tarczy sąsiada, w związku z czym zerwanie szyku poprzez wypad do przodu albo ucieczkę narażało całą formację
alfabet grecki start learning		składa się z 24 liter, w tym 7 samogłosek, Posłużył nam do zapisu klasycznej greki, współczesnego języka greckiego
371 start learning		bitwa pod leuktrami między wojskami tebańskimi a spartą. zwycięstwo tebów, spadek znaczenia sparty na tle miedzynarodowym, umocnienie pozycji teb
krainy grecji start learning		1. Grecja Północna (Macedonia i Tracja) Grecja Środkowa (Epir, Tesalia, Grecja Centralna i Attyka Grecja Południowa -peloponez
warunki naturalne grecji start learning		Większość terenów Grecji stanowią góry, a niewielkie żyzne równiny wtłoczone są między masywy górskie. Wyspy nie są oddalone od siebie.
1450 r. p.n.e. start learning		inwazja achajów z grecji kontynentalnej na kretę, wyszstko zostało zniszczone poza kompleksem w knossos
kreta minos start learning		na krecie rozwinęła się najstarsza cywilizacja grecka - minojczycy którzy wznosili tam pałace
kiedy pojawili się minojczycy? start learning		ok. 2000 r pne
skąd pochodzi nazwa minojczycy? start learning		od ich centralnego boga minosa
na kiedy przypada szczyt rozwoju cyw. minojskiej? start learning		na 1 poł 2 tys pne, kiedy to zaczęły się pojawiać pałace
kiedy wybuchł wulkan na therze start learning		w XVII w. pne
kiedy odbudowano część zrujnowanych budowli? start learning		między 1650 a 1450
dzięki czemu minojczycy byli tacy potężni i bogaci? start learning		głównie dzięki handlowi morskiemu ponieważ produkowali oliwę, wino,. ceramikę oraz tkaniny luksusowe
478 r. p.n.e start learning		założenie związku morskiego
ile poleis dołączyło do zw. morskiego? start learning		ok. 400
jakie obowiązki mieli członkowie związku morskiego? start learning		dostarczać okręty i wpłacac hajs na flotę
dlaczego dochodziło do napięć w związku morskim? start learning		ponieważ aten zaczęły podporządkowywać resztę i wykorzystywać kasę ze związku na własne potrzeby po przeniesieniu skarbca do aten
440/439 start learning		stłumienie buntu w samos
461 start learning		wygnanie kimona poprzez ostracyzm
462 start learning		wyruszenie kimona na pomoc sparcie z helotami, odrzucenie pomocy z powodu reform w atenach które ogranbiczały rolę aeropagu
reformy Klejstenesa start learning		508/507, nowy podział administracyjny7 attyki na 10 fyl, która składała się z 3 gmin nie graniczących ze sobą, z każdejk fyli 50 do rady 500
reformy solona start learning		594/593, anulował wszystkie długi, sniósł i zakazał niewoli za długi, podzielił społeczeństwo na 4 klasy ze względu na dochód, każda miała prawa polityczne ale nie zadowoliło to społeczeństwa
621 p.n.e start learning		prawa drakona, nie wiemy jak wyglądały dokładnie ale były bardzo surowe ponieważ były "pisane krwia"
wychowanie spartańskie start learning		Spartańskie wychowanie to wychowanie surowe i rygorystyczne. Określenie nawiązuje do systemu wychowania stosowanego w starożytnej Sparcie
rada aeropagu start learning		do jej kompetencji należało prowadzenie polityki polis i nadzór nad prawami i sądownictwem
archonci start learning		zajmowali się najważniejszymi sprawami w polis, po rocznej kadencji włączani do rady aeropagu, wyłaniani z urzędników
niewola za długi start learning		arystokraci dzięki swojej zamożności uzależniali od siebie biedniejszych sąsiadów pożyczając im zbożepod zastaw mienia, rodziny lub samych siebie
pizystrat start learning		w 561 został tyranem, rządził surowo ale dbał o interesy polis, zbudował wodociągii i wiele momunentalnych budowli, zatyrudniły biednych do pracyprzy rozbudowie aten, rozładował napięcia, jego panowanie nazywano "złotymi czasami", zmarł w 528/27
621 p.n.e start learning		prawa drakona, nie wiemy jak wyglądały dokładnie ale były bardzo surowe ponieważ były "pisane krwia"
wychowanie spartańskie start learning		Spartańskie wychowanie to wychowanie surowe i rygorystyczne. Określenie nawiązuje do systemu wychowania stosowanego w starożytnej Sparcie
rada aeropagu start learning		do jej kompetencji należało prowadzenie polityki polis i nadzór nad prawami i sądownictwem
archonci start learning		zajmowali się najważniejszymi sprawami w polis, po rocznej kadencji włączani do rady aeropagu, wyłaniani z urzędników
niewola za długi start learning		arystokraci dzięki swojej zamożności uzależniali od siebie biedniejszych sąsiadów pożyczając im zbożepod zastaw mienia, rodziny lub samych siebie
pizystrat start learning		w 561 został tyranem, rządził surowo ale dbał o interesy polis, zbudował wodociągii i wiele momunentalnych budowli, zatyrudniły biednych do pracyprzy rozbudowie aten, rozładował napięcia, jego panowanie nazywano "złotymi czasami", zmarł w 528/27
fila start learning		okręg administracyjny do którego należały 3 gminy które nie sąsiadowały ze sobą
rada 500 start learning		realizowała postanowienia zgromadzenia ludowego, przygotowywała wnioski pod zgromadzenie ludowe, składała się z 50 losowych osób z 10 fyl (10x50)
zgromadzenie ludowe start learning		Eklezja jako reprezentacja ogółu była najwyższą władzą w państwie, decydującą o polityce zagranicznej, sprawach wojskowych i niektórych sądowych
euthyna start learning		w pierwszej części procedury urzędnik musiał złożyć sprawozdanie z działąlności, a w 2 części obywatele mogli wnieść skartgi na działalność urzędnika
stratedzy start learning		w greckich polis dowódcy wojsk, w atenach najwyźsi rangą urzędnicy, wybierano ich raz w roku, mogli sprawować urząd wielokrotnie
ostracyzm start learning		raz w roku na zgromadzeniu ludowym na glinianych tabliczakch pisnao imię osoby która mogła zagrażać demokracji, kto uzsyakł ich najwięcej wylatywał z aten an 10 lat ale nie tracił obywatelstwa
eforowie start learning		wyźsi rangą urzędnicy starożytnej sparty, tworzyli 5 os. gremium, czuwali nad przestrzeganiem praw, robili dochodzenia i nakazywali aresztowania, nadzorowali finanse, przygotowywali kampanie wojenna i prowaadzili politke zagraniczna
diarchia start learning		rządy które sprawują 2 osoby
geruzja start learning		rada starszych w sparcie, składała się z 28 obywateli którzy ukończyli 60 r.ż czyli gerontów wybieranych na zgromadzeniu ludowym, sprawowali sądy przy najpoważniejszych wykroczeniach i doradzali ws. polis
apella start learning		zgromadzenie ludowe w sparcie składające się ze wszystkich obywateli którzy ukończyli 20 r.ż
mykeńczycy start learning		ludy indoeuropejskie, przybyli napd. bałkany ok. 2000 r. pne, stworzyli kult. mykeńską (nazwa od najw. ośr. myken)
gdzie mykeńczycy składali ciała zmarłych z luksusowym wyposażeniem? (opisz) start learning		w grobach szybowcowych, twarze chowanych były zakryte maskami z cieńskiej złotej blachy oddajcącymi rysy, wyposażenie świadczy o bogactwiei znaczeniu władców
grób agamemnona, jaki typ budowli? (opisz) start learning		groby kopułowe, sama forma budolwi świadczy p bogactwie elit
achajowie start learning		jedno z plemiona które przybyło ok. 2000 r pne na pd. Bałkany, stworzyli kulturę mykeńską
powstawało po przejęciu przez mykeńczyków krety start learning		pałace mykeńskie, stanowiły siedziby władców, były podobne do tych kreteńskich, ale miały fortyfikacje, nie miały dziedzińców i toalet
jaki był zasięg panowania mykeńczyków? start learning		nie jest nam to znane,
gdzie znajdował się najsłynniejszy pałac mykeński? start learning		na wysokim wzgórzu warownia w mykenach
pismo linearne A start learning		stworzyli je kreteńczycy, składało się z 85 znaków, do dziś poznano znaczenie tylko części z nich, używane przez minojczyków w II tys., nazwa pochodzi od linii zaznacxzanych przed napisaniem
Pismo linearne B start learning		stworzone przez mykeńczyków po zajęciu krety, utrwalali teksty dla władzy (wykazy towarów/ludzi), odczytane w 1953 r. przez michaela ventrisa
elementy tworzące wspólnotę grecką start learning		pochodzenie (wierdzyli że wszscy mają wspól. przodka hellena), język (porozumiewali się bez problemu), miejsca kultu (świątynie, wyrocznie), zwyczaje i tradycje (poezja, teart, sportowe zawody)
symmachia start learning		inaczej związek peloponeski, poszczególne poleis potwierdzały dominację sparty nad symmachią. Do związku należały praawie wsyztskie państwa z peloponezu poza argos. w innych państwach były oligarchie co gwarantowało stabilność sojuszu
likurg start learning		twórca systemu społecznego i ekonomicznego sparty. przypisano mu koncepcje wyodrębnienia działekzmieni używanych przez obywateli. panowały surowe obyczaje. prymat dobra wspólnego nad jednostki. zył ok. 9-7 w
wielka rhetra start learning		fundament ustroju politycznego sparty stworzona przez likurga, wprowadzała regularne narady zgromadzenia obywateli i potwierdzała dominacje królów oraz geruzji
straż praw start learning		eforowie i geruzja, nadzorowali wszystkie sprawy państwa i przygotowywali zagadnienia pod zgromadzenie ludowe
heliaja start learning		sąd ludowy w atenach, od czasów peryklesa składał się z 6 tys. sędziów z 10 fyl, rozpartywał wszystkie sprawy prywatne i publiczne z wyjątkiem zabójstw
bule start learning		rada 500
demos start learning		lud ateński, mogli żyć wg. własnego upodobania, mogli brac udział w zgromadzeniu ludowym, byli równi wobec prawa
cyrus II wielki start learning		w Vi w. pne stworzył imperium perskie, w którego granicach była większa część ziem bliskiego wschodu, podporządkował sobie również azję mniejszą w tym położone na zachodnim wybrzeżu miasta greckie
mardonios start learning		zięc dariusza, dowodził oddziałami perskimi w 492 r. pne, na początku wygrywał, lecz siły lądowe dostały mocny wpierdol z tracjkimi wojskami, a flota rozjabana została przez burzę, nie mógł dalej walczyc i wycofał się do azji
dariusz start learning		król persji, stłumił powstanie jońskie (499-94), w 492 r pne musiał wycofać wojska bo dostawal wpiernicz, rok później wysłał heroldów do miast greckich z żądaniem symbolicznej ziemii i wody, wszyscy się zgodzili poza atenami i spartą
miltiades start learning		polityk i wódz ateński. Zwycięzca spod Maratonu, ojciec Kimona., wygłosił mowę do kallimacha do poparcia planmu roztyrzygającej bitwy z persami
polemarch start learning		archont dowodzący wojskiem, był nim kallimarch który miał oddać 11 głos ws. stoczenia bitwy pod maratonem
490 r pne start learning		bitwa pod maratonem, zwycięstwo aten, persją dowodzili datys z medii i artafernes a atenami miltiades, wojska perskie liczyły 15-20k i 0,8k konnicy, persowie chcieli zaatakować ateny z zaskoczenia ale hoplici przybyli na czas
triera start learning		starogrecki okręt wojenny z trzema rzędami wioseł wzdłuż burt
480 r pne (300 spartan) start learning		bitwa pod termopilami, porażka leonidasa i wojsk greckich, zwycięstwo ksewrksesa i persów, 7 tys. wojsk greckich i 300 spartan zostało pokonanych przez armię z całego imperium perskiego
bitwa pod salaminą start learning		28 września 480 r pne, całkowita klęska persów, zwycięstwo temistoklesa, w cieśnminie wojska perskie zablokowały się, bo były za duze, przegrali mimo znacznej przewagi ilości wojsk, kserkses się wycofał ale wojska na lądzie zostały pd. mardoniusza
479 r pne start learning		bitwa pod platejami, śmierć mardoniusza i porażka uciekających persów, zwycięstwo wojsk dowodzonych przez Pauzaniasza, spartanie przyjeli na siebie głownie uderzenie dzięki czemu grecy odnieśli sukces
temistokles z aten start learning		wysłał do kserskesaniewolnika z informacją że grecy maja zamiar odpłynąć i dzięki temu persowie zaatakowali i w cieśninie ponieśli tragiczną porażkę
pauzaniasz start learning		dowodził spartanami w bitwie pod platejami którzy przyjęli na siebie głowne uderzenie i dzięki temu grecy odnieśli sukces
bitwa pod mykale start learning		479 r pne, greckie okręty pokonałyu flote perską w azji mniejszej, dzięki temu ocalili swpją wolność i przejeli incjatywę w wzmaganiach z persami, pozwoliło im to wyzwalic również swoje tereny.

Rozdział II - 58 zagadnień

You must sign in to write a comment

More