→ Przeszczepy → Start Learning / Download MP3 Flashcards

Question		Answer
Przeszczep autologiczny start learning		dawcą i biorcą jest ten sam osobnik; przyjmują się na stałe; np. operacje plastyczne
Przeszczep izogeniczny/syngeniczny start learning		dawca i biorca są identyczni genetycznie (bliźnięta jednojajowe)
Przeszczep allogeniczny/homologiczny start learning		dawca i biorca należą do tego samego gatunku, ale są odmienni genetycznie
Przeszczep ksenogeniczny/heterologiczny start learning		dawca i biorca należą do dwóch różnych gatunków
ortotropowy, heterotropowy start learning		czy przeszczep został założony w miejscu anatomicznie równoważnym dla tego rodzaju tkanki, np. przeszczep jajnika pod torebkę nerki jest heterotropowy
Słabe antygeny transplantacyjne (SAT) start learning		produkt białkowy praktycznie każdego genu polimorficznego w połączeniu z MHC może indukować odpowiedź transplantacyjną, np. Ag kodowane przez chromosom Y, rozpoznawane jako obce u osobników żeńskich
Biały przeszczep start learning		przeszczep, który nie przyjął się i nie uległ waskularyzacji
Reakcja na drugi przeszczep start learning		po dokonaniu następnej transplantacji od tego samego, odmiennego antygenowo dawcy, przeszczep może zostać szybko zniszczony; nacieki w ciągu klikunastu godzin, brak waskularyzacji, 3/4 dzień: zakrzepy w naczyniach przeszczepu; reakcja ma charakter odpowiedzi wtórnej
Jaka odpowiedź jest odpowiedzialna za odrzucenie przeszczepu? start learning		zarówno komórkowa, jak i humoralna, ale główną rolę odgrywają limf T
Jak biorcy mogą być prezentowane alloantygeny? start learning		przez APC własne i APC przeszczepu
Leukocyty pasażerskie start learning		zwykle w przeszczepie są obecne Mf i KD dawcy, mogące pełnić funkcję APC
Rozpoznanie przeszczepu bezp. i pośrednie start learning		bezpośrednie: APC dawcy z jego Ag wędrują do węzłów chłonnych i aktywują limf T; pośrednie: APC biorcy wnikają do przeszczepu i pobierają Ag przeszczepu i pokazują własnym limf T
Nadostre odrzucenie przeszczepu start learning		tuż po operacji; jest spowodowane niezgodnością HLA lub ABO; aktywowany jest dopełniacz, powstają zakrzepy wewnątrznaczyniowe, uszkodzony zostaje śródbłonek
Nadostre odrzucanie przeszczepu ksenogenicznego start learning		człowiek posiada naturalne przeciwciała przeciwko obcogatunkowym Ag polisacharydowym, np. świni, ponadto białka świni hamujące dopełniacz nie działają na ludzki dopełniacz, więc kaskada w przeszczepie nie jest hamowana
Ostre odrzucanie przeszczepu start learning		występuje często (ponad 75% chorych), zwykle w ciągu pierwszych 3 mies; może pojawic się przy pierwszym przeszczepie u nieuczulonego biorcy; początkowo funkca przeszczepu jest prawidłowa, ale po transplantacji ulega zaburzeniu (u pacjentów przyjmujących leki immunosupresyjne może rozwinąć się później); powstają nacieki leukocytów (głównie Tc!), które uszkadzają śródbłonek, tworzą się zakrzepy w naczyniach przeszczepu; mechanizmem jest nadwrażliwość typu późnego
Przewlekłe odrzucanie przeszczepu start learning		trwa latami; etiologia wieloczynnikowa, ale najważniejsza jest nadwrażliwość typu późnego; znaczenie ma też czas zimnego niedokrwienia; proliferacja mięśniówki gładkiej końcowych tętniczek prowadzi do ich zamknięcia: rozwija się ognisko niedokrwienne; nacieki komórkowe są niewielkie
Które MHC nie biorą udziału w odrzucaniu przeszczepu? start learning		III, HLA-DM
Na jakim chromosomie kodowany jest kompleks HLA? start learning		6
Nierównowaga sprzężenia start learning		zjawisko występowania pewnych form HLA w danej populacji w wyższym stężeniu niż losowo; wynika z doboru naturalnego
Haplotyp start learning		kombinacja alleli różynch genów umiejscowionych w jednym crhomosomie i dzidziczonych en bloc
Ile różnych MHC ma człowiek? start learning		MHC I: po 3 A, B i C; MHCII: po 20 DP, DQ i DR + kombinacje łańcuchów
Czy obecność u biorcy innych Ag niż u dawcy ma wpływ na odrzucenie przeszczepu? start learning		nie
Przeszczep rogówki: czym się wyróżnia? start learning		nie wymaga typowania dawcy, ani pooperacyjnej immunosupresji
Które HLA biorą udział w odrzucaniu przeszczepu? start learning		A, B, C (czyli wszystkie I), DR (II); najważniejsze są DR i B
Jaka jest szansa, że rodzeństwo jest identyczne pod względem HLA-I? start learning		25%
Co sprawia, że pacjent jest podatniejszy na odrzucenie przeszczepu? start learning		wysoka wrażliwość, wynikająca z wielokrotnych przetoczeń krwi, ciąż, wcześniejszych przeszczepów
Jaka reakcja jest charakterystyczna dla przewlekłego odrzucania przeszczepu? start learning		ADCC (cytotoksyczność zależna od przeciwciał)
Jakie limf koordynują komórkowe odrzucanie przeszczepu? start learning		Th1; aktywują one komórki żerne, limf B i działają bezp. toksycznie przez Fas
Gdzie nie występują MHC I? start learning		układ nerwowy, rogówka, kom. wydzielnicze trzustki, mm. gładkie i szkieletowe
Jakie cytokiny bezp. uszkadzają kom. przeszczepu? start learning		IL-1, TNF, limfotoksyna
Metody typowania biorcy start learning		test krzyżowy (wykrycie przeciwciał we krwi biorcy dla limf dawcy); test cytotoksyczny (mieszanina surowic skierowanych przeciw poszczególnym HLA; pozwala ustalić wzór HLA dawcy i biorcy); alloantygeny HLA-D wykrywa się w mieszanej hodowli limfocytów (MLC: limfocyty dawcy hodowane z limf biorcy: im bardziej się różnią, tym większa proliferacja)
Kiedy oznaczanie HLA-D jest szczególnie ważne? start learning		przy przeszczepach szpiku
Przyczyny przewlekłego odrzucania przeszczepu start learning		niedostateczna supresja, niska zgodność HLA, ostre odrzucanie w przeszłości, nadciśnienie, wirus cytomegalii, palenie tytoniu, długie przetrzymywanie narządu przed przeszczepem, hiperlipidemia, za mały narząd względem ciała biorcy
Metody uzyskiwania tolerancji transplantacyjnej start learning		wstrzykiwanie kom. dawki do płodu, chemio- radioterapia, eliminacja KD z tkanki, działanie UV na tkankę dawcy, podanie biorcy surowicy przeciw antygenom przyszłego dawcy, podanie p-ciał antyidiotypowych, przetaczanie krwi od przyszłego dawcy, wprowadzenie tkanki dawcy do grasicy
Jaki narząd najlepiej się przyjmuje? start learning		wątroba
Kiedy stosujemy przeszczep szpiku? start learning		niedobory odporności (zwłaszcza T), niedobór Hb, repopulacja układu immunologicznego po np. napromieniowaniu szpiku w przebiegu białaczki, choroby spichrzeniowe, osteoporoza, białaczki, szpiczak, choroby autoimmunologiczne (niedokrwistość aplastyczna, SM, SLE, RZS)
Kiedy występuje GvH? start learning		1. biorca nie rozpoznaje limf dawcy jako obcych, 2. biorca ma niewydolny lub niedojrzały ukł. immunologiczny (np. przy przeszczepie szpiku), 3. przeszczep kobieta-mężczyzna, 4. kobieta-dawca jest po ciążach, 5. podeszły wiek dawcy i biorcy, 6. zakażenie wirusem opryszczki
Od czego zależy cieżkosć objawów GvH? start learning		różnic genetycznych między dawcą a biorcą, liczby podanych komórek i ich kompetencji immunologicznej, składu mikroflory biorcy (może zaostrzać przebieg)
Jaki objaw jest charakterystyczny dla GvH? start learning		hepatosplenomegalia
Jaki może być przebieg GvH, zaleznie od czasu pojawienia się? start learning		ostry (do 100dni, objawy jak w ostrej + zmiany skórne, nekroza nabłonków, zaburzenia rytmu, nacieki w płucach, gorączka, biegunka, zwiększona wrażliwość na zakażenia), przewlekły (pow. 100 dni; głównie u osób starszych, słabsze objawy)
HLA-B27 jest związany z podatnością na... start learning		zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa, zesp. Reitera
HLA-DR3 jest związany ze zwiększoną podatnością na... start learning		celiakię, zapalenie opryszczkowe, chorobę Addisona, cukrzycę typu I, ch. Gravesa-Basedowa
HLA-DR2 jest związany ze zwiększoną podatnością na... start learning		zesp. Goodpasture'a
HLA-DR4 zwiększa możliwość zachorowania na... start learning		RZS
Zmiejszone ryzyko zachorowania na raka jądra i mięsaka Kaposiego jest związane z obecnością... start learning		HLA-B8, DR3
HLA-B8 zwiększa ryzyko zachorowania na... start learning		przewlekłe zapalenie wątroby, miastenię
Mechanizm GvH start learning		reakcja allogeniczna: nieswoiste namnożenie limf Tc i Th oraz wytworzenie poliklonalnych przeciwciał (w tym autoprzeciwciał) przez komórki dawcy w odpowiedzi na rozpoznanie MHC biorcy
Jakie komórki biorą udział w GvH? start learning		limf T, Mf, NK
Marker komórek macierzystych szpiku start learning		CD34: cz. adhezyjna, sjalomucyna
Zmniejszone ryzyko zachorowania na malarię wiąze się z obecnością start learning		HLA-B53; jest częściej spotykany wśród mieszkańców Afryki
serce start learning		liczy się zgodność grup krwi; po przeszczepie żyje się jeszcze 4–7 lat, ale juŜ po 3–5 latach rozwija się miażdżyca wieńcowa; mogą powstać przeciwciała anty-miozyna
wątroba: immunosupresja i rokowanie w przeszczepie start learning		immunosupresja skojarzona: CsA + FK506; pacjent przezywa w 90%, natomiast odrzucenie nie reaguje na leczenie
HLA II start learning		HLA-DQ, DP i DR
Na jakim kom. są obecne HLA II? start learning		limf B, Mo/Mf, KD, kom. Langerhansa, kom. grasicy
Jakie okoliczności powinien uwzględniać dobór dawcy do biorcy nerki? start learning		zgodność HLA, brak przeciwciał limfocytotoksycznych u biorcy
Co warunkuje przeszczepienie nerki? start learning		ujemny wynik próby krzyzowej
Jaki test jest najważniejszy w przeszczepie nerki, do wykluczenia nadostrego odrzucenia? start learning		corss-match (cytotoksyczny przy użyciu limf dawcy i biorcy)
Przy jakich przeszczepach istotny jest dobór biorcy i dawcy? start learning		nerka, płuco, trzustka, najprawdopodobniej serce; HLA jest niestotne w przypadku wątroby
Kiedy zgodność HLA może być niepożądana? start learning		np. w przypadku DR, co może spowodować nawrót choroby podstawowej (zapalenie wątroby)
Kiedy rogówka może zostać odrzucona? start learning		Gdy dawca przebył infekcję, w wyniku której jest unaczyniona
Jak są przechowywane nerki ze zwłok? start learning		hipotermia, perfuzja za pomocą specjalnego płynu o składzie zbliżonym do płynu komórkowego
Jaka zgodność jest wymagana w przeszczepie wątroby? start learning		ABO
Jaką część przeszczepu szpiku stanowią kom. macierzyste? start learning		mniej niż 1/1000
Skąd mogą być uzyskiwane kom. macierzyste krwiotworzenia? start learning		szpik, krew obwodowa, krew pępowinowa, wątroba płodowa, u myszy śledziona
Jak otrzymujemy kom. macierzyste? start learning		najpierw działamy cytostatykami (mieloablacja), a potem, w fazie regeneracji, cytokinami krwiotwórczymi (mobilizacja)
Jak można podac kom. macierzyste? start learning		wystarczy je podać do krwi, bo krążą i dotrą do szpiku (komórki we krwi obwodowej to tak naprawdę komórki macierzyste szpiku, krew nie ma własnych)
Które komórki macierzyste najszybciej repopulują szpik? start learning		z krwi obwodowej (tam jest ich większe stężenie niż w szpiku; 2-3 tyg), wolniej ze szpiku (3-4 tyg), a najwolniej z krwi pępowinowej (4-6 tyg)
Ilosć podanych komórek macierzystych a zgodność dawcy i biorcy start learning		im bardziej są zgodni, tym mniej kom. macierzystych potrzeba (gdy identyczni, teoretycznie wystarczy jedna)
czynnik Steel start learning		jest ligandem dla rec. c-Kit (CD117), aktywującego wzrost i proliferację kom. hematopoetycznych szpiku; działa synergistycznie z G-CSF
Rec c-Kit start learning		kodowany przez protoonkogen; kinazy receptora c-kit blokuje się w przewlekłej białaczce szpikowej i ostrej limfoblastycznej (Glivec)
dlaczego usuwanie ze szpiku dawcy limf T (w celu zapobiegnięcia GvH) zwiększa ryzyko odrzucenia przeszczepu? start learning		bo limf T "torują" dorgę kom. maicerzystym; poza tym w przeszczepie po białaczce w obecności limf dawcy zachodzi reakcja przeszczep przeciwko białaczce
Jakie jest ograniczenie zastosowania krwi pępowinowej? start learning		jej niewielka objętość: można ją stosować tylko u pacjentów o masie ciała do 30kg
Jakich narządów dot. zazwyczaj GvH? start learning		ostre wyłacznie skóry, wątroby i przewodu pokarmowego; przewlekłe preferencyjnie tych trzech
Jakie kom. odgrywają najważniejszą rolę w GvH? start learning		Tc; ostra od dawcy, przewlekła od biorcy (autoimmunizacja)
Jakie powikłania są charakterystyczne dla przeszczepu szpiku? start learning		GvH, choroba zarostowa żył wątrobowych (VOD), zespół przeciekających włośniczek (śmiertelny)
Bezwzględne przeciwwskazania do przeszczepu serca start learning		niezgodność ABO, nieodwracalne nadciśnienie płucne, ciężkie uszkodzenie miąższu płucnego, niewydolność wątroby i nerek, współistniejące choroby nowotworowe, niedorozwój umysłowy, ciężka choroba psychiczna, uzależnienie lekowe, alkoholizm
Bezwzględne przeciwskazania do przeszczepu wątroby start learning		zakażenie HIV, nowotwór, niewydolnosć krążenia, oddechowa, wielonarządowa, ciężkie zakażenia
Czy w rogówce są obecne APC? start learning		tak, ale tylko w rąbku
Dobór dawcy i biorcy w przeszczepie trzustki start learning		zgodność ABO, ujemny test krzyżowy, jak największa zgodność HLA
Co łatwiej zostaje odrzucone? płuco czy płuco z sercem? start learning		samo płuco

Przeszczepy

You must sign in to write a comment

More